>0| N°. 927.
Zaterdag 7 Maart 1903.
Twintigste jaargang.
)hoi
ng
EN
GEURT.
■E,
J.
M. C. POT,
SLIJ Dit nummer bestaat uit 2 bladen.
^'Ir Z'j" die zich van hedenaf °P
t blad abonneeren, ontvangen de tot
r» APRIL a. s. nog te verschijnen num-
is G R A TI S.
Public a t i n.
'd. Iver de Suikerbieten en de Kalizouten.
FEUILLETON.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
ordtj
ERSEKSCHE
HOL
00 séjjj
kopjB
3 gifl
lo roij j
kerel
poorJ
K—\
strit«_
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per drie maanden, franco per post 65 cents,
nmjjjj Voor het buitenland 90 cents.
'HIqII Ingezonden stukken, enz. worden nlterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan
het bureau te Thoien ot vóór DONDERDAGMIDDAG bl onzen medewerker te lerseke.
THOOLSCHE COURANT,
UITGEVER
Taotiï.
Advertentiën van 1 tot 4 regels 40 centsiedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt eleohta
2 maal in rekening gebraoht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
T"T„z-
TZ Burgemeester en Wethouders der gemeente Thoien
tien de circulaire van den heer Commissaris der
ningin in deze provincie van den 20sten Februari
03. A no. Sft, late afdeeling herinneren bij deze
belanghebbenden aan de bepalingen, vervat in
wet van den 8sten November J 815 (Staatsblad
51), art. 125 der provinciale- en art. 228 der
meenle-wet, volgens welke alle schuldvorderingen
n laste van het Rijk, de Provincie en de Gemeente,
j i,nnen zes maanden, volgende op het jaar waarover
zelve loopen, zullen moeten worden ingediend bij
i1 odanige administratiën of ambtenaren, welke de
iders tot het doen van leverantiën ol anderszins
geven hebben, op poene van te worden gehouden
^zonBr verjaard en vernietigd wordende mitsdien een
der uitgenoodigd, om de Schuldvorderingen welke
|M ten laste van het Rijk, de Provincie of de
'!'Bmeente; over 1902 mocht hebben, zoo spoedig
l-'ogelijk in te dienen, en daartoe den uitersten
ijnnijn, bjj de wet vastgesteld, zijnde den laatsten
aanstaande, niet af le wachten,
tp Gedaan te Thoien, den 7 Maart 1903.
Burgemeester en Wethouders van Thoien brengen,
gevolge art. 83 der algemeene politie-verordening,
r kennis van de ingezetenen dezer gemeente, dat
ït vervoer van secreetmest kan plaats hebben ge
urende den nacht van
Maandag 9 op Dinsdag 10 Maart.
Dinsdag 10 op Woensdag 11 Maart.
Woensdag 11 op Donderdag 12 Maart.
Thoien, den 7 Maart 1903
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. G. VAN STAPELE Burgemeester
1'. LA BAN, Secretaris.
mï Er zijn in de laatste jaren reeds heel wat
^•roeven genomen, om den invloed van kali en
0 e kalizouten in hun geheel na te gaan op de
WÏkerbieten. uitslag dier proeven was vaak
r^en vermeerdering van het aantal kilogrammen,
^aak een vermeerdering van het suikergehalte,
zij:ouas. v&n beide. Eenige malen ging met ver-
looging van het gewicht gepaard een verlaging
jU'in het suikergehalte. Bij vele proeven, waarbij
'SïQen slechts geringe hoeveelheden kali gaf, was
;n,jl© invloed onmerkbaar. Iu Nederland heeft men
'ij die proeven vaak een zeer groote, in vele
pzichten overdeven vrees gevoed voor de chloor-
erbindingen, die zich in de kalizouten bevinden.
li Die vrees had nog al eens ten gevolge, dat
ïen slechts zeer beperkte hoeveelheden der be
vloeide zouten gebruikte en deze vaak zeer vroeg,
0U(oms wel een half jaar voor het zaaien uit-
trooide.
3)
In andere opzichten was er vóór haar vertrek
A den toestand eenige wijziging gekomen. Moeder
jansen had namelijk baar tranen gedroogd en
ls er werd gesproken van Rika's dienst in de
aan het woor(i betrekking" konden
t*lui zich maar niet gewennen, dan zweeg
ader Jaap als het graf, ofschoon zwijgen anders
net tot zijn kenmerkende hoedanigheden be-
loorde.
Hoe deze verandering in haar geheel tot
was gekomen Eerst had Rika moeder
lewerkt en tot de overtuiging gebracht, dat
laar dochter verheven was boven gewone diensten,
Z1J 1ot °P dat oogenblik had gehad. „Voor
ine personen werk en nog voor geen halfe
:<K>n, zeide het meisje met verontwaardiging,
Jen veel te gering denkbeeld koesterend van
oengneden, die zij in een stedelijk huis-
Die vrees noemde ik overdreven, maar ze
is vaak ook totaal ongegrond. Ten eerste weten
we, dat een groot deel der chloorverbindingen
in ons vochtig klimaat en in onzen kalkrijken
bouwgrond in den vorm van chloorkalk in het
water opgelost uit de bovenste lagen van den
bouwgrond verdwijnen. En het andere gedeelte
Wel het andere gedeelte schijnt voor sommige
gewassen, zooal niet een onmisbaar, dan toch
zeker een zeer nuttig bestanddeel van de voe
dingsstof te zijn. Op de ontwikkeling der sui
kerbieten althans schijnt het chloor een zeer
gunstigen invloed uit te oefenen en ik wilde
met een enkel woord wijzen op de belangrijke
proeven, die gedaan zijn, om de waarde van
het Moor voor de suikerbiet vast te stellen.
Vooreerst zij er op gewezen, dat de bladen,
zaden en wortels der suikerbieten een betrek
kelijk aanzienlijke hoeveelheid chloor bevatten.
Hoe vindt men in de bladeren van suikerbieten
2 maal zooveel chloor als phospliorzuur, in de
zaden is bet chloorgehalte gemiddeld liet deel
van het phosphorzuurgebalte en in de eigenlijke
bieten is het chloor gemiddeld liet 'ƒ3 van 'le'
phosphorzuur. Men denke er aan, dat het phos-
phorzuur een der voornaamste bemestingsstoffen
der suikerbiet is. Dat men dus proeven gedaan
heeft, om den invloed van het chloor op den
oogst der suikerbieten na te gaan, kan ons niet
verwonderen.
Het is prof. Wagner, Directeur van het proef
station te Darmstadt, die verscheidene proeven
gedaan heeft met het oog op een onderzoek
omtrent den invloed van het chloor op de
waarde der suikerbiet. Onlangs heeft hij de re
sultaten der proefvelden openbaar gemaakt. De
proeven zijn genomen in de jaren 1899, 1900,
1901 en 1902 te Wolfsliehlen en Wikstadt op
leemachtige kleigronden.
Vele velden kregen een volle bemesting met
stikstof en phosphorzuur. Op een na kregen
alle velden ook kalibemesling. Men had dus
een proefveld, dat geeu kalimest kreeg. De
andere velden kregen chloorkalium, kaïniet of
zwavelzure kalimagnesia. Aldus treden in de ver
gelijking i° geeu kali 2° chloorkalium, 3° zwavelz.
kalimagnesia, 4° kaïniet, waarvan no. 2 en 4
belangrijke hoeveelheden chloor inhouden, het
laatste onder andere keukenzout.
Verder heeft men de hoeoeelheden van het
kalizout in de vergelijking laten treden. Men
gaf nl. in het jaar 1899 per H.A. 82 K.G.
kali, in 1900 per H.A. 100 K.G. kali, in
1901 per H.A. 150 K.G. en 100 K.G. kali
en in 1902 per H.A. 120 K.G. (N.B. Door
kali verstaat men de hoeveelheid kali, die het
zout bevat.)
Wanneer we nu pl.m. 80 K.G. per H.A.
aanduiden met de letter A en achtereenvolgens
pl.m. 100 K.G. per H.A. met B en pl.m. 120
K.G. met C en pl.m. 150 K.G. met Ddan
zien wij de volgende uitkomsten.
le. dat van de aclit vergelijkende proeven,
houden te verrichten zou krijgen en een veel
te hoog van de helooning, die zij voor dat
weinige werk zou genieten, alsmede van de
genoegens, die zij in de stad zou smaken.
Vervolgens had moeder haar weer nagepraat
tegen vaderwaarvoor behoefde „het keind"
zich noodeloos zoo af te beulen, en als zij wat
meer verdiende, kon zij dan haar ouders van
tijd tot tijd niet wat te hulp komen
Tegen dit laatste argument vooral was Jaap
Lansen niet bestand, en ofschoon hij tamelijk
norsch bleef kijken, als er over Rika's vertrek
werd gesproken, tot vloeken kwam het over
dat onderwerp niet meer.
Het valt gemakkelijk te begrijpen, dat dominé
en zijn vrouw na deze wending niets meer
hadden in te brengen. Zij legden er zich dan
ook bij neder, en daar er nu toch niets meer
aan viel te veranderen, dachten zij niet beter
te kunnen doen dan de belangen van het meisje
zooveel mogelijk te behartigen. Het was grooten-
deels dan ook door hun toedoen, dat Rika vrij
spoedig een goeden dienst bekwam. Toch zagen
zij haar met leedwezen gaan, evenals Geurt.
Vrouw van Aken was van begin af aan zeer
in de achtereenvolgeude jaren gedaan, de velden
met no. 4 driemaal, die met no. 2 viermaal
en die met no. i eenmaal de grootste gewichts-
hoeveelhedeu opbrachten
2e. dat, wanneer we verder de velden 4 en
2 vergelijken, de velden I) het verre van de
andere winnendaarna volgen de velden met
B aangeduid. Aldus al de velden met de meeste
kali in den vorm van kaïniet chloorkalium
brachten het grootste aantal kilogrammen op.
Bij deze proeven werkte het chloor dus zeker
niet ongunstig en daar alle andere omstandigheden
gelijk waren, moeten we besluiten, dat de chloor-
houdende kalizouten bepaald gunstig werken
op het gewicht der suikerbieten. Het gemiddelde
cijfer b.v. van acht proeven voor i was 35127
K.G. bieten per H.A., voor 2 37387 K.G.
bieten per H.A., voor 4 38827 K.G. bieten.
Juist die velden dus, welke de grootste hoe
veelheid chloor hadden gehad, brachten de meeste
bieten op. Naar aanleiding van deze proeven
is prof. Wagner van plan de overdreven chloor-
vrees bij de landbouwers te bestrijden.
V.
Uit den Haag wordt gemeld, dat, aangezien
de werkzaamheden in de afdeelingen der Tweede
Kamer Woensdagmiddag niet geëindigd waren,
de tegen Donderdag belegde openbare vergadering
der Kamer niet doorgaat, teneinde de afdeelingen
gelegenheid te geven haar arbeid voort te zetten.
De eerstvolgende vergadering is nu bepaald
op Dinsdag a. s.
De dag voor de i 11 terpellaticn van de heeren
Mees en Troelstra zijn onzekerder geworden
door de ontvangst van een telegram van den
heer Troelstra, die door influenza verhinderd is,
de eerstvolgende dagen aan de werkzaamheden
deel te nemen.
Gelijk te verwachten was, heeft de voorge
nomen verscherping der strafwet veel bestrijding
gevonden en het is moeilijk te voorspellen, wat
de gevolgen zullen zijn, als (en daaraan is helaas
niet te twijfelen), het ontwerp wet wordt.
Naar onze bescheiden meening, is die wet
overbodig. Zij wordt uitsluitend voorgesteld, op
grond van het algemeen belang, maar dit wordt
immers verzekerd èn door de spoorweg-brigade
en door de commissie van enquête tot wegne
ming der grieven. Met groot zelfvertrouwen
heeft de regeering verzekerd, dat de eerste den
dienst bij staking voldoende kan overnemen en
dat de laatste een toestand zal scheppen, waarbij
voor nu en de toekomst een staking als die van
einde Januari onmogelijk wordt. Wat wil men
meer?
Waartoe dan die schrikkelijke bedreigingen
Zijn ze geen dementi, die de regeering zelf
zich geeft? Zijn ze geen onuoodig tarten der
vak-organisaties Wie zal de schuld dragen, als
de bestrijding met woorden in een verzet met
met Rika's voornemen ingenomen geweest, al
had ze tegen Geurt daarover wijselijk het stil
zwijgen bewaard en al hinderde het haar eenigszins,
dat „de deern" zoo weinig om haar jongen
bleek te geven.
Hoe meer het tijdstip van vertrek naderde,
met des te welwillender oog begon zij het meisje
te beschouwen, ,,'t Is toch '11 knap stuk," dacht
zij, nadat zij op zekeren dag Rika's groet
tamelijk vriendelijk had beantwoord.
Als zij zelf eens zulk een dochter had ge
had Zulk een meisje nog bij haar Geurt, wel
dan zou ze den koning te rijk zijn geweest I
Niet dat de jongen over het algemeen niet
best voor haar was, maar met een meisje kon
men nog beter opschieten.
En als die eens tot „een portuur" was ge
komen Ochdaar kon ze immers niets op
tegen gehad hebben Was het vooreerst niet
slechts 's werelds beloop en zou het bovendien
niet aardig geweest zijn, die kleine dreurnisseu
in 't verschiet, met wie grootje naar hartelust
zou kunnen sollen
Ja 1 wat dat betrof Maar neen 1 twee
vrouwen in één huis, het ging niet aan. Had
daden overslaat Aangenomen dat de spoorweg
stakers een strafbare daad gedaan hebben, dan
zijn zulke dreigemeuten, die men misschien niet
eens uitvoeren kan, toch overbodigin ieder
geval kou men er mee wachten tot de beide
andere middelen ontoereikend gebleken zijn.
Onmiddellijke herhaling der staking lag immers
niet in het plan
De wassende stroom der democratie en vak
organisatie is door reactie en hardheid niet te
stuiten, wel door wijsheid in goede banen te
leiden.
Laat men de lessen der geschiedenis zich te
nutte maken.
Na den beeldenstorm kwam, ondanks wel
gemeende waarschuwing, Alva. Het gelukte
hem inderdaad het volk tijdelijk schrik aan te
jagen, maar een enkel stoutmoedig voorbeeld
zette het heele volk plotseling in vuur en vlam
en maakte de wreedheid van Eilips tot een
bespotting.
Noch de staatsmanswijsheid van Jan de Wit
nocli de macht der 18e eeuwsche familie-regeering
kon de liefde van het Nederlaudsche volk voor
het Oranjehuis dooden.
1ERSEKE. De heer F. H. Klenke is gekozen
tot voorzitter der commissie tot wering van
schoolverzuim, in de plaats van den heer K. J.
Blok van Laer, die vertrokken is.
De heer Klenke heeft die benoeming aange
nomen.
In de volgende week komt hier de heer
N. Oosterbaan, arroud, schoolopz. te Doesburg,
daartoe van anti-revol. zijde uitgenoodigd, een
politieke lezing houden.
OUD-VOSSEMEER. De polders Broek- en
Rooland, die door de polders van Vossemeer
moeten afwateren, waren de vorige week, daar
de motor stuk was en opgezonden ter herstelling
naar Rotterdam, niet iu de gelegenheid te
sueeren, wat met het oog op den grooten regen
val zeer lastig was. Men is evenwel op het
denkbeeld gekomen door de suatiebuis van den
motor te „hevelen" en dit bleek goed mogelijk
te zijn, zoolat toch water uitgeworpen wordt.
ST. PHIL1PSLAND. Door den storm van
Zatermiddag werd de toestand van de vele
achter de gemeente Bruinisse voor anker liggende
schepen hachelijk. Eenige werden van voor
hun anker weggeslagen en dreven, door den
harden wind voortgestuwd, naar den oever van
den Anna Jacobapolder, waar zij tegen het
schor bleven vastzitten.
De andere konden met veel moeite de tram
haven binuenloopen, waar zij een veilige
schuilplaats vonden.
Een der in nood verkeerende vaartuigen is
door „de Zijpe" naar den Anna Jacobapolder
gesleept, een daad, waarvoor de kranige be-
ze daarvoor haar geheele leven „geploeterd"
om thans achter deu bank te worden gesehoven
Driemaal gezegend dus Rika's inval om naar
de stad te willen gaan En met een zucht van
verlichting ontving zij het bericht, dat het
meisje was afgereisd.
Geurt zou er wel overheen komen, dacht zij
uit het oog uit het hart, zoo troostte zij zich,
ja I hij scheen zelf nu reeds niet zoo heel veel
er om te „malen."
En zij zelf? Wel, zij leefde er geheel van
op„die strubbeling" had in den laatsten tijd
dikwijls eenige spanning veroorzaakt en nu zou
alles weer wordeu als voorheen zij alles voor
Geurt en hij evenzeer alles voor haar en voor
haar alleen 1
Er volgden nieuwe plannen voor de pronk
kamer. Was de speculatie in aardappelen niet
tot stand gekomen, thans werd er een ander
meer zeker, zij het ook minder winstgevend
middel beproefd vrouw van Aken begon voor
de lui te breien, want als Geurt bij haar leven
zich schikte, had ziju vrouw ook alle recht
later alles in orde te vinden.
't Was enkele maanden later en de laatste
