Expositie in Rijksarchief te Middelburg
r>r>
BONTMANTELS
DE SriHHE
DANSLES
DANSSCHOOL JANVIER
Veere
heeft nu
vogel
vereni -
ging
Foto Kringetje
Groot Walcheren
Tentoonstelling
is gratis
toegankelijk
GROOT WALCHEREN
Kontant
Geld Nodig
de zuidwester
combinatie
PELTERIJENHUIS VERMEULEN
de scheldebode
VOOR
DE VROUW
MET SMAAK
RESTO - VROUWENPOLDER
huis aan huis-blad
10e jaargang no. 45
bureau: boekhandel hildernisse-lange noordstraat 2- telefoon 2356 uitgave: n.v. rotadruk - postbus 36 - axel
woensdag 20 september 1972
Middelburg
HEROPENING
NU 2 ETAGES GRANDIOZE MODE
Deze week kunt U zich nog aanmelden voor
één van onze gezellige Danslessenclubs.
Iedere maandagavond van 18.30 uur
Beginners - Scholieren
20.00 uur Beatballet
21.00 uur Gehuwden
WEEKEND-MENU
in het nieuw geopende
f Tevens voor al uw partijen, recepties en diners.
Liü
Yööt
Wftfck
Oranje en Zeeland
MIDDELBURG In hel
Rijksarchief aan de St.-Pieter-
straat 38 te Middelburg is 4
september j.l. een nieuwe ten
toonstelling geopend welke zal
duren tot en met 30 september
a.s. Men kan deze tentoonstel
ling van maandag tot en met
vrijdag bezoeken en wel van
9.30-12.30 en 13.30-17.30 uur,
zaterdags van 9.30-12.30 uur.
Op zon- en feestdagen is het
Rijksarchief gesloten. Wie ge
bruik wil maken van een
rondleiding moet zich donder
dags naar het archief begeven
want dan vindt om 14 uur een
rondleiding plaats. Komt u
met een hele groep informeert
u dan of een rondleiding op
andere tijden ook mogelijk is.
Voor degene die niet aan de
rondleiding kan deelnemen ge
ven we hier een kort historie
overzicht van de tentoonstel
ling. De prinsen van Oranje
uit het geslacht van de graven
van Nassau hebben allen be
trekkingen gehad tot Zeeland.
Maar ook voor 1540 toen René
van Chalon, de eerste prins
van Oranje uit dit geslacht,
stadhouder van Zeeland werd,
hadden de graven van Nassau
met Zeeland te maken. Voor
het eerst in 1270 geeft Jan
van Nassau, verkozen bisschop
van Utrecht toestemming voor
de bouw van de Lange Jan
van Middelburg. Deze bis
schop Jan was een jongere
broer van Walram en Otto van
Nassau, de stamvaders van de
Walramse en Ottoonse lijn van
het geslacht. Van de Walramse
lijn stamt af groothertogin
Charlotte van Luxemburg, de
laatste uit haar geslacht. Van
de Ottoonse lijn stamde konin
gin Wilhelmina af. De betach
terkleinzoon van Otto was En-
gelbert 1, graaf van Nassau,
Dietz en Vianden. In 1405
trouwde hij met Johanna van
Polanen, erfdochter van Breda
en Lek. Door dit huwelijk
werd Engelbert een van de
rijkste en machtigste edelen
van de Nederlanden.
In 1415 heeft hij met de
grafelijkheid van Zeeland ru
zie over de grens van Zeeland
en Brabant tussen de landen
van Tholen en Steenbergen.
Zijn kleinzoon Engelbert 2
was in 1485 gouverneur van
de Nederlanden voor de herto
gen Maximiliaan en Filips de
Schone, dus ook gouverneur
van Zeeland. Diens neef en
opvolger Hendrik 3 werd in
1517 stadhouder van Holland
en Zeeland. De enige zoon van
deze Hendrik en zijn tweede
vrouw Claudia van Chalon
prinses van Oranje was Kené
van Chalon, prins van Oranje,
graaf van Nassau, heer van
Breda en net als zijn vader
stadhouder van Holland en
Zeeland. )1540-1544(. Toen
deze eerste Nederlandse prins
van Oranje in 1544 stierf wees
hij zijn neef Willem van Nas
sau, later bijgenaamd de Zwij
ger. Vader des Vaderlands aan
als zijn enige erfgenaam.
Prins Willem van Oranje
trouwde in 1551 met Anna van
Egmond. De zoon uit dit hu
welijk, prins Philips Willem
erfde in 1558 de Zeeuwse be
zittingen op Tholen en Noord-
Beveland waardoor hij eerste
edele van Zeeland werd. Zijn
vader kocht bovendien het
markiezaat van Veere en Vlis-
singen.
In 1559 werd Willem de
Zwijger stadhouder en luite
nant-generaal van Holland,
Zeeland en Utrecht. In de loop
der jaren werd hem nog veel
geschonken zodat na verloop
van jaren de Zeeuwse bezit
tingen van het huis van Oran
je over de hele provincie ver
spreid lagen: St.-Maartensdijk,
Scherpenisse, Kortgene, Ori-
zand, Veere. Vlissingen en
Kloosterzande en omgeving.
Philips Willem werd eerst in
Spanje vastgehouden en ver
bleef later in Brussel en Bre
da. Veere en Vlissingen waren
na de dood van Willem de
Zwijger aan zijn tweede zoon
Maurits toegevallen. Maurits
en zijn broer Frederik Hen
drik hebben beiden in Zeeland
gevochten en waren ook bei
den stadhouder van Zeeland.
Zij en hun opvolgers beza
ten in deze provincie grote
macht. Prins Willem 2, zoon
van Frederik Hendrik werd in
1647 stadhouder der Zeven
Provinciën. Na zijn dood in
1650 begon het eerste stadhou
derloze tijdperk tot 1672, toen
Willem 3 stadhouder van Zee
land werd. Van 1702-1747 was
iet tweede stadhouderloze
tijdperk. Prins Willem 4 kreeg
het in 1732 met de Staten van
Zeeland aan de stok over het
markiezaat van Veere en Vlis
singen. De Staten van Zeeland
vonden het niet nodig Willem
opnieuw te belenen met deze
beide steden en verklaarden
Veere en Vlissingen tot vrije
grafelijke steden. In 1747 was
het echter in Veere dat de
Oranje-gezinde beweging be
gon om prins Willem 4 stad
houder van Zeeland te maken.
Dit oproer sloeg over heel
Zeeland zodat binnen twee
weken het stadhouderloze tijd
perk afgelopen was. Nog het
zelfde jaar werd prins Willem
erfstadhouder van Holland en
500
vindt u in onze speciaalzaak met eigen atelier
- BONTHOEDEN - NERTSCOLLIERS - CRAVATTEN
VISMARKTSTRAAT 19 - BREDA
OPLAGE 15.900 EX.
Verschijnt wekelijks gratis huis aan huis in alle plaatsen behorende
tot de gemeenten Middelburg. Arnemuiden, Veere. Mariekerke en
Domburg.
IN COMBINATIE MET
TOTALE OPLAGE 32.500 EX
huis aan huis-verspreiding op geheel Walcheren.
ADMINISTRATIE:
N.V. Rotadruk. Axel
Nassaustraat 3
Postbus 36
Telefoon 01155-2320
REDACTIE:
Mevr. B. Mulder-Kenter
Oost-Sou burg
Platanenstraat 27
Telefoon 01183-1997
01600-22341 ftoestel 229.)
ADVERTENTIE-
EXPLOITATIE:
H. Barends, Vlissingen
A. Brouwerlaan 34
Telefoon 01184-3527
DRUK:
Toezending technische
materialen aan:
N.V. Rotadruk. Axel
Nassaustraat 3
Postbus 36
T elefoon 01155-2320
voor aanschaf woning, auto
bromfiets, caravans, plezierboten,
tv, meubelen e.d.
Ass.kantoor
A.J. PROVOOST
Voorborch 2, bij de Breeweg,
Tel. 01180-4287
VERZEKERINGEN,
FINANCIERINGEN.
HYPOTHEKEN.
PERS.LENINGEN.
BEMIDDELING BIJ IN— EN
VERKOOP VAN ONROEREND
GOED.
Zeeland. In 1751 werd hij als
markies van Veere en erfheer
van Vlissingen gehuldigd. Zijn
zoon prins Willem 5 volgde
hem datzelfde jaar op als erf
stadhouder van de verenigde
provinciën en ook in de
Zeeuwse bezittingen en heer
lijkheden, aanvankelijk onder
voogdij maar in 1766 zelfstan-
dig. In 1786 bezocht de stad
houderlijke familie Zeeland.
Nog geen jaar later ontstonden
er in verscheidene plaatsen
oproerige bewegingen van
prinsgezinden tegen patriotti
sche regenten. In 1795 vlucht
te de stadhouder naar Enge
land. pas in 1813 kon hij weer
voet aan Scheveninpse wal
zetten. In mei 1814 waren
Walcheren en Staats-Vlaande
ren bevrijd van de Fransen en
het eerste wat koning Willem
1 toen deed was Staats-Vlaan
deren bij Zeeland voegen,
waardoor het Zeeuwsch-
Vlaanderen werd. Belangrijk
was ook de door hem bevor
derde aanleg van de nieuwe
haven voor Middelburg. Ko
ning Willem 2 woonde in 1841
de feesten ter gelegenheid van
de onthulling van T stand
beeld van Michiel de Ruijter
in Vlissingen bij. In 1862 be
zocht koning Willem 3 Zee
land, in 1894 koningin-regen
tes Emma en koningin Wilhel
mina en in 1907 koningin Wil
helmina en prins Hendrik.
Alle bezoeken gaven aanlei
ding tot feestelijkheden In het
prinsgezinde Zeeland. De kro
ningsfeesten voor koningin
Wilhelmina in 1898 gingen
gepaard met een grote Zeeuw
se Oranje-tentoonstelling.
Sinds 1907 z^jn de bezoeken
van de Oranjes te frequent
geweest om op te sommen.
Wel vermeld moet worden dat,
toen koningin Wilhelmina na
de tweede wereldoorlog Ne
derlands grondgebied betrad,
dit gebeurde in Eede bij Aar
denburg. Ook in deze maand
zal een prinses van Oranje
Zeeland bezoeken. Aan de
tentoonstelling werd medewer
king verleend door het Ko
ninklijk Huisarchief te 's-Gra-
venhage, Zeeuws Museum te
Middelburg, Documentatiecen
trum Zeeuws Deltagebied, de
heer J. P. B. Zuurdeeg te
Middelburg en het Algemeen
Rijksarchief te 's-Gravenha-
Re-
Donderdag 21 september
Na grote verbouwing van
onze zaak in de
Lange Vorststraat
RECEPTIE TUSSEN 17.00-19.00 UUR
GOES VLISSINGEN
Lange Vorststraat 81 Aagje Dekenstraat 7
Cantine Camping „Ijsbaan"
Koninginnelaan 55, Middelburg Privé Tel. 01100 - 4882
Schelvislever op toast
Heldere Groentesoep
Visfilets Caprice
of
Escalope Oriëntal j 2 5()
IJs
Koffie
I Ons restaurant is het gehele jaar geopend.
BEGRAFENIS EN CREMATIE VERZORGING
J. M. GROEN S. M. OVERTOOM
VLISSINGEN: ROCHUSSENSTRAAT 3
Tel (01184) 3417
b.g.g. (01184) 2772
SOUBURG: Tel. (01183) 1801
VEERE In een onlangs
door ons geplaatst artikel over
de Zeeuwse bond van kanarie
teelt en vogelbescherming
werd reeds voorzichtig mel
ding gemaakt dat men in
j Veere en omstreken bezig was
j met de oprichting van een af
deling. Toen waren evenwei
nog te weinig leden. Nu is op
30 augustus deze afdeling toch
van start gegaan en wel met
twaalf leden, twee meer dan
de geplande tien die noodza
kelijk zijn.
Deze nieuwe vereniging in
het ditrict 7 heeft zich tot
taak gesteld de kop van Wal
cheren, van Veere tot Zoute-
lande en van Biggekerke tot
Vrouwenpolder, te steunen
waar het vogelliefhebbers be
treft. Weer vraagt men ons de
aandacht op de vele vogelver
enigingen op Walcheren te
vestigen. Er zijn zoveel lief
hebbers, maar de verenigingen
hebben ze niet als lid. De
gewestelijke secretaris, de
heer C.J. Hoogenboom, Toren
straat 40 te Serooskerke, die
ons dit allemaal toevertrouwt
verzoekt dan ook deze mensen
om eens contact op te nemen
met hem of met een plaatselij
ke vereniging. Wil men zich
absoluut niet binden, bezoekt
u dan 14, 15 en 16 december
de gewestelijke tentoonstelling
in de Stadswijnkelder te Kort
gene, dan kan men zich eerst
eens overtuigen wat er niet
allemaal voor de vogelliefheb
bers gedaan wordt. Degene
met een prachtige volière is;
welkom maar daarnaast mogen
zij die alleen maar een kana-
ricpiet hebben ook gerust ko
men. Met het eerste als met
het twee en al wat daar tussen
zit zijn wel eens moeilijkhe
den en in zo'n vereniging kan
men daar eens over praten.
Een goede organisatie is
maar alles, beste mensen.
Jammer vind ik het dan
ook om te moeten constate
ren, dat het wal dat betreft
op het Goese secretarie niet
allemaal koek en ei is. Zo
leek het tenminste verleden
week, toen tijdens een hu
welijksplechtigheid op het
Goese stadskantoor, de
ambtenaar van de burger
lijke stand de volgorde van
z'n toespraak volledig kwijt
was. Toen de goede man op
een gegeven ogenblik z'n
blaadje omsloeg om, zoals
hij dat al ettelijke keren
had gedaan om zijn rede
voering te ven'olgen, bleek
de volgorde niet meer te
kloppen. De een of andere
onverlaat had waarschijn
lijk stiekum de velletjes
door elkaar gemikt om de
voorlezer een keurige loer te
draaien. Nu dat is gelukt!
Hij stond voor aap! Jam
mer alleen was, dat het
bruidspaar dat vol ver
wachting naar hem opkeek
min of meer de dupe werd
van deze grap. Of was het
misschien toch geen grap
en had de betreffende hu
welijkssluiter uit sleur ver
geten om zijn goede woor
den netjes achtereen te leg
gen Het zal wel altijd een
raadsel blijven. Gelukkig
was ook hier eind goed, al
goed. omdat het bruidspaar
meer geloof in elkaar dan
in de ambtenaar toonde en
zich gehuwd en wel enkele
ogenblikken later in het
volle leven stortte! Een
veel aangenamer bericht
kwam deze week uit Rot
terdam. waar enkele van
onze voor-ouders op een
en twintig september 1922
een zangvereniging opricht
ten. Wat heeft dat nu met
onze provincie te maken
zult u zeggen. Dat zal
ik u vlug uit de doeken
doen. Het waren namelijk
oud-Zeeuwen, die hiertoe
het initiatief namen en
vanuit de moedervereniging
van oud-Zeeuwen in Rot
terdam, genaamd Zeelandia
een zangvereniging met de
zelfde naam stichtten.De-
ze club bestaat dus deze
week vijftig jaar, iets wat
mijn oude Zeeuwse hart
goed doet. Ik vind het be
paald een geruststelling om
te weten dat mensen, hier
geboren en getogen, zich
elders in den lande her
groeperen om de naam van
Zeeland hoog te houden.
Deden de mensen die van
uit andere plaatsen in ons
land hier komen wonen
hetzelfde, dan zou het er
veel Zeeuwser uitzien. Een
positief bericht kwam overi
gens ook uit Oost-K apelle
waar het zeehospitum Zon
neveld verleden week een
speeltuin rijker is gewor
den. Dit kon gebeuren om
dat de bed rijfsschool van
de Hoechst de speeltoestel
len ven'aardigde en speci
aal met de constructie heeft
rekening gehouden met de
toekomstige gebruikertjes.
Aangepaste toestellen dus,
waardoor we deze industrie
eens van een geheel andere
kant leren kennen. Wordt
zij in de regel verweten
alleen te zorgen dat de ge
zondheid van andere mede
burgers in gevaar komt,
thans treedt zij toch wel op
een geheel andere manier
op de voorgrond! En ik
vind. dat is een beste pluim
waard!
d'OESTER
ifVJMf
Het schijnt dat onze foto
graaf niet erg met Walcherse
gezichten op de hoog te is.
Ook deze week moeten we
weer een winnaar melden van
ver weg. Nu is het de heer
Westrate, Nieuwe Rijksweg 47
te 's-Heer Arendskerke. Bent
u deze week de winnaaries)?
Even langs het kantoor op het
Spuiplein en de deelnemende
winkeliers zullen u met open
armen ontvangen. Deze week
bovendien een nieuwe prijzen-
schenker: Moeke's Lunchroom,
Nieuwendijk 51, Vlissingen,
bon voor 2 pannekoeken plus
koffie voor 2 personen.
De gulle gevers zijn: Ban
ketbakkerij Faber, Badhuis
straat 28. de bekende kwali
teitstaart. Slagerij De Vries,
Walstraat 46, een pond bief
stuk. Vishandel Frans de
Munck, Oude Makt 11, een
kilo gebakken vis uit de zater
dagreclame. Drogisterij Luit-
wieler, Lange Zelke 50, een
luxe flacon badschuim. Smith
Kaas, marktkraam een pond
kaas naar keuze. Slagerij Oos-
terom, Walstraat 100. 300
Grahi vleeswaren. kt Goudop-
FOTO BACK
pertje, Walstraat, waardebon
van f 5,-. Brillenspecialist T1I-
roe, Walstraat 81, kamerther
mometer. Bloemsierkunst Dek
ker, Kaaalstraat 50, Oost-Sou
burg, bloemen of planten naar
keuze ter waarde van f 5,-.
Eethuis De Snuiver, Walstraat
20, Vlissingen, 2 broodjes naar
keuze of twee koffie met ge
bak. Nilfisk, Coosje Busken-
straat. spaarpotje in de vorm
van een stofzuiger. Dranken-
import Jan Duimell, Hermes-
weg 23, Vlissingen. fles sherry
t.w.v. f 3,95. Annikes Cafetari-
a, Betje Woifplein. twee
broodjes Annikes met koffie.
Schoonmaakbedrijf VUKO,
Bilderdijklaan 10-12, Vlissin
gen. gratis schoonmaakbeurt
ramen. Fa, Van de Vijver, Ra
dio en t.v.. Kanaalstraat 12,
Oost-Souburg, I pak stofzui-
gerzakken. Filiaal Koopcen
trum Groenendijk, 1 maal gra
tis batterijen voor transistorra
dio. Midgetgolfbaan Delta,
Burg. van Woelderenlaan,
Vlissingen. gratis speelronde
en 2 consumpties. Bloemen-
huis Mies, Scheldestraat 52,
Vlissingen. 1 bos bloemen
t.w.v. f 6,-.