De geschiedkundige beschrijving van Tolen.
HUTEN LANI).
BINNENLAND.
Van onze berichtgevers.
begrepen en tot bandelen in staal was geweest,
dan had hij den stroom wel niet kunnen keeren,
maar toch kunnen leiden. Nu ging hij er zelf
in onder.
Maar was dat noodig Ondanks zijne tekort
komingen was hij een goedhartig mensch, veel te
onbeduidend om gevaarlijk te zijn. Geheel
onnoodig viel zijn hoofd op het schavot. Dat
is een der vlekken op de revolutie. Zijn dood
deed veel meer kwaad dan goed aan de repu
bliek; maar men nam wraak over hem en zijne
voorvaderen.
Onder de gruwelijkste wandaden, die het meest
de razernij der bewindhebbers kenschetsen, be-
hooren de Septembermoorden in 92. De Parijsche
gemeenteraad was op dat oogenblik feitelijk be-
hcerscheres van Frankrijk. De tijding verspreid
de zich, dat de Pruisen op Parijs aanrukten en
dit werd als voorwendsel gebruikt om dui
zenden aanzienlijken en geestelijken gevangen te
nemen en te vermoorden. Onder de eersten
behoorde de prinses De Lamballe, vriendin der
koningin en verwant aan den koning. De ge
meenteraad wilde haar de bekentenis ontlokken
van een complot des konings mc-t den vijand,
doch zij wist van niets. Eenige dagen later
wilde men dat zij haat zou zweren aan den
koning en het koningschap, doch zij weigerde.
„Dat men haar vrijlateklonk het slot
woord van den voorzitter. Doch dit was het
gewone teeken tot den moord. Zij werd op eeu
binnenplaats gedrongen, waar reeds een hoop
lijken lag, en door een woeste troep gehuurde
moordenaars aangegrepen en letterlijk geslacht.
Laffe baldadigheden werden met het ontzielde
lijk gepleegd, te ijselijk om te beschrijven. Zoo
verging het den meesten gevangenen.
Eeu paar jaar later onder het schrikbewind
moest de guillotine uitgevonden worden, omdat
het gewone beulzwaard het werk niet meer af
kon. En wat het hatelijkste was, al die gru
welen werden aan meerendeels onschuldige men-
9chen gepleegd, zonder aanzien van rang of ver
dienste. Onder de slachtoffers telt men de
koningin, den beroemden scheikundige Lavoisier
en den koenen dichter André Chenier.
Dergelijke ongemotiveerde gruwelen zijn bij
latere omwentelingen nergens, of althans niet
in zoo hevige mate, herhaald. In andere landen
streed men om het beginsel.
Is het nu wonder, dat de verschillende vors
ten en regeeringen huiverig zijn om deel te
nemen aan de tentoonstelling in 1S89, nu deze
levens Yjtï karakter iroet hetyoeu vavi een hu
denking en eene verheerlijking der revolutie van
vóót 100 jaren P
Vervolg INHOUD.
Vervolg van de Geschiedenis der stad.
Hertog Albreeht, de nieuwe heer van Tolen,
regelt de dienstbaarheid. Tolen moet, in volle
heervaart, dienen met eene „Cogghe" bemand met
een en dertig koppen.
Hertog Albreeht sterft en wordt als heer van
Tolen opgevolgd door zijn zoon Willem VI.
Willem VI bekrachtigt dc keuren der stad.
De beide bastaarden Jan en Guy van Blois
en anderen bedijken Oud-Vosmeer. Tolcns noor
delijke kust wordt aan den aanloop der zee ont
trokken.
Willem VI sterftJacoba als vrouwe van Tolen.
Jacoba van Beieren in 1417 te Romerswale
zijnde, bevestigt de keuren en privilegiën der
stad; zij doet dit andermaal in 1428 uit Brugge.
De Vlastienden te Tolen.
Jacoba's reizen met eene „cogghe" over de
ScheldeFrank van Borsele, heer van St. Maar
tensdijk, haalt haar gewoonlijk van Gorishoek
te paard, af.
Tolen behoort tot de Hoeksche partij. Pieter
Ver Mariensz, Cornelis Claasz. en Hendrik Buse,
in de angst van zijn schoonvader, die handen
wringend de kamer op en neer liep.
Weg was de vlekkelooze naam van de firma,
weg het uitzicht in hoogere kringen te ver
schijnen. Hij moest schuwen, om door men-
schen gezieu te worden, hij, de vader van een dief!
En dat alles was hem door dien voornamen
schoonzoon aangedaan, en dat alles moest hij
zich laten welgevallen, alsof die man gebieder
was en hij slechts geduld werd.
„Gij behoeft van mij geen ondersteuning te
verwachten in de zaak van Eduard" zeide hij
bevende tot zijn schoonzoon. „Gij kunt de
geheele verantwoording op u nemen, want ik
geloof niet dat mijn zoon het onlangs vermiste
geld gestolen heeft."
„Ik ben in staat mijn beweringen te kunnen
bevestigen, wees daar niet bezorgd over vader,"
antwoordde Frans koel.
„En indien het waar kon zijn," merkte de
oude heftig aan, „dan was ik de bestolene
en dus ook gerechtigd den eisch tot strafvor-
door de Kabeljauwschgezinden,gevangen geno
men.
Jan van Beieren bevestigt de keuren der stad,
anno 1420.
Jan van Brabant, gemaal van. vrouw Jacoba,
geeft vergunning tot het steken van grond uit
de schorren tot herstel der gebroken dijken.
Filips van Bourgondië te Romerswale zijnde,
bevestigt de stadsprivilegiën, anno 1426.
Filips van Bourgondië als lieer van Tolen te
ltijsel gehuldigd, anno 1437.
Overzicht van de stad, anno 1450. Toene
mende bloei. De kerk- en stadhoistoren, bene
vens vier andere, verheffen hunne spitsen bo
ven de woningen. De St. Andriespoort, de Zuid
poort, de Waterpoort, de Daleraschepoort en de
Noordpoort. Het Kapittelhuis, de Zwaanhoevc,
liet Weeshuis, het Gasthuis en de Yleeschhal. De
koggen in de haven. De vaart op Sandwich in
Engeland. De zoutkeeten en de zoutziederij.
Tolen brandt voor vijf zesde gedeelte af, 16
Mei 1452. Het „Verbrande", en de „Verbrande
poort".
De dag waarop koningin Victoria van Engeland
het feest harer 50-jarige regeering zal vieren den
21en Juni n. 1. zal weldra daar zijn. De Duitsche
Kroonprins, die met haar dochter gehuwd is, is reeds
over Vlissingen naar Londen vertrokken en weldra
zullen verscheidene Duitsche vorsten langs denzelfden
weg volgen.
Reeds nu zijn kamers voor 800 tot 900, geheele
huizen voor 2400 enkele zitplaatsen voor 38 tot 63
gld. verhuurd, in straten waar dc optocht naar West
minster-abdij zal plaats hebben, en deze prijzen zul
len nog wel stijgen eer de 21e da. r is. Een aardig
buitenkansje.
Het Italiaansche Ministerie zal etn crediet van 25
mill. voor den oorlog in Afrika aanvragen en van
den uitslag der stemming over dit voorstel een ka-
binets-questie maken.
De voorstanders der verzoening net den Paus ver
meerderen dagelijks; zelfs heeft zi;h een Garibaldi-
aan bij hen aangesloten. De Regeering is door een
kamerlid over deze zaak geïnterpelleerd, doch het
antwoord was zeer onbepaald, gelijk Ministers dat
kunnen doen: met veel omhaal van woorden eigen
lijk niets zeggen. Wel wordt nog nader bericht, dat
het kabinet zich bezighoudt met liet bewerken van
een wet, waarbij de betrekkingen tusscben Kerk en
Staat geregeld worden en dat de Koning er bepaald
op gesteld is aan den Paus het gebied van hetVati-
caan af te staan.
Nu weer is Turkestan (Mid. vreeselijk door
frrfftoyiqgengeAe'sterd. ]n m «IWnyi. wetden
120 pers. gedood en 125 gekwc.s Een paar andere
steden hebben mede veel geleden. In Mexico
hebben de aardbevingen zich herhaald en ook in ons
eigen vaderland, in Maasnicht zyn lichte schokken
waargenomen, 'tls waarlijk om bang te worden.
Opnieuw wordt melding gemaakt van plagerijen of
wraaknemingen van den Russischen Keizer tegenover
Duitsckland, en waarbij het zijne Duitsche onderda
nen moeten ontgelden. Voor korten tijd werd aan
buitenlanders het koopen of pachten van vaste goe
deren in de westelijke grensstreek van de Oost- tot
de Zwarte zee verboden, nu weer zijn alle niet-Rus-
sische ambtenaren bij bet boschwezen in Polen uit
hunne betrekkingen ontslagen. In de steden der
bedoelde grensstreek wemelt het van Duitsche kan
toren, werkplaatsen en fabrieken, en ien platten lande
worden de meeste boerderijen door Duitscbers gepaebt
en bearbeid. De Regeering ziet daarin gevaar bij een
mogelijk uitbiekenden oorlog.
In België heersebt groote ont«-\ redenheid over de
aanneming der wet waarbij invoerrechten op vee en
vleesch geheven worden. Met volk noemt haar de
hongersnoodwet. Te Gent heeft Zondag eene groote
betooging er tegen plaats gehad, waaraan 3000 nien-
schen deelnamen.
De Tweede Kamer heeft deze week weereen
belangrijk onderdeel der Grondwetsherziening,
een der hoofdpunten, afgehandeld, en deze week
deriug in te stellen. Gij kunt doen wat ge
wilt, maar als ik ondervraagd mocht worden
zal mijn getuigenis meer voor dan tegen Eduard
zijn, reker. daarop. Bedenk nog eens Frans
wat gij doet eer ge den brief verzend, want
tegen mijn zin vangt ge den strijd tegen Eduard
aan, wees voorzichtig, waut ge zult er u zeiven
niet uitkunnen redden."
„Laat dat maar aan mij over vader en be
moei er u niet verder meeik weet zeer goed
wat ik doe."
De oude heer zweeg. In zijn opgewonden
vertwijfelende toestand, had hij geen lust in zijn
dagelijksche bezigheden.
Door innerlijke onrust voortgezweept besloot
hij ten laatste naar het krankzinnigen gesticht
te rijden, dat even buiten de stad lag, en aldaar
zijn dochter te bezoeken, om zich zelve te over
tuigen van hare krankzinnigheid, waaraan hij
niet veel geloof hechtte na alles wat hij heden
van zijn schoonzoon ondervonden had.
1Fordt vervolgd.)
of in 't begin der volgende kan men het einde
van het groote werk wachten. De bepaling
der kiesbevoegdheid was een gevreesde struikel
blok, getuige de vele amendementen en de lang
durige discussiën maar de Kamer is het, dank
zij hare zelfbeheersching en toegevendheid te
boven gekomen. De Regeering van hare zijde,
heeft ook toenadering betoont, tweemaal heeft
zij haar voorstel naar aanleiding der amende
menten Van der Feltz c.s. gewijzigd, maar
omtrent de hoofdzaken daarvan het opnemen
van den gezeten werkman onder de kiezers en
het capaciteit- beginsel, wist zij van geen bui
gen, Heemskerk heeft den strijd glansrijk ge
wonnen, als men ten minste op groote meerder
heid (61 tegen 20 st.) let, waarmede art. 1 van
zijn ontwerp, na verwerping van vele amende
menten, is aangenomen. Doch die glans ver
duistert wel eenigszins, als men in aanmerking
neemt, dat de Minister zeer duidelijk een af
breken der herziening in 't vooruitzicht gesteld
bad, indien men met de heereu Van der Feltz
c.s. meeging. Hoe dit zij, Regeering en Kamer
verdienen lof zulk een brandende questie tot
algemecne tevredenheid tot een tamelijk goed
einde gebracht te hebben.
Aan het verslag van het geneeskundig staats
toezicht in Zeeland over 1886/87 outleenen wij
het volgende:
De sterfteverhouding was minder gunstig dan
in 1885, hetwelk voornamelijk ontstond door
het aantal overledenen aan diarrhoea, mazelen
en ziekten aan de ademhalingswerktuigen, als
naziekte van mazelen.
Aan mazelen bezweken 49 personen, waar
onder gedurende de 4 eerste maanden van het
jaar te Poortvliet 1Scherpenisse 1Wemeldinge
2, Kruininge» 7 en Ierseke 9, aan roodvonk
overleden 2, aan keelziekte, welke epidemisch
te Scherpenisse heerschte, stierven aldaar 14
personen. Verder kwamen de meeste gevallen
in het eiland Tholen voor.
Men zal zich herinneren, dat verleden jaar
de oesterbanken door een plaag in den vorin
van mosselzaad bezocht zijn, welke heel wat
schade heeft aangericht, al was het alleen maar
het finantieële nadeel, dat de pogingen tot weg
neming der kwaal gekost hebben. Men ducht
dezen zomer eene herhaling van dat onheil, om
dat men reeds weer mosselzaad ontdekt heeft,
vooral op het noorden der Iersche bank.
De, re*t*nn3atschnnu\i .^l'Union fait la force"
te Cortgene keerde over het afgeiQOyAï» jaar 5
pet. rente aan hare deelnemers uit.
Meldden we in 'n vorig nummer dat de
heer Salomon, «ewezen directeur van den Kruis
berg, zijn superieuren beschuldigd had, het oog
ie sluiten voor de zedeloosheid van dat ver
beteringsgesticht, thans meldt het U. D. dat
die aanklacht onderzocht is door een commissie
uit de Tweede kamer en dat hare meerderheid
dus minstens drie leden in krachtige
bewoordingen de juistheid der beschuldigingen
en het onrecht, den directeur aangedaan, deden
uitkomen. Doch de voorzitter bewees den
minister den dienst, de zaak aan de orde te
stellen, toen die herren vertrekken moesten.
En toen de heer Willink vertelde dat „de Kruis
berg" heel aardig was en verder alles heel-mooi
noemde, was er niemand, die over de gruwelijke
waarheden één enkel woord sprak. En de heer
Salomon kon zich bedroeven of ergeren en
heengaan.
De justitie te Heiukenszand (Z. Beveland)
beeft onderzoek gedaan naar een moord op een
8-jarig knaapje 'gepleegd. Het hoofd van het
kind was van den romp gescheiden "en in een
hek voor de dieren geworpen.
Het vermoorde jongetje was véór het huwe
lijk der tegenwoordige ouders geboren de man,
verdacht van het plegen van de misdaad, ont
kend tot dusver schuld, doch is gisteren namid
dag uit Heiukenszand zwaar geboeid naar het
huis van bewaring te Middelburg overgebracht.
Bij de firma Ellerman, Harms Co. te Am
sterdam is verschenen en bij eiken boekhande
laar verkrijgbaar gesteld de „alphabetische reis
gids.Voor minder geroutineerde reizigers is
dit boekje zeer gemakkelijk, daar men op één
pagina, naast elkander, uren van vertrek en aan
komst, zoowel voor de heen- als terugreis, be
nevens de tc nemen weg en prijzen, vinden
kan. De prijs is 12Vi.
IERSEKE. Maandagmorgen had hier eeu
ongeluk plaats, dat het treurig gevolg had
kunnen hebben, dat 2 kinderen het leven ver-
I loreu. Bedoelde kinderen, het eene ruim een
i half en het andere 2'» jaar oud, werden door
