ELZA.
W.N». 933.
Zaterdag 18 April 1903.
Twintigste jaargang.
EN
J. M. C. POT,
m Intensieve Cultuur.
fEUILLEIOH.
M.
0 dj
Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
BINNENLAND.
I ct..||
IERSEKSCHE
0 ct.l
0 ct. I
3 cl.L
0 cl
0 cl
THOOLSGHE COURANT
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
4! Prijs per drie maanden, franco per post 65 cents.
Voor het buitenland 90 cents.
T Ingizonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan
het bureau te T h o I e n ot vóór DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER
T H O L E N.
Advertcntiën van 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechte
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
Het is een feit, een gevolg van talrijke
inomische en politieke invloeden, dat de
I7pidbouwproducten niet meer zoo veel waarde
>ben als vroeger. Het is een feit, dat voor
r veel voortbrengselen van den akker niet
helft van vroeger op de markt gemaakt kan
tden, een feit, waaraan niets te veranderen
t Velen onder de landbouwers, die den toe-
nd van vroeger nog gekend hebben, wenschen
hopen den goeden ouden tijd terug, doch
'ergeefs. Zij begeven zich op politiek terrein,
ïarv|n
naar vergaderingen en vragen oin be-
lermiug, in plaats van zooals anderen, de
lp in zichzelf te zoeken. Ja, in zichzelf,
i landbouwproducten brengen niet meer zooveel
99(1 als vroeger, goed, maar indien het u mogelijk
uwen akker dubbel zooveel op te doen brengen
i vroeger, dan is de uitkomst dezelfde.
En die mogelijkheid bestaat. Vroeger, toen
lijvu nog niet die hulpmiddelen voor den landbouw
'ondeu als thans, toen men nog niet zoo
de hoogte was van de bemestingsleer als
woordig, kon men den grond niet dwingen
Nu kan meii den grond noodzaken,
op te brengen. Door een doelmatige en
/,af4Mial volledige bemesting, kan men den oogst
vergelijking met vroeger verdubbelen, ver-
iêvoudigen. Dat noemt men „intensieve cultuur."
iet meer tevreden zijn met wat de grond wil
™Wengen maar hem door bemestingen bewerking
'.bieden op te brengen, wat gij wilt. Daartoe
'J in de eerste plaats noodig een diepe grond-
'iwerking. De lucht moet in de gansche bouw-
"ag kunnen doordringen. Daartoe is noodig
de tweede plaats een kalkbemesting gegeven
"ft de 4, 5 a 6 jaar, al naar den aard van den
ond. Daartoe is in de derde plaats noodig
n volledige bemesting met kaliphosphorus
i ttikslof. Ik noem met opzet kali het eerst,
iderdaad, door stalmest en andere door de
jerderij te leveren natuurlijke meststoffen komt
in ieder geval stikstof. Ik wil niet zeggen
u*noeg, maar dan toch betrekkelijk meer dan
JU ili. Daarenboven is de bemesting met stikstof
t phosphorus al zoo doorgedrongen, dat die
fee elementen in den mest gewoonlijk niet
Uitbrekendoch de kali wel. En toch kan men
ien intensieve cultuur voeren, toch kan men
en bodem niet dwingen een drievoudigen oogst
te leveren zonder kali, want elke bemesting
0>nder of met te weinig kali blijft onvolledig
I ondoelmatig. Neen een practisch verstandig
ndbouwer weet, dat zonder kali niet alleen
S grootste oogsten niet kunnen verkregen
Episode uit den Fransch-Duitschen oorlog.
Op een morgen in het laatst van October
aderging een der oudste en beroemdste steden
l frankrijk, de vernedering van vijandelijke
oepen in triomf door hare straten te zien
ekken. Die gebeurtenis werd al een maand
voren als onvermijdelijk beschouwd, maar
i stad was zoo trots en zoo gehecht aan het
iderlaud, haar wapenschild zoo onbesmet, zij
>d tot nu toe zooveel groote daden volbracht,
»t de eerlijke burgers, die niets van krijgskunst
wisten, tot het laatst toe getwijfeld hadden,
•lf denkende dat er misschien nog een wonder
iu tusschen beide komen, om hen van zoo
toote schande te redden. Maar O. was geen
•dje dat verdedigd kon worden, dat wisten de
Hjgskundigen maar al te goed, De vertterkingen
worden, maar hij weet ook, dat, zoodra de nog
aanwezige kali opgebruikt zou zijn, ook de
overige voedende bestanddeelen waardeloos zijn.
Intensieve cultuur is dus alleen mogelijk bij
volledige bemesting, waarbij in geen geval kali
mag ontbreken. V.
LANDBOUW-VEETEELT.
In de Woensdag le Middelburg gehouden ver
gadering van het hoofdbestuur der Maatschappij tot
bevordering van Landbouw en Veeteelt in Zeeland
werd, naar aanleiding der mededeeling, dat op het
gedane verzoek aan de directie der spoorboot, om
betere dienstregeling te bekomen, geen bevredigend
antwoord is ontvangen, besloten zich tot Gedeputeerde
Staten te wenden, en, wijzende op de hooge subsidie,
welke die spoorboot geniet, te trachten van dit college
te bekomen, wat de directie weigert.
De rekening over het afgeloopen dienstjaar bedroeg
in ontvang t 16187,4b5, in uitgaaf f 16619,02, na-
deelig slot alzoo f 431,555.
Tot keurmeesters-veearts voor de tentoonstelling,
te houden op Donderdag 25 Juni a.s. te Goes,
werden benoemd de heeren Louter te IJzendijke,
voor paarden en Goemans te Zierikzee voor rundvee.
Voorts tot leden der keuringscommissiede heeren
F. Koopman Cz. te Nieuwerkerk en C. A. An-
thonissen te Hontenisae, voor de paarden, de heeren
Langeraad te Colynsplaat en L. de Oude te Serooa-
kerkc (S) voor het rundveevoor de werktuigen,
varkens, schapen, enz. de heeren Hanken te Wilhel-
minadorp en J. W. Wagtho te Tholen.
Hierna werd mededeeling gedaan van een schryven
van de provinciale regelingscominissie voor de paarden
fokkerij in Zeeland, waarin deze het hoofdbestuur
verzoekt in rrt. 11 van het reglement op het ver-
leenen van aanhoudingsbijdragen voor merriën op te
nemen de volgende bepalingen
„Wanneer van eene vennootschap, maatschappij of
vereeniging meer dan éene merrie in aanmerking
komt voor aanhoudingsbydragen, dan zullen deze op
de bekroningslijst worden gebracht in de volgorde,
welke haar volgens het aantal toegekende punten
toekomt; voor de eerste zal alsdan alleen de aan-
houdingsbijdrage aan de eigenaars worden uitgekeerd,
voor de andere zal haar een getuigschrift worden
uitgereikt".
en op deze wyziging de goedkeuring te vragen van
Ged, Staten.
Op vooratel van het hoofdbestuur wordt hiertoe
besloten.
Nog werd, op voorstel van het hoofdbestuur,
besloten, aan de Regeering een verhoogd subsidie,
tot f300, aan te vragen voor de zuivelbereiding.
Van den zuivelconsulent is ingekomen een schrijven
in zake het verzoekschrift van de afd. Zeeland van
bet Nederl. Rundvee-stamboek om verhooging van
rykssubsidie, waarmede hij zich ten volle vercenigen
kan.
Het dag. bestuur meent dat het aanbeveling ver
dient, dat ook de provincie een hooger subsidie
verleent.
Bij de bespreking van de middelen tot verbetering
van het varkensras deed de heer Polderdyk cenige
waarachter het vier eeuwen geleden een beleg had
doorstaan, dat een der merkwaardigste in de
geschiedenis was, waren lang gesloopt, en daar
er geen andere in de plaats waren gebouwd,
kon tegenstand niet anders tengevolge hebben
gehad dan een bombardement en getaelen
ondergang. Om de inwoners dat onnoodig lijden
te besparen, was het Fransche garnizoen terug
getrokken, echter niet zonder dat het voor den
vorm en tegen een overgroote meerderheid een
strijd had gevoerd, die van het begin af hopeloos
was.
En zoo trokken de Pruisen met opgestoken
bajonetten en blinkende helmen door de nauwe
straten der eerwaardige stad. Het was een grauwe,
mistige morgen. Den geheeleu nacht was er
een koude motregen gevallen en dit alles te
zamen met de donkere uniformen en het ge
havend uiterlijk der vijandelijke troepen, de
zwijgende menschenmassa die langs beide zijden
van den weg stond, en het somber luiden van
de klokken der hoofdkerk voor een lijkdienst,
gaf aan de geheele plechtigheid meer het aanzien
van een begrafenisstoet dan van een feestelijken
intocht van overwinnaars, En toch waren zij
mededeelingen omtrent proeven, met het serum Lorentz
genomen, waarvan het resultaat niet afdoend was.
Uit een andere afdeeling werd medegedeeld, dat al
de met dit serum ingeënte dieren in leven zijn
gebleven.
Ken ingrijpend voorstel van den heer M. S. de
Zeeuw, tot reorganisatie van het Maandbladzal in
een volgende vergadering worden behandeld.
De voorzitter betreurde het, dat, vooral onder de
landbouwers, dit blad zoo weinig medewerking
ondervindt, waardoor het niet beantwoordt aan het
beoogde doel.
Op verzoek van den voorzitter deed de heer
Zuijdweg eenige mededeelingen omtrent het plan tot
stichting van een coöperatieve kunstmeststoffenfabriek,
opgevat door de Dorpsvereer.iging te Wolfaartsdijk.
Reeds 25 vereenigingen van landbouwers sloten zich
hierbij aan, terwijl anderen een afwachtende houding
aannamen. Binnen eenige dagen zal te Goes eene
algemeene vergadering belegd worden tot nadere
bespreking dezer zaak.
Alsnu deelde de zuivelconsulent mede, dat de
lezingen over melkcontröle niet dat succes hebben
gehad dat men er van had verwacht en stelde voor
de beschikbare gelden, f 100, te verdeelen tusschen
Stavenisse en Oostburg. Hiertegen verklaarde zich de
heer Van Weel, die, met het oog op den minder
gunst*gen toestand der kas, dit bedrag nog niet
wenschte uit te geven, waartoe besloten werd.
De, heer Koert verklaarde nog dat het onderzoek
op de melkcontrole nog vrij gebrekkig is. De heer
Dorst was het in deze niet met hem eenser wordt
nl. te Stavenisse voldaan aan de gestelde voorwaarden,
waarop de heer Koert antwoordde, dat er naast de
melklijst geen voederlijst wordt gehouden daarom is
het onderzoek onvoldoende. De poging te Stavenisse
verdient aanmoediging, maar is nog onvolledig.
Het voorjaarsnummer van Bibby's tijdschrift voor
veehouders en landbouwers, evenals de vorige nummers
keurig uitgevoerd, en versierd met tal van reproducties
van photografieën, bevat wederom menig nuttig en
behartigingswaardig artikel op het gebied van veeteelt
en voedering. Zoo o.a. worden in „Het veulenseizoen"
eenige wenken gegeven, hoe te handelen vóór en
n& de geboorte van het veulen, en in „Over paarden"
wordt de vraag behandeld Wat doet gy met uw
paardenmest V
Voort* komen er opstellen in voor onder de volgende
opschriften Het zenden om den veearts. Het beslaan
der paarden. Onze koeien in voorjaar en zomer.
Goed vee komt van goede stieren. Voorzorgsmaatregelen
tegen runderhorzels. Jong vee. Ken paar opmerkingen
over zuivelbereiding. Het reinigen van het melk-
gereedschap, enz. enz.
Het letteikundig gedeelte bevat evenzeer menig
lezenswaardig en onderhoudend artikel.
Evenals de vorige nummers, wenschen wij ook
deze aflevering in veler handen. Men riebte zyne
aanvrage tot den heer Anih. Geluk, landbouwkantoor
te Tholen, hoofd-agent der Bibby-artikelen.
Hoewel de aardappelen gedurende den ganschen
winter goed geprijsd waren, schijnt thans de markt
nog meer te willen oploopen en worden prijzen be-
inderdaad overwinnaars, en al de trots der
zegepraal schitterde op hun gelaat. Het viel
maar al te duidelijk in 't oog hoe vastberaden
en zegevierend zij er uitzagen, hoe zwaar en
vast hun tred was, hoe zij het geweer omklemden
op een wijze, die toonde dat zij steeds op den
uitkijk waren, en bij de minste aanleiding
gereed stonden om weer te vechten en de
toeschouwers begrepen dit alles dan ook maar
al te goed. Maar vreemd genoeg scheen blijkbaar
het gevoel van nieuwsgierigheid sterker dan
hun toorn. Den vorigen dag had de Burgemeester
in grooten angst overal op de muren der stad
plakkaten laten aanplakken waarin hij de in
woners dringend verzooht zich in te houden,
en hunne overwinnaars niet te beleedigen, maar
zijn vrees op dit punt bleek geheel ongegrond.
Het volk staarde hen aan, maar scheen niet
zeer geschokt door wat het zag. Misschien
hoorde men de eerste vijf minuten, terwijl de
voorhoede der Uhlanen voorbij marcheerde, en
de muzikanten achter hen den krijgsmarsch van
de „Wacht am Rhein" speelden, nu en dan
eenig gemor en zag men eenige Fransche gezichten
verbleeken, maar dat ging spoedig voorbij.
steed van f 3.per H.L., voor dien prijs worden
ze uit hun winterkwartieren gehaald en verkocht.
Er zijn weer heel wat aardappelen gepoot, zoodat de
handel ook in het komende jaar groot kan zijn, grooter
dan die in uien, want van uitzaai van dit gewas hoort
men bijna niet, wat waarlijk ook niet te verwonderen
valt, als men de hoeveelheden, die te vergeefs op
koopers wachten, nog ziet liggen, hoogstwaarschijnlyk
bestemd om als mest over het land gereden te worden.
Blykens den maandelijkschen staat van gevallen
van besmettelyke veeziekten, opgenomen in de Staats
courant, was in de maand Maart jl. in het geheele
rijk geen enkel geval van mond- en klauwzeer voor
komen.
De spoorwegwetten zijn Donderdag door de
Tweede en Zaterdag door de Eerste Kamer aan
genomen, zoodat zij Dinsdag in het Staatsblad
konden verschijnen. Oudertusscheu is de alge
meene staking, die aan het mislukken was, op
gezegd en de rust in het land teruggekeerd.
Dit is iets, waarover ieder weldenkende zich ver
heugt. De wetten zijn er trouwens, met mede
werking der linkerzijde, een paar groepen, samen
gering in getal, doorgegaan, in de Eerste Kamer
zelfs met algemeene stemmen. Dat de christe
lijke partij en de christelijke arbeiders jubelen,
is waarlijk geen wonder (de meeste niet-chris-
telijken jubelen mee). Maar of zij daarom het
recht hebben om nu de groote trom te roeren
voor ons ministerie, alsof dit iets zeer buiten
gewoons gedaan had en in eeu overwinningsroes
te vervallen, die zij den stakers na 31 Jan.
euvel geduid hebben, is een andere vraag. De
Nederlander roept in dien roes uit: „Watzou
er van terecht gekomen zijn als Goeman Bor-
gesius aan het roer geweest was 11" Wie kan
zeggen, wat gebeurd zou zijn, als zeker iets
niet gebeurd was Men kan daarbij zijn ver
beelding willekeurig vrij spel laten. Als Goeman
Borgesius aan 't roer geweest was, dan ja,
dan was de spoorwegstaking er misschien wel
in 't geheel niet geweest, of zij zou zich wel
licht niet herhaald hebben, of zij zou geëindigd
zijn zonder de strafwetnovelle, die eigenlijk de
aauleiding was tot de tweede staking. Misschien
ook zou vul maar in. 't Waarschijnlijkst
is, dat alles gebeurd zou zijn precies zooals nu,
want de regeering heeft, nu de staking er een
maal was, den eenig aangegeven weg bewandeld,
behalve dat de oorspronkelijke strafwetwijziging
naar veler oordeel niet deugde en die dan ook
op aandringen der vrijziunigeu aanmerkelijk
verzacht werd. Had de Regeering door, terstond
nadat zij gewaarschuwd was, toe te tasten, de
eerste staking of zoudcr dwang de tweede weten
te voorkomen, dan was er reden tot lof geweest,
nu zou eeu weinig meer bescheidenheid onder
Toen het eene regiment na het andere voorbij
trok, en de menigte langzamerhand gewend
raakte aan de gezichten harer vijanden, scheen
de gevoeligheid afgestompt te worden. Na een
uur tijds was zij geheel verdwenen, en de nieuws
gierigheid voldaan zijnde, verkeerde de menigte
in dien toestand waarin slechts iets belachelijks
noodig is om het ijs te breken, en die natuurlijke
neiging tot vroolijkheid weer te voorschijn te
roepen, eigen aan alle groote verzamelingen van
mensehen. Toevallig gebeurde nu juist wat er
noodig was. Op het kruispunt van vier wegen
was eeu tamelijk wijd gat, dat zeer bedriegelijk
en gevaarlijk was. De meeste soldaten vermeden
het met voorzichtigheid, maar een die minder
behoedzaam was, stapte er in zonder dat hij
het zag, en vóór hij er weer uit kon komen,
viel degeen die achter hem liep, tegen hem aan,
en een derde weer tegen dezen, zoodat zij alle
drie overhelden en vielen, terwijl het geweer
hun arm ontschoot en de geheele compagnie in
verwarring geraakte, waarop een vroolijk ge
lach ontstond langs de geheele rij van toe
schouwers. Eeu hunner waagde eeu grap, die
echter niet zeer geestig was, over overwinnaar)
