i» it ktluicB ra intertuit, laidboiv, mi.
No. 1098.
Zaterdag 23 Juni 1906.
Drie en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
r.|
J.
M. C. POT,
djsh|
K U
Nüüi
Publicatie n.
K,
«_eJ
MOESLAND.
eet uur
IERSEKSCHE
THOOLSGHE
reut
hbtzijl
UI Üif
UiCCi I
COURANT,
""è>-
igevw
«au
uiom
sa tsu
.oma
;eveu
e lijj
W
2Uc
sou.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.025, franco
sr post fl,10. Voor het buitenland 90 cents.
Ingezoad.n «tukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan
het kureau te Tholen ot vóór DONDERDAGMIDDAG hij onzen medewerker te lerseke.
Burgemeester en Wethouders van Tholen brengen
r kennis van belanghebbenden, dat ingevolge art.
13 der leerplichtwet ten behoeve van werkzaamheden
ot voor de bedrijven van landbouw, tuinbouw
[veehouderij, aan den Arrondissements-scboolopziener
erlof kan worden aangevraagd voor het tijdvak van
tot 23 Juli 1906.
Formulieren voor deze aanvraag zijn kosteloos
erkrygbaar ter gemeente-secretarie en bij het Hooid
der school.
Tholen. den 23 Juni 1906.
Burgemeester en Wethouders van Tholen brengen
ir kennis, dat het Primitief Kohier van den Hoofde-
Ijjken Omslag in deze gemeente, voor 1906, in
ilichrift gedurende vijf maanden, op de secretarie
Ier gemeente, voor een ieder ter lezing is nedergelegd.
Tholen, den 21 Juni 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. G. VAN STAPELE, Burgemeester,
H. J. LABAN, Secretaris.
leuiii
Hat
KANTONGERECHT TE THOLEN.
[19 Juni 1906. Door den heer Kantonrechter
alhier zijn heden veroordeeld wegens:
'Jagen in gesloten jachttijd zonder akte en zonder
vergunning.
N. N, 36 j. te Sint Maartensdijk tot f10,
[boete of 3 dagen hechtenis met verbeurtverkla-
,ng van het niet in beslag genomen geweer, he
el tot uitlevering daarvan te betalen f 5,of
3 dagen hechtenis. J, D. 54 jaar te Scherpe-
1. Bojnisse tot f 10,boete of 3 dagen hechtenis,
lisjes! Visschen zonder akte bij herhaling
■U7| P. G. 51 j. te Sint Maartensdijk tot f 3,
boete of 2 dagen hechtenis met verbeurdverkla-
□g van het niet in beslaggenomen krnisnet,
bevel tot uitlevering daarvan te betalen f 0,50
of 1 dag hechtenis.
Vervoeren van een haas in gesloten jachttijd.
A. H. 31 j. te Stavenisse tot f 8,boete
of 3 dagen hechtenis met verbeurdverklaring
van den in beslaggenomen haas.
Een geweer tot het dooden van zeehonden bij zich
hebben zonder de vereischte vergunning.
A. G. 29. j. te Bergen op Zoom tot f 10,
boete of 3 dagen hechtenis, met verbeurdver
klaring van het niet inbeslaggenomen geweer,
bevel tot uitlevering daarvan te betalen f 20,
of 5 dagen hechtenis.
1. Het aanleggen van eene loterij zonder vergunning.
2. Het verkoopen van aandeelen in eene loterij
zonder vergunning.
P. v. D. 27 j. te St. Annaland tot 2 boeten
ieder van f 2,of l dag hechtenis voor iedere
boete, met verbeurdverklaring van de inbeslag
genomen trommel met loten en het houten bord,
6Q bevel tot vernieling daarvan.
Loopen op gronddie bezaaid is, zander vergunning
C. H. Jz., 40 j. te Stavenisse tot f 1, boete
of 1 dag hechtenis.
braven in een in gebruik afgegeven vischplaats
in de Schelde eu Zeeuwsche Stroomen, zonder
.201 ichrifteljke vergunning van het Bestuur op die
Stroomen.
W. A. S. 56 j. te Tholen tot 50 cent boete
of 1 dag hechtenis.
Visschen zonder consent.
G. L. 42 j. te Yerseke tot f3,boete of
2 dagen hechtenis. L. L. 27 j. te Bergen op
Zoom en A. K. huisvrouw van A. H. 30 j. te
St. Maartensdijk ieder tot fl,boete of 1 dag
hechtenis voor ieder hunner.
Op den openbaren weg een trekdier laten staan
zonder de noodige voorzorgsmaatregelen te hebben
yenomen tegen het aanrichten van schade.
G. P. 35 j. te St. Maartensdijk tot f 2,boete
of 1 dag hechtenis.
Varen zonder licht.
M. J. D. Izu. 19 j. te lerseke tot f 2,
boete of 1 dag hechtenis.
Zonder daartoe gerechtigd te zijn, vee laten
loopen ap weiland.
D. G. 22 jaar te Scherpenisse tot f 3,boete
of 2 dagen hechtenis. J. Y. 26 j. te St. Anna
land tot f 2,boete of l dag hechtenis.
Rijden met een rijwiel zonder licht.
J. v. H. 24 j. te Scherpenisse tot fl,
boete of 1 dag hechtenis.
UITGEVBB:
Tholïn.
Rijden met een voertuig zonder licht.
Th. A. A. 35 j. te Tholen en M. v. A. 25 j.
te Oud-Vossemeer ieder tot f 2,boete of 1
dag hechtenis voor ieder hunner.
Zijn trekhonden niet voorzien hebben van muilkorven.
F. V. 54 j. te Tholen tot f2,boete of 1
dag hechtenis.
Openbare dronkenschap.
J. B. 30 j. te St. Maartensdijk tot f 15,
boete of 3 dagen hechtenis.
Visschen zonder consent.
J. A. V. 15 j. te St. Maartensdijk tot f 1,
boete of een week tuchtschool A. P. de W. 15 j.
W. B. 12 j. A. P. G. 12 j. allen te St. Maar
tensdijk ieder tot eene berisping.
Een voor de eerbaarheid aanstootelijke toespraak
houden.
P^C. v. d. B. 15 j. te St. Philipsland tot
eene berisping.
f rijg esproken.
J. A. V. 12 jaar en P. C. v. d. B. 15 j.
beiden te St. Philipsland.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 c-uts; iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven wordt slechta
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
H. M. de Koningin zal de Romeinsche
wagenrennen te Utrecht niet bijwonen.
Naar men meldt wordt in October de blijde
gebeurtenis ten paleize verwacht.
Bij Koninklijk Besluit is aan den heer J.
Zaaijer Pzu te 's-Gravenhage op zijn verzoek,
met ingang van 1 Juli 1906, eervol ontslag
verleend als lid van het Bestaar der Visscherijen
op de Schelde en Zeeuwsche Stroomen.
Met ingang van 1 Juli a.s. zijn verplaatst
de kommiezen bij 's rijks belastingenG. L.
Versluis. Ie kl., van Tholen naar Vlissingen en
F. Rijstenbil, 3e kl., van Hontenisse naar Tholen.
De Minister van oorlog heeft zijn groote
tevredenheid betuigd aan alle militairen, behoo-
rende tot de detachementen genietroepen, pon-
touuiers en maréchaussee, die door hun flinke
en inspannende hulpverleeuiog, dikwerf onder
moeitevolle omstandigheden, krachtdadig hebben
medegewerkt tot leniging van de watersnoodramp
in Zeeland en door hun goed en ordelijk gedrag
de beste verstandhouding met de ingezetenen
wisten te bewaren.
Als de rijksmiddelen zoo mild blijven vloeien
als tot heden in dit jaar, zullen we den tijd
nog beleven, dat de regeering met het geld geen
raad weetIn Mei is weer bijna 7 ton en in
de nu verloopen 4 maanden bijna 2 mill. en 3
ton meer ontvangen dan verleden jaar in die
maanden.
De provincie Zeeland telde op 1 Jan. j.1.
227.252 inwoners, dat is 1730 meer dan een
jaar te voren.
Naar aanleiding van een bericht, dat dr.
Brants zijn Kamerzetel zou inruimen, om dr.
Kuyper gelegenheid te geven weder in de
Kamer te komen, wordt van vertrouwbare zijde
medegedeeld, dat daarvan bij den persoon, die
dit het allereerst zou moeten weten, niets bekend is.
Tweede Kamer. 4
De behaudeling van het arbeidscontract werd
onderbroken door die van een voorstel tot het ver-
leenen van een subsidie \an 2l'x ton voor de her-
bedyking van den Eersten Bathpolder.
De waarnemende minister van waterstaat, de heer
Veegens, heelt met dit voorstel voor een heet vuur
gestaan, want hy vond veel en geduchte bestryders,
o.a. niemand minder dan de oud-minister Lely, die
streed met het wapen de subsidie is in stryd met
ons waterstaatsrecht. Doch deze minister is niet voor
één gat gevangen, en hoe volhardend de tegen
standers ook aanvielen, de minister overwon ze en
kreeg zijn wet er door. Maar het moet gezegd worden
t was maar juist aan, 5 stemmen meerderheid.
Van de Zeeuwsche afgevaardigden behoorden de
heeren Hennequin en Patijn tot de bestrijders en
tegenstemmers, tot de voorstemmers de heeren Lohman,
Fruijtier en Lucasse, van welke de beide eerste den
minister krachtig ter zyde stonden.
Als Zeeuwen meenen wij ons over de aanneming
te mogen verheagen, al was 't maar alleen omdat
er veel tijd door gewonnen wordt.
Na bedoeld ontwerp werd het arbeidscontract hervat,
doch zeer belangryke artikelen volgden niet. De
behandeling loopt op haar eind.
Ingelanden van den Nieuwen polder (annex-
Sta?eni88e) hebben op de aanbeveling ter be
noeming van een Dijkgraaf geplaatst de heeren
1, J. C. Luyk, te Stavenisse2. A. C. van
Zorge, te Stavenisseen 3. L. Groenewege Cz.,
te Sint-Maartensdijk.
Provinciale Staten van Zeeland.
Op de agenda voor de zomervergadering komen
o.a. voor:
Voorstellen van Gedep. Staten tot toekenning van
subsidie aan de gemeente Zieriksee voor hare avond
school voor vakonderwijstot toekenning van een
subsidie aan de vereeniging „de Ambachtsschool" te
Middelburgtot aanhouding van een adres van
het bestuur der vereeniging „de Ambachtsschool voor
Ter Neuzen en Omstreken" om een subsidie uit de
provinciale kas tot nadere regeling van de jaar
wedden van sommige ambtenaren van den prov. wa
terstaat tot afwyzing van het aangehouden adres van
het bestuur van het waterschap „de breede watering
bewesten lerseke"' om ontheffing van het verbod in
art. 88 van het reglement op de wegen en voetpa
den en om toe te staan, dat met rijwielen over een
voetpad in de gemeente Schore mag worden gereden
tot wijziging van het reglement van de calami-
teuze polders of waterschappentot verwijzing
naar han college van adressen van A. Kouijzer en
J. F. Tieleman, pachters van tollen op den weg van
Hulst naar Walsoorden, om vermindering van pacht
som.
Voorts omtrent het verzoek van het bestuor van
den polder „Westeren ban van Schouwen" om een
renteloos voorschot voor wegsterbeteringtot
vaststelling van algemeene bepalingen voor het ver-
leenen van provinciale hulp voor den aanleg en de
exploitatie van stoomtramwegen in deu vorm van
renteloos voorschotomtrent het verzoek van het
comité voor den aanleg van een stoomtramweg van
Brouwersharen naar Burch, om wijziging van de
voorwaarden van het besluit der Staten tot verleenen
van subsidie tot toekenniug van een subsidie aan
L. G. Overbeeke voor zyn wagendienst tusschen het
Wolfaartsdijksche veer en Goestot toekenning
van een subsidie aan W. Moelker c. s. voor hun
wagendienst tusschen Tholen en St. Maartensdijk
tot vaststelling van een reglement op de beschermiog
van trekhonden in Zeeland tot toekenning van
een crediet van f 3550 aan de Maatschappij tot be
vordering van landbouw en veeteelt in Zeeland voor
de bevorderirg van de paardenlokkery tot toe
kenning van een crediet van t 3000 aan de afdee-
ling Zeeland van het Nederlandsch rundveestaraboek
voor de bevordering van de veefokkery tot atwyzing
van een aanvraag om subsidie van de aldeeling Zee
land der vereeniging tot bevordering van de pluim
veehouderij en tamme konijnenteelt in Nederland
(V. P. Njtot opening van een crediet van 1100
voor een tentoonstelling door de Maatschappy voor
ooft- en tuinbouw in hel voormalig vierde district
tot aiwyzing van een verzoek van voorzitter en
secretaris der vereeniging van gemeente-veldwachters
in Zeeland, om bijdragen nit de provinciale fondsen
aan gewesten ten behoeve van pensioen tot heffing
van opcenten op de grond- en op de personeele be
lasting over 1907.
Naar aanleiding van het bericht in ons
vorig nummer betreffende het vinden van ge
raamten bij het uitgraven van grond onder
Botshoofd, in verband met een vonnis, gewezen
door de justitie te 's-Hage in 1597, ontleenen
wij het volgende aan een artikel van den heer A.
Hollestelle, voorkomende iu„Taxandria" van 1905.
Nadat bet lot der onoverwinnelijke vloot was
beslist, besloot de Hertog van Parma zijne troepen,
die hij, naar sommige beweren, zoo gaarne op
Engelauds bodem had overgebracht, tegen de
Staatschen met verdubbelden ijver aan te voeren.
Een gedeelte zond hij, onder bevel van Van
Mansfeldt naar Gelderlandeen ander gedeelte
kreeg bestemming naar Bonn, en het overschot
moest dienen tot belegering van Bergen op
Zoom, welks bezetting hem door hare uitvallen
en strooptochten sinds lang had mishaagd.
Teneinde den toevoer naar die stad ook van
de zeezijde af te sluiten, kwam het hem uood-
zakelijk voor, eerst een aanval op Tholen te
beproeven. Door 2U0 scherpschutters gedekt,
poogden 800 man, onder aanvoering van Mon-
tigny, markies van Renti, en den joügen graaf
Octaaf van Mansfeldt, de rivier „de Eendracht"
te doorwaden.
Graaf George Everhard van Solins bood hun
met 150 man dapperen tegenstand; hij hield
hen staande en gaf in allerijl bericht van het
geen er gaande was aan de bezetting van Tholen.
Kapitein de Groot kwam met de zijnen te hulp;
de Spaujaarden beproefden bij het zakken van
het getij het uiterstedoch moesten ten slotte
hunne onderneming opgeven met achterlating
van 400 man aan dooden en zwaar gewonden.
De meesten der gesneuvelden waren aan het
hoofd getroffen zij stoaden met de beenen diep
in den grond eu zelfs de jonge Mansfeldt moest
met hem toegestoken spietsen uit den weeken
grond getrokken worden. Het was ook bij die
gelegenheid, dat deu dapperen Marinus Hollare
een oog werd uitgeschotenoverigens telden
's Prinsen troepen slechts enkele dooden en twee
zwaar gekwetsten.
Omtrent de plaats, waar de overtocht over de
rivier yde Eendracht" beproefd werd, lichten de
bescheiden ons niet in. Maar acht men daarom
trent nadere aanduiding gewenscht, dan houde
men inzonderheid rekening met de plaatselijke
gesteldheid van de omstreken uit die dagen.
Reeds vijf jaar te voren, in 1583, haddeu de
Staten van Zeeland den Heer-Boudewijnspolder,
tegenover Tholen, doen doorsteken, en in dat
zelfde jaar hadden zij Mr. Roeland de Roovere
ook gemachtigd tot doorgraving van den dijk
van Nieuw-Vossemeer, tegenover de Botkenskreek.
Het eenige punt, dat in niet bevloeiden staat
nog nagenoeg tot aan de „Eendracht" reikte,
lag aan de Halstersche hoogten, even boven den
uitloop van het Lange-Water in de nabijheid
van Botshoofd, en deze hoogten met den voor
uitschietenden dwarsdijk tusschen de bevloeide
polders werden aan de tegenovergestelde zijde,
aan den Thoolschen kant, zorgvuldig bewaakt
door eene afdeeliug der troepen van den graaf
van Solms.
Aan weerskanten van dit vooruitspringende
punt lagen aan den overkant, dus diep landwaarts
inschietende, overstroomde gronden, uitgebreide
moerasseD, waarover elke troepenbeweging on
mogelijk of hoogst bezwarend was.
Vóór den droog gebleven dijk van Oud-Glimes
liep te dien tijde ook juist het wantij, het meest
geschikte punt, om buiten het Lange-water om,
eene doorwading van de rivier te beproeven, en
die dijk zelf vormde een vooruitstekenden datn
die de Spanjaarden als ongemerkt bracht tot
tegenover de troepen vaa den Prins, die zich
aan den overkant achter de zeedijken bij de
hofstede /,De Karnemeikspot" hielden verscholen.
Zoodra men de vijandelijke soldaten de Hal
stersche hoogten had zien afzakken, was van
huune verschijning bericht gedaan aan de bezetting
der stad, en geen wonder, dat, kapitein de Groot
met de zijnen tijdig kon aankomen, om in
het heetste van den strijd, nog gemeenschappelijk
met de manschappen van den graaf van Solms
den overtocht te betwisten.
Wanneer men enkele posten uit de stadsre
kening met aandacht nagaat, blijkt, dat de
Spanjaarden het Lange-Water tegenover Bots
hoofd toch hebben doorwaad, en zoo langs deu
gebroken, doch toen nog niet geslecbten, zeedijk
van den Heer-Boudewijnspolder nog gekomen
zijn tot tegenover de stad. Daar viel destijds
evenwel aan geene doorwading meer te denken.
De rivier had daar door het uitvallende getij uit
den Heer-Boudewijnspolder zoodanige diepte ver
kregen, dat reeds in 1586 bezinkingen nood
zakelijk waren geweest.
Hoe lang de vijand in 1588 is bezig geweest,
om de rivier over te komen, wordt niet bericht.
Zooals het verhaal daar voor ons ligt, heeft het
den schijn, alsof het slechts gedurende één enkel
getij is beproefddoch afgaande op andere om
standigheden, als op het verleenen van vergoeding
voor het herhaaldelijk herstellen eu sluiten van
den haveuboom en voor het sluiten der poorten,
„bij die belegerde stadt", komt men allicht tot
het vermoeden, dat de aanslag minstens eenige
dagen zoo niet weken heeft geduurd.
Weiuige jaren daarna bestond bij den vijand
andermaal het voornemen, om door de ondiepten
der Eendracht in het eiland te dringen. Gevaar
lijk was weder die toeleg, inzonderheid wijl zij
stond te worden volvoerd ouder leiding van
personen, met de plaatselijke toestanden bekend.
Dirk van Sypestein, gewezen baljuw van
's-Graveuhage, doch thans commies over de
amunitie eu de vivres te Tholen, en Pieler
Harinkmau, secretaris van Halsteren", zouden den
vijand in zijn nieuwe ouderneming behulpzaam
zijudoch de toeleg werd outdekt eu verijdeld.
