toHM, itilii aai da Itlaipi ra ossttrtaalt, lailloai, esz.
N°. 730.
Zaterdag 24 Juni 1899.
Zestiende jaargang.
EN
e
In betrekking.
ONDERMELK.
J.
M. C. POT,
r* Zij, die zich met I JULI op
it blad abonneeren, ontvangen de
ot dien datum verschijnende nummers
IJRATIS.
Publicatie n.
FEUILLETON.
EDie,
BINNENLAND.
IERSEKSCHE
THOOLSGHE COURANT,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per S maanden, franco per post 65 cents.
Voor het buitenland 90 cents.
Ing.zond.n stukksn, enz. worden niterli|k op DONDERDAGAVOND Ingewacht aan
het bureau te T h o I e n o( vóir DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER:
Tholü».
DE UITGEVER.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 cents; ieders regel meer
10 cents; groote- letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt sleohte
2 maal in rekening gebraoht.
NATIONALE MILITIE,
proeping van verlofgangers in werkelijken dienst.
De Burgemeester van Tholen maakt bekend, dat
'/i e verlofgangers, wier namen hieronder zijn vermeld,
het achter hunnen naam aangegeven tijdstip in
erkelyken dienst worden opgeroepen, om in den
apenhandel te worden geoefend:
Marinus Jansen, van de lichting 1895, 3 Juli 1899
3e Regiment Infanterie Bergen op Zoom.
imon de Korte, van de lichting 1896, 22 Aug. 1899
3e comp, Hospitaal-soldaten Middelburg,
ieter van As, van de lichting 1896, 16 Aug. 1899
3e Regiment Infanterie Bergen op Zoom.
eendert van Poepelen, van de lichting 1896, 30
ugustus 1899
3e Regiment Infanterie Bergen op Zoom.
De opgeroepen verlofgangers zullen zorg dragen
dat zij zich daags vóór hun vertrek, des voor-
;vliddag8 tusschen 10 en 12 uren, ter Gemeente-
ril cretarie vervoegen, ten einde op hunne verlofpassen
;s3 or den Burgemeester den dag van vertrek te doen
rmelden en inlichtingen te ontvangen aangaande
reis2e. dat zij, ieder op den voor hein aan-
f ;even dag, in uniform gekleed en voorzien van
verlofpassen, alsmede van al de bij hun
met groot verlof medegenomen voorwerpen
kleeding en uitrusting, bij hunne korpsen zijn
igekomen des namiddags vóór vier uren of, zoo
niet mogelijk is, op het uur, door den Burgemeester
bepalen. De verlofgangers, voor wie de opkomst
eenen Maandag is gesteld, behoeven echter,
iien zij gevestigd zijn in gemeenten, vanwaar zy
één dag hun garnizoen kunnen bereiken,
nn
ni trek
id
eerst op den dag voor de opkomst bepaald, op
rsch te begeven, en moeten den volgenden dag,
vroegtijdig mogelijk, bij hun korps aankomen.
Ingeval ziekte of gebreken hunne opkomst mochten
"hinderen, moeten zij hiervan, zoodra doenlijk door
i op gezegeld papier geschreven en gelegaliseerde
deskundige verklaring ter Gemeente-Secretarie
nnis geven.
Het niet-ontvangen eener bijzondere oproeping
heft den verlofganger geenszins van zyne ver-
ckting tot opkomst onder de wapenen, daar deze
mbare bekendmaking eenig en alleen als bewys
dt, dat de verlofganger behoorlijk is opgeroepen,
rholen, den 10 Juni 1899.
een
LOTING VOOR DE SCHUTTERIJ.
iurgeineester en Wethouders van Tholen, brengen
deze ter kennis van de Ingezetenen dezer
neente, dat op Maandag den 26 Juni 1899 binnen
gemeente de jaarlyksche collecte zal plaats
ben, ten behoeve van het Fonds tot aanmoediging
ondersteuning van den Gewapenden Dienst in de
lerlanden, welk Fonds uitsluitend strekt tot
P ersteuning van al de verminkten in eenigerlei
id, waaronder ook die in Nederlands Overzeesche
oniën of Bezittingen, en noodigen mitsdien een
uit, om door eene milde bydrage, dat Fonds
vervulling van het edele doel van deszelfs
nlïjemmiiig, te helpen in staat stellen,
holen, den 24 Juni 1899.
Naar het Buitsch.
1,6
;edi
rde rin
,rat(
,ree i
JM
8
knj
n i
til, droevig zat Nora op haar kamer. Het
heden juist een jaar geleden, dat haar
gestorven was, en dat zij van haar voogd
vernomen, dat zij arm achterbleef.
Jm, zij begreep het woord toen nog niet
ijn volle beteekenis, zij vond het zelfs zeer
1 ressant om in haar eigen onderhoud te
ten voorzien, maar veel bittere teleurstelling
i, waaraan had ze dat verdiend? Haar
!r, predikant op een uitgebreid dorp had,
zooveel voor anderen gedaan, en zij, jong
lerloos, had hem daarin steeds bijgestaan,
hij haar voor enkele jaren naar de stad
gebracht, waar zij bij een oude vriendin
moeder een lief tehuis had gevonden en
Burgemeester en Wethouders der gemeente Tholen
maken bij deze aan de belanghebbenden bekend,
dat de alphabeiische naamlijsten van de ingeschrevenen
voor de Schutterij ter inzage van een iegelijk zullen
liggen op het Raadhuis dezer gemeente, van Maandag
den 26 Juni 1899 tot Zaterdag den 1 Juli
daaraanvolgende, ten einde een ieder in staat zoude
zijn, om, ingeval hem eenige personen of omstandig
heden mochten bekend zijn, die op dezelve nog
zouden behooren te worden aangeteekend of daarvan
te moeten worden weggelaten, zulks aan het Bestuur
kennelijk te maken.
Dat de loting voor de Schutterij tusschen de
ingeschrevenen van dezen jare, klasse 1874, zal
plaats hebben onder toezicht eener commissie uit het
Bestuur, ten Raadhuize dezer gemeente, op Maandag
den 3 Juli 1899 des middags ten 12 ure precies.
Gedaan te Tholen den 24 Juni 1899.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
M. G. VAN STAPELE.
P. LABAN, Secretaris.
Wee den wolf, die in een kwaad_ gerucht
staat. Geldt dat spreekwoord voor vele dingen,
zeer zeker is het van toepassing op de onder-
melk, die door de roomboterfabrieken naar de
boerderij terug wordt gezonden. In onze streken
toch maakt men geen kaas van de afgeroomde
melk en men gebruikt haar op de boerderij
als veevoeder.
Of die van haar vetdeelen ontdane melk dan
nog voedingswaarde heeft? Men vrage het eens
aan hen, die ze geregeld aan hunne jonge
varkens en kalveren voederen. Zoo goed als
alle kaasdeelen (eiwitstoffen alzoo) en de melk
suiker evenzeer, zijn er nog in aanwezigalleen
de room, het vet, ontbreekt bijna geheel.
Nn zal ik niet beweren, dat room geen
uitstekend voedingsmiddel is, en dat liet voor
een kalf niet beter is, dat liet de volle moeder
melk ontvangt, maar dan kan men de boter-
bereiding wel op zijde zetten en dat zou op
den duur geen winstgevende verandering blijken.
Het doel moet dus zijn, de afgeroomde of
ondermelk zoo te vervoederen, dat het jonge
'vee er de grootst mogelijke voordeelen van kan
genieten en er flink bij gedijt.
Nu beweren sommigen wel, dat de karnemelk,
die op de boerderij bij de ouderwetsche boter-
bereiding wordt verkregen, beter is voor het
jonge vee dan de ondermelk uit de fabrieken,
maar het bewijs daarvoor blijven zij schuldig,
't Is volkomen waar, dat in de karnemelk wat
meer vet achterblijft dan in de ondermelk,
doch men moet niet vergeten, dat bedoeld vet
toch niet meer in zijn oorspronkelijkeu toestand
daarin voorkomt. Wie in zijn ondermelk een
weinig volle melk mengt, zal in dat ontbrekend
vet, als het niet op andere wijze kan geschieden,
veel beter voorzien. Maar men houdt nu
eenmaal melkvee, om er zooveel mogelijk voor
een uitstekende opvoeding bad genoten. Alles
wat haar nuttig en lief was leerde zij en kwam
op zestienjarige leeftijd weer naar huis met een
veelzijdige ontwikkeling, waarover baar vader
zich met recht mocht verheugen. Voor hem
was zij niets veranderd, integendeel, hij vond
haar nog beminnelijker in den omgang; zij
was hem in alles ten steun. Samen bezochten
zij de armen en zieken in den omtrek en over
legden wat er noodig was voor de ongelukkigen,
die nooit te vergeefs bij hem aanklopten.
Nora meende dat haar vader zeer gefortuneerd
was, omdat hij zooveel meer deed dan de rijken
in hun omgeving.
Wel had zij meermalen uit zijn mond
vernomen dat ieder verplicht is voor zich zelve
te zorgen, en als Jt kan nog zooveel mogelijk
voor zijn medemensch, doch zij meende dat haar
vader zich door die hulpvaardigheid geen
opoffering behoefde te getroosten.
Drie jaren leefden zij recht gelukkig en
tevreden met elkander en bezochten zoo nn en
dan hun oude vriendin in de stad bij wien zij
zoo gezellig was thuis geweest, doch die in den
laatsten tijd aan een treurige ziekte leed,
deel van te trekken en dus om zooveel mogelijk
boter uit de melk te maken. Wie dus de
karnemelk verkiest boven de ondermelk, om
dat er meer vet in zit, begrijpt niet, dat boter
meer waarde heeft als marktproduct dan als
voedsel voor jonge dieren.
Maar tegenover dit ontbrekend vet in de
ondermelk staat zeker een groot voordeel, dat
de karnemelk mist n.1. het behoud der melk
suiker. Wie wel eens ondermelk heeft geproefd,
weet, dat zij een eenigszins zoeter smaak heeft
dan.de volle melk, juist omdat de room er uit
gebaald is. De melksuiker heeft voor de
voeding van jonge dieren een hooge beteekenis,
welke nog te dikwijls wordt over 't hoold
gezien. YVaar nu die melksuiker in de karne
melk is veranderd in melkzuur, blijft zij bij
de fabriekmatige boterbereiding behouden.
Volkomen waar was' in vroeger jaren de
bewering, dat de ondermelk vooral in den zomer
bij groote hitte als voedsel voor jonge kalveren
soms vrij ongenietbaar was. Maar wie haar
goed behandelde en geregeld aan zijn fokvee
licht gezuurde ondermelk gaf, kon er toch zeer
goede resultaten mede krijgen. Vooral jonge
varkens blijken bij geregelde voedering met
zulke ondermelk uitstekend te groeien.
Sedert echter in fabrieken het pasteuriseeren
won.t toegepast is de ondermelk als veevoeder
zeer,.in waarde gestegen, vooral voor hen, die
op eenigen afstand van een fabriek wonen. Dat
pasteuriseeren bestaat eenvoudig in het ver
hitten der melk tot circa 8O11 C. soms gevolgd
door een plotselinge afkoeling tot circa 10° C.
Hoewel dat laatste niet absoluut noodig is,
verdient het zeer zeker aanbeveling.
Door de verhitting wordt het spoedig zuur
worden der melk tegengegaan, ook in de grootste
warmte van den zomer en bovendien ondergaat
de ondermelk daardoor een zuivering ten aan
zien van vele bacteriën, die allerlei ziekten ver
oorzaken. Zoo behoeft men niet te vreezen,
dat daar, waar de ondermelk goed gepasteuriseerd
wordt, door haar bet mond- en klauwzeer wordt
verspreid, wat wel het geval is, als men niet
pasteuriseert. Sterksprekende voorbeelden zouden
daarvan kunnen gegeven worden. Daarom iedere
fabriek toegeroepenpasteuriteer vóór alles de
ondermelk; ge bewijst er den veestapel in uwe
streek een grooten dienst mede en verhoogt de
voedingswaarde tevens.
In de laatste tijden wordt de ondermelk nog
al veel gebruikt ais middel oin kalveren vet te
mesten. Vet mesten is iets anders, daarvoor
zal men volle zoete melk behoeven, maar 't is
toch geen kunst om in een week of aclit een
kalf van gewone grootte met ondermelk op een
gewicht van 95 K.G. ruw te brengen. Daar
voor voedere men in de eerste week de volle
moedermelk, wijl ze toch niet naar de fabriek
kan gezonden worden. Daarna vervange men
langzamerhand de volle melk door ondermelk,
zoodat in de derde week het dier niets dan
waarvan zij vreesde niet te zullen herstellen.
Toen kwam plotseling de groote slag, waaraan
zij op dit oogenblik zat te denkenhaar vader
stierf, na een korte ongesteldheid van slechts
weinige dagen.
't Was heden juist een jaar geleden. Hoe
veel tranen had zij in dat jaar geschreid, hoeveel
moeite had het haar gekost om een betrekking
te krijgen. Eindelijk, eindelijk was zij geslaagd
als juffrouw van gezelschap bij een barones,
die als weduwe met haar zoon en dochter op
eene buitenplaats woonde en waar Nora nu
ongeveer drie maanden hare plichten met de
grootste nauwgezetheid waarnam. Nog steeds
was zij voorloopig aangesteld, hetgeen haar
dikwijls angstig maakte. De dochter des
huizes, freule Wanda, die haar altijd onver
schillig en trotseh behandelde, was verloofd met
een graaf en zou spoedig in het huwelijk
treden. De jonge baron Rndolf volgde het
voorbeeld van zijn zuster, maar was altijd
minzamer als hij met haar alleen was. Dit
uinderde Nora zeer, en zij dacht er nog lang
over na, tot de slaap een einde aan haar droef
gepeins maakte.
ondermelk ontvangt. Na verloop van een week
of acht is het dier slaohtbaar en brengt
gewoonlijk een bevredigenden prijs op. Voor
een vollemelkskalf wordt natuurlijk meer betaald,
een, twee, drie cent per half K.G., maar wie
kan nu ook twee ruggen uit één varken snijden
Het mesten van kalveren inet ondermelk is
een bedrijf, dat nog te weinig wordt toegepast.
Misschien wel, omdat de varkens alles wel op
kunnen. Toch loont een oadermelkskalf ook
nog wel de moeite. Ziehier een berekening:
Kalf van acht weken, zwaar 90 K.G. ruw,
verkocht a 30 et. brengt op f 27.
Inkoopsprijs van het kalf gerekend op f 4,
blijft dus een zuivere ontvangst van f 23.
In acht weken gebruikte het kalf circa 800
L. ondermelk, die dus opbrengen f23 of bijna
3 cent den Liter.
Stel dat de boer gemiddelde melk had en dan
aan de fabriek voor de room ook maakt 'o cent
per L. melk, dan brengt hem de melk op 6
cent per L. Er kan waarlijk nu en dan nog
wel een kalf tegenvallen, zonder dat men
behoeft te klagen over te weinig opbrengst.
Wie 't beter mocht weten, maar uit ervaring,
niet uit theorie, die bewijze het tegendeel. De
kwestie is belangrijk genoeg in onze dagen.
R. B.
Tweede Kamer.
Deze week werd in de Tweede Kamer de
interpellatie van den heer Staalman gehouden
over de geruchtmakende beleediging van de
marine door Ds. de Koe te den Helder. De
Minister van Marine antwoordde dat de zaak
nog in onderzoek is bij bet kerkbestuur.
Z.Ex. achtte het door Ds. de Koe gesprokene
beleedigend voor de Marine.
De oifieieele kerkparade is tijdelijk geschorst,
hoewel het aanvaukelijk uitgevaardigde verbod
van het bijwonen der godsdienstoefeningen bij
meergemelden predikant is opgeheven.
De wijziging van de wet op besmettelijke
ziekten, waarbij de mazelen geschrapt werden
en de pest ingelascht is met 45 tegen 10 stemmen
aangenomen (dus maar 55 van de 100 leden
waren tegenwoordig.)
Bij de behandeling van een spoorwegontwerp
voor indië, hetwelk door den heer Van Kol
bestreden werd, verzocht de Minister dezen, in
het belang van een ridderlijken strijd, nu eens
geen verandering te brengen in het stenogram
zijnen rede, gelijk hij gedaan had bij de dis
cussie over de dokter djawa school. (Men weet
dat de Kamer-stenografen gewoon zijn hun
stenografien vóór die in de Handelingen worden
afgedrukt, aan de respectieve Kamerleden, die
het woord gevoerd hebben, ter verbetering van
mogelijke onnauwkeurigheden ter inzage te geven).
De heer Van Kol kwam, (ten onrechte meenen
we) op tegen dat persoonlijk verwijt. Bij de
Na een vasten, verkwikkenden slaap was
Nora den volgenden ochtend bij tijds aan
gekleed en gevoelde zich opgewekt bij het
heerlijk uitzicht op het park met zijne heldere
vijvers, zijne grasvelden, zijn plantsoen en zijne
schilderachtige omgeving van dorp, bosch en
bergen, toen de barones zelve de kamer binnen
trad om haar te zeggen, dat zij in deze be
trekking kou blijven, haar de nadere bijzonder
heden daarvan mede te deelen, en tegelijk na
te gaan of de voor haar bestemde kamers van
al het noodige voorzien waren. Dit alles
behandelde zij op een hoogen toon, maar de
voorwaarden waren aanneemlijk. Nora zou
slechts voor bepaalde uren in beslag genomen
worden, behield veel vrijen tijd, en wat ze met
Clara, een pleegkind van de barones, te doen
bad bepaalde zich tot een algemeen toezicht;
ook zou zij, volgens haar wenscb, „juffrouw
Nora" genoemd worden. In weerwil van bare
trotsche manieren, gaf de waardige vrouw blijk
van zooveel goedheid en zorgvuldigheid, dat
Nora haar dankbaar de hand kuste. Toen
gingen zij samen naar beneden voor het ochtend
koffie-drinken.
