«t» GRUTTERSWAREN
SÏAÏiN-üENERAAL.
BINNENLAND.
GOES.
ZEELAND.
Bij Ruwe
Gesprongen
Handen
«EER EN WIND.
IEDERS OORDEEL:
DUKOL BRENGT VOORDEEL!
(Dagblad Abonnementsprijs 2.30 per kwartaal (Buiten Goes plus 20 ct.
|roor expeditie). Weekabonnementen in Goes 18 cent per week.
De advertentieprijs is voor de gewone advertentiën 30 cent per regel;
•oor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bi) abonnement
•oor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Kantooi voor GOES Turfkade, telefoon no. 17.
Middelburg, Redactie tel. 269; Administratie teL 139.
Postcheque- en girorekening 43255.
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regal
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uii-
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 6 regeto
opgenomen 75 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven d
^Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5
No. 203.
Drie Bladen.
ZATERDAG 10 DECEMBER 193 2.
Eerste Blad.
119e Jaargang.
TWEEDE KAMER.
Economische Zaken en Arbeid.
In de avond (en nacht) vergadering
van Donderdag op Vrijdag is begonnen
mei de behandeling der begrooting van
Economische Zaken en Arbeid, waarbij
bij de afdeeling arbeidsverzekering di
verse uitbreidingen der sociale lasten
werden bepleit.
Minister Verschuur zeide dat aan
uitbreiding der sociale verzekering thans
helaas niet kan worden gedacht. Van
verschillende factoren is het afhankelijk
of nog iets voor de ouden van dagen
kan worden ondernomen.
Bij de afdeeling Handel en Nij-
verheid wees demimster er op, dat
de eerste taak van de regeering is het
bedrijfsleven van fouten te zuiveren,
opdat de crisis ook zuiverend zal wer
ken. Onze verhouding met Duitschland
blijft moeilijk. Het deviesverkeer zal
worden gestimuleerd. Hij verdedigde de
gevoerde contingenteeringspolitiek en
zegt, dat het buitenland steeds moet be
grijpen, dat wij niet anders beoogen dan
ons te consolideeren.
De moeilijkheden van den midden
stand hebben sprekers zeer bijzondere
aandacht. Om het hotel- en restaurant
bedrijf te helpen, zal het vreemdelin
genverkeer worden bevorderd.
Aangaande Twente zegt hij, dat het
een angstwekkend vraagstuk is.
Ten aanzien van de scheepvaart zegt
spreker, dat de toestand hoogst zorge
lijk moet worden genoemd en dat de
regeering zoekt naar een bruikbaar
steunplan.
In de vergadering van gister vroeg de
heer Ketelaar (v.d.) een interpella
tie aan betreffende den stand der^ on
derhandelingen tusschen den minister
van binnenlandsche zaken en B. en W.
van Amsterdam over de eventueele in
standhouding van de rijksvroedvrouwen
school te Amsterdam. Dinsdag a.s. wordt
over deze aanvrage beslist.
Bij de gister voortgezette behandeling
dier begrooting betoogt de heer
Van Voorst tot Voorst
(r.k.) dat we den overgebleven
export van de landbouwproducten met
hand en tand moeten verdedigen. Hij
dringt aan op heffing van graanrechten
De heer Lovink (c.h.) acht beper
king der productie voor verschillende
landbouwproducten noodzakelijk en
dringt aan op verhooging van het meng-
percentage van inlandsche tarwe in ons
brood.
De heer E b e 1 s (v.d.) wil geen duur
zame bescherming van het inlandsche
product en geen graanrechten. Hij dringt
aan op spoedigen steun voor den rog
gebouw.
De heer Bakker (c.h.) zegt, dat alles
moet worden gericht op uitbreiding der
exportmogelijkheid. Hij wil meer steun
voor de vlasteelt, alsook verbetering
van de positie der landarbeiders.
De heer van der Sluis (s.dwijst
op de onvoldoende werking der crisis
pachtwet. De regeering moet meer doen
voor de hypotheekboeren.
De heer Schouten (ar.) betoogt,
dat de richtprijs voor tarwe op 12
moet worden gehandhaafd en dat in
verband daarmede de regeering de om
zetting van gras- in bouwland niet be
lemmert. Spr. vraagt inlichtingen over
den toestand jtn hel bakkersbedrijf.
Voorts vraagt bij of de margarinefabri-
kanten het samen eens zijn geworden
en extra winsten uit de crisiszuivelwet
halen.
De heer Biercma (lib.) betwijfelt
of de oude exportmogelijkheden ooit
terugkomen. De landbouw moet zich
meer toeleggen op den verbouw van in
ons eigen land te verbruiken produc
ten.
De heer van Rappard (lib.) be
pleit de oprichting van een landbouw-
hypotheekbank, met een semi-officieel
karakter.
Mevr, B a k k e rN o r t (v.d.) wil
strenger toezicht op het vervoer van
vee per spoor of auto, alsook voorschrif
ten dat alleen bevoegden operaties op
vee verrichten, en dringt aan op maat
regelen ter bescherming van den vo
gelstand.
De heer van den Heuvel (a.r.)
komt op tegen beperking der teelt aan
tarwe, het eenige product waarvan we
in ons land niet te veel hebben.
De heer F1 e s k e n s (r.k.) bepleit de
belangen der hypotheekboeren -en de
oprichting van een rijksvoorschotbank
te htsnnen behoevè.
D.e heer Hiemstra (s.d.) wenscht
regeeringsmaatregelen ter verbetering
der buitengewoon slechte loonen van
de landarbeiders.
De heer Weitkamp (c.h.) bepleit
miforme productie en behandeling, op
.et voorbeeld van Denemarken.
De heer V o s (r.k.) betoogt dat
als er weer evenwicht zal zijn be
reikt tusschen productie en consumtie
van suiker, voor de bietenteelt betere
tijden zullen aanbreken.
De heer Kampschoer (r.k.) vraagt
regeeringssteun voor het bloembollen-
bedrijf.
De heer v Zadelhof (s.d.) bepleit
evenals mevr. BakkerNort verbete
ring van veevervoer en bescherming
der zangvogels.
Dinsdag voortzetting
BIJ GAL- EN LEVERZIEKTEN, gal-
steenen en geelzucht regelt het natuur
lijke „Franz-Josef'-bitterwater de spijs
vertering op absoluut volkomen wijze.
(Ingez. Med.)
CREDIET VOOR MIDDENSTANDS-
BEDRIJVEN.
Het algem. bestuur van den Kon.
Nederl. Middenstandsbond te 's-Gra-
venhage, heeft de Tweede Kamer ver
zocht,te bevorderen dat een algemeene
regeling worde in het leven geroepen
ter voorziening in de credietbehoeften
van levensvatbare middenstandsbedrij-
ven, welke door de crisis zijn getroffen
en thans door de middenstandsbanken
niet kunnen worden geholpen.
DE NIEUWE RECHTERLIJKE
INDEELING.
Aan de Memorie van Antwoord op
het V. V. der Tweede Kamer over de
opheffing van rechtbanken en kanton
gerechten, en de daardoor ontstane
nieuwe rechterlijke indeeling ontleenen
wij nog, dat het arrondissement Mid
delburg zal omvatten de kantons
Middelburg, Oostburg, Neuzen en Zie-
rikzee.
Hei kanton Middelburg wordt ver-
groot met het kanton Goes.
Het kanton Oostburg blijft onver
anderd.
Het kanton Neuzen krijgt het ge-
heele kanton Hulst.
Het kanton Zierikzee blijft on
veranderd.
DE OVERBRUGGING VAN HET HOL-
LANDSCH DIEP.
Blijkens de Memorie van Antwoord
van den Minister van Waterstaat op het
V. V. der Tweede Kamer over de
Waterstaatsbegrooting zijn de plannen
voor den bouw van de brug over het
Hollandsch Diep nog niet gereed en is
het onderzoek omtrent de juiste plaats
van de brug nabij Moerdijk nog niet ge
ëindigd. Intusschen wordt er op gere
kend, dat in 1933 met de uitvoering van
de werken zal kunnen worden aange
vangen. Aan Moerdijk als plaats voor
de brug blijft de minister verre de voor
keur geven boven Willemstad.
Vleitaal is gewoonlijk leugentaal.dige gaaf gehouden werk, vol verhaal-
Sluii daarvoor zoowel uw oor als beeldingen, zoo belangrijk ook voor de
ninpt mnnrl Javaansche geschiedenis. En met de
Boroeboedoer, de Prambanan, minder
bekend, doch wel zoo schoon.
Tenslotte: even in Soerabaya, en ein
delijk den terugkeer per K. L. M.!
Een dankbaar applaus beloonde den
spreker, die door den voorzitter, den
heer N o e st, was ingeleid. Deze memo
reerde het oprichten der afdeeling juist
twintig jaar geleden!
eenigingen in Zéé land bericht, dat, in
verband met de crisis, de verpleegprijs
met ingang van 1 December j.l. tijdelijk
is verlaagd tot 1.25 per dag voor Groe
ne- en Wit-gele Kruisvereenigingen en
tot 2 en 2.50 per dag voor particu
lieren.
MIDDEISUR6.
Met auto, boot en tent over Java.
Vanwege de Walchersche afdeeling
van de Nederiandsche Reisvereeniging
was gisteravond in de geheel bezette
bovenzaal der sociëteit ,,De Vergenoe
ging" dr. W. G. N. v. d. Sleen, uit Haar
lem, de leider van een auto-, boot- en
tenttocht over de belangrijkste der
groote eilanden van onzen Indischen
archipel Java. Een belangwekkende,
leerzame reis, al was dan veel, door de
huidige zorgelijke tijden, speciaal voor
Indië, al verleden geworden, sinds twee
jaar. Hopen wij allen, dat die spoedig
voorbij zijn
Voor de reis naar Indië is noodig de
vaart herwaarts, liefst op een dier vier
groote mailschepen,in IA a 2 jaar tijd
gebouwd. Schepen, hier te lande ge
bouwd, elk van zoo'n 10 a 12 en 15
millioen. Sommen, die enormen invloed
hebben op den bloei en welvaart van
ons land. De vaart naar Indië dus naar
Tandjong Priok, een dier schitterende
havens, die men in ons Indië aantreft,
als nergens in Azië. Even 'n luchtreis
boven Batavia, even naar het Konings
plein, den Molenvliet, even een stukje
Javaansch leven.
Dan: Buitenzorg, tusschen Gedeh en
Salak, met 's rijks plantentuin en zijn
schitterenden tropischen plantengroei.
Zeer mooi die ^etaties, die overgroei
ing met klim- en slingerplanten. En
vooral: de proefstations rondom, we
reldberoemd. Van Buitenzorg naar Soe-
kaboemi leidt een mooien asphaltweg,
dan zijn we gauw aan de Wijnkoopers-
baai, waar we lang „kampeeren". Waar
we genieten van de flora en iets voe
len van de geweldige beklemmend,
ondoordringbaarheid van een oerwoud,
en den snellen plantengroei daarin, waar
we een indruk kregen van leven in een
Indisch huis, ver van Westersche be
schaving. Al is dan Palaboean geen
plaats meer, waar eens in de maand
maar verbinding met de buitenwereld
was, 25 jaar geleden. We ondervonden i is niet positief.
L 1u::
DE GASTHUISQUAESTIE.
Wat nu te doen?
Men schrijft ons uit Goes:
Zal de Raadszitting van a.s. Maandag
de beslissing brengen in de Gasthuis
kwestie? 't Is zoo hard noodig Wordt
het voorstel van B. en W. aangenomen,
dan komt deze zoo dringend noodige be
slising nóg niet en blijft de zaak weer
maanden en maanden hangen.
Het eerste advies van de Vereeniging
van Nederiandsche gemeenten is inder
tijd aan de Raadsleden gezonden, terwijl
B. en W. geen beoordeeling van dat rap
port hebben overgelegd. Zij zwegen.
Uit de memorie van antwoord van het
Gasthuisbestuur blijkt dat B, en W. in
een bijeenkomst met het Gasthuisbestuur
hebben medegedeeld, dat de woorden
„misleiding" en „grove nalatigheid" in
het rapport der Vereeniging van Neder
iandsche gemeenten gebezigd, door hen
afgekeurd werden.
Het Gasthuisbestuur heeft in die me
morie de verwachting uitgesproken, dat
B, en W. nu toch hun meening ook wel
eens in het publiek zouden uiten. Tot nu
toe is dat nog niet geschied. Men kan
niet zeggen, dat dit op eenige welwil
lendheid duidt tegenover een college,
dat een gemeente-instelling geheel be
langeloos en met groote toewijding be
stuurt en wiens leden veel tijd daarvoor
beschikbaar stellen.
Thans schijnt een rapport van de Ver
eeniging van Nederiandsche Gemeenten
als antwoord op de memorie van het
Gasthuisbestuur verschenen te zijn. Op
merkelijk is, dat B. en W. nu een geheel
andere tactiek volgen. Nu komt het rap
port niet buiten hun college, maar is het
verwerkt in hun voorstel aan den Raad.
Op een buitenstaander maakt deze
veranderde handelwijze indruk. Het
geeft te denken
Wanneer we het voorstel van B. en
W. lezen, dan maakt het niet den in
druk afkomstig te zijn van een college,
dat zich in zijn meening sterk voelt. Het
Bij Kon. besluit zijn benoemd in de
provincie Zeeland:
tot plaatsvervanger van den dijkgraaf
van het waterschap Ooster Zwake J.
Rijk, te 's-G ravenpolder;
tot plaatsvervanger van den dijkgraaf
van den Stad-Philippinepolder, G. S. J.
Taelman, te Philippine;
tot lid van het bestuur der water-
keering van den calamiteuzen Vlietepol-
der, S. H. van den Berg, te W i s s e k e r-
k e.
Verlaging verpleegprijs.
Het bestuur van het kinderzeehospi-
tium „Zonneveld" te Oostkapelle heeft
aan alle Groene- en Wit-gele Kruisver-
h. w. mede de moeilijkheden bij het
uitvaren in de branding (drie flinke gol
ven, dan 'n stilte), bij het oversteken
(doorwaden) van een rivier, en voelden
mede de dreigende gevaren rondom: van
slangen, van panters. We bezochten 'n
rubberplantage, en vernamen, dat het
Nederlandsch Gouvernement voor
schrijft, dat geen plantage mag worden
aangelegd op gronden, die wel eens door
de inlanders binnen de eerste 20 jaar
zouden kunnen worden gebruikt! We
zagen en leerden hoe de inlander voor
zich zelf kan zorgen, door het kweeken
van eigen landbouwproducten. Wat
thans ook zoovele ontslagen Europe
anen doen, nu er in het moederland
geen werk is te vinden.
Bandoeng, met thee- en kinacultuur:
95 pCt. van den kinaoogst komt uit
onze Oost! We zagen theepluksters aan
het werk. En we brachten een lang be
zoek aan de bergen van Java. Op de
Gedeh, als op vele vulkanen van Indië
bloeien zoowaar debegonia's
Veel foto's liet dr. v. d. Sleen ons
zien, en veel vertelde hij over de wer
king dezer vulkanen: de geweldige tem
peraturen, de verplaatsing der eruptie-
punten. Van de rijstcultuur op de geter
rasseerde rijstvelden, hoe wij de Java
nen daarvan niets hebben hoeven te lee-
ren; alleen de irrigatiekanalen over
groote afstanden.
We reisden nog even naar Semarang,
naar Djocja, en hoorden van de cere
moniën bij den sultan. We bekeken
even een suikerplantage; we bezochten
het hoofdmonument van de Boedhisti-
sche cultuur: de Boroeboedoer, tus
schen 750 en 900 gebouwd, dit gewei-
Dat het Gasthuis een gemeente instel
ling is, wordt door het Bestuur der Ver
eeniging van Nederiandsche Gemeenten
volmondig toegegeven in zijn eerste rap
port en is ook door B. en W. erkend ii
de toelichting tot het voorstel om de ge
meente garant te doen zijn voor de kas
geldleening van 15000. De consequen
ties voortvloeiende uit het zijn
van een gemeente-insteling worden door
B. en W. evenwel niet gevoeld.
Het Gasthuis is als gemeente-instelling
een onderdeel van de gemeente-huishou
ding. Wanneer de revenuen van de
rechtspersoon onvoldoende zijn, blijken
de uit een door het hoogste gezag in de
gemeente, den Gemeenteraad, goedge
keurde rekening, dan moet de gemeente
het kwaad slot der rekening betalen
Met deze verplichting nu komen B. en
W. niet voor den dag, maar zij willen
zich niet „afzijdig" houden
„Niet afzijdig" houden van het te kort
van een gemeente instelling, krachtens
door den Raad goedgekeurde rekening
Zooals het voorstel daar ligt is het dus
een welwillendheid, zij het in het belang
der gemeente.
Een vrijgevigheid, zooals die dus t e
genover andere niet-ge
meenteinstellingen ook zou
kunnen gelden. Maar dat kan
casu toch niet de grond voor een bijdra
ge uit de gemeentekas zijn
Hier is „een gemeente-insteling, door
de burgerlijke overheid geregeld en door
haar of van harentwege bestuurd
(woorden van art. 2la der Armenwet), de
bestuurders worden door den Raad be
noemd, hare begrootingen en rekeningen
hebben de goedkeuring van den Raad
(Ingez. Medj
Middelburg, Vrijdag 10-XII-'32: hoogste
luc ht temperatuur 1.1 C; (34 "F.j;
laagste —2 °C 28 °F), Heden 9 h:
0.4 C; 12 h: 1.3 °C. Geen regen of
neerslag. Hoogste barometerstand 772
mm; laagste 770 mm.
Hoogste baroeterstand 776.4 mm te
Thorshavn Stornoway; laagste 744 mm
te Vardoe.
Verwachting tot Morgeaavoadi
Zwakke tot matige O. 'tot N. wind, ge
deeltelijk bewolkt, kans op eenige
sneeuw, matige tot lichte Torst in het
Z.O., in hei N.O. lichte vorst tot tem
peratuur om het vriespunt.
Zon op: 8 h 00; onder 15 h 45, Licht
op; 16 h 15. Maan op: 13 h 44; onder
h 33.
Zondag tl Dec. Zon op: 8 h 01; onder
15 li 45. L:cht op: 16 h 15; Maan op:
14 h 07; onder 6 h 47. V.M. 13 Dec.
en Laagwater te Vlissingea.
28 min, en Domburg
Veer? 38 min. later.
Hoog-
Westkapelle is
23 min. vroeger;
(S springtij).
Dec.
Hoogwater.
Za. 10 11,42
Zo. 11 0.08 12.20
Ma. 12 0.44 12.54
Laagwater
5.46 18.15
6.27 18.50
7.04 19.22
Hoog- en Laagwater te Wemeidinge
Za.
Zo.
Dec.
Ma.
10
11
12
1.06
1.51
13.23
14.04
6.06
7.36
18.30
19.50
Hoogwater.
2.31 14.42
Laagwater
8.12 20.24
noodig, in de artt. 23-25 der Armenwet
wordt de wijze van beheer geregeld,
waarbij voor handelingen en overeen
komsten, zelfs van geringe beteekenis, in
vele gevallen de machtiging van Gede
puteerde Staten noodig is, de veror
dening op de instelling wordt door den
Raad vastgesteld en gewijzigd.
Zou de dekking der te korten, opre-
gelmatige w ij ze ontstaan, dan
van de welwillende vrijgevigheid afhan
gen, zooals bij particuliere inrichtingen,
die om steun aankloppen? Dat strijdt
toch geheel met het zijn van een ge
meente-instelling
Blijken de tekorten het gevolg te zijn
van een beheer, waarbij het bestuur zich
aan grove nalatigheid heeft schuldig ge
maakt of van handelingen in strijd met
de wet, dan zijn de bestuurders hoofde
lijk aansprakelijk voor de schade, die zij
veroorzaakl hebben, maar zoolang van
deze nalatigheid of handelingen niet
door een rechterlijk vonnis
blijkt, is de gemeente aansprakelijk voor
de tekorten.
In het geschrift door den voorzitter
van het Gasthuisbestuur, den heer Joh.
Pilaar, den 7 Februari uitgegeven blijkt,
dat onze voorvaderen de positie van het
Gasthuis ais gemeente-instelling toen
reeds zeer juist inzagen. Van 18591900
werden de tekorten door de gemeente
gedragen. Daarna was dat door hoogere
inkomsten niet meer noodig.
Er schijnt wel eens beweeerd te wor
den, dat het Gasthuis in zijn geheel geen
instelling van weldadigheid is, vallende
onder de Armenwet, omdat in 1927 het
ziekenhuis verbouwd en vergroot is. De
ze meening is evenwel onjuist, want ook
na die verbouwing is de instelling in
haar geheel steeds door B. en W, op de
volgens art. 3 der Armenwet opgemaak
te lijst van instellingen van weldadigheid
in de gemeente, geplaatst, terwijl ook
uit een arrest van den Hoogen Raad van
10 Juni 1927, bevestigende een arrest
van het Hof te 's-Gravenhage van 28
Juni 1926 blijkt, dat de meeninig onjuist
(Ingez. Med.)
In 1 8 7 8 heeft de stichting van een
voor dien tijd modern ziekenhuis
plaats gehad, dat in 1927 tot het thans
