De gouden Staven.
van Vrijdag 25 December 1908.
Tweede Blad.
stof, phosphorzuur, kali en kalk.
FEÜILLETOH.
in 7"
Et!' i'.'.lP'™6 64, An&KfcS!
en Thoolsche Courant
■ze vier behooren bij elkaar, vormen een
eenheid. Ieder, die zijn akker of moestuin
bemesten of een boomgaard heeft te ver-
en, moet deze vier stoffen te zamen in ge
il houden en zich de vraag stellen of zijn
van ieder dezer voedingsstoffen voldoende
oorzien. Iedere bemesting, waarbij één of
van dit 4-tal ontbreken, is onvolledig, dus
[doende, tenzij men zich overtuigd mag
dat zijn grond van nature of door
'ere bemestingen een genoegzamen voorraad
uitbrekende stoffen bevat,
ooral thans, nu men allerwegen aan het
ien is, kan men dagelijks opmerken, hoe
vele kunstmest-gebruikers niet weten, wat
ir een volledige bemesting moet worden
laan, ja, hoe nog vele klakkeloos, zonder
minste oordeel, één of meer meststoffen
gjlrooien. Er wordt van onze oude scheeps-
verteld, dat zij bij de behandeling hunner
Bnten uit hun kruidenvoorraad op goed ge-
een middel grepen met den uitroep God
ie den greep 1" Welnu, zij in ernst en
er eenigen spot gezegd tal van kunstmest-
raikers doen niet anderszij nemen maar
probeeren nu eens dit, dan dat, op goed
N ik. Meestal is het natuurlijk onkunde, die
zoo'n handelwijze voorzit. Dezer dagen vroeg
een maD, staande voor een aardappelproef-
„Maar het is toch zeker niet noodig,
alle 4 stuffen, die daar op het bordje staau,
te wenden Het bordje gaf te lezen 1000
mergel (koolzure kalk) 800 slak, 550
r, intkali en 400 ChiliEn de man vervolgde
ik Imest is toch ook maar één meststof". Nu,
sl in had de man gelijk, maar wijvertelden
dat stalmest ook dezelfde 4 voedingsstoffen
lt hierboven genoemd, als de enkelvoudige
1( stoffen, op het bordje vermeld, te zamen
itte, en dat men minstens om een gewas het-
iö te geven als in stalmest niet met één of een
kunstmeststoffen kan volstaan. Eenzijdig,
üedig bemesten loopt vaak op groote schade
ooi: al doet men het niet zuinig: de rijke
rendi: van ecu enkele of een paar voedings-
kfcij. het tekort der andere niet vergoeden. bet
l-x, zelfs de. oogst daardoor gansoh be-
.61 i
medaille te willen beschikbaar stellen voor een
door de vereeniging op 30 Jan. a.s. te houden
schietwedstrijd.
De heer Wagtho vraagt waar die wedstrijd
gehouden zal worden.
De heer Van Vredenburch hoopt niet dat
andere vereenigingen die een even loffelijk
streven hebben als deze hierin een voorbeeld
zullen zien om ook bij het gemeentebestuur aan
te kloppen.
De voorz. merkt op dat waar in deze, de re
geering is voorgegaan, het ook zou kunnen
voorkomen dat bij een andere gelegenheid de
gemeente zich moeilijk onttrekken kan.
Wordt daarna goedgekeurd om voor bedoelde
wedstrijd een medaille beschikbaar te stellen.
b. Schrijven van Ged. Staten houdende goed
keuring der gewijzigde verordeuing regelende
de salarissen van onderwijzers en onderwijzeressen
c. Dankbetuiging van het hoofd der school
voor de "verhooging van jaarwedde en ver
meerdering der huurwaarde
d Missive van den Comm. der Koningin
houdende mededeeling der herbenoeming van
dan voorz. als burgemeester
Worden allen voor kennisgeving aangenomen.
De heer Hollestelle wenscht den voorzitter,
en naar spr. vertrouwd ook namens den raad,
hartelijk geluk met. zijne herbenoeming als
burgemeester van Tholen. Dat hij nog vele
jaren tot genoegen en tevredenheid van den
raad en tot welzijn van de gemeente in zijn
kwaliteit moge werkzaam zijn, is sprekers wensch.
e. Bericht van Ged. St. houdende goedkeuring
van verhuring van gemeentegrond aan den
gemeente-veldwachter Kaan
f. van hetzelfde college goedkeuring der ge
wijzigde politieverordening
g. van idem goedkeuring van verleende sub
sidie aan de school voor hand- en bouwk.
teekenen.
h. Adres van den heer Chr. J. van 't Hof,
verzoekende om ontslag als onderwijzer met
ingang van 1 Januari a.s.
Naar aanleiding vau dit verzoek is ingekomen
een schrijven van het hoofd der school waarin
deze opmerkt dat het verleenen van ontslag
tegen dien datum belemmerend zou werken op
den goeden gang van het onderwijs, daar er op
oogenblik wel niet veel onderwijzers tegen
salaris van f500 zullen te krijgen zijn;
Ga flfg
evölg is. Wij oudervouden dit de laatste
op verscheiden d ït ons aangelegde proet
icn, maar nergens iu erger mate dan dit
op een rogge-veld, waarvan we de uit
losten hier ter illustreering lateL volgen
iet volledig bemeste perceel bracht op per
A. 3127 KG. zaad, zonder stikstof (zw. arn-
miak) gaf het slechts 1778 KG., dus nog
2/3 zonder phosphorzuur (slak) 2444 KG.,
ider kali (kaïuit) 2681 KG., zonder kalk
1200. Dit voorbeeld leert ons wel
idelijk, hoezeer men zichzelveu kau benadeelen
ir met de bemesting de hand te lichten. Het
ie boerenspreekwoord blijft waar Den grond
ll° Yxegt men niet". C. B.
fVfa „onlaiayaanr&ggute;
iiirl- «ia.',
Openbare Gemeenteraadsvergadering
ehouden te Tholen den 21 December 1908.
Afwezig de heer Kegge.
voorz. deelt mede, dat door ongesteldheid
den secretaris, de heer F. Naerebout is op
reden als plaatsvervanger, de notulen der
rige vergadering kunnen üiet worden gelezen
deze niet gereed zijn en zullen in een
gende vergadering worden overgelegd.
De heer MoelJcer vindt, dat de notulen in
er geval reeds lang gereed hadden kunnen
daar nog geruimeu tijd na de laatstgehouden
dsvergadering de secretaris werkzaam was
lake de woningwet, vindt spr. dit zonderling.
De voorz. zal den secretaris met het ge-
lokene in kennis stellen.
Ingekomena. een verzoek der schietver-
liging Wilhelmina om van gemeentewege eea
Naar het Fransch.
Augustine mocht een oogenblik aan Jean
bben getwijfeld, dat deed ze niet meer toen
op deze woorden hem zag verbleeken en
nkelen. Met een onwillekeurige beweging trad
op hem toe om hem te ondersteunen en
Je beweging deed voor beiden een licht opgaan
'II itrent elkanders werkelijke gevoelens.
Jean liet zich op een stoel nedervallen en
rf ratte in snikken los, terwijl groote tranen langs
wangen van het jonge meisje biggelden.
„Kom, kom, er is nog geen reden om te
mhopeu", trachtte mevrouw Thélen te troosten,
rö Hes is nog niet verloren, laat ons moed houden.
zult met elkaar worden vereenigd als ge
a moed maar uiet laat ziuken. Als alles zoo
makkelijk gaat is het niet beter om
de administratieve bezigheden veel tijd eischen,
en adressant stelt voor om den heer Van 't Hof
niet eerder dan met ingang van 1 Maart a.s.
ontslag te verleenen, vooral met het oog op de
dan spoedig beschikbaar komende onderwijzers.
De voorz. deelt mede dat de heer Van 't Hof
bij spr. is geweest toen hij benoemd was. Dadelijk
daarop heeft hij zooals in de geheime zitting
besproken was, oproepingen ge laan naar sollici
tanten in de daarvoor geschikte bladen en de
heer Luijendijk heeft gelijk, want niemand heeft
zich aangemeld. B. en W. stellen daarom voor,
rekening houdende met het bezwaar van het
hoofd der school om aan adressant tegen 1
Febr. '09 eervol ontslag te verleenen.
De heer Wagemaker meent dat er reeds in
beginsel besloten was om bet ontslag 1 Jan. te
doen ingaan.
De voorz merkt op dat besproken is, indien
het eenigszins kon.
De heer Moelker zegt dat met dit voorstel
om 1 Febr. het gevraagde verlof te verleenen,
adressant niets gebaat is, omdat hij I Jan.
te Botterdam in dienst kan treden en dit hem
verhooging van salaris geeft. Nu heeft spr.
geïnformeerd en het is hem gebleken dat er
wel meer eens één onderwijzer tegelijkertijd voor
twee klassen dienst heeft gedaan, en zou het
verschrikkelijk vinden als nu voor die ééne
maand verschil, de heer Van 't Hof de dupe
zou worden.
De heer Overman merkt op dat hij reeds
in besloten zitting heeft gezegd dat we niet iu
zoo'n korten tijd zouden slagen met het vinden
van een onderwijzer, wij zijn hier om de belangen
van het onderwijs te behartigen en hoewel spr.
ook gaarne de belangen van de onderwijzers wil
voorstaan, in dit geval gaan de belangen der
school voor en waar nu het hoofd der school
wijst op het vele werk dat het begin van 't
jaar voorkomt, en al wil men nu den heer Van
't Hof ter wille zijn de belangen der school
gaan voor.
De heer Noske wijst op de werkzaamheden
van het hoofd der school o.m. in verband met de
Normaalschool, brengt dat nu soms het werk
mede F
De voorz. zegt dat deze vermeerdering van
werkzaamheden verband houdt met het persoonlijk
les geven aan leerlingen die examen willen doen
voor de Normaallessen.
De heer Christiaanse vindt het ook in het
belang van het onderwijs dat het hoofd uitsluitend
zijn krachten wijdt aan het ouderwijs op de
Lagere school.
De heer Wagtho vraagt daarna lezing van het
ingekomen schrijven van den heer Luijendijk en
kan zich niet begrijpen waarom de heer Van
't Hof niet met ingang van 1 Jan. a.s. ontslag
zou kunnen krijgen.
De. heer Overman zegt dat het schrijven van
den heer Luijendijk niet begrepeu schijnt te worden
door de hh. Noske en Christiaanse. Het hoofd der
school wenscht de kinderen bekwaam te maken
voor de Normaalschool en voor het toelatings
examen der H. B. S.spr. heeft reeds in een
vorige vergadering de uren genoemd wanneer
de heer Luijendijk les geeft ten dienste der
Normaalschool en het is volstrekt geen exceptie,
dat zulks aan andere scholen ook plaats vindt,
spr. releveert dit omdat men doet alsof men er
niet vau heeft gehoord en spr. blijft bij zijn
gevoelen, om het ontslag niet te verleenen voor
I Maart.
De heer Wagemaker vraagt of nu voor die
eene maand geen waarnemend onderwijzer zou
kunnen in dienst treden.
De voorz. acht dit niet mogelijk.
De heer Wagemaker vraagt hoe men daD
heeft gehandeld tijdeus de ziekte van den heer
Hekkert, toen heeft er toch ook ruim 4 maanden
een onderwijskracht ontbroken.
De voorz. zegt dat toen de kweekeliuguLs nogal
veel dienst nis nderwijzer hebben verricht.
D' heer Wa^uuihnr stelt daarna de vra:
I. ortV:' die ecae ma&qd niet mogelijk
zoh Yuuneu zijn.
De voorz. meent dat dit niet zal gaan, gelet j
op het vele werk voor het houtd, terwijl het
belang der schooi wordt gebaat indien tegen 1
Maart ontslag wordt verleend, en het onderwijs
wordt benadeeld zoo dit 1 Januari plaats vindt.
B. en W. hebben daarom gemeend den middel
weg te moeten nemen en merkt op dat over
den datum van ontslag nogal verschil van
meeniug bestaat.
De heer Moelker zegt dat de heer Wagemaker
een naam genoemd heeft van iemand die spr.
ook op het oog had, toen bij diens afwezig
heid is hierin ook voorzien en nu zou spr. het
verschrikkelijk vinden om dit verzoek te weigeren,
hoewel hij voor het schrijven vau het hoofd der
school veel voelt.
De voorzitter merkt op dat in geval van on
gesteldheid hierin moet worden tegemoetgekomen
en dat ziekte een heel ander geval is.
De heer Wagemaker wenscht even op te
merken dat het volstrekt niet zijn bedoeliug was
om over den heer Hekkert te spreken, maar
het was spr. bedoeling geweest om te vragen
hoe het destijds met het onderwijs gesteld was.
De heer Van Vredenburch is met den heer Over
man de meening toegedaan dat de belangen der
school voorgaau en vindt dat in deze het
schrijven vau den heer Luijendijk gevolg moet
worden gegeven.
De voorzitter stelt voor om te stemmen het
ontslag óf op 1 Februari óf 1 Mit. a.s. te ver
leenen.
De heer Noske wenscht vooraf te vernemen
zijn geluk te danken te hebben aan zijn wilskracht,
aan zijn deugden Laat Jean aan zijn vader
zeggen, dat hij maar komt, dan is de zaak op
t.e lossen".
Augustine had zich dadelijk door de woorden
van haar moeder moed doen inspreken. Ook
Chevrot voelde zijn moed herleven, en kwam
bij Martial staaD.
Deze gevoelde zich thans met recht het hoofd
der familie, van wien redding mag verwacht
worden. Maar te grooter was zijn gevoel van
spijt, toen hij zag hoe onmachtig hij was. De
steun, welken hij aan zijn zuster en Chevrot
kon verleenen, was alleen maar een moreele steun.
Hoe gaarne zou hij een werkelijken steun geven l
De plannen welke hij in de stille bibliotheek
zaal had gevormd, namen daardoor vasteren vorm
aan. In dezen tijd van arbeiden was alleen een
krachtige poging in staat de fortuin plotseling
te doen keeren. Martial, die tot dusver altijd
maar iemand geweest was, die zijn tijd doorbracht
met het nemen van proeven, met denken, voelde
een onweerstaanbare begeerte om te handelen.
Hij wilde zoo spoedig mogelijk terugkeeren
naar de biblotheek, waar het geheim zich had
of indien geen ontslag wordt verleend met 1
Jan. de benoeming soms wordt te niet gedaan.
Na nog eenige opmerkingen van de heeren
Hollestelle, Overman en Van Vredenburch wordt het
voorstel van B. eu W. om het ontslag met
ingang van 1 Febr. a.s. te verleenen, verworpen
met 7 tegen 3 stemmen, voor: de voorz. en de
hh. Hollestelle en Christiaanse.
Het voorstel om het ontslag den ln Januari
te doen ingaan wordt verworpen met 4 tegen
5 stemmen, voor de hh. Moelker, Hollestelle
v. Blsacker en Wagemaker, de heer Christiaanse
hield zich buiten stemming; zoodat het ontslag
met I Maart zal ingaan.
Ingekomen is een adres van D. Donke, be
last met het luiden en smeren der klokken,
adressant die voor het luiden f 30krijgt, ver
zoekt om dit te willen stellen op f 40terwijl
dan het loon voor 't smeren op f 10blijft.
De voorz. vindt deze belooning wel wat weinig
en zou met de Wethouders voorstellen, deze
gevraagde verhooging toe te staan.
De heer Wagtho zou gaarne weten waarvoor
het luiden der klokken eigenlijk dient.
De voorz. antwoordt dat het voornamelijk
geschiedt voor de arbeiders om 8 eu 12 uur.
De heer Wagtho ziet het nut van dat luiden
niet in, daar men overal de andere klokken ook
kan hooren, bovendien laten de gemeente-
financiën het niet toe.
De heer Van Vredenburch begrijpt het vragen
om verhooging niet, alle gemeenteambtenaren
beginnen er mee en als nu de werkzaamheden
vermeererden dan is het te billijken en er zijn
bepaald wel andere zaken wanneer die verbetering
vragen.
De heer Moelker kan zich volkomen bij den
laatsten spr. aansluiten.
In stemming gebracht wordt het verworpen
met 4 tegen 6 stemmen, die der hh. Wagtho,
Moelker, Wagemaker,Van Vredenburch, Overman
en Noske.
Zijn nog ingekomen eenige missives van Ged.
Staten betreffende de begrooting voor 1909 en
een dankbetuiging van Keij over de vermindering
zijner pacht.
Worden voor kennisgeving aangenomen.
Een verzoekschrift dor bewoner, var; het
1 Paulinastraatjv, om verlichting en de opmerking
dat de weg door de wagens der gemeente*
reiniging wordt stukgereden.
De voorz. merkt op dat het geen gemceuté-
I grond is en wordt nu dit verzoek i
dan is er kaas dat er van meerdere zijden aan
vragen komen en stélt voor dit adres aau te
houden goI de volgende vergadering.
Voorts is ingekomen een brief van de ge
zondheidscommissie iu Den Haag om een ver
ordening ten opzichte der oesterpakhuizen samen
te stellen en geeft hiervoor talrijke gegevens.
De voorz. deelt mede dat dit schrijven reeds
is beantwoordt en dat B. en W. binnen enkele
dagen gereed zullen komer. met een desbetreffende
verordening en stelt voor om deze dan in
handen te stellen eener com niasie bestaande uit
de hh. Overman, Moelker en Kegge.
Hierna wordt een voorl. wouingverordeniog
vastgesteld en kennis gegeven dat het suppl.
kohier van den hoofdelijken omslag ter goed
keuring aan Ged. Staten is gezonden.
Bij de rondvraag zegt de heer Wagtho dat
toezicht op het spelen van kindereu met pijl
en boog hoog noodig is, Zaterdag is dientenge
volge een paard bespaunen voor een rijtuig op
hol geslagen, en het is volgens spr. een ge
vaarlijk spel, een verordening zou wellicht gunstig
werken.
De voorz. wil het eerst eens probeeren, met
een verzoek aan de ouders te richten, en helpt
dit niet afdoende, dan kunnen er altijd nog
andere maatregelen worden genomen.
De heer Moelker merkt op dat het eenigen tijd
geleden voorkwam dat de straatlantaarns niet
brandden, spr. zou gaarne de reden vernemen.
De voorz. deelt mede dat hem door den heer
Van de Velde en later door Kaman verzocht
verscholen hij wilde tot zekerheid brengen of
werkelijk de schat bestond, waarover hij meende,
dat in de opzettelijk duistere taal toch wel licht
zou komen.
Martial, boven op een dubbele ladder staande,
bekeek met aandacht de geheime deur, boven
de planken der biblotheek aangebracht. Martial
was nog maar een kind, toen hij de deur in
die kast voor het eerst zag, maar hij herinnerde
zich heel goed, hoe toen al tevergeefs: werd ge
poogd haar te openen,.
Nadat zijn vader eenige uren tevergeefs aan
den arbeid was geweest, had hij het ook maar
opgegeven, want' heel geduldig was hij van
nature niet.
Men weet, dat hij naderhand zich er tegen
verzette dat Martial zou probeeren de kast te
openen. Dat kwam omdat de heer Thélen zich
de manie van zijn grootvader herinnerde en be
ducht was, dat Martial zich zou gaan wijden
aan nasporingen, Jwelke niet alleen iemand het
verstand hadden gekost, maar daarenboven den
ondergang hadden veroorzaakt van een geheele
familie, doordat het hoofd ervan evenals een
speler, die voortdurend een hersenschim najaagt,
zijn naaste belangen geheel en al had ver
waarloosd.
Deze herinneringen hielden Martial bezig. De
geest van den onvermoeid werkzamen Joseph
Thélen, den artist in zijn vak, rees voor hem
op. Hij ondervond een plotseling gevoel van
weerzin tegenover de onderneming, welke zijn
vader altijd zoo had veroordeeld. Hij herinnerde
zich wat deze nog verleden jaar in het voorjaar
bad gezegd. Nog was bet tijd om alles in den
steek te laten en zich te voegen naar den wensch
zijns vaders en liever gestadig en geregeld te
werken dan te trachten langs den onzekeren
weg, welke zich aan hem voordeed, met éen
slag een schat te vermeesteren.
Maar daar stond de ijzeren noodzakelijkheid
van thans tegenover. Had Joseph Thélen ooit
en dood, de weinet Centraal-Station.
alle hoop verloreneli.ks. Zondags tot 4 UUR.
„Vader", zei de beroemde Pillen van Dr. De
wetenschap, bwjllen zonder gevaar abnormale to».
einde de-' Prijs f5.—. Wacht U voor namaak
Toen Iphtingen per brief. 15450
