veetblad, pijl au ia Mupi m oestertsell, laidloiv, eiz.
No. 1200.
Ie
Zaterdag 30 Mei 1908.
Vijf en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
Een oester praatje.
J. M. C. POT,
Public atiën.
lc
in.
BINNENLAND.
Vau onze berichtgevers.
IERSEK SC
THOOLSCHE COURANT,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.025, franco
post f 1,10. Voor het buitenland 90 cents.
Ingezontftn stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan
het bureau te T h o I e n of v66r DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER:
Tions,
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 c»nts j iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
NATIONALE MILITIE.
veping van Verlofgangers in werkelijken dienst.
)e Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
deze Gemeente gevestigde verlofgangers, wier
iCD hieronder zijn vermeld, bij deze, ieder tegen
achter zijnen naam aangegeven stijdstip, krachtens
111 der Militiewet 190L, in werkelijken dienst
rden opgeroepen
Lichting 1901.
igt Johannes, Schot Cornelis, Jansen Gilles,
id de, Abraham Jan, 3 Augustas 1908 3e
;iraent Infanterie MiddelburgAmsing Gerrit
Augustus 9e Regiment Infanterie Leeuwarden.
Lichting 1903.
'otter Philippus Johannes, 1 September 1903 11e
iraent Infanterie Ede; Jonge de, Cornelis Jacobus
eptember 1903 3e Regiment Infanterie Middelburg,
de, Johannes Jacobus, Luyk van, Jacob, Baaij
i, Moelker Leendert Johannes, 1 September
3e Regiment Infanterie Bergen op Zoom.
Lichting 1905.
.eeoheer Jan, 24 Augustus 1908 3e Regiment Iii-
erie Middelburg, Nelisse Anthony, Slikke van der
ius Pieter, 24 Augustus 1908 3e Regiment
nterie Bergen op Zoom.
"holen, 30 Mei 1908.
De Burgemeester voornoemd.
M. G. VAN STAPELE
i 1729 werd door de Stateu gedelibereerd
de requesten van Hendrik de Groot, erf ge
nen van Marinus van Verre, erfgenamen van
melis Boom, Gilles Boom en Tonis vau Os
Ia. vau Langen, te Zierikzee, tot het leggen
oesters op de stroomen. Besloten octroy te
leenen voor 21 jaren, op zoodanige plaatsen,
niet reeds met oesters zijn belegd, rond de
oden Schouwen ea Duiveland.
Straks komen wij nog even terug op dezen
Jen toestand in de Zeeuwsche wateren waar
T een vorige maal wezen op de mededeelingen
r oesters door Job Baster, daar blijkt ook dat
i elders zich met de oesternegotie ophield,
een werk van R. Palndanus, betrekkelijk
beid en natuurkundige verhandelingen, meestal
gaande West-Friesland of het Noorderkwartier,
rdt ook een veertigtal bladzijden gewijd aan
A wicht omtrent het zoeken, korren, bewaren
verzenden der zoogenoemde Texelsche oes-
voor de geschiedenis van de oestervis-
erij is dit werkelijk een belangrijke bijdrage,
wordt o.m. in gezegd, dat van Texel jaarlijks
schuiten uitgaau, van Schiermonnikoog met
oveel eu van Zoutkamp 25 op de oestervangst.
Op lage gronden (de zoogenaamde Waerden)
cht men al loopendede oesters liggen of
de zandgronden zelve of aan de zijden der
leri innen en geulen. Dit gedeelte van het bedrijf
jan 'dt uitgeoefend door de Texelaars. Waar het
ter
iarl
id.
Dat blijkt trouwens wel uit den prijs, die som
tijds 3, somtijds 12 gulden bedraagt. Hamburg
is de grootste handelsplaats voor dit artikel.
Waar elke schuit 1000U0 oesters moest aaabren
gen en wij vermeldden, dat er circa 150 schuiten
aan de oestervisscherij deelnamen, daar komen
wij tot het respectabele getal van 15.000.000
oesters per jaar.
Tot recht verstand van den tijd, waarop deze
mededeelingen slaan, diene dat de schrijver
Palndanus zijn werk uitgaf in 1775. Intusschen
was de toestand in Zeeland ook veranderd, want
werd zooals wij zagen aan enkele personen
octrooi verleend, in 1784 gaven de Staten van
Zeeland een resolutie, waarbij vergunning werd
verleend aan alle visschers, ingezetenen der
proviucie zijnde, om zoo op de banken van
lerseke, als op alle audere binnen de provincie,
oesters te vangen, maar vijf jaren later komt
een placaat van dezelfde Staten, waarbij onder
renovatie (vernieuwing) der publicatiën vau 30
Maart 1722 en 29 Juni 1775, het rooven van
zaadmosselen en oesters van de banken en
stroomen der provincie, om ze naar elders te
vervoeren, strengelijk verboden wordt, eveuzoo
het aanleggen van nieuwe oester- of mosselban-
ken, zonder speciaal verlof. Tal van missives,
requesten en decreten, de oestervisscherij be
treffende, volgen, tot den tijd van „Vrijheid, Ge
lijkheid en Broederschap" in 1799 bepaalde,
dat de publicatie vau 1784 hierbov.eu vermeld
ia haar geheel gelaten wordt, met dien verstande
echter, dat voortaan alle „Bataven" van die
vrijheid zouden mogen gebruikmakendat
echter de termijn tot het visschen van oesters
gesteld, tot drie maanden wordt verkort en wel
van 1 October tot ultimo December.
Wij zouden nu een heel tijdperk kunnen over
stappen tot 1868, toen een belangrijke wijziging in
den toestand kwam, door een besluit, waarbij gere
geld werd deconcessiën van kunstmatige oester ban
ken op de Schelde en Zeeuwsche Stroomen, indien
nog niet even de aandacht gevraagd werd voor een
geschil, dat zich in 1818 betreffende de oester
visscherij opdeed. Wat dit geschil was, blijkt
wel uit het Koninklijk besluit van 8 Feb. 1818
waarbij in aanmerking nemende de ongeregeld
heden, tengevolge van de geschillen tusschen de
ingezetenen van Zeeland en die vau Bergen op
Zoom, bepaald werd, dat de visscherijen op de
Zeeuwsche Stroomeu en het rapen van scbelpviscb-,
behouden ieders eigendomsrecht, ten algemeene
gebruike van de bewoners der beide oevers dezer
stroomen zullen worden gelatenvoorts dat de
provinciale Staten van Zeeland en Noord-Brabant,
in gemeen overleg een reglement zouden conci-
piëereu (opstellen), op de uitoefening der
visscherijen.
In dien tijd ging de oestervisscherij werkelijk
achteruitde hoofdoorzaak daarvan was te sterke
exploitatie der banken waartegen ook reglementen
weinig vermochten. Vóór dien tijd waren de
visschers tot gilden vereenigd geweest en deze
hielden toezicht op de visscherijen, zóó dat zij
voorschriften gaven omtrent de instandhouding van
dien tak van nijverheid en pasten daarin voorko
mende strafbepalingen op de leden van het gilde
toe, wanneer zij in overtreding waren met de
bepalingen van het gilde, maar toen de corpo-
ratiëu opgehouden hadden te bestaan, bleven
voorschriften en usanties nog eenigen tijd geëer
biedigd door de visschers, maar werkelijk niet
zoo langen tijd. Men zegt er van, dat in dien tijd
wanorde weldra beerscbte, dat ieder visscher
handelde zooals hebzucht of roofzucht hem ingaf,
en dat het meermalen gebeurde, dat de visschers
van de eene plaats gewapend tegen die eener
andere uittrokken, om de banken, waarop anderen
uitsluitend recht meenden te hebbeD, te berooven.
De bloedige ontmoetingen, waarvan de slikken
zoodoende dikwijls het tooneel waren, maakten
meermalen de tusschenkomst der gewapende macht
noodzakelijk en deden eindelijk naar voorschriften
omzien, om die wanordelijkheden tegen te gaan.
Een dezer was het besluit van 8 Februari 1818,
dat hierboven werd vermeld.
Slot volgt.)
Openbare vergadering van den Gemeenteraad van
lersekeop Dinsdag 26 Mei 1908des avonds le
6 uur.
Tegenwoordig waren alle leden, voorzitter de
burgemeester
Ingekomen was een verzoek om adhesiebetuiging
aan een adres vau den Handeldry venden Middenstand,
waarin gevraagd werd om wettelijke invoering van
den Midden-Europeeschen tijd. Er werd ia gunstigen
zin besloten.
Het verslag-woningwet en het gemeenteverslag
werd den raad aangeboden en af- en overschrij vingen
op de begrooting 1907 „van de gemeente en van het
Burg. Armbest. goedgekeurd.
Een som van f 39,535 als verzekeringspremie ge-
darende Febr. 19031 Jan. 1907 werd uit den
post voor onvoorz. uitgaven genomen.
De volgende kohieren werdon vastgesteld le school
gelden, 163 aangeslagenen, samen voor f515,40,
2e straatgeld, 4990 M. f998,3e hondenbelasting,
69 honden, 1 207.
De heeren Hartoog, Van Oeveren en Muller werden
benoemd als Commissie voor bezwaarschriften hoofd,
omslag.
Ten slotte kwam aan de orde de nieuwe salaris
regeling voor onderwijzers.
Van de afd. „Het O. van Z. Beveland van den
Bond van Ned. onderwijzers'' was deswegens een
adres ingekomen houdende verzoek om hooger aan-
vangsalaris, sneller opklimming en ruime verhoogingen.
In het concept-verordening van B. en W. waren
wat de salarissen betreft, geen andere veranderingen
gebracht, dan die voortvloeide uit de wet van 24
Dec. 1907.
Evenals volgens de oude verordening, zouden de
salarissen voor onderwijzers(essen) met minder dan 5
dienstjaren bedragen het le dienstjaar f 500, het 2e
f 525, het 3e 5e f 550, voorts zouden alle onder
wijzeressen, dus ook de hooiden, f25 boven de
wettelijke minima blijven genieten.
De heer Sauer stelde voor, deze f 25 voor de
onderwijzers(essen) van bijstand met meer dan 5
dienstjaren, te schrappen, omdat zij door de wet
verhoogd zyn en de gemeente het niet missen kan.
De heer Capéry begreep niet, hoe iemand den
moed kon hebben den onderwijzers te ontnemen w»t
zy reeds hebben, en hen de dupe te maken vaneen
schrale gemeentekas. De verhooging van de jaarweddeu
van andere ambtenaren zijn er ook gekomen, waarom
deze niet Ook zouden iage tractementcn de reden
kunnen zyn, dat men bij vacatvres geen sollicitanten
kreeg. Volgens alle politieke partyen zijn de sala
rissen der onderwijzers nog veel te laag.
De heer Wesdorp sloot zich daarbij aan.
De heer Muller meende, dat de hh. Cupéry en
Wesdorp wellicht anders zouden spreken als zij niet
beiden een kind bij het vak hadden. Door deze op
merking kreeg de discussie een eenigszins persoonlyk
karakter.
De heer Van Harmeien bracht in herinnering, dat
bet blijven toekennen van de betwiste f 25 de ge
meente geen cent achteruitbrengt, daar zy nu ook
gageven worden. Hij zou ook de intrekking betreuren.
De Voorzitter bepleitte een tegenovergesteld ge-
voelon.
Bij stemming werd met 7 tegen 4 st. uitge
maakt, dat de toestand onveranderd zou blyven,
waarmee het voorstel van den heer Sauer verworpen
was.
De geheele verordening, die ook bepalingen van al
of niet behoud van salaris bij verlof wegens ziekte
enz. bevatte, werd ten slotte met ulg. st. aangenomen.
Na nog een paar verzoeken bij de laatste rond
vraag, werd de openbare vergadering gesloten.
Tot burgemeester van Zierikzee is benoemd
Mr. H. C. Mooleuburgh aldaar.
Deze benoeming werd te Zierikzee met vreugde
ontvangen. Dinsdag wapperde de driekleur uit
zeer veel woningen en 's avonds bracht het
muziekgezelschap „Kunst en eer" hem een
Serenade.
Benoemd zijn tot snbst.-officier bij de
arr.-rechtbank te Middelburg, Mr. R. W. H.
van Lidth de Jeude, thans subst.-officier van
justitie bij de arr.-rechtbank te Zierikzee tot
subst.-off. van justitie te Zierikzee, Mr. J. Bake,
thaus ambtenaar vau het openbaar ministerie
bij de kantongerechten in het arroudissemeut
's-Gravenbage.
Tot adjunct-inspecteur der directe belastingen
invoerrechten en accijnzen te Zierikzee is benoemd
de heer J. A. Stoop te Rozendaal.
IERSEKE. De heer C. Drenth alhier is
benoemd tot hoofd der school te Mauderveen,
gein. Tubbergen. Hij heeft vuor de benoeming
bedankt. Het salaris was t' 50 boven de minima.
Maandagavond kregen twee knapen van
12 jaar lust om eeus te gaan zeilen en namen
daartoe zonder verl jf vau den eigenaar een
aakje in gebruik. Het werk was hun blijkbaar te
machtig, althans ze kwamen 'e avonds niet thuis
en brachten daardoor hun ouders tot vreeselijken
angst. Vijf vaartuigen gingen de koene reizigers
opsporen en eerst des morgens omstreeks vier
uur werden zij gevonden op een zandplaat in
t gezicht van Bergen op Zoom, ongedeerd en
slapende onder het neergelaten zeil.
De heer F. Cupéry alhier is benoemd tot
onderwijzer te Nieuwerkerk (Duiveland) en
heeft die benoeming aangenomen.
Marina Greep, die verleden jaar ernstig
verwond werd en daardoor ongeschikt is geworden
voor gewone vrouwelijke werkzaamheden, is in
staat gesteld een winkeltje van suikerwerken te
drijven, dat de vorige week geopend is.
Van de 10 lotelingen vau lerseke, die den
18eu dezer opgeroepen zijn voor den werkelijken
dienst, zijn niet minder dan zes afgekeurd.
OUD-VOSSEMEER. De Raad dezer gemeente
heeft naar aanleiding van een ingekomen schrijver
van heeren Gedeputeerde Staten betreffende de
in de laatstgehouden vergadering vastgestelde
verordening regelende de jaarwedden van bet
hoofd en het verder onderwijzend personeel der
O. E. School, waarbij o. m. werd bepaald, dat de
onderwijzer met verplichte hoofdakte een jaarwedde
zon genieten van f 200. hooger dan die van
de gewone onderwijzers, besloten deze meerdere
jaarwedde te bepalen op f 250.
In dezelfde zitting werd besloten de reeds
voorloopig besproken nortonpomp en verande
ringen aan het hulptelegraafkantoor, thans
defiuitief te doen aanbrengen en uitvoeren,
zoodat onze gemeente weldra van goed water
voor het publiek voorzien worden en een open
bare spreekcel zal aangebracht zijn aan het
tegenwoordige telephoonkantoor.
De vergadering van ingelanden van het
Waterschap had Woensdag 11. alhier plaats,
waarin behandeld werd de rekening over 1907-
0S. In volgorde van de ontvangst, nitgaat en
goed slot is die voor.
't Gemeeneland (gewoon) f 7308,46, f 7262,84,
f45,62. 't Gemeeneland (zeewering) f 32233,165,
f26577,69, f 5655,475; Vier kleine polders
f282,74, f221,875, f 60,865. Drie groote polders
(gewoon) f 1609,34, 1 1023,515, f585,825. Drie
groote polders(Stoumgeinaal) f4735,79514306,75,
f429,045; Slabbecoorne 1 1604,91, f 1587,62,
f 17,29 Oud-Kijkuit f 994,43, f 932,56. Leguit
f 1977,795, f 1954,83, f22,965; Vogelsang
f 1023,565, f917,325, f 6S}|24 Hikke 3163 20,
f 3023,SS5 f 139,315; Kerke f 2185,755 f2130,07,
f35,685; Oud-Vossemeer f7426,76 f7302,055
f 1245705.
Iu de begrootingen der verschillende uitgaven
zijn de posten van uitgaaf zoo geraamd, dat als
dijkgeschot zal geheven moeten worden van
Slabbecoorn 144.- Oud. Kijkuit f 18,50Leguit
f33.-; Vogelsang f27.-; Hikke f 14,50 Kerke
f 13,50; Oud-Vossemeer f 13,50, terwijl de drie
laatste, te zamen de drie groote polders vormende,
nog gemiddeld f 2,80 per H.A. opbrengen voor
het stoomgemaal en de Vroonen in al de polders
ziju aangeslagen ad f 7,50, alles per H.A.
Voorluopig werd vastgesteld de kaart van het
Waterschap en vastgesteld de Staat van water
leidingen.
Op de aanbeveling voor gezworene wegens
periodieke aftreding van den heer Ainpt, worden
geplaatst de heeren lo F. J. Arnpt2o C. W.
Snijder3o Anth. de Rijke, Lz.
STAVENISSE. Voor de Landbouwwintercursus
alhier wordt, onder leiding van den heer Buijze,
op een perceel bouwland van den heer M. C.
Steendijk, en gelegen onder den Veerdijk, dit
jaar een bemestingsproef op aardappelen ge
nomen en wel eene vergelijking met Chili-
salpeter en Homeomeel. Dit laatste, dat in ons
land nog weinig bekend is, wordt bereid uit
raapzaad en ricinuszaad en schijnt in Frankrijk
reeds goede resultaten te hebben opgeleverd.
Omtrent den stand der veldvruchten kan
het volgende gemeld worden. De wintervruchten,
tarwe en gerst, zijn zeer middelmatig. Men
heeft nog al moeten uitrijden. De bieten, die
in ruime mate gezaaid ziju, staan tamelijk goed.
Aardappelen (eene groote oppervlakte beslaande)
komen zeer ongelijk boven. L'ien (minder dan
anders gezaaid) staan veel te dun. Over het
algemeen heeft het gebruikte zaad veel te weinig
kiemkracht gehad. De kleine uitjes staan over
het algemeen goed en vragen veler handen
