N°. 391.
Zaterdag 7 Januari.
1893.
EN
J. ML C. POT,
AEDEEL1NG THOLEN.
H.H. bestuursleden worden verzocht ten 10 ure tegenwoordig te zijn.
Publicatie n.
FEUILLETON.
Eene vrouw aan boord.
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
IERSEKSCHE
Thoolsche Donrast,
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per S maanden, franco per post 65 cents.
Voor het buitenland 90 cents.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAGAVOND ingewacht aan
het bureau te Tholen of vóór DONDERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER:
Tholen.
Advertentiënvan 1 tot 4 regels 40 cents; iedere regel meer
10 cents; groote letters naar plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing opgegeven, wordt sleoht»
2 maal in rekening gebracht.
VERGADERING der Leden op Dinsdag 10 Januari 1893, des voormiddags IIV2 uur>
ten huize van den heer C. GAAKEER te St. Maartensdijk.
Te behandelen:
Rekening der afdeeling over 1892.
Landbouwbelang 1892.
F"_Jedeeling der benoemde commissiën tentoonstelling.
)eming afgevaardigden.
bestuursleden.
reking: aansluiting bij de vereeniging van suikerbietenverbouwers.
De Secretaris,
A. J. DE WIT ANDRIESSEN.
urgemeester en Weihouders dezer gemeente bren-
ter kennis der ingezetenen dat door de Heeren
G. van Stapele en A. J, Croïn, daartoe door hun
ege uitgenoodigd, in den loop der volgende week
ie collecte zal worden gehouden voor de vereeni-
„Trouw aan Koning en Vaderland",
t Hoofdbestuur dier vereeniging zegt omtrent
collecte
uim ACHTTIEN HONDERD ouden van dagen,
inen die in de kracht hunner jaren bloed en
tn veil hadden voor Koning en Vaderland, zien
verlangend uit naar de ondersteuning, die hun
het door die collecte te vormen fonds kan ten
d vallen,
Tegenover die 1800 behoeftigen heeft Nederland
plicht der dankbaarheid te vervullen.
Lang hebben zij niet meer te leven
)e meesten dier meer dan 80 jarigen neigen tengrave.
Nederlanders! Laat ons de handen ineenslaan om
n deu avond huns levens dragelijk te maken!
feft, ieder naar de mate zijner krachten, en bedenkt
Or deze 1800 braven, die het hun door hun Koning
Uit het Duitsch
VAN
HEINRICH BaCKER.
xeter Petersen had het commando op zich
lomen, maar de sombere blikken der man-
appen bewezen, dat hij een anderen schepter
ïrde dan de gestorven kaptein.
Ralf Suren stond weer aan 't roer en terwijl
daar het rad rustig en vast iu zijne hand
aide en elk bevel van den nieuwen gezag-
irder nauwgezet opvolgde, had niemand den
jd kunnen bemerken, die in zijn binnenste
edue.
Eina, die hij met al den gloed van zijn rein
onbedorven hart zoo innig beminde, was voor
n verloren. Verloren! En die verwaande dwaas,
r wien hij reeds lang zekeren afkeer
geschonken eeremetaal dragen op een met lompen
behangen borst, niet met hoe weinig Ge er af kunt,
maar hoe veel Ge er voor missen kunt
Tholen, 7 Januari 1893.
Burgemeester en Wethouders van Tholen,
C. J. DE V. VAN NOORDEN.
M. G. VAN STAPELE, Wethouder.
het middeleeuwsche geld- of muntwezen leest
men in het Nieuwe Schoolblad van 23 Decem
ber j.1. het volgende
Eet Schild en de daarmede in verband staande
Pondenstelsels, door A. Hollestelle. Tholen,
J. M. C. Pot. 1892.
Dat reeds de titel van dit werk ons eenigszins
ongewoon voorkomt, bewijst de juistheid van het ge
zegde, waarmee de schrijver zijn voorrede aanvangt
„Niets is zoozeer in vergetelheid geraakt als ons
„voormalig munt- of geldwezen. Noch onze tegen
woordige, noch onze vroegere geschiedschrijvers heb-
terd had, zou deze heerlijke, nauwelijks ontloken
roos de zijne noemen.
Ware hij er niet zelf bij geweest, had hij het
niet met eigen ooren gehoord, hoe kaptein
Atterson het paar gezegend had, hij zou bet
voor leugen en bedrog hebben moeten houden.
Eina zat in de kajuit op de plaats, waar haar
vader gestorven was en keek met starende, stralcxe
oogen voor zich uit. Zij begreep nauwelijks de
gebeurtenissen der laatste dagen, der laatste uren.
Als een knotsslag had het haar getroffen, haar
verpletterd.
Het suisde en bruiste haar in de ooren. Ni<t
de tonen waren het, die van buiten haar oor troffen,
neen, het koken en bruisen in haar binnenste
belette haar geregeld te denken.
WeesDoor 's vaders laatste woorden geketend
aan een onbeminden, ja, nu gevoelde zij het,
zelfs gehaten manEn in haar hart leefde het
beeld van een ander, wiens trouw gelaat met
tranen bedekt, haar steeds voor de oogen zweefde.
„Weg, weg mijn geluk voor eeuwig!" mom
pelde zij. „O, vader, hadt ge mij maar mee ge
nomen in 't koele graf, hoe wel zou het mij zijn!"
„Noord houden!/' riep boven Peter den stuur-
„ben aan dat onderwerp genoegzame aandacht gewijd
„en het gevolg daarvan is, dat oude stukken, waarin
„geldswaarden zijn uitgedrukt, dan ook niet meer te
verklaren zijn."
Men rekende met ponden, schellingen en grooten,
maar deze aiunten zijn aan groote veranderingen
onderhevig geweest en men had allerlei ponden. Bij
dat alles was volgens den schrijver een geldstuk
„het oude schild ook in deze gewesten in de mid
deleeuwen schier overal als de eenheid voor de
„onderscheidene bestaan hebbende pondensfelsels aan-
„genomen."
Maar wat nu de waarde was van zulk een schild,
weet men gewoonlijk niet en zoo komt het dat de
10000 schilden, die graaf Willem V jaarlijksch aan
zijn moeder zou uitkeeren in drie verschillende leer
boeken worden geschat op f 26000, f 34000 en
f 7500. Arend rekent er f6000 voor en een ander
weer f 70000.
En waar men aan den anderen kant een „pd. st.
groote" in den regel op f 6 rekent, kan het even
goed in sommige gevallen f 63 voorstellen. De hierbij
gemaakte fout is dan de zeer gewone, dat men aan
een munt, die in den loop der tijden zeer veranderd
is, steeds haar eindwaarde toekent.
Zoo was ook een groot niet steeds 2'/i cent maar
vroeger zelfs f 0.2625.
DU is voldoende om te doen zien, dat de schrij
ver ons veel merkwaardigs heelt mee te deelen,
waar hij de geschiedenis van ons muntwezen in de
laatste 6 eeuwen behandelt. Met aanhaling van een
zeer groot aantal verhandelingen, charters, rekeningen,
stadsbeschrijvingen enz. laat ons de schrijver het ver
loop der munten zien.
Daarbij zijn tal van vergissingen aangewezen en
vele duistere punten ophelderd. Alles te verklaren
was den schrijver nog r..et mogelijk, maar ongetwij
feld heeft hij een verder onderzoek, waar dit noodig
is, gemakkelijker gemaakt.
lntusschen heeft hij een werk geleverd, dat niet
alleen welkom zal zijn aan allen, die zich meer
speciaal met het muntwezen van vroege'reren tijd
bezighouden maar dat ook voor den beoefenaar der
geschiedenis van ons vaderland onmisbaar is. Vooral
schrijvers van leerboeken, die iets willen meedeele»
over waarden in vroegere eeuwen, zullen wel doen
dit boek te raadplegen.
De uitgever heeft gezorgd voor goed papier en
een duidelijken druk en toch kost het boek van
260 bladz. groot 8o, slechts f 3.
Voor de beoordeeling van het werk zijn ook
exemplaren aangevraagd te Brussel en Parijs.
Eerlang kan men van die pennevrucht alzoo ook
verslagen te geraoet zien in „La société de numis-
matique beige" en in „Le bulletin de numis-
matique Paris."
Onlangs is melding gemaakt van eene proce
dure tusschen de maatschap de G. en B. tegen
den Heer de R., waarbij de maatschap op grond
dat de Heer de R. .an haar gekocht zou hebben
hare aan de Ooster-Schelde gelegen oesterper-
ceelen, doch ondanks sommatie nalatig bleef den
koopprijs te betalen, de ontbinding der overeen
komst met schadevergoeding vorderde.
De Haagsche Rechtbank heeft thans in deze
zaak uitspraak gedaan. Op grond dat de ge
daagde ontkend bad dat de overeenkomst zou
ziju tot stand gekomen, onderzocht de Rechtbank
of de eischeres het bewijs van het tegendeel
geleverd had en beantwoordde, ook met het oog
op de in het geding aanwezige bescheiden, dia
vraag ontkennend. Mitsdien werd de vordering
der eischeres afgewezen.
Benoemd tot onderwijzer met hoofdakte te
Numansdorp de heer H. Brakman, thans in
gelijke betrekking te Stavenisse.
man toe, daarna ging hij naar beneden naar Eina.
R,lf Suren wendde het schip wel naar het
noorden volgens het bevel van Peter, maar toch
kerk hij dezen mei open mond na.
„Noord?" mompelde hij. „De duivel haal mij,
als ik weet, wat dat beteekenen moet
„Slaap je, Ralf, vroeg hem de bootsman, die
juist van het voordek kwam. „Je schijnt wel een
magneet in 't lijf te hebben, die je naar de pool
trekt!"
„Neen, Christiaan, ik slaap niet, ik ben goed
wakker. Maar soms komt het mij toch voor, alsof
ik met open oogen droomde. Noord honden
luidt het commando."
„Noord houden? Wil Peter Petersen een paar
ijsberen gaan uitnoodigeu op zijne bruiloft te
komen
„Hale hein de duivelbromde Ralf. Het
woord bruiloft had hem een steek door 't hart
gegeven.
„Kaptein Atterson, God zij hem genadig, heeft
hem het commando slechts voor de thuisreis
opgedragen. Hij zal huiswaarts zeilen of'
„Ja of? wij zeilen naar huis!" vol
eindigde Christiaan den zin, begroef zijne handen
IERSEKE. Voor den Eranschen cursus alhier
hebben zich 4 nieuwe leerlingen aangemeld, die
na een examen allen toegelaten zijn.
De collecte voor de Nieuwjaarsbedeeling heeft
dit jaar f390,75 opgebracht, behalve 5 HL.
steenkolen en 6iy2 KG. brood, dat is ongeveer
f 80 minder dan verleden jaar. Neemt men
bovendien in aanmerking, dat er minder bedeel
den waren, dan verleden jaar, dan zal men
begrijpen, dat er tamelijk ruim bedeeld is
kunnen worden.
ST. MAARTENSDIJK. Tot lid van het
Weezen algemeen Armbestuur, werd door den
raad met algemeene stemmen herbenoemd de
heer J. J. de Jonge.
OUD-VOSMEER. Maandag werd „de Plaat",
de plaats waar men zich met het ijsvermaak
onledig houdt, door enkele jongelui uit andere
dorpen bezocht, o. a. enkeleu uit Scherpenisse.
De lui gaven niet den minsten aanstoot en toch
werd door een persoon, inwoner dezer gemeente,
in de zakken, spuwde eeus eu keerde weer naar
't voordek. Onder 't weggaan bromde hij nog
„het is wel zoo, eeDe vrouw aan boord brengt
geen geluk aan; het is wel zoo!"
De „vrouw aan boord" zou dit thans niet
tegengesproken hebben, want zij gevoelde zich
diep, diep ongelukkig. Vdör haar stond hij, met
wien haar vader haar in zijn stervensuur ver
loofde en die haar een' onverklaarbaren afkeer
inboezemde. Hij had geen woord van troost voor
haar, geen begrip van de bittere smart in haar
binnenste.
„Je moet niet zoo somber kijken, Eina, daar
houd ik niet van. Kom hier en geef mij een
kusAl meer dan vier en twintig uur zijn wij
verloofden en nog heb ik geen enkelen kus van
je gehad."
Eina zag hem verbaasd aan. Was dat de man,
die tot nu toe als 't ware zich z<*lf overtroffen
had in vleierijen en beleefdheden? Deze tergende
onbeschaamdheid deed haar voor een oogenblik
de smart over den verloren vader vergeten.
Trotsch richtte zij zich voor haar neef op en
zwijgend wees zij met de hand naar de deur.
Peter wilde dezen duidelijken wenk echter niet
'Ar:
