yan uMm laMloii. enz.
li
1695.
Zaterdag 26 Juli 1913.
Negen en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
Krabben.
Publicatie n.
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
BIMEfliLAJiD.
0 N D E R W US.
Van onze berichtgevers.
IERSEKSGHE
BBL*?-
THOOLSCHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
iuii rijs per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad fl.025, franco
b «at f 1,10. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad,
izonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
bureau te T h o I o n ot v66r DONDERDAGMIDDAG bi onzen medewerker te lerseke.
[gemeeater en Wethouders der Gemeente Tholen,
let op artikel 219 der gemeentewet
engen bij deze ter kennis van de Ingezetenen,
e Rekening van de inkomsten en uitgaven dezer
ente, over het jaar 1912 aan den Raad is o ver
en die Rekening van heden tot den 1 Au-
1913 op de Secretarie der Gemeente, voor
eder ter inzage zal liggen, alsmede dat tegen
ng der kosten, afschriften van haar kunnen
verkregen,
lolen, den 17 Jali 1913.
M. G. VAN STAPELR
H. J. LABAN, Secretaris,
m, een eigenaardig onderwerp om daar
te schrijven Wel zeker, een dier dat in
omgeving in zoo'n groot getal voorkomt,
wel eens een klein oogenblik uw aan
vragen, te meer daar, hoe schadelijk ook
sommige takken van het visscberij-bedrijf,
ook nog voordeel geeft. Misschien is het
lommige lezers nog wel oubekend, dat op
deelen van de Zeeuwsche Stroomen
er op uitgaan om krabben te vangen,
schaaldieren gaan naar België waar ze
graagte gegeten worden en de hoeveel-
die jaarlijks worden verorberd, beloopen
duizenden kilogrammen.naar qualiteit
d van het jaar wordt dau besteed van 3 tot
ut per K.G.
krab is een zonderling gevormd dier
men het van boveD, dan schijnt bet slechts
Mtaan uit het schild van het kopborststuk,
uit aan de voorzijde de op stelen geplaatste
en kleine sprieten te voorschijn komen,
ede de pooten, waarvan het voorste paar
s van scharen is voorzien deze zijn soms
groot en zwaar. Aan de benedenzijde ziet
monddeelen met de ba9ters en kaak-
ea en het achterlijf tusschen de wortels der
In de scharen hebben de krabben een
Kende kracht, want wee u, zoo ze u aan
vinger te pakken krijgeo, daar ze het
■1 door het vel knijpen; de beide leden
le schaar zijn van sterke spieren voorzien,
foor het mogelijk is zoo'n kracht te ont-
elen. Natuurlijk verdedigingsmiddel ook
schareD, maar feitelijk zijn het de
werktuigen, waarmede de krab haar prooi
it en vasthoudt,
krab is een zonderlinge looperhaar be
ugen zijn zelfs eenigszins belachelijk, achter-
if zijwaarts, maar haast nooit zooals overigens
andere dieren vooruit. Tracht men een
plaar te vangen onze jongens weten
mdig te pakken, zonder gevaar te loopen
eknepen te worden dau beproeft het
;de dier zich behendig in het zand tè
of verdwijnt ouder de steenen langs de
of zeeweringen.
kan ze met een hengel met eeuig lokaas
iue gemakkelijk vangen, te meer daar bet
'erbazeod gulzig dier is.
herstellingsvermogen der krabben is zeer
al moeten ze daarbij achterstaan bij de
arren. Verliest het dier door geweld een
scharen of een deel er van, dan groeit
ichaamsdeel weer tamelijk spoedig aan
er weer gewoon zijn werk mede .ver-
«n. Bij oesters en mossels en dus geen
er dat de kweekers van deze schelpdieren
er op krabben gesteld zijn wordt een
scharen tusschen de schelpen gestoken en
lukken visch er uit gescheurd met de andere
w naar de mondholte gebracht, tot het dier
of grootendeels verorberd is, om dan
van vorenaan met groote vraatzucht aan
nieuw exemplaar te. beginnen, zoodat op die
menig slachtoffer valt. Dat zou men de
stjes misschien niet toegeven, als men ze
ziet voortschuiven onder het heldere zee-
over den slijk bodem of langs de steen
lagen, vooral omdat onmiddellijk het oog
UITGAVE
Telrf. Interc. 16.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 40 cauts; iedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
wordt getrokken door de koddige bewegingen.
Onderling heerscht tusschen de krabben ook
strijd en we hebben menigmaal gezien, dat een
gedood exemplaar ontdaan van het dekschild,
direct werd aangevat door een familielid en het
vleesch met de gewoue gulzigheid verdween.
De heel jonge krabben zou men op het eerste
gezicht niet kennen. De krabben planten voort
door eieren, waaruit zonderlinge larven te voor
schijn komeD, voorzien van groote stekels op
rug en kopgedurige vervellingen hebben een
gedaanteverwisseling ten gevolge, waardoor de
joDge exemplaren ten slotte langzamerhand het
voorkomen van volwassen krabben krijgen.
Er komen verschillende soorten vau krabben
voor in onze stroomen de zoogenaamde spinkrab
komt ook veel op de Schelde voor, ook de
zwemkrab, maar de strandkrab is op alle deelen
der Schelde algemeen en zij is het die voor de
oestercultuur zoo schadelijk is. Wij spraken
hierboven van oesters verorberen dit geldt voor
namelijk de jonge oentertjes, wier schelpje nog
zeer duu en teer is; aan volwassen oesters kan
de schade niet zoo groot zijn, alleen zwakke
oesters, die de schelp niet meer vlug kannen
sluiten, worden er het slachtoffer van.
Zonderling exemplaar is zeker de heremietkrab,
ook hermieikreeft, soldaat, rijkeman, snijder ge
noemd, die overal in de Schelde wordt aange
troffen dit dier is in het besit van een tamelijk
lang achterlijf, gewoonlijk verborgen in een schelp
of hoorn van een ander zeedier, 't I9 feitelijk
een potsierlijk gezicht uit zoo'n slakkenhuis
de beide scharen te zien steken, en ook de
pooten en oogen van de heremietkrab. Wordt
de woning, die op den tocht wordt medegenomen,
te klein, dan zoekt het dier een grootere schulp
en verhuist dus als dat noodig wordt; huur
betalen hoort men niet van.
Van betrouwbare zijde vernemen wij dat mr.
A. J. F. Fokker, te Zierikzee, het gekozen lid
der le Kamer, het ambt van Voorzitter van
het Bestuur der Visscherijen op de Zeeuwsche
Stroomen mag blijven bekleeden. Alzoo staat hem
niets meer in den weg om dat lidmaatschap aan
te nemen. (Middelb. Ot.)
Uit Amsterdam wordt gemeld, dat in een
bijeenkomst van de sociaal-democratische Kamer-
groep, met het bestuur van de S. D. A. P. en
de redactie van Het Volk, definitief is besloten
de door dr. Bos aaugeboden drie portefeuilles
niet te aanvaarden. Een minderheid iu de ver
gadering, die vóór aanvaarding was, legde zich
tenslotte bij de meerderheid Deer.
Hierdoor is dus het buitengewone congres van
de S. D. A. P., dat tegen het einde van deze
week was uitgeschreven, overbodig geworden.
Uit de briefwisseling tusschen dr. Bos en den
voorzitter van de Sociaal-democratische Kamer
fractie blijkt, volgens Het Volk, dat weigering
van de S. D. A. P. om de drie ministerporte
feuilles te aanvaarden, tengevolge zal hebben,
dat dr. Bos voor de hem gegeven opdracht als
Kabinetsformeerder zal moeten bedanken.
(Men zal zich herinneren, dat de, aau dr.
Bos gegeven opdracht, sprak van het samenstellen
van een ministerie uit de geheele linkerzijde.)
Uit Het Volk blijkt, dat de verwerping van
het voorstel om drie ministerportefeuilles te
aanvaarden, in de bijeenkomst van de Sociaal
democratische Kamerfractie, het bestuur van de
S. D. A. P. en de redactie van Het Volk, is
geschied met 13 tegen 8 stemmen.
Over wat er nu verder zal gebeuren, zegt
het Hbl., dat het nog volstrekt niet zeker is,
dat een zakenkabinet nu de eenige uitweg is en
dat er geeu poging zal gedaan worden om een
liberaal kabinet te vormen.
Dr. Bos kan, zegt het blad, de beste man
geacht wordeu om het centrum te zijn van een
kabinet der geheele linkerzijde wellicht wordt
een formateur van een liberaal kabinet uit een
anderen kring gekozen.
Te Den Haag is op 77-jarigen leeftijd
overleden de Minister van Staat Luit.-generaal
J. W. Bergansius, Van 1888 tot 1891 trad de
overledene als minister op in het ministerie
Mackay, terwijl hij als zoodanig van 1901 tot
1905 weder zitting nam in het ministerie
Kuijper.
Generaal Bergansius was adjudant van H. M.
de Koningin in buitengewonen dienst.
De Statuten der Telersvereenigin# van het
eiland Tholen verwierven de Kon. goedkeuring.
Bij het te 's Hertogenbosch gehouden eind
examen der R. H. B. S. te Bergen-op-Zoom,
slaagde Zaterdag j.1. de heer H. Moelker,
te Tholen.
IERSEKE. Door enkele ingezetenen wordt
geijverd om tot het tot stand komen van een
gemeentebewaarschool te geraken. Hun oog is
daarbij gevestigd op het bestaande Zondagschool-
lokaal Eben Haezer, dat h. i. behoudens enkele
wijzigingen, daartoe uitnemend geschikt is.
De heer J. Sipsma, ambtenaar ter secretarie
alhier, is benoemd tot plaatsvervangend voor-
zitte1 van de commissie bedoeld bij art. 86 der
onfv_->Uenwet.
Er is hier nog altijd een zeil vereen igiug,
hoewel zij sedert jaren niet werkzaam is geweest.
Nu heeft zij besloten dezen zomer een zeilwed
strijd uit te schrijven en wel voor of na den
dag dat het onafhankelijkheidsfeest wordt gevierd.
Voor de hoofdakte is geslaagd de h. S.
J. Bonnet, onderwijzer te Enschedé, vroeger te
lerseke.
Het onafhankelijkheidsfeest zal hier plaats
hebben op Donderdag 28 Augustus. In de druk
bezochte vergadering van het feestcomité en
vele genoodigde jongedames werd met groote
opgewektheid het feestprogram vastgesteld en
andere z&ken besproken. Op 't program komen
o.a. voorschermutseling van een afdeeling
landstorm met Fransche soldaten, het neerhalen
der Fransche vlaggen van den toren en het
plaatsen der Nederlandsche vlag, lauding en in
tocht van den prins, kiuderoptocht en traktatie,
allegorische optocht, muziek en zangen vuurwerk.
ST-MAARTENSDIJ fC. Aangesteld tot Wacht
meester bij het 4e Reg. Art. te Ede, de heer
H. Bijl Cz. geboortig van St-Maartensdijk.
OUD-VOSSEMEER. In het jachtterrein in
den Weihoek is tot jachtopziener benoemd
Speijer, van Zonnemaire, en dat in de plaats van
L. den Engelsman alhier, die slaagde voor
ambtenaar bij 's Rijks directe belastingen.
Door Kerkvoogden en Notabelen der Ned.
Herv. Gem. is besloten een hulpkerk te plaatsen
de aanbesteding daarvan zal weldra plaats hebben,
en spoedig daarop zal men dan ook de
kerkrestauratie kunnen aanbesteden.
De prijzen van landbouwproducten te velde
loopen soms zeer hoog; hier werden publiek
verkocht o a. aardappelen en tarwe voor f 170.
eD f175.per Blooisch gemet? onverminderd
de kosten van verkoop.
Alhier is opgericht een vereeniguig van
jonge vrijzinuigeoer zijn reeds 29 leden toege
treden. Een bestuur is gekozen. Binnenkort zal
een vergadering worden gebouden, waarin een
spreker van elders zal optreden. Jongelieden van
boven 16 jaren kunnen lid worden.
SCHERPENISSE. Gemeenteraadsvergadering
van Maandag 21 Juli 1913.
Aanwezig alle leden. 1 vacature.
De notulen der vorige vergadering werden
na voorlezing onveranderd vastgesteld. Voor
lezing geschiedde vau de volgende ingekomen
stukken
le. Missive bevattende goedkeuring verbouwing
O. L. school, waarbij vermeld dat geen onder-
handsche besteding mocht plaats hebben.
2e. Kasopname bij den gemeente-ontvanger,
waaruit bleek dat in kas was f 3249,235.
3e. Goedkeuring suppletoir hondenbelasting.
4e. Schrijven van den geneesheer A. C. Pol
derman om wijziging van zijn iustrnctie in
verband met zijne benoeming tot raadslid.
Daarna deelde de voorzitter mede dat was
aanbesteed de levering van de benoodigde petro
leum en cokes. Aannemer voor de cokes was
H. Mol voor f 0.70 per H.L. en voor de petro
leum A. Hartog voor 83/4 cent per L.
Verder was aanbesteed de verbouwing van
de O. L. school. Aannemer was geworden van
smidswerk J. P. Kerpestein voor f 438, metsel
werk J. Muller f 555, timmerwerk J. Suurland
f 760 en schilderwerk J. L. Noom voor f375.
Verder werd aangeboden de gemeenterekening
over 1912, welke Dog nagezien zal worden door
de heereu Oudesluijs, Duijuhouwer, de Graaf
en Keur.
Wijziging begrooting armbestuur met een
som van f 250 voor verpleging der Israëlieten
Melchior.
Daarna geschiedde de wijziging der instructie
van den geneesheer in verband met de dood-
schouw, de vaccinatie enz.
Voor de doodschouw was aanbevolen Dr. Quak-
kelaar van St-Annaland. Toen de voorzitter vroeg
ot niemand er op tegen had, zeide de heer
DuijDhouwer, dat z. i. dit niet noodig was, daar
er in Scherpenisse toch nog wel andere personen
waren, die ïaadslid konden zijn zonder dat er
een instructie voor behoefde gewijzigd te worden.
Algemeen was men dit met hem eens, doch
niemand maakte verdere bezwaren. Verder werden
B. en W. gemachtigd tot de verkoop der straat-
mest en de verhuring vau de ligplaatsen der bieten.
Daarna geschiedde nog de rekening en ver
antwoording van het burgerlijk armbestuur over
1912 en de begroofcing voor 1914.
Niets meer te verhaudeien zijnde, werd de
vergadering gesloten.
STAVENISSE. Heden (Vrijdag) herdenkt de
oudste inwoonster dezer gemeente, Mej. wed.
M. Luijk, geb. Heijboer, (voorheen wed. Kauff-
mauuj haar lOOen geboortedag. De onde vrouw is
thans nog iu het bezit van 3 kinderen, 11 klein
kinderen en 9 achterkleinkinderen. Geboortig
van SiDt-Maartensdijk, kwam zij later alhier
wonen. Was zij in haar jeugd zeer zwak,
zoodat zij zelfs niet geregeld kon schoolgaan,
in ,haar hooger ouderdom geniet zij een goede
gezondheid, zoodat zij zelfs in een tal vau jaren
geen geneeskundige hulp heeft noodig gehad.
Geen enkel lichamelijk gebrek heeft de honderd-
jarige, zoodat zij benijdenswaardig is op haar
hoogeD ouderdom.
Door haar groote verdraagzaamheid en toe
geeflijk heid is zij in en buiten de gemeente
door een ieder geacht en bemind. Geen wonder,
of tal van felicitaties zullen haar heden bereiken.
Naar aanleiding van het feit, dat haar 2e
echtgenoot, wijlen de heer M. Luijk, voor on
geveer een halveeeuwalhierdeOud-Gereformeerde
Kerk stichtte, zal Ds. Van der Heijden (van
Vlaardingen) in een bijzondereGodsdieustoefening
op heden (Vrijdagavond) baar eeuw feest herdenken.
Mogen de jaren, die de oude vrouw nog aan
haar jarental toegevoegd zal zien, iu denzelfden
guustigen toestaud doorgebracht wordeu.
De zoo gevreesde aardappelziekte breidt
zich hier onrustbarend uit, voornamelijk ouder
de vroege soorten. De besproeide aardappelen,
hoewel niet geheel vrij, worden tot op heden
er aanmerkelijk minder door aangetast.
Ter voorziening in de vacature van 't Hof
zal alhier Woensdag 6 Aug. de candidaat stelling
voor een lid van den Gemeenteraad plaats hebben.
Door den hevigen N.W, Storm, die 1.1.
Woensdag alhier woedde, werd aan de in uit
voering zijnde werken aan het dijkvak „Moggers-
hilpoldei" door grond verlies aanmerkelijke schade
toegebracht.
THOLEN. 't Was gister een heele drukte
toen het le en 3e regiment infanterie met een
afdeeling mitrailleurs uit Bergen op Zoom hier
aankwameD. Met het fanfarekorps aan het hoofd
werd Tholen doorgemarcheerd en op Buitenzorg
