N°. 1000.
Zaterdag 30 Juli 1904.
Twee en twintigste jaargang.
EN
II. C. POT,
FEUILLETON.
|Te laat ontdekt.
„HOLLAND.'
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
Publicatiën.
BINNENLAND.
Levensverzekering-Maatschappij
EEN MILLIOEN GULDEN.
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT
«mtllad, pijifl au it Manen m OBsterteclt, luiiiiT, aai.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per drie maanden, franco per post 65 cents.
Voor het buitenland 90 cents.
Ing.zonden stukken, enz. werden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan
het bureau te T h o I n ot v66r DONDERDAGMIDDAG bi) onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER
T H O L K N.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven wordt alechta
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
De Burgemeester der gemeente Tholen brengt
bij deze ter kennis van de Ingezetenen, dat bij betn
ontvangen en aan den Ontvanger der Directe Be
lastingen ter invordering is verzonden, het kohier
no. 1 van de belasting op bedryfs- en andere in
komsten voor het dienstjaar 1904/5, met uitnoodiging
aan een iegelijk wien zulks aangaat, om na bekomene
kennisgeving van zijnen aanslag, ten spoedigste het
door hem verschuldigde te kwijten, met herinnering
tevens, dat de bezwaren, welke dienaangaande mochten
bestaan, binnen zes weken na heden behooren te
worden ingediend.
Tholen, den 26 Juli 1904.
Se Burgemeester voornoemd,
M. G. VAN STAPELE.
(Geen mensch meer oud en arm.j
Komt ALLEN op! trekt mee ten strijd,
Ten slrjd voor d' ouden dag;
Wij eischen slechts rechtvaardigheid
Voor cl' ouderdom, die armoe lydt;
Geen Kerkeleuze, die ons scheidt
Noch politieke vlag!
Komt ALLEN optrekt mee ten strijd,
En volg onf reine vaan t
In naam van de Gerechtigheid
Geëischt, dat niemand armoe lijd'
Die oud, met angst den dag verbeidt
Dat 't scheidingsuur zal slaan!
Onder de vele vraagstukken van den tegen-
oordigen tijd moet wel in de eerste plaats
■genoemd worden de vraagHoe zal de mensch,
£ils hij den leettijd van grijze haren en ver
akte krachten, den winter des levens, bereikt
leeft het best voor artnoê gevrijwaard worden!
Want er zijn talloos velen, die met angst den
«derdom tegemoet gaan, uit vrees voor armoede
Mn gebrekvooral zij die een nuttig eu arbeid
en leven achter zich hebben en op hun ouden
tg, als zij niet meer werken kunnen, te eer-
voelig zijn om het brood der liefdadigheid te
en en liever in stille armoede wachten op den
iddenden Engel des Doods,
üe toestand, dien wij dagelijks in onze om-
iving aantreffen op alle plaatsen van ons land,
niet alleen in strijd met het Staatsbelang,
«ar druischt ook in tegen alle gevoelens van
jQuianiteit.
'tls plicht van ieder, zoo lezen we op een
'ender, uitgegeven door een der levensver-
li'] Duizenden mannen en vrouwen hebben zich reeds bij den
ld voor Staatspensionneering aangesloten, waarvan het Hoofd-
duur is gevestigd te Arnhem. Zij, die lid wenschen te worden
Irvoegen zich aan het bureau van dit blad, waar alle ge-
■•"schte inlichtingen te bekomen zijn.
Naar het Duitsch.
IDen volgenden morgen, nadat brigadier Wagner
avonds laat zijn bericht van den man met
pels had gebracht, was Gillwaldt reeds
legtijdig op. Stellig was de ontdekking, wie
chloroform had gekocht, van gewichtzij
gegronde aanleiding om hoop te voeden,
den anderen kant kon die ontdekking ook
niets uitloopen de zaak was toch niet
eenvoudig als zij scheen er viel nog veel
j te helderen, ja, eigenlijk eerst nog te ont-
Jtken.
|tn de eerste plaats had hij er in het geheel
fn bewijs van, dat het fleschje op het tijdstip
r den moord nit den trein was geslingerd of
r" den moordenaar voor zijn doel was gebruikt,
fj' zelfs aangenomen dat dit zoo was wat
f'P hem dat al De drogist herinnerde zich,
zekering-maatschappijen, om te zorgen dat hij
zich voor de geldelijke aangelegenheden van
den ouderdom gedekt heeft.;
Zeer mooi gezegd, maar de plicht, al willen
we gaarne erkennen dat hij bestaat, laat zich
maar niet zoo gemakkelijk tot een daad omzetten.
Zoolang niet ieder op zijn ouden dag ge
waarborgd wordt voor ellende en gebrek, zoolang
zal het pauperisme in onze maatschappij blijven
voortbestaan.
Maar de tijd is, zoo wij hopen, niet verre, dat
„oud en arm zijn" tot de geschiedenis behoort
eu wij allen, wie we ook zijn, moeten mee
werken om dezen ideaalstaat zoo spoedig moge
lijk tot werkelijkheid te maken.
Want nietwaar, wij allen zijn zoo al niet recht
streeks, dan toch middellijk in dienst van den
Staat. En als wij nu steeds met ijver hebben
gewerkt, dan is 't toch onze schuld niet, wan
neer wij op den ouden dag niet meer in ons
onderhoud kunnen voorzien. En vele ouden van
dagen, die thans een droevig bestaan leiden,
hoewel zij steeds gewerkt hebben, hoe weinig
wordt aan hen gedacht
De Staat verplicht zich om den maatschappe-
lijken rijkdom te beschermen daarvoor roept hij
zijn leden opwelnu, moet dan die Staat zich
ook niet verplicht gevoelen om voor zijn oud
geworden leden te zorgen?
nOud en arm zijn". Kunt ge n 'iets vreese-
lijkers voorstellen en vindt ge „oud en afhanke
lijk zijn" misschien wenscbelijk
Zou de spaarzaamheid onder de arbeiders niet
toenemen wanneer zij uitzicht hadden op een
klein pensioen
Door eigen zorg een matig inkomen te ver
werven, bijv. een halven gulden per dag,
is voor het overgroote deel van ons volk beslist
onmogelijk. Wanneer de Staat deze zorg op zich
nam, zou hij het geheele Nederlandsche volk
aan zich verplichten, leder zou dan meer wel
gemoed arbeiden, verzekerd als hij zou zijn, dat
de angst en zorg voor zijn ouden dag was weg
genomen. En het bedelen van oude menschen,
een afschuwelijk bedrijf in een welgeordende
maatschappij, zal daardoor geheel ophouden,
terwijl ook niet langer uit onkunde dubb'el zal
gegeven worden aan hen, die hunne armoede
op indrukwekkende wijze weten te vertellen
en tentoon te stellen.
De liefdadigheid zal dan meer tot haar recht
komen, daar zij bij ziekte en rampen, die niet
in verband staan met den leeftijd, meer afdoende
kan helpen. Tevens zal de werkeloosheid ver
minderen, omdat de concurrentie, die tegen
woordig de ouden van dagen verplicht zijn de
jongeren aan te doen, niet langer noodzakelijk is.
Wordt vervolgd.)
Bij Koninklijk besluit zijn benoemd in het
bestuur van den Houwerpolder tot dijkgraaf de
aan een klant een fleschje chloroform te hebben
verkocht, maar daarom behoefde het nog juist
dit fleschje niet te zijn. De man had vermoedelijk
wel meer dan dit eene fleschje chloroform ver
kocht.
Aan den keten ontbraken nog vele schakels,
die hij moest smeden om den schuldige te
vatten. Vóór alles moest hij den man uitvinden,
aan wien de drogist de chloroform had verkocht.
Dat was nu verder niet moeilijk meerzijn
spoor was te vinden door middel van zijn naam,
den zanger Harold Donati. Dan inoest uitgemaakt
worden, waar deze man ten tijde van den moord
verblijf had gehouden, en of er ook omstandig
heden waren, die voldoende termen opleverden
om hem van den moord te verdenken.
Oogenschijnlijk betrof het hier een zeer lagen
moord met het oogmerk om te stelen. De
moordenaar had beproefd het te Monte-Carlo
gewonnen geld in zijn bezit te krijgen. Die
man was alzoo hoogstwaarschijnlijk in den tijd
voor de daad, óf een arme drommel geweest, óf
een avonturier, die zich als een heer voordeed,
maar in werkelijkheid slechts leefde van den
buil, dien hij aan domme en onvoorzichtige
heer M. G. van Stapele te Tholen en tot
plaatsvervangend dijkgraaf de heer G. Bolier, Gz.
te Scherpenisse.
Hoofdkautoor te Amsterdam, Keizersgracht 292.
Maatschappelijk Kapitaal
Door de verzekering eener dadelijk ingaande
lijfrente maakt men op 50 jarigen leeftijd 7,5°/0,
op 55-jarigen leeftijd 8,5 op 65-jarigen
leeftijd 11,3 °/0 en op 70-jarigeu leeftijd 13,5 °/0
rente van zijn gestort kapitaal.
Inlichtingen en tarieven verkrijgbaar aan het
Hoofdkantoor en bij H.H. Agenten de H.H.
C. M. VAN RIJ8SEL, te 1 holenP. M.
v. D. ENDE, te Oud- VosmeerJ: GELDEll-
BLOM te Poortvliet; J. W. RENSEN en
notaris H. J. VAN NOUHUYS te Zierikzee
Mr. H. GELE te Goes.
IERSEKE. Er is hier een geziü, dat, behalve uit
man eu vrouw, uit 7 kinderen bestaat, van
welke de oudste drie leerplichtig zijn. Deze
kwampn dan ook altijd trouw school, maar in
Maart overleed een 'n paar jaar oudere dochter
die '-ieder in het huishouden behulpzaam was.
Nu werd het oudste der kinderen, een meisje
van bijna 13 jaar, thuis gehouden. Doch na
de gebruikelijke aanzegging, dat de administratieve
behandeling der overtredingen was afgesloten,
zond de vader, die liefst niet met den straf
rechter in aanraking wenscht te komen, Dinsdag
bedoeld meisje weer naar school.
Als men nu weet, dat het oudste der vier
niet schoolgaande kindereu nauwelijks 4 jaar is
en de jongste twee respectievelijk een paar
maanden en ongeveer l1^ jaar, dan is het
duidelijk, hoe moeilijk de moeder, die bovendien
niet sterk is, de hulp van het meisje kan ont
beren. En vandaag (Dond.) ondervond zij reeds
het gemis van oppas over hare kleine wichten
een werd bezeerd door een omvallende tatel en
twee andere kwamen nat thuis, zij hadden in
een gelukkig niet diepen put gelegen. Is liet
wonder, dat de vrouw van schrik en radeloosheid
flauw viel
Toch kwam het meisje 's namiddags weer
naar school.
Voorwaar een moeilijk geval, om trouw te
blijven aan de wet 1 't Is waar, de vader ver
dient een vast, een betrekkelijk flink weekloon
(9 of 10 gld.) zoodat bezwaarlijk armoede kan
gepleit worden, maar daarvan moeten ook 9
menschen leven, een bewaarschool is er niet,
en nu is het maar de vraag of er genoeg over
schieten kan, om vrouwelijke hulp in huis te
halen.
inenscheu afhandig maakte. Dat was een type
dat volstrekt niet zeldzaam voorkwam, en ge
makkelijk en met kans op succes was op te
sporen.
Maar bij dat alles moest de grootste voor
zichtigheid in acht worden genomen. De kerel
moest er geen vermoeden van hebben, dat hij
verdacht, in het oog gehouden of achtervolgd
werd. Aangezien er drie maanden waren ver
kopen sedert den moord, zonder dat hij ergens
was lastig gevallen, zou hij zich vermoedelijk
weer geheel en al veilig gevoelen, minder op
zijn hoede en daarom gemakkelijker te vatten
zijn. In ieder geval stond het bij Gillwaldt vast,
dat hij eerst een persoonlijk onderhoud met
Harold Donati moest hebben, om daarna uit
voerig onderzoek te doen naar diens karakter
en vroegere levensomstandigheden.
De man, dien de brigadier Wagner gisteravond
had gesproken, geleek weliswaar niet precies
op de beschrijving, door den hotelhouder te
Monte-Carlo en door Gillwaldt'a Erauschen
collega gegeven, maar deze Donati kou toch
wel medeplichtig zijn aan den moord of minstens
met de nadere bijzonderheden bekend zijn
De leerplichtwet is hoogst nuttig, maar
al is zij er niet minder om zij kan wel
eens hard zijn.
ST. PHIL1PSLAND. In de Donderdag jl.
gehouden Raadsvergadering werd voorloopig vast
gesteld de rekening over 1903 in ontvang op
114673,43 en in uitgaaf op f 14655,415. Alzoo
met een goed slot vau f 18,(Jl5.
Voorts werd nog opgemaakt eene voordracht
voor de benoeming van twee leden van het
College van Zetters, waarop voorkomen de heeren
P. v. Dijke, J. Dorst (aftredende leden), F. C.
Geense en C. Clarisse.
In navolging vau andere gemeenten hebben
Vrijdag jl. de kinderen der hoogste klassen
van de school in den Anna Jacobapoider, van
de door hen bespaarde centen, een reisje ge
maakt naar Rotterdam.
STAVENISSE. In de Woensdag 11. alhier
gehouden vergadering van den gemeenteraad
werden de geloofsbrieven van het nieuw gekozen
raadslid, den heer C. L. Dorst, onderzocht en
goedgekeurd, zoodat tot zijn toelating besloten
werd. Als lid der commissie tot wering van
schoolverzuim werd benoemd de heer A. J.
Steendijk. Aangeboden werd de gemeeute-reke-
ning over 1903, terwijl er afwijzend beschikt
werd op eenige reclames hoofdelijken omslag.
In eene eveneens Woensdag alhier ge
houden vergadering van den dijkraad der water-
keering van het calain. waterschap „Stavenisse"
eu den calam. polder „Oud-Kempeushofstede",
werd besloten tot wijziging der begrooting, in
zake een post vau f 209,voor een adsistent-
waterbouwkundig ambtenaar aan den Oud-Kem-
penshofstedepolder.
Op het verzoek van den heer J. de Brée
uit Terneuzen, om vrijstelling van opgelegde
boete werd afwijzend beschikt. Op een dergelijk
verzoek van de heeren P. vau Bezuijeu te
Scharendijke en J. Lindenberg te Wemeldiuge
werd gedeeltelijk goedgunstig beschikt. De borg
tocht van den Secretaris-Penningmeester voor
beide polders werd goedgekeurd, en de oude
borgtocht voor het waterschap „Stavenisse"
werd opgeheven. Er werd nog besloten voor
1)02.peilbehoeften aau te schaffen (dijkvak
Uud-Kempeusholstedepolder.)
I HOLEN. In de Dinsdag 11. gehouden ver
gadering van ingelanden van het waterschap
„de Vrije polders onder Tholen" sprak de
voorzitter een waardeerend woord ter nage
dachtenis vau het overleden bestuurslid, den
heer 1. vau Gorsel. Daarna werd ter voorziening
in deze vacature, de volgende voordracht voor
gezworen opgemaaktNo. i de heer A. M. Geluk,
no. 2 de heer 1. vau 't Hof) uo. 3 de heer
J. M. Wagemaker.
Vrijdagavond was de 12-jarige A. D.
aan het baden in de Eendracht, toen hij plotse
ling in de sluis, vau de oesterpul van de
firma Wagtho wegzonk. Op het hulpgeroep van
altijd in de veronderstelling, dat Donati juist
de chloroform had gekocht, waarmee Karei Förster
was vermoord.
„In ieder geval moet ik hem zelf zien, om
mij daaromtrent een oordeel te vormen", zeide
Gillwaldt bij zichzelf. „Ik kan dan dadelijk zien
of ik met een eerlijk mensch of met een schurk
te doen heb. Heeft deze man een moord op
op zijn geweten, dan zal ik dat wel duidelijk
op zijn gezicht lezen. Ik elk geval wil ik hem
eens nauwkeurig opnemen".
Toch scheen Gillwaldt niet veel haast te
maken. „Als een echt tlieatermensch zal deze
Donati vermoedelijk laat opstaan", dacht hij, en
daarom ging hij eerst wat couranten van de
laatste dagen lezen, om te zien of hij daarin
ook iets omtrent Donati kon vinden, en hij
was zeer verheugd, in een critiek omtrent de
nieuwe operette te lezeu, dat die voortreffelijke
baszanger nu juist, na een lange afwezigheid,
weder te Berlijn was opgetreden.
Peinzend legde Gillwaldt de courant weder
neer, .want deze ontdekking scheen hem toe
van groot gewicht te zijn voor zijn verder onder
zoek. Hij keek op zijn horloge en daar het nog
