No. 109
Zaterdag 13 Augustus
1887.
J. M. C. POT,
Coöperatieve -freraijcing voor
den Oestcrliaudel.
FEUILLETON.
OM HET GELD.
Dit blad verschijnt eiken Zaterdag.
Prijs per 3 maanden, franco per post 65 cents.
Voor het buitenland 90 cents.
Ingezonden stukken, enz. worden uiterlijk op DONDERDAG
AVOND ingewacht aan het bureau te T h o I e n of vóór DON
DERDAGMIDDAG bij onzen medewerker te lerseke.
UITGEVER:
Tholbn.'
Advertentiëu van 1 tot 4 regels 4-0 cents;
iedere regel meer 10 cents; groote letters naar
plaatsruimte.
Elke advertentie, 3 maal ter plaatsing
opgegeven, wordt slechts 2 maal in rekening ge
bracht.
Bij dit No. be.hoort een b ij voegsel.
Den 3en Febr. van dit jaar werd fe lerseke
ene vergadering gehouden van eenige helang-
ebbenden bij den oesttrhahdel, die naar
ten zeide den achteruitgang der oesterprij-
en wilden stuiten, ja, wat meer zegt, "öp de eene
f andere kunstmatige wijze lie prijzen wilden
■pdruven en stabiel verklaren. Het verhandelde
n de uitkomsten dier vergarle.vjrig des-
ijds minder vatbaar vooi publiciteit geoordeeld,
ïaar wie eenige mannetfi kende, die er aan deel
uen, kon wel begrijpen, dat zij niet zoo
<v= zouden "zijn, de wereldmarkt te willen
i of zich in te beelden dat zooveel en
.^schillende belanghebbenden tot algeheele
arachtige samenwerking zouden te bewegen
in-
Nu de tijd van openbaarmaking is aangebro-
n blijkt dan ook, dat dergelijke illusiën de
•rgaderden niet tot handeien gedreven hebben,
ij hebben, blijkens eene deze week verspreide
irculaire, eene vereemging willen oprichten, die
oor coöperatie de belangen der oesterhandelaars
il bevorderen doch zonder dwangmiddelen en
jet eerbiediging var. ieders persoonlijke vrijheid.
Hoe zij dat plan wil verwezenlijken kan men
jzen in de ontwerp-statuten, uiede deze week
;j druk verschenen, welke samengesteld zijn door
ene commissie bestaande uit de volgende 6
-:».renP. A. De Jong Az., Dr. F. Leo de
jeeuw, C'. Lindenberg, B. A. Overman, Jhr. J.
j. C. Pompe van Mecrdervoort e:i W. F. J.
■Vagtho, daarloe in de bovengemelde vergade-
ing van 3 Febr. benoem^. Het geheele ont-
rerp draagt de kenmerken van grondige studie
n zaakkennis; het zit naar het ons toeschijnt
■itstekend in elkander en verraadt de hand van
en deskundige. Een rechtsgeleerde heeft er
oor gezord of verklaard, dat de statuten voi-
opii aan de wet van 17 Nov. 1876 (stbl. 227).
De statuten zijn er nu, en nu zal men ook
trachten de vereeniging tot stand te brengen:
den i Sen dezer zal te Bergen op Zoom bij den
heer IJzerlooy (gezegd: de Polderboer) met dal
doel eene vergadering gehouden worden.
Een paar grepen uit de statuien zullen ons
doen zien met. welk soort vereeniging men hier
te doen heeft.
Zij zal heetenCoöperatieve vereeniging voor
den oesterhandel en voor 30. jaren te lerseke
gevestigd zijn. Zij zal er in dn eerste plaats
naar streven eenheid van kwaliteit en prijstio-
teering te bevorderen en als handels-agent voor
IVrtT®..'.eden optreden. Met andere woorden: zij
wil de ë?i' van de Zeeuwsche odster ophouden
en, door ik wilde concurrentie tv temperen, de
prijzen verbeteren. Een eXpc&'r'- jnformatie-
i bureau, dat de handelsbetrekking met bi'.'.hTtJn-
en buitenlandsche koopers onderhoudt, is een
I harer middelen om tot haar doel te komen.
Artt. 10 13 geven ons te zien, hoe zij
j het denkbeeld: onderlinge samenwerking zonder
dwang en zonder opoffering der persoonlijke
vrijheid, wil verwezenlijken. Volgens art. 10
l hebben de gewone leden d. z. pachters van per-
ceclen of oesterhartdelaars) het recht (maar zij'»
niet verplicht) hun voorraad leverbars oesters
I geheel of gedeeltelijk ter beschikking der ver-
eeniging te stellen. Doen zij het, dan moeten
zij de orders, die het Bestuur hun toevertrouwt
i uitvoeren volgens de door de Algcra. Verg. te
i ^tellen eischen van kwaliteit en gewicht en onder
het handelsmerk der Vereeniging.
Wie niet namens de Vereeniging wil verzen
den kan toch de hulp inroepen van liet infor-
rnatie-bureau. Gelijk reeds in het voorgaande
ligt opgesloten kan ieder lid ook voor eigen
rekening expedieeren, hij kan het zelfs beiden
te gelijk: buiten de Vereeniging om en namens
de Vereeniging. Ieder lid kan ook als expe
diteur roor zijne medeleden optreden.
Gewone leden storten bij hunne intrede 100
gld. in een waarborgfonds, welke zij evenwel
bij vrijwillige uittreding geheel of gedeeltelijk
■7)
Novelle.
Eenige uren later waren in de woning van
'ii ouden heer Ekhart de notaris en de ge-
ligen bijeen, om het testament van den rnil-
>nair wettig te beteekenen. Frans van Rossen
1 alles erven en Edunrd slechts een plicht-
itig gedeelte ontvangen; met dat geld kon
j dan zijn schulden afbetalen en ondervin-
ii, hoe smakelijk het is, in dienst van vreern-
.•n, het uoodige onderhond te verdienen. De
jde heer Ekhart geleek, toen hij die laatste
oorden er bijvoegde, in zijn leunstoel hangende,
ieer op een lijk dan op een levend mensch.
lij wist en gevoelde het, dat hij bij den langdu-
igen, onvaderlijken krijg tegen de» zoon. thans
veder een niet te herstellen gruwzaam feit voeg-
-naar zijn gierigheid kou er niet toe be-
diten, het geld in gevaar te brengen.
Hoe had hij niet gespaard, zoo zelfs dat hij
bijna veracht werd om zijn gierigheid; hoe had
hij zich en de zijnen niet van alle levensvreugde
afgehouden, om slechts meer geld tc kunnen
opstapelen, om elk jaar rijker te worden Geen
genoegen, geen levensgenot van welken aard ook,
teekende zijn langen weg, dan alleen door rekenen
en verdere kantoorwerkzaamheden zou hij
zich te vergeefs zoo ingespannen, en alles ont
zegd hebben om nu het geld met kwistige hand
door zijn zoop. te laten gebruiken
Woord voor woord las hij nogmaals het
testament na, om het daarna te onderleekenen,
doch voor hij aan 't einde was, werd er aan
de deur geklopt met verzoek of de oude heer
even roor iemand te spreken was.
Geërgerd door deze stoornis stond hij op en
ging naar de huiskamer.
De achter geblevenen wachtten intusschen, de
notaris las het testament nog eens over, de ge
tuigen duisterden maar de oude heer kwam
niet terug.
Eindelijk vervoegde zich een hunner bij de
huisknecht met verzoek om mijnheer Ekhart te
mogen spreken, waarop het bericht kwam dat
terug erlangen. Bovendien contribueerén zij
jaarlijks f25. Buitengewone leden betalen eene
contributie van f2,50 zonder meer.
Het Bestuur bestaat uit 3 personen (hoofd
bestuur) en 6 commissarissen, welke laatste te
allen tijde het recht hebben de 3 eerste geza
menlijk of ieder afzonderlijk tijdelijk te schor
sen. De seretaris-penningmeester is een bezol-
j digd ambtenaar en behoeft geen üd der ver
eeniging te zijn.
Het Bestuur kan bezoldigde controleurs aan
stellen, die er voor waken, dat namens de Ver
eeniging geen oesters verzonden worden, dan
die aan de gestelde eischen voldoen.
De Algeineene Vergadering in Augustus
stelt vast, met welke prijsnoteringen de Ver
eeniging het nieiiyj-p...seizoe» .zal «f.c
We zouden ons zeer vergissen indien deze
vereeniging, als zij tot stand komt, mettertijd
niet allergunstigst werkte. Zij zal knoeierijen
en valschen handel tegengaan, en als haar naam
eenmaal in binnen- en buitenland gevestigd is,
alle soliede kooplui in hun eigenbelang lang
zamerhand dwingen zich bij haar aan te sluiten.
Den consumenten zal haar bestaan eveneens
aangenaam worden. Het is toch voor ieder
kooper van het grootste belang een waarborg
te hebben voor de soliditeit der gekochte waar,
te weten wat men koopt en zeker te zijn dat
men geen knollen voor citroenen ontvangt.
Als het waar is, dat men, vooral in het bui
tenland, dikwijls Franscbe als Zeeuwsche oesters
consumeert, dan kan de Vereeniging, al sluit
zij den handel in vreemde oesters niet uit, aan
dat bedrog voor een groot gedeelte den bodem
inslaan, hetwelk voor Zeeland zeker hoogst
wenschelijk is.
Profeteeren is moeilijk, maar wij zouden der
vergadering op 18 Aug. willen aanraden zich
niet door een aanvankelijk gering ledental te
laten afschrikken. Als de Vergadering eenmaal
bestaat en zich aan haar beginsel houdt, zal zij
ongetwijfeld meer en meer veld winnen.
de heeren op een anderen tijd ontboden zouden
worden, daar op heden de ouderteekeniog niet
kon plaats hebben. Het was echter niet van
de oude heer dat die boodschap kwam, maar
van een jonge bi*** »ïuiw, die naast de kanapé
stond, en bet hooid v jj haar bijna machteloo-
zen ouden vader steunde.
Anna had, van de rechterlijke bescherming
ten volle verzekerd, zoo spoedig haar gezond
heid bet maar toeliet, het ouderlijk huis opgezocht
en was juist op het rechte oogenblik aange
komen om een zwaren last van de ziel des
ouden vaders af te kunnen nemen.
Daar binnen toch lag het testament gereed,
slechts op de onderteekening wachtende, waarin
de inan universeel erfgenaam zoa worden, van
j wiens listen en schanddaden thans de bedrogen
i vader de eerste zekere kennisgeving ontving.
Bijna schuw, aan alle ledematen bevende, zag
hij naar het veranderde bleek geiaat van zijn
j dochter op; woest drongen alle schrikkelijke ge-
dachten van alle kanten in zijn hart. De moeder,
na veel lijden gestorven, zijn zoon verstooten
I en onteerd, de dochter opgesloten in een krank-
