RONA Cacao
1452.
Zaterdag 22 Maart 1913.
Negen en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
Van Houten's
Publicatie n.
Heden en Verleden.
1913 - 1813.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
THOOLSCHB COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag,
ijs per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad fl.025, franco
jst f 1,10. Voor het buitenland 90 cents, zonder geïll. Zondagsblad,
zonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan het
wreau te T h o I e n of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGAVE
Firma J. M. C. POT, THOLEN.
Telrp. Interc. 16.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 c°nts j iedere regel meer
10 centsgrooter letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt sleohtt
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Zij, die zich met I April a.s.
ns blad abonneeren, ontvangen de
ien datum verschijnende nummers
TIS.
MILITIE.
ijvingsregister en Alphabetische Register.
Bargemeester der gemeente Tholen maakt be-
dat het inschrijvingsregister voor de lichting
)14, met het daaruit opgemaakte Alphabetische
gedurende acht dagen, van heden tot en
Ien 30 Maart a.s. ter Gemeentesecretarie voor
der ter lezing ligt.
vestigt er voorts de aandacht op
at binnen den tijd, hierboven vermeld, tegen
eze registers bezwaren kunnen worden ingebracht
ij den Commissaris der Koningin in de Provincie
at het bezwaarschrift behoorlijk met redenen
aoet zijn omkleed en op ongezegeld papier kan
'orden vastgesteld
lat het bezwaarschrift eigenhandig moet zijn
mlerteekend, doch dat onderteekening door een
ader persoon is toegelaten, zoo bij het bezwaar-
ihrift eene behoorlijke volmacht wordt overgelegd;
lat het bezwaarschrift tegen bewijs van ontvangst
j den Burgemeester ter Gemeentesecetarie moet
orden ingeleverd
at een bezwaarschrift, dat niet voldoet aan de
ischen, hierboven genoemd, of niet wordt inge-
iverd binnen den tijd en by de autoriteit,
ierboven vermeld, geen gevolg kan hebben
lat het bewijs van ontvangst moet worden be-
■aard totdat hij of zy, die het bezwaarschrift
idiende, in kennis is gesteld met de uitspraak
an den Commissaris der Koningin.
•Ien, den 22 Maart 1913.
Burgemeester van Tholen zal, op Zaterdag den
aart a.s., des middags te 12 uur, ten Raadhuize
EEN HOOP COMPOST,
sk verkoopen.
voorwaarden van den verkoop liggen van heden
lezing ter secretarie, iederen werkdag des
iddag9 van 912 uur.
den, 21 Maart 1913.
Be Burgemeester voornoemd
M. G. VAN STAPELE.
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE.
De Directeur van het Post- en Telegraaf-
or brengt in herinnering, dat het kantoor
1 April tot 31 Augustus open is van
nur en 28 uur.
[Nadruk verboden
I. Een kleine Stad.
n de Eendracht, op het eiland Tholen, ligt
stedeke van denzelfden naam. De eiland
ners noemen bet//de Stad".
Anneer men te Bergen op Zoom den stoom-
neemt naar Tholen, dan komt men al
tiende en slingerende langs een prachtigen
door Napoleon aangelegd, tot aan het veer
de Eendracht.
schrik ontwaart de vreemdeling daar een
pont, waarmede de gemeenschap met
d-Brabant wordt onderhouden.
wilt ge liever in een roeibootje den
wschen bodem bereiken, dat is, dunkt me,
iog grooter waagstuk voor den vreemdeling.
Eendracht maakt vooral met hoogwater
machtigen indruk. Bij mooi weer, die
schepen, al zeilende en laveerende, bij
I weer, die sterke stroouoing en golfslag
higeu zouden nog zeeziek wordeu, als 't
duurde met pont of roeiboot.
1906 heeft ons riviertje geleerd, welke
•eating het kan aanrichten. De aanblik vau
erwoesting was grootsch, doch verschrikke-
de kracht vau het water was ontzettend,
was niet de eerste keer. Meermalen heeft
Eendracht Tholen in gevaar gebracht. Eens
dat het stadje onder water stond en
uren boven den vloed uitstak.
lZe geliefde Koningin en Prins Hendrik
eo er zich persoonlijk van overtuigd en de
Wilhelminapont houdt dat bezoek in eere.
lor booge zeedijken, voorzien vau sterke
In het belang van de gezonde volksvoeding
kan men niet genoeg er op aandringen dat
meer en meer in de plaats treedt van welken
anderen drank ook. iedereen moest ze dage
lijks drinken. Op alle tijden van den dag is
ze welkom en verkwikkend.
steenglooiingen en krammatteu moet de Eendracht
iu bedwang gehouden worden.
In vogelvlucht ons stedeke bezichtigende, zou
men verbaasd zijn over den ineengedrongen bouw.
Dat heeft Tholen met vele oude steden gemeen.
Kleine, kromme en nauwe straten! Hier en daar
een groot huis, vertooüende alseen reus tusschen
nietige gebouwtjes, die bijeen gehouden worden,
door een gordel van hooge wallen en een breede
gracht, de vest genoemd.
Tholen, voor de helft op een dijk gebouwd
en voor de andere helft in de glooiing en de laagte,
bestaat uit een bovenstad en een bened- nstad
de kade (kaai) en de markt. Onze jongeusveeten
werden beslist, door kaai- en marktboe7en, een
ware oorlog
Een gedeelte der wallen is gesloopt en op
den breeden groudslag is een fraai plantsoen
aangelegd, dat tot een wandeling van een half
uur uitlokt. Banken op mooie gedeelten aange
bracht, geven, al rustende, den wandelaar een
prachtigen uitkijk op de omgeving.
De poorten der klerne vesting zijn verdwenen.
Nog staan op die plaatsen ijzeren hekken als
moderne getuigen van vroegere sterkte. Een
Singel, langs de gracht, (vest) de hooge wal en
de zeedijken bieden prachtige panorama's aan,
zoowel naar den kant vau Tholen als naar deu
kant van Bergeu op Zoom.
Een gasfabriek voorziet Tholen vau licht op
straat en in vele winkels, alleen 's avouds laat
is de verlichting primitief.
Twee binnenhavens voor de visschersvloot,
bestaande uit een honderdtal vaartuigen, een
praktisch verzorgde oesterput, met gebouwtjes
en sluizen voor de oesterteelt, een drukke visch-
en mosselhandel, een gerenomeerde ansjovisvangst,
eenige nette, zelfs prachtige villa's buiten de
Oudelandsehe poort en de uitbreiding van Tholen
buiten de Vossemeersche poort, trotsch door de
inwoners„de Voorstad" genoemd, dat zijn
bizonderheden, die Tholen tot een leuk stadje
maken, waarin men gaarne eenige dagen vertoeft
en rondwandelt.
Vooral de buitenplaatsen, trekken de aandacht
„Buitenzorg" vau Jhr. Van Vredenburch, „Ostiea"
of „Oosterhoeve" vau den heer Wagtho,„Gizelina'\
van den heer Noske en binnen de poort de
de villa van den heer Wagemaker.
„Buitenzorg" van Jhr. Van Vredenburch, gaf
mij, bij een bezoek, de overtuiging, dat men
in kleine plaatsen, met goeden wille, iets grootsch
kan daarstellen, dat met groote plaatsen kan
wedijveren. Ik verbeeldde mij, al wandelende,
langs die goed onderhouden gazons en grasperken,
die broeikassen en bloemperken, die beplantingen
op hoogten en in laagten, waar zitplaatsen uit-
noodigen tot rusten, die vijvertjes eu stroompjes
met goudvisschen, dien konijuenberg en dat
hertenkamp, op een der buitenplaatsen rond deu
Haag of Rijswijk te zijn.
Op Zon- en feestdagen zet de Jonker de
hekken open en iedere Tholenaar of vreemdeling
kan zich vermeien en ronddolen door al die
prachtige lanen en paden, 't Is te weuschen, dat
de inwoners die vrijgevigheid op prijs stellen
en dankbaar genieten van zoo'n voorrecht.
Door de boeren op het eiland, de visschers
op de Zeeuwsche Stroomen en de nijvere bevolking
is Tholen welvarender dan in vroegere jaren.
Het -breidt zich dan ook zeer uit en tal van
onbewoonbaar verklaarde woningen als varkens
hokken, zijn opgeruimd, daarvoor zijn Dette ge
riefelijke woningen in de plaats gekomen.
Landbouw, tuinbouw en veeteelt zijn in goeden
doen. Een kolossale bouw van suikerbieten heeft
welvaart gebracht n& de groote kweek van mee-
kr De zoogenaamde ineestoven zijn verdwenen.
Er is een mooie kerk, gedeeltelijk van arduin-
stuin, met een reusachtigen toren. Oud, ja zeer
oud De prachtige, kunstige kruisgewelven door
pilaren ondersteund en het koor zijn beziens
waard. Groote grafzerken bedekken in beide
de vloeren en de grafschriften, in een kerkelijk
achief bewaard getuigen van de adelijke en
aanzienlijke geslachten, die in vroeger jaren in
Tholen hebben geregeerd en gewoond.
In de gang tusschen preekkerk en koor hangt
een houten bord, dat na het vergaan van Reimers-
waal bij Tholen is aangespoeld. Iu Oud-Neder-
landsch vermeldt dat bord de 10 geboden.
Onderaan staat het jaartal 1581.
Het stadhuis, in wit arduinsteen opgetrokken,
met een fraaie pui en trappea, heeft een toren,
waarin een aardig klokkespel de inwoners op-
v rooi ij kt.
Het heeft niets bezienswaardig. Een schilde
rij 'Salomo's eerste rechtmaakt nog al indruk.
Naast het stadhuis was een weeshuis. Nu is
het een plantsoentje van de Hoogstraat tot de
Markt.
Ik schrijf dit op bijna tachtigjarigen ouder
dom met de betuiging, dat ik als kind in Tholen
uitstekeud onderwijs genoot. Het onderwijs was
geheel kosteloos. De liefde voor goed ouderwijs
is er gebleven. De goed ingerichte scholen zijn
daarvan een bewijs.
Toch, wat een verschilvoorheen en thans.
Dat voorheen wil ik juist te baat nemen om
een bijdrage te leveren voor 1913.
Wordt vervolgd.)
Bij koninklijk besluit van 17 Maart is
de heer D. Kleppe benoemd tot burgemeester
der gemeente Scherpenisse.
Tot lid-werk man van den raad van beroep is
benoemd de heer W. Blaas Jz., timmerman te
TholeD.
ST-ANNALAND. Door de Vereeniging
„Landbouwbelang" alhier is op 14 dezer aan
besteed de levering van 2650 K.G. Kopersul-
phaat, 19400 K.G. Chiüsalpeter, levering April
en 44^00 K.G. Chllisalpeter levering Mei a.s.
Ingeschreven was voor de Kopersulphaat
door Maatschappij tot verkoop van Hulpmest
te Dordrecht f 28,63. Zeeuwsche voeder- en
kunstmesthandel (voorheen Boogerd) Middelburg
f 29.64. Chr. v. d. Bos, Bruiuisse f 31.25. L.
Huizinga te Groningen f 29.90. P. Schoen te
Zaandam f 29.90. H. J. Groeneweg te Oud-
Beijerland, prijs geheim. Aan laatstgen. gegund.
Voor de Chili Salpeter levering April:
Inian J. v. d. Have te Rotterdam, voor ge
malen f 14.20. Maatschap tot verkoop vau Hulp-
mest, te Dordrecht, gemalen f 14,32. ongemalen
f 14,22. Zeeuwsch voeder- en kunstmesthandel
gemalen f 14.11, ongemalen f 13.96. G. Daane
lerseke gemalen f 14.50, ongemalen f 14.30.
Gebr. Theunisse te St-Annaland, ongemalen
f 13.96. Glerum en Co. Hansweert, gemalen
f 14,31. K. M. Schipper te Oud-Vossemeer
ongemalen f 13.74. L. Ëversdijk te BiezeÜDge.
gemalen f 14.68, ongemalen f 14.53. Gegund
aan K. M. Schippers te Oud-Vossemeer.
Voor de Chili Salpeter Levering Mei a.s.:
door Iman J. v. d. Have te Rotterdam ge
malen f 14.10, Maatschappij tot verkoop van
Huipmest Dordrecht gemalen f 13.93 ongemalen
f 13.83. Zeeuwsche voeler- en kunst mesthandel
gemalen f 13.75 ongemalen f 13.60. G. Daane
te lerseke gemalen f 14.06, ougemalen f 13.86.
Gebr. Theunisse te St-Annaland, ongemalen
f 13.67, Glerum en Co. te Hansweerth gemalen
f 13.70. K. M. Schippers te Oud-Vossemeer,
ongemalen f 14.38. L. Eversdijk te Biezelinge
gemalen f 14.30, ongemalen f 14.15. Kostense
te Kruiningen ongemalen f 13.74. W. Bedet
te Terneuzeo ongemalen f 13.49.
Gegund aan Glerum en Co. te Hansweerth.
Alles per 100 K.G. franco op den wagen te
St-Annaland.
In de jl. Donderdag gehouden vergadering
van deu Dijkraad van den Calamiteuzen Suzanna-
polder werd het dijkgeschot dier polder voor
den dienst 1913/14 vastgesteld op f 2243.22
Vorig jaar was het bedrag f 1515,43. De polder
is groot 64,26,80 H.A.
De begrooting der ontvangsten en uitgaven
dienst 1913/14 werd vastgesteld in ontvang op
f2803,22 eu in uitgaaf op f 20010,515.
Op de staat van voordracht ter benoeming
van een lid van het Bestuur werden in volgorde
gebracht de heeren H. Scherpenisse (aftredend),
M. J. Heijboer en J. Polderman Cz.
Medegedeeld werd dat de onzaivere oporengst
der gronden iu den Suzannapolder door den
daarvoor aangewezen deskundige was geschat
op f4391,11. De vorige schatting was f 3004,84.
Door den heer L. B. van der Slikke te
Groote Lindt, zal in het lokaal van den heer
P. J. Soeters alhier, op Donderdag den 27 dezer,
des avonds half 7, eene lezing worden gehouden
over „Bemestingsleer".
Dit geschiedt op uitnoodiging der vereeniging
„Landbouwbelang" iu deze gemeente.
In de jl. Dinsdag gehoudeD vergadering
van den Gemeenteraad werd behandeld en vastge
steld het Kohier van den Hoofdelijken omslag,
dieust 1913 op een bedrag van f3936,075.
EveDzoo werd vastgesteld het Kohier van de
belasting op de honden ter somma van f 120.
Tevens werden herbenoemd tot leden der
Commissie lot wering van Schoolverzuim de
heeren H. W. Odink en L. J. Soeters Pz.
IERSEKE. Zaterdagavond trad hier voor de
afd. van den Bond voor Staatspensionneering
op de heer Uiterwijk van Hoogeveen met een
rede over de pas door de Tweede Kamer aange
nomen wet op de invaliteits- en ouderdomsver-
zekering van minister Ta) ma. Spreker betoogde
dat deze wet in strijd is met de Christelijke
leer en stelde daar staatspensioen tegenover, als
in alle opzichten de voorkeur verdienende. Er
waren ruim 80 toehoorders, die krachtig hun
tevredenheid over de rede te kennen gaven.
Na de pauze werd een 7-tal voordrachten
van verschillenden aard ten beste gegeven. De
heer Uiterwijk toonde zich daarbij een uitmun
tend declamator.
Er traden tien nienwe leden tot deafdeelingtoe.
Tot jongeling op het post- en telegraafkantoor
is met ingang van 17 dezer aacgesteld W. Hol
lemans.
De leerling J. A. L. Bom van de Goessche
ambachtschool is van de 2e naar de 3e klasse
overgegaan.
OUD-VOSSEMEER. Donderdagavond werd
de laatste vergadering gehouden vau de ver
eeniging „Eendracht," de leden waren in groote
getale opgekomen en vier nieuwe leden werden
aangenomen. De rekening sloot met een batig
saldo van ruim f 38.De heer G. J. W. de
Graaff hield eeu belangrijke rede over de „Zwarte
diamant", waarin de beteekenis der steenkool
zeer duidelijk werd uiteengezet, terwijl de heer
Wiskerke een Walchersche vertelling van den
heer Beunke ten beste gaf.
STAVENISSE. In de Algemeene vergadering
van de aandeelhouders der Coöperatieve Room
boterfabriek /•de Koe" alhier, bleek nit de
