Kttllal, itiUi ui li Itlmn 111 oistirltult laillia», aai.
No. 1290.
Zaterdag 19 Februari 1910.
Zeven en twintigste jaargang.
E.N
Tweede Blad.
FEUILLETOB.
GOEDE VRIENDEN.
De
Publicatie n.
EKSCH
THOLSCHE CURA
3 Burgemeester van Tholen brengt ter kennis, dat
den Heer Commissaris der Koningin de volgende
icatie i3 uitgevaardigd
)or den Minister van Oorlog is bepaald, dat in
jaar 1910 bij wyze van proef bij de In-
rie, bij de Vesting-Artillerie en bij de Genietroepen
de verlofgangers van de militie, voor zoover deze
de derde (laatste) maal voor herhalingsoefening
r de wapenen zullen komen, alsmede aan de
;ien-sergeanten der lichting 1909, voor zoover zij
s zullen verlangen, zal kunnen worden vergund,
buiten de kazerne te overnachten, mits hunne
ing (vaste of tydelijbe) in of nabij de garnizoena-
ts gelegen is, en de vergunning geen aanleiding
i tot het afleggen van zoodanige afstanden, dat
door invloed wordt uitgeoefend op üen goeden
van den dienst en van de oefeningen, tengevolge
buiten deze opgedane vermoeienis,
e onmiddellijke Chef (Compagnies-commandant of
als zoodanig optredende officier) zal, voor elk
\l afzonderlijk, in verband met den afstand, waarop
Introkken persoon van de kazerne woont, bepalen,
Voor de hierbedoelde gunst in aanmerking komt.
»e verleende gunst stelt niemand van eenigen dienst
terwyl de vergunning, wanneer dit den be
ken Chet .gewenscht voorkomt, kan worden
fokken.
iy, die voor de genoemde gonst in aanmerking
schen te komen, moeten daarvan, uiterlijk twee
nden vóór den dag van opkomst schriftelyk kennis
en aan hun onmiddellyken Chef (.zie hiervóór,).
Jgr«-merkt zn
dat aan den milicien, die eenmaal gevraagd heelt
ten de kazerne te mogen overnachten, daarin geen
es meer wordt verstrekt, dan in gevallen waarin
betrokken Chefs dit als straf, of om andere redenen,
dig mochten achten
dat niet dan bij hooge uitzondering - ter be-
leeling van den commandeerenden officier de
ist kan worden verleend aan ben, die zich na bet
'voren aangegeven tijdstip (2 maanden vóór de
;omst) daardoor aanmelden.
De Burgemeester voornoemd
M. G. VAN 8TABELE.
l het verslag over 1909 van de Gezondheids
commissie, ingesteld voor de gemeenten op
het eiland Tholen, ontleenen wij het
volgende
(Vervolg.)
Uand van waterbodem en lucht en hetgeen
tot verbetering daarvan is verricht.
A. Waterioopen, slootenenz.
St-Annaland.
)p 19 Aug. werd aan deze gemeente een be
lt gebracht, opdat de Commissie zich ter plaatse
ie kunnen overtuigen van den toestand, waarin
t slooten, waterloopen, enz. bevonden. Een
port werd daarvan opgemaakt en in afschrift
het gemeentebestuur gezonden, met verzoek
gewraakte toestanden te verbeteren.
Lan dat rappoit ontleenen wij het volgende:
)e Wethouder der Gemeente wees ons op
(Uit het Duilsch).
16)
dadelijk werd aan Jessica gevraagd of het
t voomemeu was de geheele familie in op-
tak te brengen? Wenschte zij de vooruit-
tien harer zusters voorgoed te vernietigen
ig zij liever om met zulke vogelverschrikkers
die twee menschen aan 't hek, dan met een
r en door beschaafd, verstandig, aristocratisch
gmensch, als baron Gosling
)p al deze vragen en nog eenige andere,
i Jessica voor het oogenblik uiets te antwooidec.
tr geest was eigenlijk nog te zeer vervuld
de ontmoeting van zooeven. Wel was zij
rtandig genoeg om als bij instinct te gevoelen,
een tweetal menschen als deze, onmogelijk
en gelden als de echte vertegenwoordigers
dramatische kunst, doch de lofspraak en
verschillende verbeteringen in de laatste jaren tot
stand gebracht.
Wel zijn nog lang niet alle misstanden opge
ruimd, maar waar, zooals ook hier, het streven
bestaat een alleszios hygiënischen toestand in het
leven te roepen, daar mogen wij met het aan
vankelijk succes tevreden zijn.
le de toestand nabij de wijk Java was sedert
het rapport van 1907 niet verbeterd integendeel
was eene mogelijke verbetering door een particu
lier, die een stuk sloot dempte, onmogelijk gemaakt,
in zooverre, dat een kortere weg voor de water-
looziug nu niet meer gevonden kan worden. Voort
durend reinhouden der sloot en verwijderen van
den uitgebaggerden inhoud, blijven daarom steeds
aanbevolen.
2e langs den Hoender weg verdwijnen de
stukjes sloot gaandeweg.
3e de afwatering der huizen, alle gemerkt
347, is afdoende geregeld.
4e door een groot deel der gemeente loopt
een breede poldersloot, hier en daar overwelfd.
Het zou zeer wenschelijk zijn, dat die geheele
waterleiding gerioleerd of overwelfd werd. Met
genoegen vernamen we, dat weder een stuk zou
worden onderhanden genomen.
5e den toestand aan het eind der Klippel-
straat vonden wij veel verbeterd. Blijkbaar wordt
aan zuiverhouden der sloot zorg besteed.
6e ten slotte wijzen wij op den toestand der
erven van de woningen A 372 tot A 377. Men
treft daar zinkputten aan, welke door de bewouers
moeten worden uitgeschept. Den inhoad brengen
jv« opn aabiuimMlont. Dat
eens te wenschen overlaat en dat de putten bij
regen op de erven overstroomen is zeer begrij
pelijk. Om die buurt afdoende te helpen, bevelen
wij aan, om langs die erven een fltuk riool te
leggeD, zoodat op natuurlijke wijze overtollige
stoffen in bedoelde sloot loopen.
Oud- Vossemeer.
Op 17 Juni bracht de Commissie aan deze ge
meente een bezoek. In het daarvan opgemaakte
en aan het gemeentebestuur medegedeelde rap
port lezen wij
le dat de toestand op liet zoogenaamde
„Knipdorp" aan de Molenstraat nog niet is ver
anderd. Nog steeds vindt men daar eene menigte
varkenshokken, omringd door mesthoopen van
grooter of kleiner omvaDg, een door en door ver
ontreinigden bodem, alles haast onmiddellijk gren
zende aan woningen, en daarachter een zeer vuile
sloot, die door haar walgelijken, stankverspreiden
den inhjud, vooral in het warme jaargetijde, zeer
zeker schadelijk voor de gezondheid is.
2e evenmin is verbeterd een groot gedeelte
sloot, loopende achter de woonhuizen aan de Oost
zijde der Molenstraat.
3e verbeterd - gerioleerd is het open
rioolslooije achter de erve van het huis B 180.
4e een paar vuile vakjes sloot aan het begin
van het Dorpswegje, aan particulieren toebehoo-
rende, hopen wij spoedig te zien verdwijueu, vooral
nu de Gemeente rioolbuizen en grond daartoe
beschikbaar stelt.
aanmoediging welke zij van hen had ontvangen,
hadden toch gestrekt om haar meer dan ooit
in hare voornemens te doen volharden.
//Indien zij meenen, dat ik tot groote dingen
in staat ben," dacht zij „dan zullen er ook te
Londen onder het publiek wel anderen gevonden
worden die in staat zijn te beoordeelen of ik
werkelijk aanleg heb."
„Wij moeten tot een beslissing komen, Jessica,"
zeide haar inoeder. vWij mogen niet vergeten,
dat ik hier te Maybury een geachten naam heb
op te honden, en evenmin dat ik, behalve u,
nog twee andere dochters heb. Indien gij stijf
hoofdig blijft en dwaas genoeg zijt om voort te
gaan met die slechte en dolzinnige plannen,
dan moet ik in dal ge ral beletten, dat gij
daardoor de toekomst uwer zusters in gevaar
brengt Wanneer ge er prijs op stelt om
bij ons te blijven, dan moet gij al die dwaasheden
voor goed laten varen."
„En zoo niet vroeg Jessica.
„Oho 1" riep mevrouw in zeDuwachtigen toorn,
en terwijl de linten van haar muts gestadig
heen en weder dansten. //Oho, begint gij nu
zoo Welnu, het is goed Wanneer
Stavenisse.
Den 21 October bezochten wij Stavenisse.
Met genoegen kunnen wij de groote verbetering
constateeren langs den Molendijk (zie jaarverslag
1907 blz. 8), waar de vuile sloot gerioleerd werd
met gelegenheid tot doorspoeling.
Overigens viel op te merken
le dat de afwatering der Voorstraat onvol
doende is.
Bij verbetering overeenkomstig het advies der
Commissie zou a de waterafvoer van het hoogere
deel der Voorstraat belangrijk verbeteren b de
drinkput voor vee niet langer verontreinigd worden
door rioolwaterc het laagste gedeelte der Voor
straat beter droogloopen.
2e twee sloppen le bij v. d. Berge en Ver
maas en 2e bij D. Hout eischen verbetering.
3e de toestand van den Achterweg (Oost) is
bedroevend. Bij ons bezoek geleek hij één groote
modderpoel, door totaal gemis aao afvoer van
hemelwater, nog verergerd, doordat uit langslig-
gende mestvaalten gier over den weg loopt. Alle
afvalwater en onreinheid moeten hier in den bodem
wegzakken, wat uoodzakelijk leidt tot ernstige
bodemverontreiniging. Eene flinke riooleering zou
hier in eene dringende behoefte voorzien.
4e Eeu treurigen toestand troffen wij aan langs
de buitenzijde van den Stoofdijk, vooral in de
omgeving der woning no. 103. Het zou een zeer
nuttige arbeid zijn daar met krachtige hand in te
grijpen, de heulen te herstellen of schoonmaken,
de slooten uitbaggeren, de riooltjes tot afvoer van
huishoudwater uit de woningen bovenop den dijk
nazien, enz.
5e dat het erf der wouing van de wed. Nelisse,
do. 44. beschouwd schijnt te worden als publieke
mestvaalt en dat zich eene vuile goot bevindt bij
de woningen van A. Wesdorp, sectie A no. 722.
Tholen
Op 21 Januari 1909 werd door de Commissie
de gemeente Tholen bezocht. Aan het daarna
opgemaakt en aan het Gemeentebestuur medege
deelde rapport ontleenen wij hetgeen volgt
le werd gewezen op het sluiten van het haven-
rioul (zie verslag 1907), doch het dientengevolge
verergeren van den toestand nabij de Vosseineersche
poort.
2e de toestand der vele rioolslooten, binuen
de bebouwde kom gelegen, is nog dezelfde als
vermeld in 1903 al moge van tijd tot tijd een
deel schoongemaakt worden, in den regel helpt
dit voor slechts heel korten tijd
3e de toestand op de erven van P. Potter
(O-V. poort,) de schuur der Wed. J. M. Joppe
(Oudel. str.) en rondom de Verbrande Vate heeft
geen verbetering ondergaan. Vooral het gebruiken
van het water dier Vate en aangelegen slooten
door melkvee, achten wij niet bevorderlijk voor
de gezondheid, omdat nog altijd door velen de
melk ongekookt wordt gebruikt.
4e achter de. woniDg van Joost Kegge vonden
wij eene verzameling van vuile mestvaalten en
varaenshokkea.
wij niet goed genoeg meer zijn voor uw eerzucht,
dad twijfel ik niet of die heer en die dame"
(met een smalenden glimlach bij die woord en
heer en dame) „met wie gij den hal ven
middag in zulk een onderhoudend gesprek ge
weest zijt, zullen zeker wel in staat zijn om u
een beter tehuis en prachtiger vooruitzichten
aan te bieden, dan wij hier ondankbaar
kind 1"
//Meent ge dat in ernst vroeg Jessica kalm,
maar vastberaden.
Zeker, meen ik dat. Gij moet kiezen. Ik
kan niet toelateB, Willy's toekomst onmogelijk
gemaakt wordt door uw dwaze eigenzinnigheden,
om het niet erger te noemen."
Het was voor de goede Jessica een pijnlijk
oogenblik. Het kostte haar moeite om niet in
tranen uit te barsten, en hare lippen beefden
van aandoening.
„Wees toch niet zoo zelfzuchtig, Jes," zeide
Willy, terwijl zij zich in gemakkelijke houding
op de sofa uitstrekte. „Gij denkt den geheelen
dag aan niets anders dan aan tooneelspelen.
Over een half uur is het etenstijd, en dan zullen
wij wel weer moeten wachten
5e met uitzondering van een viezen riool
greppel is het terrein achter de werkplaats van
W. C. de Lange in orde.
6e Wij wezen op den vuilafvoer der //Voor
stad", die, naar het ons voorkwam, niet is geregeld
en op den duur een onhygiënischen toestand in
het leven zal roepen.
7e de omgeving der oesterputten was gunstig.
Op 24 Juli '09 ontvingen wij van B. en W.
van Tholen besteken voorwaarden (met begrootiug)
voor den aanleg eener rioolleiding bij de Vosse-
meersche poort alhier (zie boven onder no. 1).
Daaruit bleek het voornemen de zich daar be
vindende open sloot over eene lengte van pl.m.
90 M. te dempen en te vervangen door een flink
riool, daarin op te nemen het riool uitloozende
onder de O.-V. poort en het geheel pl.m. 40 M.
verder in de Vest te brengen.
Bij schrijven van 9 Augustus no. 1049 brachten
wij daarop gunstig advies uit. Ongetwijfeld zal
bedoeld riool en het dempen dier vuile sloot den
ergerlijken toestand aldaar veel verbeteren, en
de ondragelijke stank, vooral bij O. e.n N. wind,
welke dikwijls over meer dan de helft der ge
meente merkbaar was, tot het verleden behooren
(Wordt vervolgd
Toen een aantal jaren geleden de beweging
voor Huisvlijt zioh hier te lande begon te ontplooien,
zal wellicht niemand gedacht hebben, dat deze be
weging een zoodanige vlucht zou nemen, dat zij
t:oo spoedig reeds iie öWtatVc zou. Vr&kkön \'Xu
plaatselijke autoriteiten en regeoringspersonen. Dank
zij de machtige propaganda van vele Volksbondaf-
deelingen in ons land, dank zij mede de aandacht,
die de geestelijkheid, vooral in hot Zuiden, aan de
ontwikkeling van Huisvlijt schenkt, is de bekendheid
met hetgeen Huisvlijt" wil, meer en meer toege
nomen, doorgedrongen tot in alle hoeken van ons
vaderland en straks zal die bekendheid zich uilen
in tal van kunstvolle, merkwaardige voorworpen
bijeengebracht op de Nationale Tentoonstelling voor
Haisvlijt, uitgaande van den Volksbond, van 15
Juli tot 15 September in den Haag, of om juister
uit te drukken, in Scheveningen. Alles is daar
welkom, mits de ingezonden voorwerpen een eigen
karakter dragen, d.w z. mits daarin een ontwerp,
een denkbeeld, een gedachte schuile.
Huisvlijt-beoefenaars, hetzij mannen of vrouwen,
jongens of meisjes, moeten onderscheid maken
tusschen gedachteloozen arbeid, waartoe o.a. figuur-
zaagwerk gerekend moot worden en arbeid, waarbij
de mensch zichzelf ontwikkelt, die vergt een ernstig
overdenken, een zoeken, een raadplegen, een arbeid
die ten slotte de grootste zelfvoldoening schenkt.
//Ik ken niks", zei een jongen, toen hem gevraagd
werd, iets voor de Tentoonstelling te maken, on
verschillig wat dan ook. „Zeg dat niet, jongen",
werd hem geantwoord, „je weet nog niet wat je
kunt".
En diezelfde jongen was het, die met behulp van
de kromme takken, welke bakkers gebruiken bij het
aanmaken hunner oven, en van eeii oude, buiten
gebruik gestelde waschtobbe zijner moeder, met be»
hulp van die bijna waardelooze grondstoffen dus,
Nu werd het Jessica te veel. Zij begon onge
duldig te worden en kon daarvan onmogelijk
een geheim maken.
„Waarom moet ik ook altijd de eenige zijn
die het werk doet?" vroeg zij. „Is het de
bedoeling, dat ik mijn tooneelplannen zal opgeveD,
alleen om nog meer dan vroeger huishoudster
voor allen te kunnen spelen Dan zeg ik
dat dit al veel te lang heeft geduurd Ik
heb er nu genoeg van."
//Jessica," riep mevrouw Löwe met dreigende
stem, //indien ik ooit had kunnen vermoeden,
dat dit het gevolg moest zijn van dat meespelen
bij de tooneelvoorstelliog op het stadhuis, dan
zou ik er nooit in toegestemd hebben dat gij
daarin hadt meegedaan. Ik heb je dat toen
vergund uit achting voor onze buren, en bepaal
delijk voor juffrouw Kandal Gij behoort
meer te bedenken dat gij uw moeder achting
en eerbied schuldig zijt, en dat gij ook moet
denken aan de toekomst uwer zusters."
„Welnu," heraam Jessica, ook een weinig
opgewonden, „dan wordt het tijd dat wij elkander
op iit punt eens goed leeren begrijpen
Ik heb dua te kiezen tusschen hier te blijve
