fiiniil pp aai it Maioi ra oesterteelt, tuttin, ai
No. 1091.
Zaterdag 19 Mei 1906.
Drie en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
n,
J. ffi. C. POT,
Publicatiën.
De ramp te San Francisco.
llliNAEALAiM).
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per kwartaal f 0,65 met Geïllustreerd Zondagsblad f 1.025, franco
per post f1,10. Voor het buitenland 90 cents.
Ingezondan stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan
hot bureau te T h o I n ol vóór DONDERDAGMIDDAG hl onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER
Thoiin.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
01
n
»tti
Aankondiging.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Tholen
brengen ter kennis van belanghebbenden, dat te be
ginnen op Dinsdag 29 Mei a.s. van wege de gemeente
een opneming zal worden gehouden van de wegen
en voetpaden met de kunstwerken,
lbolen, den 19 Mei 1906.
Kiezerslijst.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Tholen
maken bekend, dat de op den 22sten Maart 11. vast
gestelde kiezerslijst voor het jaar 1906/1907, zooals
deze thans luidt, van heden tot den 15den Mei van
het volgende jaar van kracht blijft, behoudens wijzi
gingen ten gevolge van rechterlijke uitspraak en
aanteekeningen omtrent schorsing.
De genoemde lijst blijft voor een ieder op de
Secretarie der gemeente ter inzage nedergelegd en
is in afschrift of afdruk, tegen betaling der kosten,
verkrijgbaar.
Tholen, den 15den Mei 1906.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. G. VAN STAPELK, Burgemeester.
W. J. WOLFF, w. n. Secretaris.
(Particuliere correspondentie.)
De heer J. Croïn, onze vroegere stadgenoot,
die sedert korten tijd te San Francisco was
gevestigd, vdór de groote ramp, aardbeving en
brand, aldaar plaats had, en die zich met zijn
vriend nog intijds wist te redden, schrijft o.a.
het volgende
Op den morgen van den 18en April werd
geheel San Francisco opgeschrikt door een
vreeselijke schok of aardbeving. Nog nooit heb
ik zoo'n gewaarwording gevoeld, en ik geloof,
dat meuschen, die het niet hebben medegemaakt,
er zich ook geen voorstelling van kunnen
vormen. Eerst begon het te beven, en volgens
zeggen van de menschen heeft dit circa vijf
minuten geduurd, maar in onze gedachten geleek
het wel vijf uren. Ik had van uit mijn bed
uitzicht op de straat en daarom eenig be
grip van het gevaar, dat ons stond te wachten.
Mijn vriend Schagen had zijn kamer juist
beneden mij. De reuzen-gebouwen, die ik voor
mijn oogen zag, gingen als speelgoed op en
neer, zoo ook ons huis, hetgeen gepaard ging
met gekraak en gerommel, alsof het verschrikke
lijk donderde. Naast mij was eene kamer, waar
eene Franfaise woonde met twee dochters, en
deze drie begonnen zoo te huilen en te jammeren,
dat ik er bang van begon te worden. Mijn
gedachten waren op dat oogenblik zoo vreemd,
dat ik meende het best zou ziju om in bed te
blijven en zoo met de geheele zaak mede te
storten; ik veronderstelde en hoopte bij het
vallen misschien gelukkig te zijn en beschermd
te blijven door de zoldering. Na vijf minuten
was echter alles voorbij en kwam Schagen boven
om te zien, hoe ik mij gevoelde. Ons huis had
hoegenaamd geen schade geleden en wij waren
met den schrik vrij gekomen. We kleedden ons
spoedig en begaven ous naar het centrum der
stad, waar duizenden meuschen in nachtgewaad
op de straat stonden, niemand durfde in huis
blijven, en toch was het binnen nog het veiligst.
De waterleiding was door het schudden ge
barsten, zoodat niemand zich kon wasschen.
Wij begaven ons door de puinhoopen van groote
hotels, waar honderden menschen onder bedolven
lagen, naar de plaats, waar Schagen werkte, om
te zien hoe of het er daar uitzag. Het was
het voornaamste magazijn van dames-goederen
uit de stad. Al spoedig zagen we, dat ook daar
de halve winkel was ingestort, iedereen was te
verschrikt om veel te spreken, en niemand
gevoelde zich veilig, daar er steeds weer kleine
bevingen voorkwamen. Na eenige oogenblikken
hoorden we, dat tengevolge der electrische draden
brand was ontstaan, en dat er geen water was
om te blu8schen. Wij naar den brand en toen
wij er kwamen stond reeds een gedeelte van
San Francisco in lichter laaie. Het was ver
schrikkelijk om aan te zien; ook op andere
plaatsen van de stad begon het reeds te branden.
De menschen uit die buurt trachtten nog te
redden, wat ze konden, en zoodoende ontstond
er een hevige paniek. Ieder verhuisde koffers,
kisten, piano's, in één woord van alles. De
brand woedde steeds voort, en wij begaven ons
weer naar de City of Paris, den winkel van
Schagen en hebben daar geholpen tot 's avonds
zes uur; we zijn den geheelen dag op het dak
geweest, om te zien hoever de brand zich uit
breidde. Om zes uur 's avonds gingen we naar
beneden en konden den eigenaar mededeelen,
dat naar onze berekening circa negen a tien
uur ook hunne zaak in asch zou veranderen.
We zaten nog even te praten en vertelden dat
we nu naar huis wilden gaan, om voor onze eigen
goederen te zorgen, toen wij een vreeselijken
schok gevoelden en ieder een goed heenkomen
zocht. Wij gingen naar huis, waar de lui in
een vreeselijken toestand warende dames zaten
in wanhoop bij de pakken neer. We moesten
spoedig een besluit nemen, licht was er niet,
we konden alleen gebruik maken van kaarsen,
ook hadden we toen nog niets gegeten, dan
een stuk droog brood. Al wat ik bezat moest
ik achterlaten omdat er geen plaats was, waar
heen we gaan konden, want voor een wagen vraagde
men 60 dollars per straat. Veel mee te nemen
was dus geen denkeu aan. We pakten onzen
koffer en namen 't allernoodigste. We bonden
touwen aan de handsvaten, en zoo gingen we
met vijf mannen, vier vrouwen en een jongetje
op weg. We liepen van straat tot straat en
kwamen 's nachts om één uur op een veilige
plaats, waar we eenige dekens voor de dames
hadden uitgespreid op het trottoir en zoo legden
we ons te rusten. Wij lagen afgemat van ver
moeienis op straat neer en vielen iu slaap tot
's morgens vijf uur. Het werd licht en nu
waren we ook op die plaats niet meer veilig.
Ons woonhuis was iu dien tijd met dynamiet
in de lucht gesprongen, waarbij ook de waarde,
die ik aan geld en goederen bezat in de lucht
vloog. We giugeu verder en kwamen circa 8
uur aan een open plaats, een soort bleekveld,
waar we onze tenten opsloegen. We hadden
in dien tijd ergens een kop koffie gehad en
een ei, ze vraagden 21/2 dollar voor een brood
en 5 dollar voor twaalf eieren. Na in dat bleek
veld ongeveer lJ/2 uur geslapen te hebben, moes
ten we een besluit nemen wat te doen, want het
vuur zat ons weer op de hielen. We besloten,
dat Schagen en ik zouden gaan zien of we de
boot nog konden halen naar Oakland. Eenige
andere lui gingen terug om te zien hoe ver
het vuur was, om te zoeken naar een andere
schuilplaats. Wij kwamen aan de boot, waar
duizenden personeu ieder oogenblik werden ver
voerd en wanneer we spoedig mee konden gaan,
zouden we het vuur nog misloopen. We haasten
ons terug om rapport uit te breugen van onzen
tocht, we moesten de hoogste heuvels over,
waarop San Francisco gebouwd is en kwamen
circa één uur bij onze kennissen terug. De
straten waren bezaaid met politie, soldaten,
dieven en moordenaars. Kijken en armen, ieder
trachtte te redden wat men nog kon. Wij
vertelden aan onze kennissen, dat zoo we ons
haastten, wij de boot nog konden halen, vóór de
brand ons den weg daartoe versperde, maar dan
moesten we al ons goed achterlaten. De dames
konden niet van hunne laatste souvenirs scheiden
en besloten met hunne mannen nog verderop
te gaan. Schagen en ik openden onze koffers
en namen daaruit nog een pak kleeren, we
hadden beiden een valies en pakten dat vol,
namen afscheid van onze lotgenooten, lieten onze
koffers achter en ondernamen voor de 2e maal
den tocht naar de boot, waar honderden heen
stroomden. De afschuwelijke dingen, gezien op
die tochten, zijn niet te beschrijven. Kijke dames
met diamanten ringen aan de vingers lagen
dood op straat, door roovers de vingers en
handen afgesneden. Er zijn honderden dieven en
moordenaars doodgeschoten op straat, 't was
een vreeselijke toestand. Toen we dan eindelijk
aan de boot kwamen vielen we van vermoeienis
bijna neer; in 36 uren hadden we niets gegeten
dan een stuk droog brood. Aan boord gekomen
kregen we wat water te drinken. Vele zieken
werden er vervoerd, en zoo kwamen we om
vijf uui in Oakland, waar kerken enz. voor de
menschen uit Sau Francisco waren ingericht.
We kregen een goed maal en gevoelden ons
opgeknapt. Ik ging direct naar het telegraaf
kantoor, doch duizenden menschen waren daar
voor hetzelfde doel telegrafeeren naar familie.
Wij besloten daarom te wachten met telegrafeeren,
en te trachten eerst naar Portland te komen,
en het weinige geld dat we over hadden zoo
lang mogelijk te bewaren. We telegrafeerden
dus eukel naar Mr. Perk te Portlaud om
geld, en schreven ook een briefkaart. Maar we
wachtten tevergeefs op geld, daar het zoo druk
was, dat er geen geld kon worden verzonden
van andere plaatsen. Alle banken m San Fran
cisco wareu afgebrand en in Oakland alle ge
sloten wegens de schade door de aardbeving.
Zoo konden we in San Francisco ons geld niet
van de bank krijgen en de consul of the Nether-
lauds in Oakland had ook zijn geld in de San
Francisco bank. We moesten dus afwachten.
We sliepen in de kerk eu kregen goed eten.
Den volgenden dag werden er groote papieren
aangeplakt in elke straat, dat ieder die familie
buiten de stad had, voor niets de stad kon
verlaten. Duizenden menschen er op af, ook wij.
Drie uren stonden we iu rij, voor we aan de
beurt kwamen, en juist toen we zouden binnen
gaan, werd ons door de politie gezegd, dat er
geen tickets naar Portland meer werden gegeven,
aileeo lui, die niet verder dan 100 miles reisden,
mochten gaan. Ik wist echter toch nog binnen
te komen en met goed praten kreeg ik het ge
daan voor 12 dollars twee tickets te krijgen
voor Schagen en mij. Toen hadden we nog vier
dollars over, dus genoeg tot Portland. Zoo
giogen we dan 's avonds elf uur van het station
te Oakland, en eerst toen de trein voortging,
gevoelden we ons veilig. We moesten 36 uren
sporen en de meesten waren zonder voedsel en
geld, doch iu iedere stad werden we ontvangen
als prinsen; duizenden nieuwsgierigen waren
aan eik station, en we kregeu daar zooveel te
eten, dat we op een dag tien maal voedsel
kregen. Maandagmiddag om drie uur kwamen
we te Portland en waren blij, dat wij cr zonder
eenig ongeluk waren afgekomen. Zoovelen
ziju verbrand en in de puinhoopen omgekomen,
honderden zijn doodgeschoten door de soldaten.
Een betrekking zullen we wel spoedig hebben,
daar iedereen belangstellend is en alles doet
om de meuschen te helpen. We ziju op 't
oogenblik bij de tamilie Perk en blijven hier
op nadere berichten wachten.
Eén ding staat vasthet San Francisco van
de eerste toekomst zal minder inwoners hebben
dan dat van het verleden. Bij tienduizenden
gaan de ougelukkigen heen, vast besloten nooit
meer de stad aan den Gouden Hoorn terug te
willen zien. Veleu gaan naar hun vroeger land
terug, anderen trekken de wijde wereld in, maar
daarvoor is geld noodig en de banken betalen
mets uit en zullen dat in geen weken nog
doen. Misschien wel nooit.... men vreest een
aardbeving ook bij hen.... Euz.
Een visscher is dezer dagen gevonden in een
ijskelder, waarin hij acht dagen opgesloten was,
want tengevolge van de aardbeving was de deur
gesloten. Hy was als een geraamte uitgeteerd
en stierf zonder een enkel woord gesproken te
hebben.
De Tweede Kamer
zet haar werk aan het arbeidscontract met yver, maar
men kan niet zeggen met bekwamen spoed voort.
Zij had het tot Dinsdag van deze week nog steeds
over het loon van zieke arbeiders en de verpleging
van inwonende zieke dienstboden. Wat wy verleden
week daarvan meedeelden waren enkel algemeene
beschouwingen. Bij de behandeling der artikelen
kwamen weer enkele amendementen los, waarvan de
minister er een paar overnam of goedkeurde.
Meer dan eens kwamen teere zaken bij de beraad
slaging aan de orde. Bijv, een der sprekers achtte
de gedwongen verpleging drukkend voor de kleine
luijden, die daarom meer dagmeisjes zullen gaan
huren, wat niet in 't belang der zedelijkheid kan
wezen. Een ander bracht de mogelijkheid ter sprake,
dat meisjes door onzedelijkheid ziek worden, waar
tegenover een ander weer aanvoerde, dat een meisje
dat bevallen moet nog niet ziek is. En mocht zich
zulk een onaangenaamheid voordoen, dan kan er,
merkte de minister op, tijdig opzegging van dienst
baarheid met schadeloosstelling plaatshebben. Een
amendement om het dwingend recht te schrappen
werd verworpen en de artikelen zonder veel wijziging
aangenomen.
De Kamer is nu aan een nieuw artikel toe, be
palende, dat de arbeider aanspraak op loon behoudt,
wanneer hy bereid was te werken, doch de werk
gever daarvan geen gebruik heeft gemaakt.
De alphabetische voordracht voor waterbouw
kundig ambtenaar bij het vrijverklaarde water
schap Ellewoutsdijk bestaat uit de heeren F. C.
Hollestelle te Tholen, H. Koole te Ellewoutsdijk
en P. J. Visser te Walsoorden.
Financieele Berichten.
De 4 pets. Pandbrieven der Insulaire Hypo
theekbank te Zierikzee zijn opgenomen in de
officieele Amsterdamsche beursnoteeringde aan
vraag om opname is geschied door do zes vol
gende Amsterdamsche bankierskantoren de
Incasso-BankJ. Fred. Bangert Co.; Boele van
Hensbroek Gerdes Cramerus Theijse
Leembruggen, Griepin Muijsken en J. A.
Matthes Co.
Wij vernemen, dat op 12 dezer reeds voor
een bedrag van f 536400. aan pandbrieven in
omloop was en op dien datum f601525. aan
Hypotheken uitstond.
Wel een bewijs dat deze jonge instelling zich
in ongeveer een jaar tijds flink heeft ontwikkeld.
De pandbrieven der Insulaire zijn groot f 1000.
f 500. f 100. - en f 50. - en tot den koers
van 100 verkrijgbaar.
De Bank is hier ter stede vertegenwoordigd
door de Thoolsche Bank.
Wij ontvingen een exemplaar van de Duitsche
en Engelsche uitgaaf van den reisgids der
Stoomvaart-Maatschappij Zeeland, waarvan ook
een beknopte uitgaaf in de Nederlandsche taal
op aanvraag kosteloos wordt verstrekt.
De booten van deze Maatschappij zijn voor
zien van een toestel voor draadlooze telegraphie,
ook ten dienste der passagiers.
Deze reisgids is tevens een geriefelijke hand
leiding voor aansluitingen met het vasteland.
Met de opbrengst der rijksmiddelen blijft het dit
jaar tot heden steeds botertje tot den boom. De 4
eerste maanden hebben reeds 16 ton meer opgebracht
dan verleden jaar, van welk avance de maand April
53A ton leverde.
ST. MAARTENSDIJK. Zooals reeds vroe
ger gemeld, was de burgemeester hier oitgenoo-
digd enkele meisjes te verzoeken, of zij zich
beschikbaar wildeu stellen tot het houden eener
collecte te Velzen, Thans zijn door de commis
sie te Velzen daarvoor aangewezen de dames
H. J. Groenewege, T. L. v. d. Hoek, beiden
alhier, en mej. C. G. Tuinman te Stavenisse,
welke zich in de volgende week daartoe naar
Velzen zullen begeven.
Iu de Woensdag j.1. gehouden vergade
ring van ingelanden van het Waterschap St.
Maartensdijk werd de rekening over het alge-
loopen dienstjaar goedgekeurd., alsook de begroo
ting voor het dienstjaar 1906/7 en het Dijkge-
schot voor de verschillende polders per hectare
vastgesteld als volgt: Oodeland f 12,50; Mid
delland 1 7,50 Noord f 9,50; Uiterst-Nieuwland
f 7,5()Ravensoord f 6.Groote en kleine
Landekens f 4,50 Slabbecoori^f 12,50 Molen
f 12 Pluimpot t 4,50. Ter vc-rzientng in de
vacature van gezworen wegeos pe't.jdieke aftre
ding van den beer J. Hage I.Cz. werd de vol-
