li
Van Heel d' Co.
De gouden Staven.
van Zaterdag 19 December 1908.
Tweede Blad.
MERGEL.
FEÜILLETOH.
De Thoolsche Map
C. LABAN, Tholen,
geven van orgelles en het
Stemmen van piano's.
Naast voeding, nog iets anders.
Hoe ver kan men gaan?
Prijs slechts 10 cent.
Ierseksche en Thoolsche Courant
Aan
vele land- en tuinbouwers is de naam
je meststof zelfs onbekend, toch is het
ibruik van mergel de laatste jaren toegenomen
zal zeker nog meer toenemen, nn de goede,
ikwijls voortreffelijke werking daarvan blijkt,
fij willen er daarom een en ander van mededeelen.
'gel wordt niet kunstmatig gefabriceerd,
te laar ontstaat in de natuur, is een innige ver-
5 inding van koolzure kalk met klei, leem of
ind. Het kalkgebalte bepaalt in hoofdzaak de
IVlaarde der mergel, de koolzure kalk, welke er
zeer fijn verdeelden toestand in voorkomt,
lergellagen worden door aard boringen opgespoord,
worden aangetroffen op bet diliviuin, in hooge,
roeger kalkhoudende gronden. Daar, waar
grondwater dus niet hoog staat, kon de
alk met het regenwater naar den ondergrond
orden afgevoerd het regen water trof koolzuur
in in den boden en werd koolzuurhoudend en
dat koolzuurhoudende water werd de koolzure
li ilk opgelost en meegevoerd. In de benedenlagen
srloor het water zijn koolzuur, de kalk kon
niet opgelost blijven, werd dus vrij en in
J iterst fijn verdeelden toestand afgezet. Dit is
mergel, welke nu weer naar boven wordt
lald teneinde onze gronden te verbeteren,
lehalve kalk, klei en zand kunnen er in voor
omen humnsdeelen, ijzeroxyde en phosphorzure
alk, vandaar dat de kleur niet bepaald wit,
iaar ook donkergekleurd, zelfs zwart, bruin en
jod kan zijn.
Uit bovenstaande blijkt, dat mergel speciaal
s kalkbemesting kan dienen en dit is bepaal-
ilijk op hooge, humus-arme gronden het geval,
leoogt men met de kalk-aanwending in de eerste
laats een ontzurende werking van den bodem,
ra snel verteren van plantendeelen, van plag of
en, jde, dan gebmike men de bijtende kalk. Waar
et echter te doen is om kalk als voedingsstof
te voeren de ontkalking van den bodem,
«u|relke door een kaïnit-bemesting zeer wordt
evorderd, tegen te gaan de structuur van den
rond te verbeteren, zonder dezen echter al te
oreus te maken waar men een snelle vertering
an den humus wil voorkomen en eveneens,
aoveel mogelijk, een uitloging van de voedings-
iolten, daar is de mergel op haar plaats en
srdient de voorkeur boven de gebluschte kalk
werkt langzamer, minder fel dan de laatste
houdt hel plantenvoedsel vast. Bovendien
isrkt zij entend d. w. z. is bevorderlijk aan
et bestaan en de ontwikkeling van allerlei
lacteriën, welke de vruchtbaarheid van onze
kkers verhoogen, ja, voor het welslagen van een
;ewas dikwijls onmisbaar zijn, terwijl de gewono
alk, zooals de ervaring heeft geleerd, vaak min
if meer vernietigend op dat bacterieleven inwerkt.
De superioriteit der mergel is bij verschillende
proeven in de praktijk bevestigd.
fan zoodanige proeven, in ons land genomen,
ons weinig bekend. Een enkel voorbeeld
'inde hier vermelding. Te Veldhoek bij Heino,
pp lichten zandgrond, werd in 1903 een kool-
apenveld aangelegdmen strooide, behalve de
iverige meststoffen, ter vergelijking kalk en
d uit. Het resultaat was, dat het perceel
gj net kalk per HA. opleverde 73900 KG., dat
roet mergel 77140 KG. In Duitschlaod nam
nen vele proeven, waarvan de uitkomsten even-
sns spraken ten gunste der mergel. Bij een
iroef met aardappelen b.v., in 1903, oogstte men
lan 6 veldjes per HA.
met kalk
12950 KG.
12905
9815
8750
8300
11250
met kalkmergel.
13125.
15250.
9910.
9000.
8400.
10500.
Alleen op het laatste veld gaf dus de
kalk een hooger beschot., op de overige de mergel.
\an meerdere proeven kau men de uitkomsten
lezen in het onlangs verschenen boekje „Kalk-
mergeV\ door de firma Hulshof en Co. te Arnhem
kosteloos verkrijgbaar gesteld. In het volgend
artikel deelen wij een en ander uit eigen er
varing mee. C. B.
Het doel der bemesting is natuurlijk in de
eerste plaats voedingsstoffen voor de plant in
den bodem te brengen. Dit is echter niet het
eenige doel. Vaak wil men nog iets anders be
reiken. Men wil invloed uitoefenen op de structuur
van den grond, op zijn scheikundigen toestand,
op den organischen toestand, welke laatste beïn
vloed wordt door tal van microörgauismen, die
zich in deu grond bevinden. Deze werking van
sommige kunstmeststoffen laten wij ze indirecte
werking noemen merken wij in de eerste
plaats op bij de ruwe kalizouten. Zij wordt ver
oorzaakt door de zich daarin bevindende neven-
zouten, b.v. door het chloormagnesium, het chloor
natrium, enz. Er was een tijd, dat men meende,
dat het chloor veel nadeel aan de planten deed,
een bijtende werking er op uitoefende. Voor
deze meening had men geen anderen grond, dan
den ongunstigen uitslag van eenige proeven in
water, waarin enkele chloorzouten waren opgelost.
Op den akker heeft men van het chloormagnesium
vaak een bepaald gunstigen invloed waargenomen,
vooral voor de ontwikkeling der halmgewassen.
Hetzelfde is het geval ten opzichte van het
chloornatrium of keukenzout, waarvan het reeds
vroeger bekend was, dat het bij de granen de
volkomen ontwikkeling der korrels bevordert
en tegelijk het rijpen bespoedigt. In de laatste
jaren hebben vooral Paul Wagner en Maercker,
en na deze Prof. Schneidewind door nauwkeurige
proeven den gunstigen invloed van de in de
ruwe kalizouten aanwezige uevenzouten vooral
van het keukenzout en het chloormagnesium
aangetoond.
De kalibemesting werkt niet alleen bij kalirijke,
maar ook bij kaliarme meermalen gunstig. Bij
de aan kali betrekkelijk arme halmgevassen
heeft men vaak gunstige gevolgen waargenomen.
Ook vlas heeft onder den invloed dezer zouten
eeuigszins grootere en betere oogsten gegeven.
Vooral echter is hun invloed merkbaar bij die
gewassen, welke een gemiddelde hoeveelheid
kali bevatten, dus op weiden, op klavergewassen,
op groen voedergewassen, enz. Het is daarbij
echter wenschelijk, dat de grond eenigszins los
is en genoegzaam water doorlaat. Dat de kali
zouten verder op den groei der erwten inwerken,
is eveneens door proeven gebleken. Echter ver
toonde zich hierbij niet, evenals bij de zomer-
halmgewassen, een bespoediging van het rijp
worden, doch integendeel werd het geheele bloei
en groeitijdperk verlengd, wat voor dit gewas,
met het oog op het rijpen van alle peulen, zeker
gewenscht is. Wat de bemesting der suikerbeiten
betreft, zegt Dr. Wolf, dat op velden, die rijk
ziju aan „uematoien" en die das zoogenaamde
„bietenmoeheid" vertoonen, ecu kaïnitbemesting
gunstig schijnt te werken. De bieten moeheid,
die zich bijna overal na langdurigen bietenverbouw
vertoont, wordt voornamelijk door dierlijke para
sieten (de nematoden) direct of indirect veroor
zaakt. Geheel te overwiuneu is zij slechts door
gedurende eenige jaren een ander gewas te ver
bouwen en daarbij door krachtige bemesting, bij
jaarlijkschen tcevoer van kalizouten, opdat de
bodem tot in diepere lagen met werkzaam planten
voedsel verrijkt worde. Hieruit ziet men dus,
dat het kaïuit, enz., behalve als direct planten
voedsel, ook nog uit een ander oogpunt groot
nut in den grond doet.
Naar het Fransch
De fabriek ging tamelijk onder de leiding
teü Augustiue, geholpen door den ouden meester
knecht.
Men mocht voor het oogenblik al niet meer
verwachten, maar dat nam niet weg, dat de
inkomsten beduidend waren gedaald. Het noodige
geld voor de proeven van Martial was in geen
val disponibel.
Niets hinderde Augustiue meer dan juist dat
laatste. Ze deelde met haar vader het gevoel
van bewondering voor haar broeder en zijn werk,
en hoewel ze daarover niet met elkaar hadden
gesproken, wisten ze toch heel goed wat ze ieder
voor zich daaromtrent dachten.
Dien ochtend, toen hij zich naar zijn laborato
rium begaf gevoelde Martial een zekere gewetens-
//Hoever men met een bemesting kan gaan,"
is een voorname kwestie. Het is niet de vraag
bij de bemesting der verschillende gewassen,
hoeveel men moet geven, om een fatsoenlijken
oogst te behalen, maar wel, hoeveel kunstmest
men nog mag en kan geven om winst te be
halen, Zoolang men na aftrek van alle bemestings-
kosten nog winst maakt, d.w.z. de vorige winst
vergroot, zoo lang kan ook de vorige hoeveelheid
//bemesting" vermeerderd worden, totdat men
aan een maximum gekomen is. Het is daarom
zaak, in dien geest proeven te doen. Wanneer
met 500 K.G. kaïuit een zekere winst behaald
is, blijve men niet 500 K.G. geven, doch dan
geeft men een volgende maal aan hetzelfde
gewas op een ander stuk land 600 of 800 K.G.
Heeft men met 1000 K.G. kaïnit een zuivere
winst behaald, dan probeere men, of men een
volgend jaar niet kan gaan tot 1200, 1400,
1500 K.G. per Hectare enz. Vooral op veel
kalivragende gewassen, b.v. op mangelbieten,
is het in den laatsten tijd vaak gebeurd, dat
men met 1500 K.G. kaïnit aanzienlijk hoogere
winsten maakte dan met J 000 K.G. (Men leze
hierover ook het boekje van den heer H. W.
Roes. Bemesting op Zandgrond, uitgegeven van
wege den Boerenbond te Deurne (N.B.)
Het is nooit met juistheid te zeggen, hoeveel
van zekere voedingsstof een'land noodig heeft,
zeker niet als men niet door ervaring op de
hoogte is van den bemestingstoestand van den
bodem. Daarenboven moet men natuurlijk reke
ning houden met het gewas, dat men verbouwt
en de soort van den grond. Doch bij benadering
kan men, als men met bovengenoemde factoren
bekend is, wel zeggen, hoeveel kali, enz. de
grond behoeft. Daarom moet elke landbouwer
van zijn bemesting in achtereenvolgende jaren
nota houden. Zoodoende komt hij wel tot een
maximum, dat hij nog geven kan en weet hij
das, hoever hij kan gaan.
Het volgende snel werkeade middel tegen
verkoudheid door dr. Kohier aanbevoleu, is ge
makkelijk eens te probeeren.
Een theelepel kamferpoeder doet men in een
kom, vult die half vol met kokend water, en
beïekt die met een kegelvormigen papieren zak,
waarvan men de punt afscheurt in dier voege, dat
men er gemakkelijk den neus doorheen kan
steken. Nu ademt uien 10 k 15 minuten achter
een de warme kamferhoudende waterdampen
doér den neus in en herhaalt dit 4 k 5 uur
later. Volgens dr. K. zal zelfs de hardnekkigste
verkoudheid door een driemaal herhaald inademen
genezen gewoonlijk is één inademing voldoende,
wanneer deze juist wordt toegepast, en men zich
niet door de minder aangename gewaarwording,
die de kamferdamp in neus- en keelholte te
weegbrengt, laat afschrikken. De warme dampen
bewerken overvloedige afscheidingen van het
neus- en keelslijmvlies. Het middel heeft o. i.
boven andere de voorkeur, omdat het goedkoop
en gemakkelijk toe te passen is.
knaging, dat hij aan de oplossing van het ge
heim zooveel tijd bad opgeofferd. Hij bracht er
eenige uren door met het herhalen van oude
proeven en het nemen van nieuwe. Een zekere
koortsachtige gejaagdheid greep hem aan, hij
vergat den tijd en den toestand van het oogen
blik. Maar opeens kwam hij tot de ontdekking,
dat hij een nieuw toestel noodig had, dat eenige
honderden francs zou moeten kosten, en een
gevoel van groote neerslachtigheid maakte zich
van hem meester.
„Een paar honderd francs en, als we wat
verder zijn, misschien een paar duizend. O, arme
vader, als ge me kondl gadeslaan
Op dat oogenblik kwam de dienstbode van
mevr. Thélen zeggen, dat Jeau Chevrot was ge
komen. Martial ging naar het salon.
Al dadelijk viel het hem op, dat Jean er
anders uitzag dan gewoonlijk, dat er iets was
dat hem hinderde. Hij vermeed bijna om met
Augustine te spreken en richtte bij voorkeur
het woord tot mevr. Thélen. Toen hij Martial
zag, schrikte hij op, terstond begrijpende, dat
Kassiers, Commissionnairs in Effecten,
CORRESPONDENTSCHAP
NEDERLANDSCHE BANK.
T HOL EN, ST. MAARTENSDIJK.
Belasten zich met den aan- en verkoop van Effecten
Het verzilveren van coupons.
Vreemde Bank- en Muntspecie tot voordee-
lige koersen.
Het verschaffen van Reiswissels.
Nemen gelden a déposito met eene rente
vergoeding van
2V2 a SV,
Kantoor Tholkn Zaterdags bij de Wed. C. BAL
Logement Zeeland.
Donderdags te St. Maartensdijk bij
Z. DE RUITER. 4899
Een appel met petroleum in de kachel.
Wat de gevolgen zijn.
zijn vriend het tot een verklariug zou doen
komen. Maar hij had niet veel tijd tot nadenken,
want Martial begon dadelijk met hem een vraag
te stellen
„Zeg ons eens ronduitheb je wat met je
vader gehad, Jean
Jean was niet op zijn gemak. Hij behoorde
tot die soort menschen, die de quaesties liever
door den tijd laten ontwarren dan dat zij worden
gedwongen om een spoedige beslissing te nemen.
Maar ziju achting voor Martial deed hem zijn
gevoel van verlegenheid bedwingen en hij ant
woordde
//Is het wel de moeite waard daarover te
spreken Wat maakt het uit of er wat tusschen
mijn vader en mij is, als mijn gevoelens jegens
n allen maar niet veranderen Is het niet beter
om sommige dingen maar te verzwijgen Laat
dus de onaangenaamheden, die ik heb, voor u
geen reden tot droefheid zijn".
z/Je vergeet, Jean, dat het ongeluk, waarin
we door den dood van onzen vader zijn gedompeld,
ons voor sommige dingen bizonder gevoelig doet
zijn. Onze familie heeft er recht op, dat onze
vrienden ons hun sympathie ten volle schenken,
Onze verslaggever meldt ons uit Gennep (L.).
Het zoontje van de Wed. H. HERMENS aldaar,
oud 8 jaar, die aan het spelen was, wilde eens
een allernieuwst spelletje bedenken. Hij begoot een
appel met petroleum en wierp die in de brandende
kachel. De vlam, die daarop volgde, pakte den
kleinen Albert beet, zoodat het vel in een oogwenk
van den jongen zijn gezicht, armen en handen af-
;ebrand was. De moeder, die niet thuis was, hoorde
bg haar thuiskomst vreeselijk gillen. Zg had de
egenwoordigheid van geest den jongen de brandende
kleeren van het lichaam te rukken, daardoor bleef
hg in het leven, doch hij wa9 overdekt met brand
wonden. Het was erg om den jongen aan te zien
zoo was hij misvormd door de vlammen. Ik dorst
niet naar bed te gaan, zoo bang was ik voor mgn
jongen, zeide Mej. Hermens tot onzen verslaggever.
Eene buurvrouw ried mij aan den jongen met
KLOOSTERBALSEM in te smeren. Ik liet direct
bij den winkelier Jetten van Dijk een potje halen
en smeerde al de verbrande plekken met Klooster
balsem in. Dit verzachtte hem zeer veel en gaandeweg
enas hij. Ik gebruikte nog een potje en na het
ebruik daarvan was hij volkomen genezen. Ik was
er eerst nog erg bevreesd voor, dat hij litteekens
zou overhouden, doch geen lïtteekentje is er meer
te zien. De Kloosterbalsem is een wondermiddel en
u moogt in het belang van andere lijdenden mgne
verklaring publiceeren.
De Kloostèrbalsem Klooster Sancta Paub geneest
oude en nieuwe wondenbrand- en snij wonden
rheumatiekrheumalische Zenuw-pijnenJicht,
PodagraIschiaskneuzingenstramheid in de
ledematenverstuikingenlendenpijnpijn in den rug
spierverrekkingenAambeien (zoowel bloedende als
andere) winterhanden en wintervoeten.
Prgs per pot van 20 gram 35 ct. van 50 gram
75 ct. en van 100 gram f 1,20. Hoe grooter pot,
hoe voordeeliger dus
Let op! Alleen de echte Kloosterbalsem geneest,
deze is kenbaar aan een rooden band om den pot,
waarop de handteekening L. I. AKKER, Rotterdam
voorkomt; alle andere is namaak^ de namaak geneest
nooit.
Verkrijgbaar bij: J. GROENEWEGE te Tholen
A. M. STEKETEE te Ierseke, J. POLEY te
Kruiningen, Jacob Gaakeer te Stavenisse, A. Paapi
te St. Annaland, J. M. de Graaf en L. v. d. Werfl
te Oud-Vosseraeer, C. van Splunter te St. Maartensdijk
J. Muller te Scherpenisse, J. M. Pape te Poortvliet
en bg de meeste Apothekers en Drogisten.
bevat 12 VEL GELINIEERD POSTPAPIER
goede qualiteit eu 12 ONDOORZICHTIGE
ENVELOPPEN.
Voorhanden bij J. M. C. POT.
beveelt zich aan tot het
ea niet ten deele. We mogen niet toestaan, dat
er een schaduw tusschen ons is, we vragen het
meest volledig vertrouwen. Wees er van overtuigd,
dat het voor Augustine erger is dan je geheel
te verliezen, dat ze je zou behouden, geheel en
al anders geworden. Als men iemaud liefheeft,
dan ziet men tegelijk in dien persoon een zeker
ideaal, dat is de rechtvaardiging van de liefde,
welke anders niets zon ziju dan een schandelijk
egoïsme. Spreek dus vrij uit, zeg ons wat je
hindert, we zijn bereid oui alles te hooren".
Aldus aangesproken, durfde Jean niet langer
weerstand bieden.
„Beste Martial", zei hij, #ik herhaal, dat het
beter was geweest om den tijd zijn gang te
laten gaan. Heel wat, dat scherp en ruw is,
wordt door den tijd afgesleten, maar ik wil me
tegen je opvatting niet verzetten. Het is waar,
er is iets dat me hindert, dat me berooft van
het geluk om lief te hebben zoo alt. ik dat
wensch. Onze vereeniging werd bedreigd, Augus
tine, en ziedaar de reden, waarom ik je ontweek
ik achtte het verkeerd om een illusie bij je te
doen bestaan, welke ik wellicht niet kan ver
wezenlijken, en toch wilde ik je niet bedroeven,
