SOLA SILVER
BINNENLAND.
WALCHEREN.
ZEELAND.
GOES.
NA DE OPERATIE.
59'
Kfeine Bazar - Goes
TWEEDE BLAD VAN DE GOESCHE COURANT VAN VRIJDAG 7 OCTOBER 1 932.
No. 14 8.
DE ONZALIGE BOSSCHEN BIJ DEN
STEEG.
Eenige jaren geleden heeft de Ned.
Vereeniging tot behoud van Natuurmo
numenten pogingen aangewend de On
zalige bosschen, de bosschen van Viru-
ly, die als een enclave liggen te midden
van de bezittingen van deze vereeni
ging, aan te koopen, doch de koopsom
was toen te hoog om haar bijeen te
brengen. De Zw. Crt. meldt thans, dat
de vereeniging thans in bespreking is
getreden met de erfgenamen van den
heer Viruly en dat de onderhandelin
gen tot een overeenstemming over den
koopprijs hebben geleid. De vereeniging
heeft tot 1 Januari a.s. de bezitting,
welke ruim tweehonderd hectaren
groot is, in optie.
Intusschen zal de vereeniging po
gingen in het werk stellen om üe voor
dezen aankoop benoodigde gelden bij
een te brengen. Weldra zullen daartoe
circulaires worden verzonden.
VERKEERSGEVAREN.
We hebben er reeds meermalen op
gewezen, dat Goes, door haar smalle
en eigenaardig in elkaar loopende stra
ten, bijzonder gevaarlijk voor het ver
keer is. En dit blijkt telkens temeer,
omdat vrijwel alle verkeer, van richting
Bergen op Zoom naar richting Middel
burg, door Goes gaat. Maximum snel
heid is voor Goes niet vastgesteld, zeer
ten ge ieve van automobilisten en mo
to rijders. Dat de bewoners niet allen
dwepen met deze omstandigheid bleek
reeds uit een adres van de bewoners
vooral voor de jeugd, zeer gevaarlijk is.
Hier moge daa om gewezen worden
op de wenschelijkheid, dat de auto
mobilisten en motorrijders van hun vrij
heid geen misbruik maken; we hebben
den indruk, dat de politie daar nog
strenger op zal gaan letten dan voor
heen. En dit blijkt noodig. Want de ver-
keersongeva'len nemen steeds toe. Het
aantal ernstige ongevallen, was dit jaar
nog vrij gering, al viel er ook een doo-
de, maar het aantal gevallen met min
der ernstigen afloop was onrustbarend,
vooral ook, omdat zoo vaak van geluk
gesproken moet worden, dat de gevol
gen niet ernstiger waren.
Ook de ouders dienen hun kinderen
met steeds meer klem op de verkeers
gevaren te wijzen, want herhaaldelijk
merken we op, d~t de jeugd hier zich
nog gedraagt, als in isommige vredige
dorpen, waar automobielen en motoren
nog „verschijnselen" zijn. Men speelt
b.v. op den rijweg, staat in groepjes op
k'uispunten, steekt de straat over zon
der links of rechts te zien, en fietst als
of men de Goesche straten voor zich al
leen had.
Nog Dinsdag, op den „Verkeersdag"
nota-bene, zagen we op de Kreukel-
m^rkt een meisje pardoes tegen een auto
op ijden. Het liep nu af met een geha
vende fiets en een gehavend gelaat,
doch evengoed had het meisje met het
hoofd op den trottor band terecht kun
nen komen met zooveel ernstiger gevol
gen. En een paar minuten later, zagen
we op den Dam, dat een paar knapen,
bij wijze van sport, juist voor een auto
heen renden, die uit de Wilhelminastraat
kwam. Zij hadden echter niet gemerkt,
dat ook van den Stationsweg een auto
naderde, waarvan de oplettende chauf
feur alleen door zeer krachtig te rem
men een ongeluk wist te voorkomen.
Vooral ook op dit kruispunt, waar zes
wegen tesamen komen, is alle aandacht
noodig, zoowel van voertüigbestuurder
als voetganger!
Door Dr. Jan Walch.
Hij sliep uitstekend; na volbrachten
arbeid is het goed rusten; en de aan
wezigheid van Clara had daartoe ook
nog bijgedragen. En den volgenden
morgen was hij weer vroeg op; las nog
eens, met gerechtvaardigde zelf
voldoening zijn tweetal entrefilets. Och
ja, hij had hier-en-daar iets toegevoegd
of veranderd aan de uitspraken; war'
er waren van de eene partij wel nu
dan over de andere uitspraken gege^n
die duister waren; maar die hij, rA&r
we reeds meldden, den laatsten tijd
gewoon was naar een afdeeling ir zlln
hersenen te verwijzen, van waar e
naar hij zich vaag bewust was ,me.*~
tertijd nog wel eens, ter emendsie in
't licht zouden worden gehaald. Maar
voorloopig lagen ze daar op dal duis
tere vlieringshoekje; het hersenceltrum
der onbegrepenheden, dat zich, ndien
de theorieën over deze centra jud zijn
den laatsten tijd bij hem belangrb had
uitgebreid. Zoon uitbreiding n ge
schiedt altijd ten koste van andeje een
tra; bij Henri van Hoghen Lugt cheen
het voorzichtigheids-centrum e zijn
gekrompen. Wat echter ook en ge
volg kon wezen van die vermeerderde
ST. LAURENS. Naar aanleiding van
de 'eind vorige maand gehouden raads
vergadering, waarin over de straatver
lichting gesproken werd, schrijft een
de'- betrokkenen ons thans, dat z.i. de
toestand op dat terrein in deze gemeen-
I te niet deugt. Een groot deel der Noord-
wegbewoners, aldus onze zegsman, is in
dezen zeer ontevreden, en het komt
hem als belasting betalend >gemeente-
naar, onjuist voor, dat men van over-
I heidswege zegt: koop maar een zaklan
taarn, of breng maar een lichtpunt voor
uw woning aan, of zorg maar als een fat
soenlijk mensch om 10 uur op bed te
zijn. Er wonen aan den Noordweg toch
ook handels- en kantoormenschen, of
stedeling-forensen die na elf uur van
vergaderingen etc. thuiskomen? Twee
raadsleden en een wethouder moeten
gezegd hebben: „wie 't niet aanstaat,
die vertrekt maar, we hebben ze niet
geroepen" maar als dat juist is, dan
mag zulks toch zeker niet als een juis-
ten norm van gemeentelijk overheids
beleid met „gelijk recht voor allen"
gelden.
Afscheid rijksveldwachter P. A. de Moor.
BIGGEKERKE. Het was Woensdag
den laatsten dag, dat de rijksveldwach
ter brigadier-titulair P. A. de Moor, al
hier als zoodanig in dienst was, daar
hem met ingang van 6 October eervol
ontslag uit zijn betrekking is verleend.
Donderdagmorgen vereenigden zich
de rijksveldwachters van de brigade
Vlissi'ngen met de gemeenteveldwach
ters van Koudekerke, Zoutelande en
deze gemeente ten huize van den schei
denden veldwachter, waar majoor Voer
man hem in welgekozen woorden dank
bracht voor de goede samenwerking,
waardoor hij bij allen in aangename her
innering zal blijven voortleven. Namens
de collega's overhandigde spreker hem
een vulpenhouder met den wensch, dat
deze lang mag worden gebruikt, zij het
dan ook niet meer voor dienststukken.
Aan mejuffrouw de Moor werd een palm
geschonken als uiting van dankbaarheid
voor de steeds ontvangen vriendschap.
De rijksveldwachters van Belzen en
Janse roemden de nauwgezette plichts
betrachting van den scheidenden en de
kameraadschappelijke omgang, waar
door de goede harmonie onderling nim
mer werd verbroken.
De gemeenteveldwachter Plansoen van
Koudekerke releveerde den eervollen
staat van dienst, dien de Moor achter
zich heeft en sprak namens zijn colle
ga's den dank jiit voor de aangename
wijze waarop steeds is samengewerkt
en waardoor veel goeds is tot stand ge
komen. Spreker achtte het een gro»t
voorrecht dat de omgang tuschen riks
en gemeentepolitie in dezen omtrel zoo
goed is, wat niet alleen in het 3elang
der ambtenaren, doch ook van -let pu
bliek is.
Alle sprekers wenschten de Moor een
welverdiende rust toe na zi'i 38-jarigen
diensttijd.
De heer de Moor dankte voor het
mooie souvenir en voor de aangename
woorden tot hem gerieft. Het is hem 'n
groot genoegen te kinnen zeggen, dat
hij in de brigade VjSsingen een aange-
namen werkkring l^eft gehad, doordat
de onderlinge samenwerking die in het
politievak thuis behoort, zoo goed was.
Men heeft elkaa» leeren begrijpen en
waardeeren. Sp'pkers standpunt was
steeds, dat én Jistitie én publiek moest
(Ingez. Med.)
jong<nsachtigheid; die zelf weer een
gevoè scheen van zijn door waar
heid vermeerderde maatschappelijk
heid ..Scheen"; en misschien wel was
n de hersen- en zenuwengebieden,
WaU" onze gevoelens en daden worden
gerepareerd, is een wonderlijk door-
ee-.vloeien van wat „ruimte" en wat
Mjevoelen" of „idee" heet; zoodat én
ééne én de andere verklaring
n casu van Henri's vergroote onvoor
zichtigheid mogelijk was.
In elk geval wat hij had toegevoegd
of veranderd, was enkel geweest ter
aanvulling van wat hij niet had begre
pen in de uitlatingen, vinnige uitlatin
gen, van weerszijden; betwijfelingen
van de goedetrouw der tegenpartij; en
erger dan betwijfelingen. Zijn „weerga
ven" waren er trouwens nobeler, maar
men kon ook zeggen: eenigszins on-
noozeler door geworden; en zelfs was
het niet ondenkbaar dat zeer argwa
nende menschen in deze „weergaven"
bijvoorbeeld in de uitlatingen om
trent het geloof van den fabrikant in
de bestemming der door hem vervaar
digde onderdeelen; en in het plotse
ling na de aflevering opgekomen idee
om ze van bestemming te laten veran
deren een soort hoonenden spot zou
den zien; een literair genre, dat overi
gens in De Middenweg uiterst zeldzaam
voorkwam; en waarvoor bovendien het
worden gediend. Hij zal aan allen de
1 aangenaamste herinneringen blijven be-
waren.
Hierna werden ververschingen aange-
boden en nog wat nagepraat over lang
vervlogen tijden.
RAAD VAN RITTHEM.
Schilderen gemeentelijk
slachthuis. Diverse sub
sidies.
RITTHEM, Woensdag j.l, kwam de
raad dezer gemeente in voltallige ver
gadering bijeen onder voo-zitterschap
van den Burgemeester.
Voor kennisgeving werden aangeno
men o.a. een schrijven van de N.V.V.
en de S.D.A.P., betreffende werkloozen-
zorg en een opgave van den Inspecteur
der dir. belastingen, waarbij de op
brengst van het gemeentelijk aandeel in
de gemeentefondsbelasting nader werd
geraamd op 920 en de opbrengst van
de opcenten op 240.
Naar de Voorzitter meldde is de
subsidie op grond van het Werkloozen-
besluit 1917, over het eerste kwartaal
1932 geraamd op 50 terwijl de extra
subsidie voor dat tijdvak vermoedelijk
30 bedraagt. Voorts deelde de Voor
zitter mede, dat met de gemeente
Middelburg nog geen hulpverleenings-
overeenkomst bij brand is gesloten, daar
laatstgenoemde nog steeds met den
Prov. Zeeuwschen Brandweerbond on
derhandelt Zoodra deze onderhandelin
gen gesloten zijn zal Middelburg zich
echter met Ritthem in verbinding stel
len.
B. en W. adviseerden den raad in
stemming te betuigen op het besluit van
de Algemeene vergadering van den Pol
der Walcheren, waarbij het gedeelte
van de Zuidwateringstraat, gelegen bi;
nen de bebouwde kom dezer gemeente
aan Ritthem wordt overgedragen.
Op een vraag van den heer v. Put
t e of de vernieuwing van genoemde
straat, naar het oordeel var B. en W.
aan de gestelde eischen »oldoet ant
woordde de Voorzit! er bevestigend
Hierna werd dit verzrek zonder hoof
delijke stemming ingewilligd.
De begrooting var de gezondheidscom
missie te Veere voor den dienst 1933
werd zonder op of aanmerkingen goed
gekeurd. De Hjdrage voor deze gemeen
te was bepaald op 3.81.
Hierna ontspon zich een levendige
discussè over het schilderen van het ge
meentelijk slachthuis. B. en W. hadden
n.l. aan verschillende schilders prijsop-
ga'e gevraagd en het werk gegund aan
chn heer A. Melis, alhier, alhoewel deze
.ïiet het laagst had ingeschreven.
B. en W. toch waren van meening,
dat bij een zoo gering prijsverschil tus-
schen de opgave van den heer Melis en
die van den laagsten inschrijver, dit
werk voor Ritthem behouden moest
blijven.
De heer Wisse merkt op, dat men
bij een inschrijving consequent dient te
blijven en het werk den laagsten inschrij
ver moet gunnen. De heer De Visser
meent dat zulke kleine werkjes, indien
het eenigszins mogelijk is, door gemeen
tenaren moeten worden uitgevoerd.
Wethouder Boogaard verdedigt de
handelwijze van B. en W. door op te
merken, dat in dezen tijd van slapte de
vakmenschen uit de gemeente in de
eerste plaats in aanmerking moeten ko
men. Hierna stelt de heer Van de
Putte voor in 't vervolg ieder jaar in
Januari prijsopgave te vragen voor on
derhoudswerk aan de gemeentegebou
wen waarover B. en W. den Raad ad
vies uitbrengen. Dit voorstel wordt met
algemeene stemmen aangenomen.
Besloten werd niet in te gaan op een
door Ged. Staten van Zeeland voorge
stelde korting op de jaarwedden van de
wethouders en de ambtenaren van den
Burgerlijken Stand, als zijnde voor deze
gemeente van geen noemenswaardig be
lang.
H00GELANDE.
(-T-) Velen welbekend van landtocht, Seis-
weg, de velden door langs den Hoog-
landschen weg tot Biggekerke, De schoo-
ne, „gave" ruïne van de kapel, het oude
kerkhof, nog een enkele maal gebruikt,
bij de nimmer rijke of bloeiende paro
chie, latere ambachtsheerlijkheid van
dien naam. Omboomde en ommuurde
oase na eer klein half uur gaanschen
bladerloozea dreef. Maar vooral een
stuk heel oude Walchersche historie,
piëteitvcelend bewaard, door restaura
tie hernieuwd, eigenaar na eigenaar. Die
er hart voor hadden, hebben en houden,
dat hier in den Zeeuwschen tuin, verre
binnenlanden (nog tenminste!) de loop
der eeuwgetijen verdrijft noch verwoest,
vernielt noch vervaagt, dat hier b 1 ij f t
dit monument kerk- en feodale geschie
denis enzer gewesten, als relikwie en
cultuurobject, als verstild oord voor rus
tige peinzing en wijd voerend droomen.
Eilaas: Tegen knagen dar tijden kon
hier succesvol gestreden. Doch wat te
gen modern-jong-menschelijk vandalis
me? Negatie van overerfde en overerfe
lijke elementairste begrippen van mijn-
en-dijn, die de normaal rechtschapene
af zal houden zich te vergrijpen aan eens
anders goed. Dat toch zijn kan eens an
ders „oud" bezit! Negatie van toch
waarlijk wel doelmatige afsluitingen, van
Verboden Toegang. herinnering, die
de indringer maakt tot ongenoode gast
des eigenaars, en die in vele gevallen
leidde tot gedragingen ook eens on-
gewenschten!
Men plukt onverzocht geen
vruchten in 's buurmans boomgaard,
Werd op deze salarissen een korting
toegepast, overeenkomstig die op de sa
larissen van burgemeesters, secretaris
sen en ontvangers, dan zou dit voor de
ze gemeente een jaarlijksche bezuini
ging van 5.25 beteekenen.
Subsidies.
Aan de Ritth. Burgerwacht werd een
extra subsidie van 35 voor het aan
schaffen van onderscheidingsteekens
toegestaan boven den reeds ieder jaar
toegestane 50.
B. en W. waren n.l. van oordeel, dat
de Burgerwacht door het vorderen van
een kleine bijdrage voor ieder uit te rei
ken onderscheidingsteeken, in staat zou
zijn de overige 10 zelf bij te passen.
Aan de vereenigingen „Kinderherstel-
lings- en Vacantiekolonies" en „Het
Groene Kruis", afdeeling T.B.C., wer
den met algemeene stemmen respectie
velijk 10 en 25 subsidie verleend,
Met 5 tegen 2 stemmen (die van de
heeren v. d. Putte en Wisse) besloten
de muziekvereeniging „Oefening na den
Arbeid" een subsidie van 25 toete-
staan.
Van de vereeniging voor Chr. Wijk
verpleging afd. Souburg-Ritthem was 'n
overgroots deel van de gezeten burgers,
die de cliëntèle van dat waardig blad
uitmaakten, geen zintuig had.
Maar de heer Rinders, de onder
hoofdredacteur, had helaas dat zintuig
wel; en las den volgenden morgen het
Ochtendblad hij was gewoon, dat in
bed te doen met een heele gamma
van gevoelens. „Verbazing" was van die
gevoelens het eerste; een ontzaglijke,
zijn oogen stil-zettende verbazing. Was
dat. mogelijk? Hij las de stukjes nog
eens; en vatte daarbij kou, want van j
verbazing „rijst" men ook „overeind";
en zoo gleden de dekens van hem af. En:
hij merkte dat niet eens! Tot hij ineens
niezen moest. M'n hemel, was dat
van dien Van Hoghen Lugt, dien....
dien nu ja, hij keek helder uit z'n
oogen; eigenlijk meer helder dan pien-
ter trouwens; maar hij was toch ook
zoo'n door en door nette man....
De tegenstelling, die in deze overwe
ging lag opgesloten tusschen he'der-
heid van geest en netheid door en door,
zou in alle andere omstandigheden den
heer Rinders, die in zijn vrijen tijd smaak
had voor psychologie, hebben getroffen,
zoodra hij ze zelf had geconstateerd; op
dit oogenblik echter was hij te zeer on
der den indruk van het geval. Het was
onbegrijpelijk! Zou er iets bijzonders ge
beurd zijn; zou die Van Hoghen Lugt 't,
door één of andere omstandigheid, niet
zelf geschreven hebben? Of. Ineens
week zijn verbazing; en maakte plaats
voor een ander gevoelen: hij vertrok
zijn mond tot een colijken lach.... Er
leefde in hem iets op: een herinnering
uit zijn jeugd: Lng, lang wa 's her
toen hij nog student in de medicijnen
was, telkens zakkende voor zijn candi-
daats, met telkens meer „maanden",
maar, ongeschokt door dit resultaat, zijn
keurigst-genoeglijke oogenblikken be
leefde, wanneer hij /artikeltjes schreef
voor een ondeugend-satiriek week
blaadje; en.... Onwillekeurig keek hij
schichtig even rond; of iemand die ge
voelens en die herinneringen had kun
nen beluisteen.... En toen werd hij
ineens weer heel ernstig; met een schrik
weer teruggekaatst op de hoogte van
zijn tegenwoordige positieHij was
nu: overwegend. Zou hij wel heel
góéd gelezen hebben? Was 't wel iro
nie? 't Slot was zoo netjes, zoo ve"zoe
nend, zoo gematigd; zoo echt in den
geest van De Middenweg. Hij las de
beide artikeltjes nog eens door; wikkend;
woord voor woord.Hij was nu weer
heelemaal Middenweg-man, voorwerker
in den dienst der Drinkwaters, dat het
zweet hem uitbrak.... M'n hemel, dat
zou wat gevenDat waren de artike
'en, twee nog wel, twee over bruiante
qua'esties, die precies geschikt waren
om allebei de partijen woest te maken.
men gaart geen bloemruikers uit zijn
tuin; en zeker: men mutileert niet zijn
omheining, noch stoot steenen van zijn
huis.
Dat alles doet „men" niet in gecivili
seerde omgevingen. Een afgelegen be
waard stuk oudheid schijnt echter ge
meenschappelijk bezit des brutalen al
gemeens. Men kruipt daar wèl door of
klimt daar wèl over duidelijke afzettin
gen, men slaat dan wèl fruit af en annex
eert in baldadige vanzelfsprekendheid
kalm deze roof-oogst. En men toont dan
geen dankbaar- en geen erkentelijkheid,
geen zin voor historie, en geen eerbied
voor het erf van den gastheer.
Dit is een stuk nieuwste geschiedenis
van Hoogelande!
Wie waarlijk belang stelt in ruïne en
kerkhof, wie zich werkelijk interesseert
voor deze door den huidigen ambachts
heer, den heer P. W. M. Hoegen van
Hoogelande, wederom opgeknapte schoo-
ne waardevolle plaats, kan zich op een
hofstede in de buurt om de sleutel ver
voegen.
Anderen blijven er van.' En bedenke
dat Hoogelande ook geen pic-nic-doel
is, met „de schillen en de doozen" den
eigenaar als wederdienst, dat 't wèl
n kerkhof is waar 'n enkele maal nog
begraven wordt, en dat Hoogelande
iemand behoort, die vóélt voor deze
plek, en die daarom zoo goed mogelijk
wenscht te bewaren!
verzoek ingekomen om een subsidie van
150. Naar uit de overgelegde begroo
ting 1933 bleek, wordt het exploitatie
tekort over 1933 geraamd op 770,
verhoogd met 30 subsidie van het
Burgerlijk Armbestuur alhier, die niet
meer zal worden verleend. Daar het
echter sedert jaren gewoonte is, dat de
gemeenten O. en W. Souburg en Rit
them gezamenlijk dit exploitatietekort
dekken, in evenredigheid naar het aan
tal inwoners dezer gemeenten en hun
bevolkingscijfers zich verhouden als 7
1, kunnen B. en W. geen redenen vin
den om een subsidie van 150 toe te
kennen. Zij stelden dan ook voor de
subsidie aan de Chr. Wijkverpleging
voor 1933 te bepalen op een achtste ge
deelte van het exploitatietekort plus
30 of op een bedrag van 100, even
als het vorige jaar. Dit voorstel werd z.
h. st. aangenomen.
Op een verzoek van den A.N.W.B, om
een subsidie voor 1933 werd overeen
komstig het voohstel van B. en W. af
wijzend beschikt.
Een verslag woningwet over 1931 werd
den Raad aangeboden.
De gemeenterekening 1931, sloot met
En toch was er, zei de stem uit het ver
leden heel zachtjes, toch was er iets ra
zend amusants in het heele geval....
Weer keek hij schichtig rond; en voel
de een nieuwen nies opkomenDat
riep hem volkomen tot de koude werke
lijkheid terug. Neen, het ging niet
Drinkwater zou het wel'niet heelemaal
begrijpen; hij begreep $»iet zoo heel
veel; maa rhij had dat instinct van
domme menschen, dat hem och als leider
niet ongeschikt deed zijn, zoolang hij
zelf niet schreef;Hij zou „nattig
heid" voelen. En dan zou hij, met die
soort handigheid waarover hij ook al
beschikte, dezen en genen volkomen
degelijk-maatschappelijken kennis on
gemerkt polsen. De oude Drinkwater,
de stichter ,van het blad, kwam in zoo'n
geval, a!s' iets niet in den haak scheen,
altijd aan met het verhaal van een kolo
nel of een domine, dien hij ontmoet had,
en die hun ontevredenheid hadden
uitgesproken; het was één van zijn
klassieke gauwigheden. waarmee Rin
ders en zijn collega's toen hij nog niet
an arerhöchster Stelle zetelde, zich
menigmaal hadden geamusee~d; het was
één van de fijnste anecdoten over den
onsterfelijke; en de nieuwste Drinkwa
ter had dien in voor autoriteiten-citaat
geëerd.
Cv/ '»»d*