weettilad, piiji au ia Mimi vat otsltrltell, laiSlni, nz.
ie
:s,
PLICHT.
V». 904.
Gol
Zaterdag 4 October 1902.
Twintigste jaargang.
EN
t.
J. M. G. POT,
en
ine
)te
til
FEUILLETOH.
E.
ïti
i n
j idi
kjl nummer bestaat uit 2 bladen.
bii
hole
Publicatie n.
uk,
311.
de
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
(Slot volgt.J
'S
fan 7
cou
te in
Z
ing"
lt gr!
d a
id.
IERSEKSCHE
THOOLSCHE COURANT,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag,
k Cftiji per drie maanden, franco per post 65 cents,
ip Zflor het buitenland 90 cents.
IngezsnSen stukken, enz. worden uiterlijk «p DONDERDAGAVOND ingewacht aan
bureau te T h o I e n ol v66r DONDERDAGMIDDAG hij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER:
T H O L I N.
Advertcntiën van 1 tot 4 regel» 40 centsiedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt slechts
2 maal in rekening gebracht. Bij abonnement aanmerkelijke prijsvermindering.
van
k 11
B.
het
iid.
t.
r
end,
OLE!
Loting voor de Nationale IMiiitie.
remeester en Weihouders der gemeente Tholen
[n ter kennis van belanghebbenden
dat de loting der vóór 1 September van dit
deee gemeente voor de militie ingeschrevenen
ats hebben te Tholen in bet Gemeentehuis op
den 4 November 1902 te beginnen des
te 9'/i uur;
dat op Woensdag den 5 November 1902, des
van 9 tot 12 uur in bet gemeentehuis
f van wege de lotelingen bij den Burgemeester
ag kan geschieden voor de getuigschriften ter
ing van vrijstelling wegens broederdienst,
i in de 2de zinsnede van art. 51 der militiewet
dat zij, die op zoodanige vrystelling aan
maken, op laatstgemelden dag in het gemeente-
oeten verschijnen, vergezeld van twee bij den
leester bekende meerderjarige ingezetenen en
die vrijstelling wegens broederdienst ver
moeten medebrengen uittreksels uit de
eregisten betrekkelijk hun zeiven en hunne
i, benevens het paspoort of ander bewys van
of een uittreksel uit het stamboek of een
van werkelijken dienst van den broeder of
ieders, op wiens of wier dienst zy hunne
e gronden
gen uitdrukkelijk de aandacht van belang
den er op, dat de hierboven vermelde op-
tii handelingen niet voldoende zyn om zich
raagde vrijstelling te verzekeren, maar dat hun
medebrengt om bovendien persoonlijk de
ling aan te vragen in de zitting van den
aad, die op een later bekend te maken tyd-
Middelborg zal worden gehouden
wijzen de lotelingen. die gebreken hebben of
te hebben, op hunne verplichting om, on-
illig welk nummer zij hebben getrokken, in
ïoemde zitting van den militieraad te ver-
teneinde geneeskundig te worden onderzocht,
len, den 4 October 1902.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
M. G. YAN STAPELE, Burgemeester.
1'. LABAN, Secretaris.
DE GENERAALS IN ZEELAND.
deed ons genoegen te vernemen, dat de
ils Botha en De la Rey (De Wet was
door ongesteldheid verhinderd) gevolg
hebben aan de uitnoodiging van het
ie comité, om Dinsdagavond aldaar aan
nen en den volgenden dag naar Middel-
vertrekken,
tegenstaande het late uur, (half elf), stond
inkomst van den trein een massa volk,
de omliggende gemeenten, aan het sta-
i langs den geheelen stationsweg geschaard,
generaals met hun secretarissen werden
wachtkamer ontvangen en begroet door
Uit het Duitseh.
19
i
nan had nog niets van zich laten hooren.
zocht Alice zijn naam in de dagbladen
Burstelling dien niet te vinden, woog op
de zekerheid, dat hij niet gekwetst
dat hij zich tenminste nog onder de
bevond. Eens, één enkele maal in al
id, was hij echter vermeld, 't Betrof een
feit: de verovering eener mitrailleuse
in handvol landweermannen op een tien-
sterkeren vijand. Alice had eene op-
van vreugdevollen trots toen niet kunnen
rukken, maar de tijding van haar broeders
die zij heden ontvangen had, wierp een
ers over de heldendaad van Herman en
lart kromp zij huiverend ineen,
irkaan striemde haar het gelaat en schudde
«talte als een riethalm; in haar stormde
let minder heftig. Zij leunde haar ver-
hoofd tegen den eikestam, op dezelfde
*aartegeu hij het zijne had laten rusten
het Transvaal-comité, de hh. J. M. Kakebeeke,
eere-voorzitter, J. Donner, voorzitter, L. van
Bruggen, vice-voorzitter en E. van den Bosch,
secretaris.
Toen zij naar buiten kwamen en in de ge
reedstaande rijtuigen plaatsnamen, die hen naar
het hotel „de Zoutkeet" zouden brengen, en
verder langs den weg daarheen, werden de ge
neraals door de menigte met enthusiasme be
groet. Daar aangekomen, dankte generaal Botha
de menigte voor de hartelijke begroeting, welke
beantwoord werd met een daverend „Leve de
geueraals
Kort daarop vertrokken de generaals in ge
zelschap van den heer J. M. Kakebeeke, bij
wien zij overnachten.
Woensdagmorgen had de aangekondigde bij
eenkomst in de Groote Kerk plaats. Daar waren
bijna alle plaatsen bezet. Na het zingen van
Psalm 12 L vers 1, sprak de heer Donner de
generaals toe, waarop De la Rey antwoordde
hij schetste de ellende, door de vrouwen en
kinderen in de kampen geleden en besloot met
te zeggen, dat zij gekomen waren om gelden
in te zamelen voor de ongelukkige slachtoffers.
Daarna hield Botha een toespraak. Ook hij zeide,
dat zij bezweken waren voor den honger en de
ellende, waar de vrouwen en kinderen waren
achtergelaten op de puinhoopen.
Na een rijtoer door de gemeente, onder da
verend gejuich van de ook thans talrijke menigte,
stapten de generaals aan het station af, waar
op het perron de muziekgezelschappen Euphonia
en Hosanna een afscheidsgroet brachten door
het ten gehoore brengen van de volksliederen
en koraal muziek, door het publiek uit volle
borst meegezongen.
Met een kort woord en hartelijke handdrukken
namen zij afscheid van het comité en onder een
krachtig „Lang leven de generaals 1" zette de
trein zich in beweging naar Middelburg.
Bij aankomst aldaar was, niettegenstaande het
ongunstige weer, een talrijke menigte op de been
en stonden op het stationsplein verschillende
vereenigingen met hare banieren geschaard. De
eerste begroeting had plaats door mejuffrouw
Marie Berdenis van Berlekom, secretaresse van
het ontbonden Dames-comité.
Toen de generaals het station verlieten, hief
de schuttersmuziek een koraal aan, door vele
aanwezigen meegezongen. Dit was een plechtig
oogenblik; de generaals stonden met ontbloote
hoofden. Daarna werd stapvoets naar het Stad
huis gereden hier en daar hooide men eenig
hoerageroepoverigens hield de menigte zich
kalm.
Op het stadhuis voerde de burgemeester het
woord, waarop generaal Botha antwoordde en
levens dank bracht aan het Dames-comité voor
in hun afscheidsuur.
„O Herman, ware ik als mijn broeder, dood
en begraven, dan zou er vrede zijn tusschen
ons", nokte zij.
'Toen staarde zij weer naar het Westen met
droge, brandende oogen. Als eene Jeanne
d'Arc had zij willen optreden om haar volk te
redden; zij voelde in zich meer kracht tot
handelen dan tot lijden.
Maar de liefde, de het meest door haar
zelve gewraakte liefde voor den vijand van haar
vaderland, verlamde haren wil.
„Freule Alice" hoorde zij in de verte roepen
en als ontwaakt uit een akeligen droom keek
zij op en zag een meisje aankomen. Zij liep
tegen den storm in en had moeite om op de
been te blijven. Weldra stond het meisje voor haar
met verwilderd gelaat en zuchtend zei ze: „Wat
'n storm, ik weet niet hoe ik nog hier gekomen
ben freule."
„Wel Anne, zijt gij het, hoe kom je in zulk
weer zoover naar buiten. Heb je zulk een
gewichtige boodschap, dat je zelf komt?"
„Er was niemand die 't wagen durfde, daarom
ben ik zelf gekomen freule. Toen ik vroeger
kamermeisje hier op 't kasteel was, hebt u mij
toch ook nooit ontzien als n een boodschap te
doen had; al was 't noodweer ik moest er door."
Alice gevoelde de steek, zij werd zenuw-
al hetgeen door haar in het belang der verdrukten
gedaan werd.
Na afloop van de lunch in het hotel „Verseput"
begaf de stoet zich naar de Nieuwe kerk, waar
de generaals begroet werden met de zegenbede
uit Psalm 134 vers 3, waarna Ds. L. Wagenaar
een toespraak hield en daarna generaal Botha.
In ds propvolle concertzaal werden de op het
programma vermelde nummers door „Oetening
en Uitspanning" en door een kinderkoor uitge
voerd, waarna ook De la Rey een toespraak hield.
Na den maaltijd had de samenkomst in het
Schuttershof plaats. Meer dan 2000 personen
nauaen deel aan het défilé voor de generaals,
dat eerst ten 10 ure afgeloopen was, waarna
zij zich ter ruste begaven.
Donüermorgen met den trein van 7,08 ver
trokken de generaals naar Dordrecht.
Hel aantal bezoekers van buiten de gemeente
Middelburg was niet zoo groot als men ver
wacht had. Het bezoek aan Goes en het slechte
weer zullen voor een deel hiervan wel oorzaak
zijn geweest.
Het totaal bedrag door het comité tejMiddel-
burg aan de generaals overhandigd, van eenige
gemeenten in Zeeland, is ruim f 10,000.
De collecte te Zierikzee bracht f710,25 op.
Verscheidene gemeenten zijn nog niet met
de inz -.meling 'gereedeen belangrijke som zal
dus, naar wij vertrouwen, volgen.
De Tweede Kamer.
heeft deze week een door den Minister van
Marine aangevraagd nieuw pantserdek-schip, type
„Koningin Regentes", behandeld en het ook toe
gestaan. Evenwel, zonder tegenspraak ging het
niet, want er waren 33 tegenstemmers.
De heftigste tegenstanders waren de socialisten,
die het, bij monde van den heer HugeDholz,
schandelijk vonden dat, waar zooveel sociale
nooden te lenigen waren, 5 mill. besteed zou
worden aan een schip, dat hoofdzakelijk bestemd
was voor deelneming aan feesten en beleefdheids
betuigingen. Met alle respect voor anderer
gevoelens vinden we zulk een verklaring toch
wat kras. Wie verzekert ons, dat het schip
nooit Toor ernstige doeleinden noodig zal zijn,
dat kan niemand weten. En mocht de toekomst
leeren, dat het zoo is, dan mag iedereen zich
daarover verheugen.
De heer Hugenholz wist een betere bestemming
voor de 5 millioen, nam. wachtgelden voor de
werklieden der rijkswerf.
De heer Van Wassenaar was heel wat toe
schietelijker; hij wilde er nog een tweede schip
bijgeven. Verheij vond het ook goed, maar de
vloot op 12 zulke schepen te brengen was niet
achtig, maar wilde het niet toonen.
„En van wie is de boodschap, die je me op
dit uur komt brengen?" vraagde zij.
„Van iemand, die u na aan 't hart lag, toen
ik hier diende," riep Anne hijgend. „De
levenden zijn er soms erger aan toe dan de
dooden," voegde zij er beteekenisvol bij. Zij
trok haar mantel vaster om zich heende
wind huilde, als wilde hij hare woorden on
verstaanbaar maken en beproeven haar omver
te werpen of weg te blazen, klein nietig
figuurtje als zij was; maar zij was sterker dan
zij er uitzag.
Alice scheen plotseling zwak geworden, zij
had zich aan den eik vastgegrepen.
„Wat is er? Van wien spreek je? Zeg me
wat je weet Anne?" stiet zij haperend uit.
Het meisje bracht een verkreukeld vodje
papier te voorschijn, maar stak het even snel
weer weg.
„Och, u kan het toch niet lezen bij dit
weer," zeide zij, „er staat ook niet veel in wat
u betreft, freule; alleen wat de telegraaf al
vertelde, dat Metz gecapituleerd en de heele
Frausche armée is krijgsgevangen."
Zij zeide dit triomfantelijk met een harde
stem. „En uw broeder is dood!"
Alice werd lijkwit en sloot even de oogen.
„Ja, dat weet ik. Is dat alles Anne?" Zij
noodig. Enz. enz. Het slot was natuurlijk, dat
minister Kruis zijn schip kreeg.
Nog werd behandeld het eenigszins beruchte
ontwerp tot wijziging der arbeidswet met het
doel om nachtarbeid mogelijk te maken voor
haringspeetsters, dat zijn vrouwen die bij het
bokkingrooken werkzaam zijn.
De socialistische leden waren er, zooals te
begrijpen is, weer tegen. Melchers betreurde
het, dat de christen-democraat Kuiiper bij den
eersten stap op sociaal gebied zich ontpopt als
een gewoon oud-liberaal, die het belang der vrouw
ondergeschikt maakt aan de belangen van
't kapitalisme.
De heer Drucker wilde het wetsvoorstel ver
zachten, door de vergunning van nachtarbeid
voor deze vrouwen slechts te doen gelden tot 1
Jan. 1905, doch dit amendement werd na ont
rading door den minister verworpen.
Het wetsvoorstel werd daarna ongewijzigd
aangenomen (50 tegen 26 steramen).
In 1901 kwamen in ons land gerechtelijke
veroordeelingen voor als volgt: op 1000 gere
formeerden 0,66 op 1000 Israëlieten 1,72
op 1000 N. Hervormden 2,77 en op 1000
Katholieken 3,27.
Dergelijke' statistieken zijn ook andere jaren
ongunstig geweest voor onze katholieke landge-
nooten en het is 'dus geen wonder, dat men naar
de oorzaken daarvan zoekt. Dit doet met grooteu
ernst Dr. Ariens (een katholiek) en hij verklaart
het verschijnsel voornamelijk uit grooter drank
misbruik.
Het zou niet van belang ontbloot zijn, ook
uit andere landen zulke statistieken te kennen.
Door vergelijking komt men licht gemakkelijker
tot een oplossing.
Met te zeggen „het komt door meer drank
misbruik," is men er niet van af, want dan
rijst de vraagwaaraan is dat hooger drankge
bruik weer toe te schrijven En dan komt men
op het gebied van de sociale toestanden der
Nederlandsche katholieken, waaruit misschien
veel te verklaren en te vergoelijken is.
Bij het examen te Goes gehouden tot het
verkrijgen van een diploma voor opzichter bij
een polder of waterschap, welk examen is in
gesteld door den Bond van Waterbouwkundigen
in Zeeland, zijn o.a. geslaagdde heeren L.
J. Soeters te St. Annaland en Z. v. d. Velde
te Scherpenisse.
IERSEKE. Deze week heeft zich hier weer
een geval van vlekziekte voorgedaan, maar het
zieke varken is nog tijdig geslacht en voor de
consumptie verkocht.
SINT PHILIPSLAND, 25 Sept. In de heden
gehouden gemeenteraadsvergadering werd de
sprak nu zeer zacht; toch scheen het meisje
haar te verstaan.
„Neen, niet alles er zijn veel dooden
en gewonden; graat Herman Dagau is daar
ook bij."
Een zwaard ging Alice door de ziel. Dit
was het eerste partiouliere bericht sinds hun
afscheid.
„Is is graaf Dagau dood vroeg zij
gejaagd.
Anne haalde de schouders op.
„Zwaar gewond, meen ik."
Zij staarde met loerenden blik naar het
marmerbleeke gezicht. Freule Alice had haar
indertijd, met schande beladen, doen wegjagen;
nu wreekte zich de eerlooze. Alice trad zeer
dicht op haar toe.
„Anne, van wien weet je dit? Verzwijg mij
niets, om GodswilZeg mij de waarheid."
„Anne heeft goede vrienden onder de land
weer," pochte het meisje.
„Wie schreef het je?" hield Alice aan.
„De oppasser van Dagau, daar dan", riep
Anne nijdig. „Eu nu zeg ik niets meer, het
andere moet je zelf maar uitvinde*" duwde zij
de ontstelde jonkvrouw toe. Met een kwetseuden
lach keerde zij zich om en ijlde den heuvel af.
