BLUE BAND
WEET WATUEET!
TWEEDE BLAD YAN DE GOESCHE COURANT VAN MAANDAG 31 OCTOBER 1932. No. 16*.
HET SCHOOLMUSEUM VOOR
ZEELAND TE MIDDELBURG.
NA DE OPERATIE.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN TE MIDDELBURG.
De allerbeste grondstoffen worden
voor Blue Band gebruikt - 25
allerbeste roomboter onder Rijks-
controlemerk - met 75°/0 Blue Band
- versch gekarnd - volgens een
bereidingsproces waarvan de Blue
Band fabrieken het geheim bezitten.
Profiteer daarvan
30 ets. per
Gaarne hebben wij voldaan ^an het
verzoek weder eens een bezoek te bren
gen aan het sedert 1927 te Middelburg
bestaande Schoolmuseum voor Zeeland,
Het komt ons gewenscht voor er nog
eens nadrukkelijk op te wijzen, dat men
uit den naam niet de conclusie mag trek
ken, dat het hier geldt een bewaarplaats
van artikelen, bijv. de plak, en leer
middelen in vroeger tijden op scholen
gebruikt. Niets is minder waar dan dat.
Men vindt er juist uitsluitend alles wat
in de huidige scholen wordt gebruikt,
wat uit de verdere beschrijving nog eens
goed moge blijken.
De vorige inspecteur van het L.O. te
Midelburg, de heer S. Brandsma, over
woog, dat het voor een excentrisch ge
legen provincie als Zeeland, vele moei
lijkheden met zich brengt gebruik te
maken van dergelijke schowrooms in
andere deelen van het land en krachtig
door voormannen van het bijzonder zoo
wel als van het openbaar onderwijs daar
in gesteund, richtte hij de vereeniging
,,Het Schoolmuseum" op. De totstand
koming is zeer bevorderd door de groote
medewerking van het gemeentebestuur
van Middelburg, dat aanvankelijk drie
en sedert korten tijd vier lokalen in de
school aan de Nieuwe Haven voor deze
nuttige stichting ter beschikking stelde
en zulks wel geheel belangloos. Het ver-
eenigingsbestuur, dat in den loop der
jaren al eenige malen wijzigingen onder
ging, heeft zich met groote toewijding
aan zijn taak gegeven en zooals zoo
direct zal blijken veel bereikt, maar het
resultaat zou nog grooter kunnen zijn
als geen enkele onderwijzeres of onder
wijzer opzag tegen de geringe contri
butie, als meer gemeente- en schoolbe
sturen als lid toetraden en als ook de
personen niet direct bij het onderwijs
betrokken, maar daarvoor toch sympa
thie voelende, dit toonden door ook als
lid toe te treden.
Terugkeerende tot ons bezoek, zij ge
meld, dat wij onder voorlichting van den
voorzitter, den heer C. Wit, den secre
taris-penningmeester, den heer C. Roe-
lands en den volijverigen administrateur,
den heer C, J. Reisinger, met groote be
langstelling de verschillende zalen heb
ben doorkruisd. Ten eerste de beide
zalen, waar alle boeken, zoowel die ge
bruikt bij het openbaar, als bij het pro-
testantsch en katholiek bijzonder onder
wijs een plaatsje vonden. Daarnaast zijn
er bijna alle wandkaarten, honderden
wand- en andete schoolplaten, voorwer
pen voor teekenonderwijs en wat dies
meer zij. Het betreft hier het lager en
het uitgebreid lager onderwijs. Het is
ondoenlijk in bijzonderheden af te dalen,
maar er is van ieder onderwijsvak het
nieuwste te vinden, dank zij de groote
welwillendheid der uitgevers, die van
al hun uitgaven een exemplaar beschik
baar stellen. Zij doen dit te liever, om
dat zij terecht prijzen de wijze waarop
hier alles gerangschikt is. Ieder onder
wijsvak heeft zijn eigen plaats en is dan
weer onderverdeeld, zoo noodig in het
geen bij het openbaar dan wel bij een
der takken van het bijzonder onderwijs
wordt gebruikt.
In den gang is ook voor tal van
schoolplaten ruimte gevonden.
In het derde lokaal troffen wij in het
midden de weer met verschillende
waardevolle instrumenfen aangevulde
vitrine met leermlddeien voor het na
tuurkundig onderwijs aan, terwijl langs
de kant o.a. ruimte is gevonden voor 't
slöjd-onderwijs, waarbij vele voorwer
pen vervaardigd door den heer Reisin
ger, maar ook de verzameling van wij
len den heer J. Vreeken, die ook zulk
Door Dr. Jan Walch.
79).
Oplettend met gespannen aandacht
keken allen den spreker, die zich zoo
wonderdokterachtig uitliet, aan: en
Bender en Haas zagen onmiddellijk „het
plannetje" in de tinteling die achter zijn
suggereerenden blik scheen te huizen.
Wat Henri vooral zag, was de geruststel
lende vastberadenheid.
Er is maar é'n ding, ging Marei-
man voort en doktersgewoonte hielp
hem zijn toon zoo fascineerend mogelijk
te maken „er is maar één middel, dat
afdoende is. Tegenover Clara op dit
oogenblik méér afdoende jij kan dat
nu nog niet begrijpen dan welk ander
middel ook. En een absoluuut, absoluut
heilzaam middel. En een middel, waar
van je al wat er onaangenaams in mag
zijn, later volkomen kunt wegnemen."
Het klonk als de aanprijzing van een
marktpanacee; en gelijk de daarbij be-
hoorende kwakzalver zweeg ook dr.
Marelman even na deze opsomming, als
wilde hij de vermelding der door hem
aangevoerde deugden d'en tijd geven
om even in 't hart van zijn toehoorders
na te werken.
i Het klinkt erg 'verleidelijk, zei
Henri; maar zijn aanvankelijke glimlach
van ongeloof week toch voor een hoop
zoo groot, dat ze wel haast 't vertrou
wen zelf scheen.
een warm voorstander van de stichting
is geweest.
in dezelfde zaal zijn ook twee muur
vakken ingericht voor het voorberei
dend lager of fröbel-onderwijs, het eene
bevat de leermiddelen, het andere het
studiemateriaal voor de onderwijzeres
sen, en ook hier alles wat volgens de
nieuwste begrippen noodig of gewenscht
is en geschift en geschikt door dames
deskundigen.
De vierde zaal, die voor ons ook ge
heel nieuw was, bracht ons op een an
der onderdeel, of liever verschillende
onderdeelen,. maar niet minder van be
lang dan hetgeen in de andere zalen
wordt geëxposeerd.
In het midden terft men hier moderne
schoolmeubelen aan. Banken en lesse
naars, maar ook lieve meubeltjes voor
de kleuters, waarvan vele ook in huis
niet zouden misstaan en zeker goede
gelegenheid bieden voor de kinderen
om hun spelletjes te spelen.
Naast een practisch schoolbord trof
fen ons hier nog andere voorwerpen,
dienende om een lokaal goed te belich-
tij, dan wel het geheel donker te ma
ken voor lantaarnprojecties.
Er zijn aan den zolder twee soorten
van electrische verlichting aangebracht.
In het eene geval geeft een groote lamp
in het midden goed licht in het lokaal,
in het andere geval doen vier syme-
trisch aangebrachte kleinere lampen
het ook goed.
Voor het donker maken van een lo
kaal worden twee wijzen van werken
gedemonstreerd. Voor twee der ramen
zijn zware gordijnen zoo aangebracht,
dat zij om zoo te zeggen geen daglicht
kunnen doorlaten, maar zij worden
daarin toch nog overtroffen door het
practische rolluik, voor het derde raam,
dat geen straaltje zon gelegenheid geeft
tot het vertrek door te dringen.
Wij onthouden ons van bijzondere
aanbeveling van het een of het ander,
maar meenen dat uit het bovenstaande
voldoende zal vast staan, dat voor ieder
die met 't onderwijs heeft te maken het
museum iets te leeren biedt. Maar ook
de ouders der kinderen en andere op
voeders, kunnen hier leeren wat voor
hun pupillen het beste is. Hun belang
stelling is dan ook zeer gewenscht.
Om deze belangstelling nog aan te
wakkeren heeft het bestuur een ons in
ziens toe te juichen plan ontworpen en
uitgevoerd en dan doelen wij op de tij
dens de maand November te houden
Tenfoons'teling van kinderlectuur.
In een der eerst bedoelde zalen heeft
men dank zij de groote medewerking j
der uitgevers een collectie nieuwe en i
goede boeken voor kinderen tot 17 jaar
van ouders van verschillende levensop
vatting bijeen gebracht.
Het is voor ieder, die het moeilijke
vraagstuk wat al of niet voor onze jeugd
als lectuur geschikt is, heeft te beoor-
deelen, dus feitelijk voor ieder, die het
plan heeft bijv. met de a.s. feestdagen
boeken als geschenk te geven, een mooie
gelegenheid om zich op rustige wijze een
oordeel te vormen, om dan later bij den
boekhandel tot aanschaffing over te
gaan, want bestellingen worden hier niet
opgenomen. Het is en blijft alleen gele
genheid om kennis te maken met het
vele nieuws wat ook op dit terrein weer
verschenen is. En dan denken wij niet
alleen aan den inhoud der boeken maar
wel degelijk ook aan de uitvoering op
typografisch gebied.
Het moge dan ook ten zeerste worden
toegejuicht, dat het bestuur van het
Schoolmuseum ieder geheel gratis tot
deze keurige verzameling van boeken,
maar dan tevens tot de geheele inrich
ting wil toelaten en dat wel gedurende
de maand November op eiken Woensdag
van 3 tot half vijf van half zeven tot half
negen en eiken Zaterdag van 10 tot half
twaalf, van 1 tot half drie en van half
zeven tot half negen.
Dr. Marelman ging trouwens op den
even oprimpelenden twijfel niet in. In
tegendeel; hij vernietigde hem, hij blies
hem weg, met nog krachtiger verzeker-
heid dan te voren, toen hij zei:
-Luister nu eens goed Lugt. Het is
een allergewichtigd geval, en een aller
gewichtigst, maar: allerheilzaamst mid
del. Je moet het toepassen. Het is dit:,..
Gespannen hoorden allen toe.
Het is: dat je nu, nu eens zelf liegt,
en zegt, dat je die vrouw absoluut niet
gekust en omhelst hebt. Begrijp je?
Als je dat doet; ging de dokter
voort, „als je dat do-et, als je die leu
gen goed volhoudt, dan zal Clara je ge-
looven; ik bedoel: zij zal niet merken
zij zal geen oogenblik denken, dat het
een leugen is. Zeg jelui eens -even; is het
zoo of niet? Lieg ik?"
Bender en Haas schudden het hoofd.
Daar hebben we nu ineens zoo'n
geval, waarvan we spraken, Lugt, her
begon de dokter, nu op zéér gemoede-
lijk-ernstigen toon; „een geval van zelf
liegen.... Kan je dat in je hoofd com
bineeren? Jijzelf.... en liegen. Zeggen:
ik heb haar niet gekust. Je bent wél bij
haar geweest...."
Nu ja, dat hoef je me niet te ver-
len; dat weet ik immers wel....
Ik vertel je ni'et, wat er werkelijk
gebeurd is, maar: ik vertel je alles zóó,
als je het aan Clara moet zeggen. Je
zegt als ze ernaar gaat vragen, dat je
er wèl geweest ben; om de brieven te
halen; maar je zegt; ik heb haar ni-et
In de Vrijdagavond onder voorzitter
schap van den heer C. Boudewijnse ge
houden vergadering van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor Zeeuw-
sche eilanden waren 16 leden aanwe
zig, afwezig waren met kennisgeving
de heeren Siebenga, Wesseling, P. G.
Laernoes en Machgeels en zonder de
heeren Anker en Lindenberg.
Na vaststelling van de notulen en 't
doen van enkele mededeelingen, nam
de Kamer een schrijven van de Nederl.
Kamer van Koophandel te Londen ge
richt tot den Minister van Binnenland-
sche Zaken en Arbeid inzake economi
sche verhouding tusschen Engeland en
Nederland voor kennisgeving aan.
Steun aan winkelweek e.d.
Bij het voorstel inzake het verleenen
vtan een bijdrage van f 25 aan de Ver
eeniging Handelsbelangen te Kapelle
voor haar te houden winkelweek, juich
te de heer v. d. BERG het toe dat het
bureau toezegde met een voorstel te
zullen komen tot wijziging van de wijze
van steun ten deze. Destijds sprak een
der leden van een commissie over de
mogelijkheid, dat er willicht nog eens
te Kleverskerke een winkelweek wordt
gehouden, dat lijkt er nu al iets op, nu
ook Kloetinge er een houdt. Spr. ziet er
nog eens een te Sir Jansland komen
De heer VAN RAALTE geeft een
paar wenken inzake een nieuwe rege
ling.
Toen de heer KLOK hem hier in
volgen wilde, zeide de voorzitter, dat
het toch minder gewenscht is vooruit
te loopen op een nog door het bureau
in te dienen voorstel.
Het voorstel zelf en ook die inzake
f 80 voor de week te Zierikzee en f 25
voor de commissie te Kloetinge allen
voor winkelweken, nam de Kamer z.
h. st. aan, telkens met de aanteekening
dat de heer Jeronimus geacht werd te
hebben tegengestemd.
Begrooting 1933.
Aan de orde kwam vervolgens de
begrooting der Kamer voor 1933.
De heer JERONIMUS zegt, dat het
reeds weer eenige jaren geleden is,
dat hij heeft aangedrongen op verla
ging der jaarlijksche bijdragen. Nu is
het zeer zeker een gunstige tijd om
daar op terug te komen. De Kamer
heeft deze gelden niet noodig, hoogstens
om er het spaarpotje mede te vergroo-
ten. Spr zou zich ditmaal ook tot de
Staten Generaal willen melden. Er is
te zeer reden voor omdat de waarde
van den gulden voor 10 jaar heel wat
anders was dan thans het geval is.
De VOORZITTER zegt, dat andere
Kamers er niet voor voelen, zooals bij
vorige gelegenheden reeds volkomen
gebleken is. De waarde van den gul
den is altijd moeilijk te bepalen. Spr.
geeft toe dat er wellicht sommige inge
schreven zijn, die de bijdrage moeilijk
kunnen opbrengen. Men zal toch al
leen kans op succes hebben als andere
Kamers hun standpunt veranderen.
De heer MES is het met den heer
Jeronimus eens en de heer Stofkoper
voelt er ook wel iets voor.
De heer ENZLIN betoogt, dat f 2.50
voor vele ingeschevenen te veel is, al
ging er voor f 0.25 af dan zou dit reeds
groote moreele beteekenis hebben en
het prestige der Kamer ten goede ko
men.
De VOORZITTER kan de meening
van de voorstanders van verlaging niet
deelen en stelt voor naar aanleiding
van het voorstel-Jeronimus om pogin
gen aan te wenden de bijdrage ver
laagd te krijgen en het praeadvies naar
het bureau te zenden.
De heer M. LAERNOES zegt dat hij
VERSCH GEKARND
l(i pondspakje
MET 25 °/o ALLERFIJNSTE ROOMBOTER ONDER RIJKSCONTROLE
het voorstel destijds met enthousiasme
in de vereeniging van Kamers heeft ver
dedigd, maar het is vechten tegen de
Bierkade. Alle andere Kamers zullen er
tegen blijven, het is overbodig er weer
aan te beginnen.
De VOORZITTER zegt dat dit voor
stel vreemd aan de orde van den dag
is en daarom eerst bij tijdige indiening
in de volgende vergadering een onder
werp van verdere bespreking kan uit
maken.
De heer MENHEERE zegt, dat men
alom salarissen en jaarwedden vermin
dert en dat z.i. ook de Kamer van Koop
handel daar in mede moet gaan, daar
om stelt hij voor het salaris van den
secretaris te verminderen met 500 en
van 4500 op 4000 te brengen, al
geeft spr, toe, dat hij niet precies kan
beoordeelen welk werk er op het kan
toor wordt verricht.
De VOORZITTER kan zich met de
zen gedachtengang niet vereenigen. Spr.
vindt dat men over het algemeen bij
verlagingen de billijkheid niet voldoen
de in acht neemt. Jaren terug ging al
les naar boven, maar het meest de lage
loonen en wel tot 3 of 3X> maal per uur
of zeker tweemaal zoo hoog als voor
dien per week. Doch de hoogere sala
rissen gingen niet zoo naar boven en nu
wil men alle salarissen en loonen ge
lijkelijk laten dalen. Afgescheiden daar
van heeft het bureau deze kwestie ook
besproken, maar men mag niet vergeten
dat het salaris destijds reeds van 5000
tot 4500 is teruggebracht, en verder
zijn nog eens inlichtingen gevraagd bij
gekust. Zeg het eens tegen ons: ik heb
mevrouw Wërvelink niet gekust....'
Ikheb. M'n hemel;'t Gaat
niet, 't gaat niet.
Henri keek diep ongelukkig.... hij
vóélde, dat het moest; maar.... Of
voelde hij dat misschien nog niet di-ep
genoeg?
Luister eens. Als jij tegen Clara
zegt, dat je die dame niet gekust hebt,
zal zij dadelijk vroolijk kijken; en har
telijk tegen je zijn; en alles blijft goed.
Bedenk wel: ze zal je eerst ontvangen
vol wantrouwen en somberheid, met vij
andigheid misschien. En als je dat zegt,
wat wij je nu inprenten, dan is al dat
onaaanename weg; in eenen heelemaal
weg; zoolang je die woorden volhoudt, j
Eri later, later zullen we haar alles wel j
eens precies uitleggen, zoolas het wer- j
kelijk gebeurd is. Nu zou je dat niet kun-
nen; geloof ons, Henri; je zoudt het niet.
kunnen zeggen; en t zou er al raarder
gaan uitzien, als je erover praatte. En
daarom.
Ik voel 't wel.ja, ik begin het
al door ^duidelijker te voelen;...f
maar.
Hij zweeg weer, pijnlijk, en schudde
het machtelooze hoofd.
Maar dr. Marelman gaf het niet op.
De moeilijke hooge stap over den drem
pel moest nu gedaan worden. Nu of
nooit.... Nooit zou er zulk een macht
van psychische stuwing zijn, als nu. Die
moest worden gebruikt....
't Móét Henri, zei hij nog eens, hem
voor het eerst als de oude vrienden, bij
zijn doopnaam noemendeHij voel
de in zich zelf den twijfel rijzen, of het
wel lukken zou, maar duwde dien met
macht naar beneden. En herhaalde: 't
Móét. En: 't kanZeg me nu eens na
je hoeft er niets bij te denken; je
moet er zelfs nog maar niets bij denken;
Zeg me eenvoudig na, mechanisch: zoo-
als een papegaai iets nazegt, zeg me
zó- nu eens na: „Ik heb Julie Werve-
link niet gekust. Mechanish, vooruit,
zeg het.
Hij legde de eene hand op Henri's
schouder, als bevestigde hij een takel:
met d enanderen arm moest het er dan
uitgetrokken worden.
Ik heb Julie niet gekust, zei de
dokter nog 'eens met ontzettenden ernst.
Kees, die veel, en te veel, gevoel voor
humor had voelde even een lachtrekking
over zijn gezicht komen; maar hield
Ik heb, begon Henri in precies
dezelfde intonatie, in precies hettzelfde
tempo, en zelfs het timbre van zijn
stem scheen nu dat van die des dok
ters.
Juist, knikte die nadrukkelijk en
gangmakend.
Julie-niet.het kwam eruit
als een doffen deun.Maar het kwam
eruit.
gekust, zei hij toen, als ver
lucht, er snel achteraan.
Toen wierpen de vrienden, alle drie,
een blik van verteedering op Henri. Op
zijn hoofd kwamen ze samen, die drie
andere Kamers. Sommigen hebben een
secretaris, die dit werk als nevenbe
trekking vervult, maar van de Kamers,
die den secretaris geheel hebben, zijn
er hoogstens een of twee die minder
betalen, terwijl vele andere Kamers
meer secretariepersoneel hebben en de
ze Kamers slechts één ambtenaar buiten
den secretaris. Op die overwegingen
handhaafde het bureau de wedde op
4500.
De heer MENHEERE zegt dat des
tijds een flinke verhooging der lage loo
nen uit maatschappelijk oogpunt zeer
noodig was, spr. noemt gevallen van
vaders met groote gezinnen, die 80 ct.
per dag verdienden. Spr. gelooft niet,
dat de betrekking den heelen mensch
vordert.
De heer JERONIMUS wijst op de
verschillen in koopkracht van het geld,
destijds had 80 cent een heel andere
waarde dan thans. Spr. zegt dat als men
algemeen betaalde naar de koopkracht
van het geld, men ook zou kunnen ver
lagen. Maar nu zou spreker er alleen
voor willen zijn, als de bijdragen der in
geschrevenen verlaagd werden, nu zou
het alleen beteekenen vergrooting van
het kapitaal, spr. geeft den heer Men-
heere in overweging de zaak nog eens
een jaar aan te zien. Dan is er intus-
schen wellicht inflatie en dan krijgt men
een heel anderen toestand.
De heer ENZLIN is van meening, dat
men ook aan de hoogere loonen moet
durven tornen, het lijkt dikwijls of men
die niet aandurft. Maar dit salaris is
reeds van 5000 op 4500 gebracht en
blikken. Waarop die drie blikken zich
verhieven en zich wendden naar elkan
der. Er was ontroering in; iets van die
ontroering waarmee ouders elkaar aan
zien, wanneer hun kleine lieveling voor
het eerst enkele stappen geloopen
heeft! Ook hun kweekeling had een
stap alleen gedaan; aarzelend nog en
wankel; maar het was een stap in de
goede richting; in die der wereldsche
normaliteit! En zooals men het kindje
oefent, zoodat het tenslotte plezier krijgt
in de eigen vaardigheid, zoo zeiden ze
tegen Henri:
Zeg 't nu es: „ïk heb Julie....
Kom! Vooruit! En toen hij dat een
keer of twintig had gezegd, zei dr. Ma
relman: „Ik zie aan je oogen, dat je er
nu iets bij denkt ook... En toen hij
het gezegd had, zagen de anderen het,
na eenige inspanning, eveneens: een
soort valsch glansje was het. En om 't
niet bij de direct-menschelijke waarne
ming die immers vol zelfbedrog is
te laten, haalden de dokter nu ook nog,
tot bek-oning van het experiment, den
he-detector voor den dag, en met dien
registrator op de onoprechte borst her
haalde Henri nog eens, stralend fier
nu langzamerhand op zijn Errungen-
schaft:
Ik heb Julie niet gekust!"
(Wordt vervolgd.)
