mlM, pwijd aan U belanpi oestBrteelt, landöonw, eiz.
No. 1188.
Zaterdag 7 Maart 1908.
Vijf en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
Zandbieten.
T „HOLLAND."
nmoniak en Salpeter.
J. M. C. POT,
Publicatie n.
H
Si
N MILLI0EN GULDEN.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
eng)
THOOLSGHE COURANT,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65met Geïllustreerd Zondagsblad fl.025, franco
post fl,10. Voor het buitenland 90 cents.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk ep DONDERDAGAVOND Ingewacht aan
>t bureau te T h o I e n el vóór DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER
Tioli».
Burgemeester der gemeente THOLEN maakt
nd, dat eene
OPENBARE VERGADERING
9 'den Gemeenteraad is belegd tegen Donderdag den
li^rt 1908, des namiddags ten 2 ure.
Punten van behandeling:
..'Besteding wallen,
ebil Besteding havenwerken.
t. Ingekomen stokken.
'Hoofdelijke omslag en Hondenbelasting dienst-
len\ 1
1908 (in geheime zitting.}
h'o 1 e n, den 6 Maart 1908.
De Burgemeester voornoemd,
M. G. VAN STAPELE.
is een tijd geweest, dat men meende, dat
rieten» mangel wortels en dergelijke ga
alleen op klei konden geteeld worden,
dordig weet men beter. Er worden tegen-
heel wat bieten op het zaad gewonnen
toede ook. Dit jaar nog heb ik bieten zien
^èn op zand, die 16000 a 17000 KG. per
opgebracht hebben. En die bieten hadden
toborea een suikergehalte tusschen 15 en
f, 't Is haast ongelooflijk en toch is het zoo,
k er bij vertel, dat men op de plaats, waar
8'bieten stond te bekijken, in de verte een
bosoh zag. 't Was dus bepaald niet op de
Hoe is het mogelijk zulke bieten te winnen
*k een grond. En het antwoord isdoor
Pojdoelmatige bemesting. Het biëtenland, dat
ezien heb, had in den herfst van 1906 een
jtliJftting met Jcaïnit gekregen en een weinig
nl'J&lakkcnmeel. In het voorjaar van 1907
men het land bemest met opgeloste Peru-
10 van Ohlendorff en als overbemesting had
p i, nog wat ckilisalpeler uitgestrooid. Het is
Dfdaad goed gezien, om die gewassen, welke
Alrijke bemesting moeten hebben, deze be-
tteM^J te geven, in een vorm, waarvan men
lel?..,alle omstandigheden zeker is. Dat is de
elüloste Peru-Guano. Of het veel, of weinig
it, de Peru-Guano doet haar taak. Zij faalt
"JEn dat zij zich goed betaald maakt, bleek
lien straks genoemden oogst. Het is trouwens
I «wijze voorzorgsmaatregel, om een gedeelte
w de stikstofbemesting altijd te geven
in vorm van opgeloste Peru-Guano, ook op
J^lei. Daar, waar een gewas, zooals suiker-
o, karwij, vlas ea dergelijke een krachtige
ofbemesting behoeven, is het een soort van
u? keriDg tegen eventueel verlies, een gedeelte
l^wmesting in den vorm van Peru-Guano te
ig{i. Het is een wijze maatregel, die reeds
velen gevolgd wordt.
BP
EVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
d dkantoor te AmsterdamKeizersgracht 292
3 ;-/$ Maatschappelijk Kapitaal
- or de verzekering eener dadelijk ingaande
ïte maakt men op 50-jarigen leeftijd 7,5%,
5-jarigen leeftijd 8,5 op 65-jarigen
en °P 70 jarigen leeftijd 13,5%
van zijn gestort kapitaal.
tolitingen en tarieven verkrijgbaar aan het
Uantoor en bij H.H. Agenten: de H.H.
S t VAN R1J8SEL, te TAolenP. M.
-ENDE, te Oud- Fossemeer J. GELDER-
H te Poortvliet; J. W. RENSEN en
I H. J. VAN NOUHUYS te Zierihee:
1 OELE te Goes.
goedkoopste eenig rationeele stikstofbe-
6 |g is eigenlijk die, waarbij het proces van
tong, oplossing en opname door de planten-
ioo kort mogelijk verloopt. De stikstof,
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt sleohte
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering
onder welken vorm ze ook gegeven wordt, is te
duur om ze te gebruiken als bodembemesting
gesteld al dat de chemisch geabsorbeerd
wordende N houdende meststoffen zonder ver
liezen, voor en na tot hun recht kwamen.
De stikstof wordt het best gegeven als be
mesting der planten, d.w.z. men geve stikstof
als er planten op den akker staan of weldra op
zullen komen, die onmiddellijk daarvan gebruik
kunnen maken, dus als bemesting bij het zaaien
of als overbemesting. Als stikstofbemesting dient
dan in de eerste plaats het chilisalpeter, omdat
het salpeterzuur door den bouwgrond chemisch
niet geabsorbeerd wordt omdat het zout op
losbaar in het bodemwater direct ten dienste
komt der plant.
Ooder welken vorm de stikstof in den bouw
grond wordt gebracht, het zij in den organischen
of ammoniakvorm, hetzij als salpeter, het is
slechts in den salpetervorm, dat zij in de planten
treedt. Het is voornamelijk in hun eerste groei
periode dat de planten de meeste stikstof ver
bruiken; het is dus duidelijk, dat de salpeter-
vorm de vorm is voor de N bemesting. Er komen,
afgezien van de bemesting net scheikundige
meststoffen van stoppels, van den stalmest stik-
stofhoudende meststoffen genoeg in den grond,
die in den zomer zoodra de bodemtemperatuur
tusschen 5° en 55° C. is, bij genoegzame aan*
wezigheid van kalk en toetreding van lucht om
gezet kunnen worden in salpeter, die voor de
overige groeiperiode kan dienen.
Er is dus chilisalpeter noodig in het eerste
gedeelte, laat ons zeggen in de eerste helft van
het seizoen. En, als die in gepaste hoeveelheid
gegeven wordt en in een voldoend aantal malen,
dan zal dat waarschijnlijk goedkooper uitkomen
dan dat men b.v. zwavelzure ammoniak geeft
in den herfst.
Van //goedkoop" gesproken, in 't algemeen
neemt men aan dat de ammoniak -stikstof onge
veer 9/10 van de waarde heeft van de waarde
van de stikstof uit chilisalpeter,] natuur
lijk praten wij allen, die dit beweren den
een of anderen Duitschen professor na,
mij dunkt dat het theoretisch on mogelijk en
emperisch etg moeilijk is, vast te stellen hoe
de verhouding is van de [stikstof uit zwavelzure
ammoniak en die uit chilisalpeter. Het is na
tuurlijk dat de ammoniak N minder waard is
dan de chilisalpeter N.
De vraag is, of ze eigenlijk wel voor verge
lijking vatbaar zijn en of die verhoudiug wel
door een getal is uit te drukken. De rol der
chilisalpeter is toch een andere. Die is //eenig".
De salpeter is niet te vervangen als overbe-
mestingsmiddel, eenig als middel om op een
gegeven oogenblik den oogst te dwingen. Het
wil mij dan voorkomen dat chilisalpeter in
zwavelzure ammoniak uooit een mededinger
kan zien.
De heer J. W. Wagtho, Rentmeester van het
Kroondomein, Rentambt Tholen, is als zoodanig
benoemd te Culemborg.
Gemeenteraadsvergadering
ST. MAARTENSDIJK, 5 Maart. In de Maandag
alhier gehouden vergadering van den gemeenteraad
werd opnieuw ter hand genomen de regeling van de
onderwijzers.jaarwedden. Zooals bekend is, hield de
Raad in zijne vergadering van 3 Februari jl. zich
daar ook mee bezig. Mochten er onder uwe lezers
soms zyn, die ineenden, dat de heeren misschien be
rouw gekregen hadden, dat zy zich ten opzichte van
de onderwijzers van bijstand geheel aan het wettelijk
minimum hadden gehouden, dan moet ik hun raee-
deelen, dat van zoodanig berouw niets is gebleken
en deze zaak alleen maar ter sprake kwam, om aan
den weusch van H.H. Ged. Staten te voldoen, be
treffende eenige formaliteiten. Als 2e punt der agenda
werd behandeld een adres van circa 300 ingezetenen,
waaronder vele met hunne vrouwen, enz. behelzende
een verzoek, om bij verordening te bepalen, dat de
berbergen op Zondag, Christelijke feestdagen en
lotingsdagen geheel zouden moeten gesloten zijn, of,
zoo de wet dit niet toelaat, dan zooveel mogelijk de
tyd van opening op die dagen te beperken. Wat
de lotingsdagen aaDgaat, meende de voorz.. met het
oog op de proef in Tholen, dat het middel misschien
erger kon zijn dan de kwaal. Bleven derhalve nog
te bespreken over de Zondagen en Christelijke teest-
dagen. De heeren W. Rijnberg en W. Kloet ver
klaarden zich tegen eene beperking van den tijd,
waarop die lokalen thans geopend mogen zijn. Beiden
evenwel op geheel verschillende gronden. De heer
Rynberg meende in dit geval geen vrijheid te vinden
tegemoet te komen aan den wensch van een deel
der ingezetenen, waardoor een ander deel in zijn
rechten en vrijheden zou worden verkort.
De heer W. Kloet echter zou voor finale sluiting
zijn en waar dit niet kan, wil hij niet medewerken
om, door voor te schrijven, welke openingsuren er
mogen zijn, tegenover het Opperwezen te bepalen,
welke schuld hij voor zijn rekening wenscht te nemen.
Beide zijn dus principieele tegenstanders en hunne
bezwaren werden door de voorstanders niet ont
zenuwd. Bij s'emming over al of niet beperking van
openingstijd stemden de heeren J. Hage, M. P.
Groenewege, J. Bastiaause en A. Kloet voor beperking
terwijl de heeren W. Rynberg en W. Kloet tegen
stemden. Beperking was alzoo aangenomen. Nu
kwain echter aan de orde te bepalen op welke uren
de opening zuu verboden zijn. De heer A. Kloet
stelde voor gedurende de godsdienstoefening. Dit
vond byval.
Van.9^2 tot 11 ure en van 2 tot 3l/2 ure luidde
het voorstel-A. Kloet. De heer W. Kloet merkte op,
dat ook 's avonds nog kerk werd gehouden. De heer
Bastiaanse vulde dit aan door de uren van 5l/2 tot
7 ure voor te stellen. Het voorstel-A. Kloet werd
aangenomen met 4 tegen 2 stemmen dezelfde voor-
en tegenstemmers ais voor de beperking.
Over het voorstel-Bastiaanse staakten de stemmen
3 tegen 'i. De heer M. P. Groenewege voegde zich
hier by de bekende 2 tegenstemmers. Het had er
allen schijn van, ol de avonddienst der oud-gerefor
meerden niet zoo hoog stond aangeschreven als de
dagdienst in de Hervoumde kerk. De volgende
Raadsvergadering zal hieromtrent moeten beslissen.
Zooals het thans staat, zal derhalve in het vervolg
hier midden op den Zondag of eenigen Christelijken
feestdag geen ingezetene of vreemdeling meer een
herbeig kunnen binnengaan. Verder kwam aan de
orde een verzoek van den vuilnis-ophaler om ver
booging zijner jaarwedde de man vroeg f 50. Na
toelichting van den voorzitter was het al spoedig
merkbaar dat adressant kans had op succes. De heer
Rijnberg stelde voor 1 35, de heer A. Kloet f 25 en
de heer W. Kloet t 30. Dit laatste werd echter door
den voorsteller ingetrokken en de stemming liep over
de voorstellen Rynberg en A. Kloet, 't Voorstel
Rynberg verkreeg 4 st. en dat van Kloet 2 at., zoodat
een verhooging van f 35 's mans deel zal zijn. Alsnu
kwam in behandeling een adres van eene pas op
gerichte 2e christelyke zangvereeniging. Deze ver-
eeniging had zich eerst gewend tot de regeering der
Herv. kerk om evenals hare zuster bescherming onder
hare (der kerks) vleugelen te vinden. Door de ker
kelijke overheid was zy echter ledig henen gezonden
en bad zich daarom tot bet gemeentebestuur gewend
en waarlijk, hier werd zij hoffelijker outvangen en
met algemeen goedvinden haar een geschikte plaats
toegewezen, waar zy gelegenheid zou vinden baar
accoorden in ruischende galming te laten voortdragen
tot zy misschien in sainensteruming komen met die
harer zuster.
Vervolgens werd nog besloten een strookje grond
te verkoopen aan aanpalende eigenaars tegen den
prijs van 1 0,25 per M2. Natuurlijk behoudens goed
keuring van Ged. Staten.
Ook werd nog aan de heeren A. Geluk ea C. v.
Iwaarden toegestaan een erfpacht af te kóopen tegen
den penning 25. Eenige af- en overschrijvingen pas
seerden mede de revue. By de rondvraag stelde de
heer Rynberg nog voor een stel van 12 dragers by
begrafenissen aan te stellen.
De Voorz. deelde mede, dat dit punt reeds bij B.
on VV. ter sprake was gebracht en in dat college
verder uitgewerkt zou worden, waarmede de heer
Rynberg genoegen nam.
IERSEKE. Voor het examen nuttige haud-
werken is van de Goesche normaalschoolleer
lingen nog geslaagd, mejuffr. H. Prins, te lerseke.
Bij tweede veiling is de mesthoop der
gemeente verkocht en bracht f 61 op.
De levering van 200 M3 grint voor de
gemeente is bij openbare inschrijving gegund
aan C. Rijkens te Werkendam voor f2.25 den
laagste der drie gegadigen.
Gelijk reeds gemeld, komt er in Zuid-
Beveland meer leven voor den bond van Staats-
pensionneering. Ds. de Boer, van Hulst, is op
meer dan één plaats als spreker voor deze zaak
opgetreden, en zal dit, behoudens verhindering,
te lerseke doen op Vrijdag 27 Maart.
ST. MAARTENSDIJK. De meeste metselaars
hebben hier een kleine loonsverhooging ingevoerd.
Het uurloon der bazen is gebracht van f 0,12*/2 op
f 0,15, en dat van de bekwame eigen knechts
van f 0,10 op f O,^1^-Zeker een billijke verhoo
ging. De nu vastgestelde cijfers zonden menig
stedeling, in dat vak werkzaam, zeker nog doen
glimlachen. Doch de verbetering is toch iets,
en bij de stijgende prijzen der levensmiddelen
zeker alleszins te bilijken.
OUD-VOSSEMEER. De persoon, die de
vorige week als hengstleider ouder de gemeente
Wouw een hevigen slag van een paard kreeg,
en in deze gemeente woonachtig is, zou, naar
men oos mededeelt er ten slotte tamelijk goed
afgekomen zijnzijn toestand is bevredigend.
Naar ons wordt medegedeeld zal Vrijdag
13 Maart a.s. in de Ned. Herv. kerk gepredikt
worden, als herinueringsdag van den watervloed
op dien dag in 1906. Ds. Trillaard, van Scher-
penisse, zal dan optreden.
STAVENISSE. Voor en namens de vereeniging
van gedipl. Oud.-Leerlingen vau den landbouw-
wintercursus te Stavenisse zal alhier a.s. Maan
dagavond ten 7 V2 ure als spreker optreden, de heer
C. Zwagerman, zuivelconsulent in Zeeland, die
tot onderwerp zal hebben: ^De voedering van
het Rand." Behalve leden ea donateurs hebben
ook alle belangstellenden hierbij vrijen toegang.
Dat men alhier nog niet bang is om goede
prijzen voor bouwland te besteden, bleek weder
1.1. Woensdag, toen circa 15 gemeten laud
publiek verkocht werd. Deze landerijen, gelegen
in den polder Oud-Kempenshofstede en Margare-
tha, brachten van circa 8001000 gld. per
gemet op, terwijl er nog 3 jaar pacht aan is.
SCHERPENISSË. Met ingang van October
1907 is het tractement van den postbode C. v.
d. Graaff alhier met f 50,verhoogd en alzoo
gebracht op f440,
Aan het hulppostkantoor alhier is door
49 inleggers een bedrag van f 3338,50 ingelegd,
terwijl aan 37 inleggers een bedrag van f 1779,12
werd terugbetaald.
Aan hetzelfde kantoor werden verhandeld 143
telegrammen, nl. 66 verzonden en 77 ontvangen.
THOLEN. In de Zaterdag jl. gehouden al-
gemeeue vergadering der visschersvereeniging
„Helpt Elkander", werd in de plaats van deu
heer J. Schot, Jobzn., die volgens het reglement
niet meer als penuingmeester kon fungeeren,
omdat hij opgehouden heeft visscher te zijn,
gekozen, de heer Anth. Bout, Abrz. Voorts
werd besloten tot het aanbieden van een request
aan het Bestuur der Visscherijen op de Schelde
en Zeeuwsche Stroomen, inhoudende verzoek om
na ijsgang, wanneer de vischplaatsen niet vol
doende zijn afgebakend, het visschen te ver
bieden, zoolang die afbakening niet hersteld is.
Ook een request aan den minister om het
visschen van mosselzaad op de Zuiderzee mei
stoombooten te verbieden.
In de derde plaats een verzoek aan den
gemeenteraad om meer orde en regel in de
haven te brengen en den havenmeester te
machtigen, in vereischte gevallen handeleud op
te treden, daar de tegenwoordige toestand, wat
het leggen der vaartuigen betreft, onhoudbaar is.
In de Donderdagavond j.1. gehouden al-
gemeene vergadering der anti-revolutionaire
KiesvereenigiDg „Nederland en Oranje" alhier,
werd gesteld tot candidaat voor het lidmaat
schap van den gemeenteraad, vacature de beer
J. W. Wagtho, de heer W. J. Walpot.
Van andere zijde zal candidaat gesteld wor
den de heer J. D. Noske, en, naar wij vernemen,
ook de heer C. H. A. Stoutjesdijk.
6 Maart. In de heden alhier gehouden
vergadering van ingelanden van het Waterschap
„de Vrije polders onder Tholen" werd o.m.
behandeld het voorstel van den Raad der ge
meente Tholen, om in nader overleg te treden
omtrent het onderhoud der voormalige stadswallen.
Door ingelanden werd besloten/ de Gemeente
