Map ui ofstotH 'altaf ji
Zaterdag 18 Maart 1905.
Twee en twintigste jaargang.
EN
Eerste Blad.
r
„HOLLAN D."I
1033.
J. M. C. POT,
- Zij die zich van heden af
it blad abonneeren, ontvangen de
I April a.s. te verschijnen nummers
TIS.
ior
Levensverzekering-Maatschappij,*
EEN 31 IEL LO EN GULDEN.
B1NNENLAND.
Van onze berichtgevers.
Dit blad verschijnt eiken
rijs per drie maanden, franco per post 65 cents,
oor het buitenland 90 cents.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan
bureau te T h o I e r of vóór DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER:
T a O L K N.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
het „Verslag over 1904? van de be-
igen en handelingen der Gezondheids-
issie, ingesteld voor de gemeenten St.
^land, St. Maartensdijk, Oud-Vossemeer,
vliet, Scherpenisse, Stavenisse en Tholen,"
neu wij het volgende
Vervolg.
Oud- Vossemeer.
>ds in 1903 kwam in die gemeente veel
tand. Op ons verzoek berichtte het ge-
ebestuur, wat het alsnog in 1904 deed om
os irbetering van den afvoer van vuil uit het
wde gedeelte der gemeente te geraken, nl.
een flink gedeelte rioolsloot werd ver-
n door riolen
verandering van een open goot in een
jrondsch riool kwam tot stand
ingesteld werd, dat de vuilnisman,
sel :er hij rondgaat voor het zuiveren der
tputten, levens alles naar de gemeentelijke
naats wegvoert, wat de ingezetenen daarvoor
I zetten deze bleken bovendien zelve alles
er plaatse te deponeeren, wat waardelooze
voor hen was geworden
er is eene plaats voor het opbergen van
en afval, zeer geschikt achter een heining
n, aan het Noordeinde van de dorpskom,
gen
een gedeelte sloot, evenwijdig met de
[straat loopend, is geheel uitgeruimd en
>nieuw gedolven.
verbetering, welke wij adviseerden in
oestand der varkenshokken en mestver-
ffaatsen te brengen, werd geen melding
kt. Ook werd dienaangaande in den loop
904 ons nader advies niet gevraagd.
namen kennis van een klacht over de
stige plaats van een waterbak, nabij eene
rij. Wij drongen er op aan, om of het
r te verplaatsen öf en wij kwamen tot
dvies, omdat het urinoir gebrekkig van
:ing was de openbare waterplaats te
vervallen.
het laatste besloot het gemeentebestuur.
Poortvliet.
college van Burgemeester en Wethouders
dat het in het antwoord aan den heer
teur mededeelde, dat naar zijne meening
or onze commissie in 1903 aanbevolen
eringen in betrekking tot de waterver-
ïiging zijn uitgevoerd,
men zich bepaalde tot het delven der
en alzoo niet tot demping en rioleering
ag, omdat dit te groote offers van de ge-
zou eischen, vermeende het gemeente
dat de heer Inspecteur in een onderhoud
en heer Burgemeester goedkeurde.
het in het leven roepen van strafbe-
in op het verontreinigen van slooten,
bepalingen zullen opgenomen worden in
lgemeene Politie-Verordening, werd wel
nd gelegd, maar deze arbeid is niet vol-
kunnen worden, omdat men de Politie-
ening aan de bouwverordening wenschte
n aansluiten,
goedkeuring van de Verordening be-
le de Volkshuisvesting wachtte intusschen
sigiug van artikel 8 en 51 der Woningwet.
in de verloopen twee maanden op boven-
schrijven geen antwoord van genoemden
ieur ontvangen werd, verklaarde het ge-
bestuur te veronderstellen, dat Z.Ed.Gestr.
ïding van het bestuur goedkeurt.
1903 adviseerden wij tot demping en rio-
van eenige slooten en ook raadden wij
m een onderzoek naar eenige andere slooten
stellen, waarbij blijken zou, welke van
terloopen voor een goede rioleering over
varen. Wij meenden, dat enkele ongezonde
22
slooten en grippen gevoegelijk en zonder groote
bezwaren konden verdwijnen. Als antwoord
daarop dus het bovenstaande.
In 't vorig jaar berichtte het gemeentebestuur,
dat in 1904 verbeteringen aangebracht zouden
worden aan straten en dat alsdan aan verbetering
van straatgoten zou gedacht worden.
Op beide zaken kwam het gemeentebestuur
thans niet terug.
Bij gelegenheid van het in deze gemeente
beëindigd woningonderzoek, kwamen tot ons een
groot aantal klachten over verschillende van die
ongezonde toestanden, naar aanleiding waarvan
wij ons in 1903 reeds tot het gemeentebestuur
hadden gewend. Dit geschiedde door beant
woording van het punt der gebruikte vragenlijst
of nabij een onderzochte woning toestanden, ge
vaarlijk voor de gezondheid, werden aangetroffen.
Zoodoende werden mestputten, rioolslooten,
varkenshokken, enz. aangewezen.
Wij vonden in het algemeen geen aanleiding,
om in 1904 weer dezelfde vertoogen bij het
gemeentebestuur in te dienen. Echter bevalen
wij nogmaals aan, om als voorloopige maatregel
het verzameld vuilnis op het terrein van de
gemeenebelt zóó uit te storten, dat het op
grooteren afstand van woningen kwam te liggen.
Het gemeentebestuur richtte toen dienovereen
komstig eene aanschrijving tot den pachter van
haardasch en straatmest.
Ook werd onze aandacht gevraagd voor een
straatgoot, waarlangs de rioolstoffen van een
groot straatoppervlak, de drek van een paarden
stal en van waterbakken werd afgezet.
Wij gaven het gemeentebestuur kennis, dat
die goot soms oorzaak van veel stank kon zijn
en te midden der bebouwde kom een bedenke
lijke toestand was geboren geworden. Tevens
luidde ons advies, te besluiten tot verandering
van die gemeente-rioleering en, voor het gedeelte,
waarlangs de drekstoffen vloeien, tot aanleg
eener ondergrondsche leiding van kannenbuizen
met verlaatput.
De Raad besloot dat niet te doen, op grond,
dat zoowel die vergadering als het college van
Burgemeesier en Wethouders oordeelde, dat de
toestand der goot overdreven werd voorgesteld.
Wie zich aan overdrijving schuldig maakte,
het belanghebbend gedeelte van het publiek of
wij, waar we spraken van „soms veel stank"
en „een bedenkelijke toestand" bleek ons niet
nader.
In 1904 drongen wij aan op verbetering van
de stelsels van vuilafvoer in de bebouwde kom
der gemeente. Ook adviseerden wij tot vervanging
van een aantal rioolslooten en grippen door
riolen, tot aanleg van hoofd riolen, reorganisatie
van de reiniging en tot verbetering vaa den
ongezonden toestand, veroorzaakt door varkens
hokken en andere mestverzamelplaatsen.
Het gemeentebestuur meldde, dat iu 1904
een greppel werd gedempt en vervangen door
een riool met verlaatputten, benevens dat een
sloot gedeeltelijk werd gedempt en gerioleerd.
Zou hiermede koers gezet zijn in de richting
van meer ingrijpende veranderingen
Voorts werd medegedeeld, dat de ingezetenen
bij publicatie herinnerd werden aan bepalingen
der Alg. Pol. Verordening, op verontreiniging
van straten betrekking hebbende en op het
stichten en reinhouden van varkenshokken en
andere verzamelplaatsen van vuil.
Stavenisse.
In het antwoord op ons in het laatst van
1903 ingezonden rapport over afvoer van riool
en auder vuilnis werd gezegd, dat het gemeente
bestuur zooveel mogelijk zorgt voor goede
rioleering, doch dat wegens gebrek aan mede
werking niet altijd verkregen kan worden, wat
noodig en wenschelijk is. Overigens deelde het
bestuur mede, dat op onze wenken zou acht
geslagen worden.
Voor wat betreft de quaestie van privaten en
mestverzamelplaatsen, verwijst het gemeentebe
stuur naar de door haar ontworpen verordening
betreffende de Volkshuisvesting.
Voorts moest de reinigingsdienst op het laatst
vaa het verslagjaar opnieuw geregeld worden
alsdan kon met de door ons gemaakte opmerkingen
rekening gehouden worden.
Welke regeling getroffen werd, bleef ons in
tusschen onbekend.
(Wordt vervolgd).
Hoofdkantoor te Amsterdam, Keizersgracht" 292.
"Maatschappelijk Kapitaal
Door de verzekering eener dadelijk ingaande
lijfrente maakt men'op 50 jarigen leeftijd 7,5°0,
op 55-jarigen leeftij<F\8,5 °P 65-jarigen
leeftijd 11,3 °(0 en op 70>jjarigen leeftijd 13,5 °/0
rente van zijn gestort kapitaal.
Inlichtingen en tarieven veV]
Hoofdkantoor en bij H.H. Ag
C. M. VAN RIJSSEL, te
v. D. ENDE, te Oud-Vosmeer
BLOM te Poortvliet; J. W.
notaris H. J. VAN NOUHUYS te
Mr. H. OELE te Goes.
;baar aan liet
en de H.H.
P. M.
ELDER-
Tweede Kamer.
De Tweede Kamer heeft de Hooger Onderwijswet
aangenomen. Men stemde zuiver rechts tegen links,
behalve dat Dr. De Visser (chr. hist.) evenals ver
leden jaar tegen stemde. De heer Talma was wegens
ongesteldheid afwezig. Als we ons niet vergissen,
was dit de vorige maal ook zoo.
Bij de voortgezette behandeling der onderwyzers-
pensioenwetten werd, nog wel door een vriend der
regeering, getracht een spaak in 't wiel te steken.
Het was de a. r. heer Van Idsinga, die door zijn
amendement om de verplichte pensionneering van
niet-gesubsidiëerde scholen te doen vervallen, en de
schoolbesturen en schoolhouders bevoegd te verklaren
tot pensionneering, een twistappel onder zijn eigen
partij wierp, die de Kamer niet weinig in beroering
bracht. Werd zijn amendement niet aangenomen,
dus werd de pensionneering van bijz. onderwijzers
niet facultatief, dan zou de voorsteller tegen de wet
stemmen en hy zou dit handhaven, al moest de wet
er om ingetrokken worden, zoozeer achtte hij het
regeeringsstelsel in stryd met het anii-revolutionnaire
beginsel.
En daarop ging de heer Van Idsinga, alsof de
Kamer tot de algemeene beschouwingen ware terug
gekeerd, aan 't zoeken naar een rechtsgrond voor
den dwang in dezen aan de bijz. onderwijzers op
gelegd, maar hy kon er geen vinden dan deze
Het doel heiligt de middelen, een stelregel, dien hij
alleen onderschreef als doel en middelen beide recht
vaardig waren. (Dit laatste is nog al eenvoudig, want
als de middelen rechtvaardig zijn, dan behoeven zy
niet door het doel geheiligd te worden.) Men zou,
ging spreker voort, door dergelijke stelregels toe te
passen de maatschappelijke tirannie ten tup voeren.
Ook aan de wetgeveis zijn grenzen gesteld door de
eischen van het recht, heett Groen van Prinsterer
gezegd.
De heer Heemskerk verdedigde het regeeringsstelsel,
doch hy scheen daarby wat langwylig en verward
te zijn, althans de voorzitter moest hein bij herhaling
tol de orde roepen.
De veronderstelling van den heer Van Idsinga, dat
de aanneming van zyn amendement de dood van
het wetsvoorstel Zou zijn, werd spoedig bewaarheid
toen minister Kuyper by zyn bestrijding van het
amendement dreigde met intrekking, als de heer Van
Idsinga zijn zin kreeg.
En toen ontspon zich een vrij onbroederlijke twist
tusschen de broeders, waarin de liefhebbers van leed
vermaak groeien zullen.
De Minister nam het zijn tegenpartyder kwalyk,
dat hy woorden van Groen gebruikt had om zijn
geestverwanten mee te slepen.
Staalman zei, dat het regeeringsstelsel van pen
sionneering tot staatssocialisme voertHeemskerk
verweet Van Idsinga onridderlijken stryd Schokking
en Staalman betoogden, dat 't verwijt \an den
minister, als zou Van Idsinga naar den liberalen
boek afzakken, op Z.E. zelf van toepassing was, enz.
Al de hier genoeu.de heeren behooren tot de anti-
revol, partij.
Ten slotte werd het amendement met groote meer
derheid verworpen, en kon de Kamer verder gaan
met de artikelen.
De Middenstand verneemt uit goede bron,
dat bij den Raad van State een wetsontwerp is
ingekomen, tot invoering van een wettelijk ge-
regelden tijd in ons land.
De maand Februari was, al stond zij bij Januari
aanmerkelijk ten achter, tamelijk bevredigend
voor de Rijksmiddelen. Zij bracht bijna honderd
duizend gulden meer op dan verleden jaar. De
beide maanden steken samen met ruim een
millioen boven haar gelijknamige zusters van
1904 uit.
Mr. A. KERDIJK is plotseling in het buiten
land, te München, op 59-jarigen leeftijd overleden.
Ofschoon zijn gezondheidstoestand hem iu den
laatsten tijd noodzaakte zich uit het politieke
leven terug te trekken, bleef hij toch nog tot
vóór korten tijd werkzaam aan het Sociaal
Weekblad.
De N. Rott. crt. schrijft o.m. in een waar-
deerend artikel ter nagedachtenis van dezen door
zijne geestverwanten hooggeacht man
„Kerdijk's geheele leven was aan de algemeene
belangen gewijd, die hij met de grootste toe-
wijding behartigde.
In woord en geschrift heeft hij jaren lang in
en buiten de Tweede Kamer met geestdrift en
talent geijverd voor de vrijzinnig democratische
partij, en voor de belangen, die hem ter
harte gingen, niet het minst voor die der mis-
deelHen in «nze s-mcnlcving. Zijn af.teive.t zal
daarom in zeer ruimen kring worden betreurd."
De Vrijzinnig democratische Kiesvereeniging
te Middelburg en andere vrijzinnige kiesver-
eenigingen en plaatselijke comités op Walcheren
hebben met algemeene stemmen tot voorloopig
candidaat voor de Tweede Kamer gesteld de
heer Herman Snijders te Middelburg.
Men schrijft uit Honteuisse aan de N. R. crt.
Nu de heer G. W. Saunes te Middelburg,
voor de candidatuur, hem van Soc.-demociatische
zijde aangeboden, heeft bedankt en ook Mr.
van Alphen te Hulst (vrijz. kath.) verklaard
heeft geen candidatuur te aanvaarden, zullen er
in dit district slechts twee candidaten zijn, n.1.
Mr. J. G. van Deinse te Apeldoorn, van liberale
zijde en de heer F. F. Fruijtier (aftr. lid) van
katholieke en anti-revol. zijde.
Men schrijft ons uit Oud-Vossemeer
Dezer dagen kwam alhier een geval van ver-
giftiging iu het huisgezin van den hotelhouder
A. voor. De toestand was van dien aard, dat
des nachts hulp van den plaatselijken genees
kundige moest ingeroepen worden, die zijn
meeiiing uitsprak, dat liet gebruik van slecht
vleesch de oorzaak was. Alhoewel bij twee der
huisgeuooten geen verschijnselen van vergiftiging
werden waargenomen, mag toch het vleeschge-
bruik als oorzaak worden aangewezen, daar het
vleesch als bielstuk werd gebruikt en juist ge
noemde personen een stukje van den buitenkant
nuttigden, waarvan zooals mag aangenomen
worden, door de koogere temperatuur de schade
lijke kiemen werden gedood.
IBBSEKE. Donderdag overleed in den ouder
dom van 77 jaar de heer Abraham Visser
gepensioneerd hoofd der openbare school aldaar,
welke betrekking hij 41) jaar vervulde. Hij was
een algemeen geacht en achtenswaardig man,
en als onderwijzer had hij een uitstekenden
naam. Van hem is een schrijfcursus, die in
Zeeland en ook daar buiten vele jaren gebruikt
werd en misschien hier en daar nog wel ge
bruikt wordt.
OUD'VObSEMËElVifëtWeesen Armbestuur,
dat over rijke fondsa^heschikt, is weder ba
nnen eej/
kuaHtet
gezin telt
veel mee
an dan dezen
winter.
b-.'opd tjfed alhicit'Voor de kiezers
op de heer jjdam, lid der
Tweede Kamer. lip eep "^edvollereilMJWGEff*
door hem de vrijzinnige ^'beginselen uiteengezet
en werd eens even'nagedaan onder welke leuzen
