SOLA SILVER
LUSJE L
E S N
Kleine Bazar Goes
TWEEDE BLAD VAN DE GOESCHE COURANT VAN VRIJDAG 25 NOVEMBER 193 2.
No. 190.
BELGISCHE BRIEF.
{Van onzen bijzonderen correspondent).
De verkiezingen op 27 Nov.
De verhouding der
partijen. Een brief van het
episcopaat. Wat de katho
lieke propagande in de hand
werkt. Verdeeldheid bij
de Vlaamsche nationalis
ten.
Brussel, Nov. 1932.
In Mei, 1929, bij de vorige wetgeven
de verkiezingen, werden gekozen: 76
katholieken, 70 socialisten, 28 liberalen,
11 Vlaamsche nationalisten, 1 commu
nist en de onafhankelijke De Lille. De
katholieken verloren toen twee en de
socialisten acht zetels, terwijl de libe
ralen er vijf bij wonnen. De communis
ten, die in 1925 twee candidaten naar
de Kamer stuurden, verloren in 1929 een
dezer zetels. Hoe zal het land op 27
November stemmen?
In onzen vorigen brief schreven wij,
dat men het als vaststaand mag beschou
wen, dat het na de verkiezingen tot
geen anti-clericaal cartel tusschen libe
ralen en socialisten komen zal. Wij mee-
nen dit nog, alhoewel er sedert dien nog
wat is gebeurd, dat door de katholie
ken wordt gebruikt om de meening in
gang te doen vinden, dat, bij een ka
tholieke nederlaag, het uit zal zijn met
de gewetensvrijheid en vooral een nieu
we school-oorlog zal beginnen.
Te Antwerpen werd de stad bestuurd
door een Vlaamsch democratische coa
litie, het ,,mystisch huwelijk", zooals
men de coalitie heeft genoemd, van Van
Cauwelaert en Huysmans. De liberalen
waren uit het college van burgemees
ter en wethouders gebleven, omdat zij
tot geen prijs in eenzelfde college wilden
zitten met de socialisten. Bij de jongste
gemeenteraadsverkiezingen hebben de
liberalen zetels verloren. De liberale
partij moet echter aan het bewind zijn
om te kunnen bloeien en nu wil de li
berale groep van den gemeenteraad voor
alles aan het bewind komen te Antwer
pen. De socialisten zijn er nu goed i
noeg voor en de socialisten hebben de
liberalen voorstellen aanvaard, terwijl
de katholieke bondgenooten, die hen
tegen de liberalen in, jaren lang niet heb
ben willen prijs geven, aan den dijk
worden gezet. Dit besluit is genomen
door een 700-tal personen, leden van de
socialistische federatie te Antwerpen,
die er echter een paar duizend telt. De
andere leden waren niet opgekomen om
aan de stemming deel te nemen. Het
besluit werd genomen legen het advies
van de leiders, nl. Huysmans en Van
Eekeiers, in. En onmiddellijk daarop is
de katholieke pers van leer getrokken,
om, aan de hand van wat te Antwerpen
js gebeurd, te betoogen, dat het anti-
clericaal cartel gevormd is en de katho
lieke scholen en alle andere katholieke
instellingen in gevaar zijn, want dat, na
de wetgevende verkiezingen, ook een
anti-katholieke regeerings-meerderheid
zal worden gevormd. En om dit nog dui
delijker te bewijzen, beroept men zich
op de andere coalities in kleinere plaat
sen, zooals Ostende, waar de katholieken
eveneens in deminderheid worden ge
bracht.
Men moet bij de beoordeeling van dit
alles evenwel niet vergeten, dat men in
verkiezingstijd leeft en dat te Brussel
de hoofdstad, het liberaal katholiek car
tel is vernieuwd, zonder dat de katho
lieken subsidies voor hun scholen beko
men. De hoofdzaaK zal dan ook wel zijn,
om zooveel mogelijk de stemmen, die
anders naar Vlaamsch nationalistische
lijsten met katholieke candidaten zou
den gaan, voor de officieele katholieke
lijst te behouden. Tenzij de uitslagen 'n
DERWENT", ALIAS
THORNTON
door
Herman Anionsen.
Lang zaten ze zwijgend tegenover
elkander, terwijl de auto zich een weg
baande door de drukte van Pread Stret.
De duisternis gaf Thornton de gelegen
heid, om zooal niet regelmatig te den
den dan toch om zichzelf weer wat
meester te worden, Het was dan ook
iets overweldigens, om tien minuten na
zich voor een ander uitgegeven te heb
ben, onomwonden voor dien persoon
te worden aangezien. Hij kon zich niet
ontworstelen aan de gedachte, dat zijn
gezellin, om welke reden dan ook, even
als hijzelf, tooneelspeelde. En dan rees
natuurlijk de vraag: Waarom deed ze
dat?
Wie was Renée la Foneuse?
Hij herinnerde zich vaag, dat ze heel
plotseling opgang gemaakt had naar
aanleiding van een middagconcert. En
gedurende het geheele seizoden was
haar naam op aller lippen geweest en
daarna had ze een korte tournee ge
maakt door de Vereenig de Staten en
vervolgens op het vaste land, waar ze
al even opgetogen was ontvangen.
Hij hoorde een knipje. Ze had het
verpletterende overwinning brengen
voor de socialisten en voor de liberalen,
zou er sprake kunnen zijn van een libe
raal-socialistische coalitie. Doch de
meest vooraanstaande leiders van libe
rale zijde, hebben stellig verklaard, dat
zij er niet aan denken 'n coalitie aan te
gaan met de socialisten, na de verkie
zingen.
Het Belgisch episcopaat heeft zich
ook reeds met de zaak bemoeid. In een
herderlijken brief aan de geloovigen,
hebben de Belgische bisschoppen zich in
den verkiezingsstrijd geworpen. Zij ver
ontschuldigen zich, in den aanhef ver
klarende, dat zij zich in normale omstan
digheden met geen politiek dienen be
zig te houden. Thans echter zijn er hoo
gere belangen in het spel en dringen zij
er op aan, om de eenheid in de katho
lieke partij te behouden en de christen
democratische arbeiders te beletten voor
de socialistische candidaten te stem
men, terwijl de Vlaamschgezinden, die
katholiek zijn, gewetensbezwaren moe
ien krijgen, om voor de Vlaamsche natio
nalisten te stemmen. Het episcopaat
heeft zelfs een gebed laten verschijnen,
waaraan 50 dagen aflaat zijn verbon
den, voor het welslagen van de verkie
zingen in katholieken geest. Het is bij
vorige verkiezingen nooit gebeurd, dat
de kerkelijke autoriteiten zich zoo
scherp in den politieken strijd meng
den.
De houding van het episcopaat heeft
er intusschen toe geleid, dat werkelijk
de katholiek eendracht is hersteld en
b.v. te Brussel de christelijke werklie
den optreden op een zelfde lijst als de
conservatieven. De christelijke arbei
ders te Brussel zijn Vlaamschgezind en
de conservatieven aartsfranskiljons. Zij
hadden, bij de gemeenteverkiezingen, af
zonderlijke lijsten ingediend, zonder suc
ces evenwel voor de arbeiders. Op wel
ke basis de verzoening is tot stand ge
komen, is niet gepubliceerd. De arbei
ders hebben vaste plaatsen bekomen
op de lijst. Dat is vermoedelijk alles,
Het conservatief orgaan ,,La Libre Bel-
gique", heeft beweerd, dat de conser
vatieve onderhandelaars geëischt heb
ben van de arbeiderscandidaten, dat zij
in de toekomst geen enkele wet meer
zouden goedkeuren, voor bestuurlijke
of rechterlijke hervorming, die het ge
zinshoofd niet zou eerbiedigen of de zoo
genaamde vrijheid van de advocaten zou
belemmeren wat de keus betreft van
de taal, waarin zij zullen pleiten. Vol
gens ,,La Libre Belgique" hebben de
christelijke democraten toegegeven,
maar het blad zegt niet in welke mate.
En de andere partij zwijgt. Ook elders
is er eenheid bereikt onder verschillen
de katholieke groepeeringen. Alleen is
men er niet in geslaagd, de katholieke
Vlaamsche nationalisten te overtuigen,
dat zij een afzonderlijke lijst moesten
verzaken, in alle arrondissementen tre
den Vlaamsch-nationalistische candida
ten op. In het katholieke Limburg, dat
nog nooit andere candidaten dan ka
tholieke naar de Kamer en den Senaat
heeft gezonden, werden onderhandelin
gen gevoerd tusschen de officieele ka
tholieke partij en de nationalistische
„Kath. Vlaamsche Volkspartij". Zij
mislukten, omdat de Vlaamsche nationa
listen er niet voor te vinden waren, zich,
na de verkiezingen, in Kamer en Senaat,
te laten inschrijven in de Staatskatholie-
ke parlementaire groepen. Zij wilden het
(Ingez. Med.)
electrische licht in de auto aangedraaid
en keek hem nu verwijtend aan.
U schijnt heelemaal niet in uw schik
te zijn, dat u me terugziet! Ik heb er
bijna spijt van, dat ik me zoo druk om
U gemaakt heb. Ben ik soms niet wel
kom? Hadt je misschien een ander af
spraakje?
Als ze hem nu toch eens werkelijk
voor Percy Derwent hield! Hij haalde
diep adem van verlichting.
U moet me het zoo kwalijk niet
nemen, zei hij, na wat me overkomen
is. Je zit zoo maar niet iedreen dag in
een coupé met een doode tegenover je.
En u weet, dat mijn zenuwen nogal in
de war zijn.
Ze lachte stilletjes voor zich heen.
Waarom vindt U het zoo natuur
lijk, dat ik met den toestand van Uw ze
nuwen precies op de hoogte ben?
Hij zag den spottenden blik in haar
cogen en terstond maakte hij de ge
volgtrekking, dat ze nog comedie speel
de. Maar hij wilde zich nog niet zoo da
delijk bloot geven.
Waarom? Wel, omdat u me ter
stond herkende en iedereen, die in staat
is om Pervy Derwent te herkennen,
moet er van af weten, dat zijn hart en
zijn zenuwen allesbehalve in orde zijn.
Dat is bijzonder duidelijk gezegd,
bemerkte ze nadenkend. En hoe lang
bent u van plan in Engeland te blijven?
Precies zoolang, als u het graag
hebt, pareerde hij handig. Ik moet be
recht hebben, zich te laten inschrijven
bij de Vlaamsch-nationalistische groep.
Hierop zijn de onderhandelingen alge-
sprongen, En zoo is men er aan katho
lieke zijde wel in geslaagd de christe
lijke arbeiders in de groote partij te
houden, maar de Vlaamsche nationalis
ten blijven onafhankelijk. /Wel treden
deze in de verschillende arrondissemen
ten op onder verschillende benamingen,
in Limburg en West-Vlaanderen b.v.
als uitgesproken katholieken, terwijl te
Antwerpen, te Brussel en in enkele an
dere arrondissementen de candidaten
op het standpunt van godsvrede bleven
staan.
Intusschen weten de katholieken het
cartelspook levendig te houden door de
uitslagen van de verschillende polls.
Men weet, dat de candidaten worden
aangeduid bij geheime stemming van de
leden der polit^ke vereenigingen. Dit
zijn kleine clubs, in verhouding tot het
aantal kiezers. En het is wel eigenaar
dig, dat het juist deze clubs zijn, die de
beslissing geven, ook b.v. bij de vorming
van de plaatselijke coalities voor de ge
meentebesturen. Welnu, te Brussel, waar
de anticlericalen onder de liberalen
zeer bedrijvig zijn, en waar men inder
daad, in sommige kringen zeer gaarne
een anti-clericaal cartel zag, zijn de ex
tremistische elementen op den voor
rang gekomen door de stemming in den
poll. Van de vooraanstaande leiders der
liberale partij is slechts Devèze met suc
ces op de eerste plaats gekomen. Adol-
phe Max, de burgemeester, komt slechts
op de derde plaats, en Paul Hymans, de
minister van Buitenlandsche Zaken,
komt achterna gehinkt op de vijfde
plaats. De andere plaatsen worden in
genomen door anti-clericale agitators.
Politieke profeten verklaren zelfs, dat
Hymans veel kans loopt, niet te worden
gekozen, daar op de liberale lijst zeer
veel voorkeurstemmen zullen worden
uitgebracht en de heer Hymans nu juist
niet op veel voorkeurstemmen zou be
hoeven te rekenen. Hieruit kunnen de
katholieken echter heel wat politieke
munt slaan. Vooral omdat ook aan de
socialistische zijde de radicale elemen
ten de gematigden hebben verdrongen.
De socialistische politieke vereenigingen
hebben in een arrondissement, zooals
Bergen, een leeftijdsgrens vastgesteld
voor de candidaten, terwijl in andere ar
rondissementen het algemeen stemrecht
voor de aanduiding der candidaten,
werd uitgebreid tot de jongelieden van
18 jaar. Verscheidene bejaarde volks
vertegenwoordigers, meer bezadigd,
zullen voor goed van het politiek tooneel
verdwijnen of staan op de gevaarlijke,
de betwiste plaats. Te Charleroi heeft
men Destrée en den gewezen Kamer
voorzitter Brunet buiten den poll aan 't
hoofd van de lijst moeten plaatsen, om
volstrekt zeker te zijn van hun plaats.
Ook te Brussel zijn de meer gematigden
achteruit gebleven, maar hierbij is het
zeer typisch dat juist aegenen, die zich
ten opzichte van de Vlamingen behoor
lijk hebben aangesteld, vooruit zijn ge
komen. Iemand als Meysmans, die, van
Vlaamsche afkomst, getracht heeft, bij
de Brusselsche Walen in het gevlei te
komen, door de Vlamingen aan te val
len, is naar de 9e plaats verhuisd.
Zoo zijn de partijverhoudingen. De
katholieken hebben een groote voncen-
tratiepoging gedaan en verwachten hier
van zeer veel, naar wij meenen niet ten
onrechte. De liberalen hebben geen
overdreven verwachtingen, al hopen zij,
door hun linksche aspiraties, vele anti
clericalen te zullen winnen. De socialis
ten hopen een triomf en stellen een
programma voor, dat, beweren zij, een
oplossing brengt voor alle kwalen,
waaraan het land lijdt. Wat de Vlaam
sche nationalisten betreft, meenen wij,
dat hun kansen zeer slecht zijn. Hun
J. M. SELLEGER-ELOUT
i hj Wanneer U voor Uw kinderen 'n goed boek wenscht, sprankelend van
I humor en geest, koopt dan het boek van
Vraagt Uw boekhandel
N. V. SERVIRE o DEN HAAG
111. v. Claudine Doorman
Meisjes v. 10 jaar en ouder
Ing. f 1.90 Geb. 2.75
(Ingez. Med.l
verdeeldheid is tweevoudig. De leiding
van de ,,Dietsch nationaal solidaristen"
(groep Van Severen) 'heeft onthouding
aanbevolen. De vrienden van Ward
Hermans hebben in sommige arrondis
sementen een afzonderlijke lijst inge-
d end. En tenslotte is in het arrondisse
ment Brussel een vergissing begaan bij
'1e indiening van de lijsten, waardoor
de populairste candidaat van de lijst,
ap pijjaumyf apuspa-ijpn
van de lijst verdwijnt. Indien zij hun po
sities in de Kamer weten te behouden,
dan zal liet voor de Vlaamsche nationa
listen een goede verkiezing geweest
zijn.
zeelmib.
MIDDELBURG.
Antwerpsche Beurtvaart.
Wij lezen in het Antwerpsche blad
„De Binnenscheepvaart":
„In 1882 zeilde een houten tjalkje,
groot 70 ton, de Schelde op, het kwam
op de zeilen van Vlissingen en had peul
vruchten als lading aan boord. Als jong
ste schippersknecht, vaarde mee Piet
Vermeulen, zoon van den schipper. Het
Zuiderdok werd in die dagen gegraven
en de „Jonge Jacob", zooals het tjalkje
was geheeten, meerde aan de Koolvliet.
't Was een zware reis in die dagen,
daar alles op de zeilen moest geschie
den en men van weer en wind meer af
hankelijk was. Waren de lijnen vast aan
den wal, dan ging de jongste naar
school. Werken en leeren was het
wachtwoord van vader Vermeulen, en
dan zat de huidige feesteling op de
banken bij meester Muller in de Pacht-
straat.
Er werd naar een nieuwe lading ge
zocht voor Middelburg en Vlissingen
en als een vracht ook ginder gevonden
werd voer men weer terug naar Ant
werpen.
De eerste der vele beurtvaarten op
Antwerpen was gesticht. Eenige jaren
nadien maakte de „Jonge Jacob" plaats
voor de „Maria-Hendrika", deze weer
voor de „Avontuur", welke nu is ver
vangen door de „Jeannette".
Ook de „Maria-Hendrika" is nog in
de vaart, en beide zijn nu, naar de geest
van den tijd, van motoren voorzien.
Schipper Vermeulen voelt zich meer
Belg dan Hollander en vertoeft hier bij
voorkeur. Hij spreekt met veel warmte
over den tijd van havenmeester Ledou,
welke zoo rond 1900 het havenmees
terschap vervulde. Ook den huidigen
heer Adriaanssens noemt hij een voor-
beeldigen bestuurder.
Volgens Piet Vermeulen was de kort
ste reis die hij met de zeilen van Vlis
singen naar Antwerpen deed een van 4
uur, bij vliegend stormweer met twee
reven in de zeilen.
Thans is het veel gemakkelijker va
ren met de motoren.
De meest onaangename herinnerin
gen zijn voor hem die uit de oorlogsja
ren. „Toen ik de eerste Duitsche vlag
langs de Scheldeboorden zag", sprak hij,
„was het alsof een priem mij door 't
kennen, dat ik niet verwacht had, u
hier aan te treffen, maar nu dat wel het
geval is, verzeker ik u, dat ik geen haast
heb om weer weg te komen.
Ze scheen in verwarring te raken en
voor enkele oogenblikken wist ze niets
te zeggen.
Vertelt u me eens, begon ze op
eens vrij op den man af, was u een goede
bekende van den man, dien u dood in
die coupé hebt aangetroffen?
Ik had hem nog nooit tevoren ge
zien, verzekerde hij volkomen naar
waarheid.
Op 'n anderen keer moet u me die
zaak toch eens haarfijn vertellen, zei ze 1
Voor het oogenblik ben ik er alleen be
nieuwd naar, wat u in de eerstvolgende J
dagen denkt te doen.
Ik denk een dag of wat in het Sa-
voy-hotel te blijven en dan denkelijk
naar mijn oom in Hampstead te gaan. Ik
heb zaken met hem te doen. j
Dan zal ik u wel eens terugzien,
zei ze levendig. U moet weten, dat ik
uw oom heel goed ken. Ik stel namelijk
bijzonder veel belang in uw nichtje,
zijn dochter. Ik heb zoon idee, dat ze
nog eens een beroemdheid zal worden,
als ze tenminste in leven blijft.
Thorton hoorde zijn adem bijna flui
tend tusschen zijn tanden doorgaan. Het
mysterie werd hoe langer hoe onbegrij
pelijker. Ze moest toch wel weten, dat
hij niet de man was, voor wien hij zich
uitgaf. Het zou te dwaas wezen om iets
anders te veronderstellen.
Weet u.... begon hij, maar ze
onderbrak hem.
Hier zijn we aan de zaal en ik moet
u verlaten. Ik ben al 4 minuten te laqt
en mijn impressario zal wel woedend
zijn. Gaat u maar met mijn auto naar
het Savoy-hotel terug.
Toen de wagen stil hield, stapte hij
het eerst uit en hielp haar er uit.
Goedenavond! fluisterde ze en
liep hem snel voorbij.
Schouderophalend wilde hij weer in
den wagen stappen ,toen een schooier
die op het trottoir had staan toekijken,
de hand op zijn arm legde.
Hebben we daar niet nummer zes
en zeventig? Hoe maak je het ouwe
jongen?
Het gezicht van den kerel was een
en al grijnslach. Thorton vertrok geen
spier van zijn gelaat, maar zei uit de
hoogte:
Als je niet dadelijk je hand terug
trekt, dan zal ik de politie roepen.
De man liet zijn hand zakken en trok
een lang gezicht. Onder het wegrijden
keek Thornton nog even om. Het ge
zicht van den man was nu van woede
verwrongen.
Toen bemerkte Thornton, dat zijn ge
laat en handen klam waren en dat hij
over geheel zijn lichaam beefde.
hart ging". Gedurende die 4 rampspoe
dige jaren heeft Vermeulen toch vele
reisjes gedaan, waarvar de meeste goe
deren waren van gevluchte Antwerp-
cohe bewoners, welke hij dan weer op
de mailboot van Vlissingen bestelde en
die dan den eigenaar in Engeland be
reikten. Welke trukjes daar bij noodig
waren is te lang om te melden; wat wel
dient gezegd: hij vaarde dit soort van
vrachtgoed geheel belangloos (gratis).
Ook postzendingen werden hem bij hon
derden toevertrouwd en met eenigen
trots vertelde hij van de officieele stuk
ken bestemd voor de diplomaten te
Havre,
Zoo zijn er dan duizenden door Ver
meulen vervoerd tot groote tevreden
heid aller kliënten van dezen sympa
thieken schipper.
De Antwerpsche bevolking is dus
zeer veel verplicht aan dezen sympa
thieken schipper, aan wien wij bij zijn
50-jarig jubileum onze hartelijke geluk-
wenschen aanbieden".
SOES.
Jongeren Vredesactie.
Woensdagavond sprak de heer Cor
Huisman voor de afdeeling Goes van de
„Jongeren Vredes Actie" over het on
derwerp „de jeugd als één man tegen
het militairisme".
Na de met veel aandacht door het
niet talrijke gehoor gevolgde rede, volg
de nog een bespreking over eenige pun
ten. Tenslotte werd nog een groep van
leden gevormd, die voortaan de „kern"
van de Goesche afdeeling zijn.
VLISSINGEN.
Na een toespraak van den districts
commandant van de Kon, marechaussée
luitenant Waldmeijer werd Donderdag
alhier persoonlijk aan den brigade-com
mandant, den heer P. C. Versluis, aldaar,
de zilveren medaille uitgereikt wegens
24-jarigen trouwen dienst. Alle man
schappen der brigade waren erbij tegen
woordig. De opperwachtmeester dankte
voor de onderscheiding en in 't bizonder,
waar deze hem persoonlijk namens H. M.
de Koningin op de borst werd gespeld.
WALCHEREN.
RAAD VAN ST. LAURENS.
Benoeming gemeente-opzichter.
Geen overleg met Seroos-
kerke inzake de veldwachters-
vacature.
SINT LAURENS. In de Woensdag
avond gehouden vergadering van den
Raad was de heer Van Langevelde we
gens ongesteldheid afwezig.
Van de Minister van Binnenlandsche
Zaken en van Financiën was bericht
ontvangen, dat het jaarlijksch bedrag der
korting volgens het z.g. kortingswetje
voor deze gemeente is bepaald op 88.
Een verzoek van J. W. Elskamp te
Apeldoorn om in verband met de be
staande vacature in aanmerking te mo
gen komen voor benoeming tot gemeen
tebode, tevens dienaar van politie, waar
bij hij aanbiedt genoegen te nemen met
een jaarwedde van 400 benevens vrije
uniformkleeding, wordt voor kennisge-
HOOFDSTUK III.
Een aanslag in het duister.
Percy Derwent bleef twee dagen in
het Savoy-hotel logeeren. In dien tijd
kreeg niemand hem te zien, dan het ka
mermeisje, de kellner, die hem zijn maal
tijden opdiende, een dokter, een advo
caat en de zeer belangstellende San
ders.
Verscheidene Amerikaansche touris-
ten in de stad toonden zich erg nieuws
gierig. Waarom was er een dokter en
een advocaat noodig? Binnen vijf minu
ten na zijn aankomst in het hotel had na
melijk de spraakzame liftjongen hem op
de hoogte gebracht van hun aanwezig
heid en Thornton had meteen begre
pen ,dat hij tot iederen prijs voorkomen
moest, dat ze hem zagen, noch in het
hotel, noch ergens op straat, of bij het
gerechtelijk onderzoek. Er was slechts
één weg open. In het spel, door hem ge
speeld, moest hij wel tot de uiterste
middelen zijn toevlucht nemen.
Hij trok zijn schoen uit, tilde het zwa
re hek voor den haard in zijn zitkamer
zoo hoog mogelijk op en liet het met zijn
volle gewicht op zijn voet neerkomen.
Er was geen enkele reden voor den dok
ter, die er bij geroepen werd, om den
patiënt van veinzerij te verdenken, want
de enkel was werkelijk ernstig verwond.
(Wordi vervolgd
