BEURS- EN WISSELKOERSEN.
ONDERWIJS.
LANDBOUW.
RECHTZAKEN.
HANDEL EN NIJVERHEID.
LAATSTE BERICHTEN.
BEURSTHERMÖMËTER.
VERKEERSWEZEN, POST
EN TELEGRAFIE.
GEMENGD NIEUWS.
AMSTERDAM, 28 September.
Het eerste getal is cie vorige notee
ring, daarop volgt de ofiicieele notee
ring van heden.
Ned. '2e 1. 32 1000-5 102ys102','s-
Ned 17 1000-41/2 101—101.
Ned. 31 1000-4 99y»—99%.
Ned. 32 1000-5 102%—102%.
Certificaten-3 80y. - 80",/.
Cert. N.W.S.-2M 61%—61%
O. Indië 22 doll. 1000-6 99—99%
O. Indië 23 pd.st. 100-6 74%
O. Indië 16 1000-5 99—99
O. Indië 26 1000-4% 91%—92%
Duitschl. pd.st. 100-7 56%-56
Duitschl. 30 1000-541%— 48%
Engl. W.L. 50-200-5 10%—
Engl. F.L. 50-200-4 76%—76%
Zeeuws. Huyp. B-5 99%99%.
Zeeuws. Hyp. B-4% 95%
A Amsterd. Bank 106%105%.
C Rott. Bankver. 74%
De heer Joh. Poort hoofd der
school van de Vlissingsche School-
vereeniging, is benoemd tot hoofd der
school van de Nijmeegsche Schoolver-
eeniging in de Van Nispenstraat te Nij
megen.
Tot hoofd van de O.L. School no. I
te St. Philipsland is benoemd de
heer J. Juriaanse te Leiden.
Aan de universiteit te Amsterdam
is bevorderd tot arts de heer W. J. v.
d. Hooft te Waterlandkerkje.
Voor het doctoraal examen genees
kunde slaagde aan de universiteit te
Amsterdam de heer W. Netelenbos.
Het geschiedenisonderwijs op onze
schelen.
Uit een artikel: De school en de nati
onale saamhoorigheid van prof. dr. J.
H. Gunning Wz. in „Volksontwikke
ling":
De slappe en geestelooze wijze waar
op de vaderlandsche geschiedenis op
onze scholen maar al te veel onderwe
zen, of niet-onderwezen wordt, is meer
dan ergerlijk en diep betreurenswaar
dig. Maar het Nederlandsche volk heeft
ook in dit opzicht het onderwijs, dat 't
verdient. Het nationaliteitsgevoel, was
bij ons nooit heel levendig en het aan
wakkeren ervan is na 1831 spoedig in
discrediet geraakt, waartoe de litteraire
beweging van 1880 zeker het hare heeft
bijgedragen, want uit onze oudere dich
ters spreekt wel degelijk echt en warm
nationaliteitsgevoel. In den laatsten tijd
heeft die nationale stemming, die juist
onder vele onderwijzers zoo sterk
heerscht, nieuw voedsel en een schijn
bare legitimatie gekregen doordat im
mers allerwege, min of meer uitgaande
van den Volkenbond en door bemidde
ling zelfs der regeeringen, de hulp der
school ingeroepen wordt voor he* aan-
kweeken van internationalisme. Maar
dan is het loch wel heel merkwaardig,
dat op het 3e Intern. Congres voor ze
delijke opvoeding, gehouden te Genève
1922, dat geheel gewijd was aan de „so
lidariteit en de opvoeding" en aan „den
geest van internationalisme en het on
derwijs in de geschiedenis", juist stem
men zijn opgegaan, en wel zeer gezag
hebbende stemmen, die er op wezen,
dat de eenige weg om tot het ware in
ternationalisme te komen, leidt door 't
nationalisme heen. Hetgeen geheel past
in het kader» van ons tegenwoordig be
toog.
Die afkeer van, die angst voor, dat
smalen op nationale gevoelens en alles
wat daarmede samenhangt is, behalve
dat het onkinderlijk en voor de kinder
ziel direct schadelijk is, ook daarom
van de zijde van de Nederlandsche on
derwijzers zoo verwonderlijk, omdat
onze vaderlandsche geschiedenis, pae-
dagogisch gesproken, een waar buiten
kansje is. Weinig geschiedenissen toch
zijn minder bedenkelijk, minder aan-
stootelijk en rijker aan verheffende
elementen dan de onze. Zeker, onze
voorvaderen waren ook geen engelen
en hebben vele afkeurenswaardige en
schandelijke daden verricht, maar alles
bij elkaar genomen is ons nationaal bla
zoen reiner dan dat van welke andere
natie ook. Het buitenland en de mensch-
heid zijn heel wat meer aan ons ver
plicht dan wij aan hen en wij hebben
ten allen tijde heel wat meer van hen te
lijden gehad dan zij van ons. Niet slechts
onze kleinheid, maar ook onze natio
nale wil heeft ons voor veroveringen
behoed en het is moeilijk in de geheele
profane geschiedenis twee zulke gave
en nobele karakters te vinden als onze
Prins Willem en onze de Ruijter. Zulke
figuren staan boven alle opzettelijke ver
heerlijking, die men zich dus sparen kan.
maar hun zwakheden opzettelijk op te
sporen en breed uit te meten is waar
lijk geen opvoeding en de kinderen van
hun bestaan zelfs onkundig te houden is
een onrecht. Wie meent, dat de dan toch
onvermijdelijke „histoire bataille" in
ieder geval uit den booze is, hij ga eens
na hoeveel het kleine Nederland in bijna
elke periode van zijn zelfstandig volles-
bestaan ook en niet het minst in
onze dagen gepresteerd heeft in al
die dingen, waarin, naar het koninklijk
woord onzer Koningin, ook een kleine
natie groot kan zijn.
A Twentsche Bank 97—97 y2.
A Pref. Jurgens A 94—9414.
A De Schelde N.B. 4039%.
A Ver. Papf. v. Gelder 62—61%.
G Am. Car Foundry 12%12%.
C Am. Smelt Ref. 20—20.
C Farbenind. I.G. 83%—82%
C U. States St. C. 44%43%
c C. Publ. Serv. 1%-1%
C North Am. Cy. 36%—37%
A Born. Sum. H M. 130—130
A Ned. Wol Mij. 51—50%.
A Singkep Tin M. 105%—104.
A J.C. Japan Ln. 37%—38%.
A Rotterd. Lloyd 6264.
A S, M. Nederland 67%
A Amst. Thee C.M. 33%32%.
A Houth. Alberts 35—35.
C Peruvian C. Pr. 9%—9%,
A Southern Rhv. 13'/8—13i/4.
C Union Pac. Rr. 78%—77i/j.
C Int. Nickel Cy 10%—10%.'
„Tusschen vacantie."
Dit jaar zal voor het eerst aan de
Amsterdamsche openbare scholen voor
gewoon en voortgezet gewoon lager on
derwijs in het najaar een korte vacantie,
„tusschenvacantie" genoemd, worden
gegeven.
Die vacantie duurt drie dagen. Zij be
gint met den Vrijdag voorafgaande aan
den derden Maandag in October en valt
dit jaar dus op 14, 15 en 17 October.
m
Eerste-luitenant J. Kroon, van het
14e regiment infanterie wordt 15 Octo
ber overgeplaatst bij het regiment wiel
rijders te 's-Hertogenbosch.
Generaal Snijders 80 jaar.
De oud-opperbevelhebber van Land
en Zeemacht, generaal C. J. Snijders,
viert heden zijn tachtigsten verjaardag.
In 1914, toen de wereldoorlog uit
brak, was luitenant-kolonel Snijders
chef van den Generalen Staf. Op 31 Juli
van dat jaar werd hij benoemd tot op
perbevelhebber van Land- -en Zeemacht,
de eerste maal dat het opperbevel over
beide strijdmachten in één hand werd
gelegd. Op 9 Augustus d.a.v. kreeg hij
den rang van generaal.
„De moeilijkste en spannendste tijd
van mijn leven" - vertelde de oud-op
perbevelhebber aan een vertegenwoor
diger van V. D. Ons doel was niet om
oorlog te voeren, doch om er buiten te
blijven. Daartoe moesten wij doen blij
ken dat wij ons niet zonder verzet zou
den laten meesleepen. Juist omdat de
partijen dit begrepen, hebben zij ons
met rust gelaten.
Verder sprekende over het karakter
van onze weermacht, verklaarde gene
raal Snijders:
„Ik zou wenschen: algemeene we er-
plicht. Dat iedere Nederlander, man of
vrouw, verplicht is mee te werken aan
onze weerbaarheid. Is deze algemeene
weerplicht ingevoerd, dan is beperkte
dienstplicht geen onbillijkheid meer. In
deze voege: de land- en zeemacht zij
van zoodanige sterkte als voor onze na
tionale veiligheid noodzakelijk moet
worden geacht. De in te lijven personen
worden bij selectie aangewezen. Voor
officieren en onderofficieren selectie
uit een oogpunt van beschaving, opvoe
ding en moreel overwicht. Voor de ove
rigen selectie uit een gezondheidsoog
punt en vakkennis. Dus die 20.000 jonge
dienstplichtigen blijven, maar ik laat de
keuze niet aan het stomme lot over.
Van de overigen weerplichtigen wor
den de noodigen bij selectie aangewe
zen om in tijd van oorlog dienst te doen
bij de economische weerbaarheid, provi
andeering, Roode Kruis, vervaardiging
van oorlogsmateriaal e.d. Zij moeten in
tijd van vrede voor dezen burgerlijken
dienstplicht worden opgeleid, zoowel
mannen als vrouwen. De rest van de
65.000 wordt onderworpen aan weerbe-
lasting, welke bijvoorbeeld tot uitkee-
ring kan dienen aan de gezinnen van
hen, die onder dienst zijn."
Generaal Snijders meende verder dat
deze dienstplicht niet moet gelden voor
getrouwde vrouwen. Hij is vóór alge
meene, doch tegen eenzijdige ontwa
pening.
Commandant Indische leger.
Bij Kon. besluit is eervol onslag ver
leend aan den commandant van het le
ger in Ned.-Indië, luitenant-generaal H.
A. Cremer.
Benoemd is tot commandant van het
leger in Ned.-Indië generaal-majoor J. C.
Koster, die is bevorderd tot luitenant-
generaal.
Steun aan de veehouders.
Naar het ,,Hbld." verneemt zal met
ingang van Maandag a.s. de accijns op
boter en margarine dusdanig worden
verhoogd, dat de boeren inderdaad den
indertijd in uitzicht gestelden prijs van
5% cent per kilo melk zullen ontvan
gen.
De 5% cent zullen echter bereikt wor
den bij 3.4 pet. vet, hetgeen dus over
eenkomt met 4.85 cent voor melk van
A Koloniale Bank 71%—73.
A N.I. Hbk. 1000 69—68%.
C Ned. H. M. 1000 77—77.
A Alg. Kunstz. U 50-49-50%.
A v. Berkels Pat. 26%—26%.
C Calvé-Delft 67%—66%.
A C. Suiker Mpij. 2625%.
A Int. Viscose 12%11%.
A Küchenm. I. Acc. 2%2%-3.
A Ned. Ford A.M. 121—122%
A Philips Gem. B. 125-124-25%
C Unilever 119%—119%-18%
C Anaconda Cop. 27%27-26,
C Bethlehem St. 24—24%-23%
A A.N.I.E.M.—N.B. 195—193%
C A. Gas El. Cy. 3%—3%
C Cities Serv Cy. 4%—4%-4%.
C Midd. West Ut.
A Boeton Mijnb. 1515
A Kon. etPr. Mpij. 164%—164%-62
C Contin, Oil Cy. 7—7
C Shell Union O.C. 7%— 7%
A Holl. Amer. Lijn 5%
A K.N. Stoomb. Mij. 20%—18%
31
3 pet. vetgehalte; dus met andere woor
den rond een cent meer dan op het
oogenblik.
Het gevolg van deze accijnsverhoo-
ging zal zijn, dat de winkelprijs van „ge
mengde" margarnie zal stijgen tot 52 a
60 ct. per pond en de boter tot een win
kelprijs van ongeveer 95 cent.
Bij Kon. besluit zijn herbenoemd
tot kantonrechter-plaatsvervanger in 't
kanton Middelburg: mr. H. van der
Beke Callenfels; Oostburg; P. Eras
mus en A. Mijs; Terneuzen: J. Hui-
zinga.
Bewaking der Suikerfabrieken.
Wij lezen in het „Hbld.":
Als bezuinigingsmaatregel zullen bij
de Zeeuwsch'e suikerfabrieken ge
durende de eerlang te openen cam
pagne particuliere als bewakers wor
den aangesteld, die als opdracht
hebben, te controleeren en toe te
zien, dat geen suiker clandistien door
te zien, dat geen suiker clandistien door
het werkvolk uit de fabriek wordt mee
genomen. Vroeger geschiedde deze be
waking door rijksambtenaren, die voor
den duur der campagne aan elke fabriek
gedetacheerd werden en daarvoor een
afzonderlijke toelage genoten, welke met
inbegrip van het door hen gedurende
dien tijd genoten salaris voor rekening
dr fabriek kwam.
De vastgestelde toelage voor de bur
gercontroleurs bedraagt 3 per dag.
Zoodra deze maatregel bekend werd,
hebben zich reeds een groot aantal par
ticulieren voor deze werkgelegenheid
aangeboden.
Teekenend voor dezen tijd is wel het
feit, dat zich onder de gegadigden voor
dezen dienst zelfs personen bevinden,
die over ruime pensioenen te beschik
ken hebben, sommigen zelfs hoog in de
vermogensbelasting zijn aangeslagen.
WEER EEN AARDBEVING GERE.
GISTREERD.
Het Iv. N. M. I. te De BliJt deelt mede
dal na de aardbeving in den avond van
26 Sept. weder, behalve verscheidene
zwakkere, gisternamiddag om 16 h 5*6
tijd van Greenwich een matige en heden!
morgen om 4 h 01 een sterke aardbei-
ving aan 't K.N.M.I. geregistreerd met
denzelfden afstand, circa 2000 km en
dezelfde richting als deze. Oorsprong
nabij het schiereiland Chalcidice in
het Noorden der Egeïsche zee.
De aardschokken op het schier
eiland Chalcidice duren nog steeds
voort. Door een nieuwen aardschok
werden Egribuntzak en de baden van
Apolloniados vernield. Vele huizen stort
ten in en verscheidene personen zijn
gewond, waarvan eenigen tijdens het
vervoer naar een ambulance zijn over
leden. Alle bewoners brachten den nacht
in de open lucht door, aangezien nie
mand in de huizen durfde terugkeeren,
HULDIGING GENERAAL SNIJDERS.
Genneraal Snijders is heden middag te
^Scheveningen op grootsche wijze gel ui'
digd. OudHininister J. J. C. van Dijk,
voorzitter van het huldigingscomitó ïjeld
in het Kurhaus in tegenwoordig)^eid van
PHns Hendrik', admiraal Biauduin als
vertegenwoordiger van de Koningin en
de ministers Deckers en Donner. ml]
van generaals;, burgerlijke en militaire
autoriteiten een toespraak Ibl dten 80-
jarige.
Prinses Juliana heeft hedenmiddag
de plechtige opening bijgewoond in Pul-
chri Studio te Den Haag van de
tentoonstelling ter gelegenheid van het
250-jarig bestaan van de Academie
voor Beeldende Kunsten,
Hedenmorgen viel te D e W ij k' de
melkrijder K. doordat het paard dat
voor zijn melkwagen was gespannen
schrok van 'n stoomwals, van den bok.
A Ned. Scheepv. U. 6866J4-67 V2
A H.V. Amsterdam 197%197-201%
A Java Cult. Mij. 135 137
A N.I. Suiker U. 94—95
A Poerworedjo S.O. 999%
A Deli Batavia 149
C Deli Mij. 1000 134—132
A Senembah 145142%
C Chicago Milw. 3%3%
A Amst. Rubh. G. 67ö/8—67%_66.
A Deli Bat. Rubib. 32y8—32y4.
A Hessa Rubber 29%28
A Serbadjadi S.R. 28—28.
Prolongatie 1—1.
WISSELKOERSEN.
AMSTERDAM,
Londen
Berlijn
Parijs
Brussel
Zwitserland
Kopenhagen
New-York
28 Sept. 29 Sept.
8.59 H
59.24 K
9.75
34.57 K
48.00
44.70
2.49
8.60
59.23%
9.75%
34.54
48.01
44.65
2.49
Unilevei
Suiker - [-TJ
Rubber - LxJ
MARKT
Philips
De man geraakte tusschen den wagen
en de stoomwals bekneld. Hij werd in
bewusteloozen toestand opgenomen en
met kneuzingen en een gebroken been
naar het ziekenhuis overgebracht.
De Brusselsche koopman I. kwam
op 20 Nov. 1930 op den nieuwen rijks
straatweg bij Muiden met zijn auto in
botsing met een auto uit tegenoverge
stelde richting, met het noodlottig ge
volg, dat zijn auto in brand vloog en de
naast I, zittende monteur zulke zware
brandwonden kreeg, dat hij kort daarna
overleed. De koopman zelf werd ernstig
gewond. Toen hij hersteld was, had hij
zich voor de rechtbank te verantwoor
den wegens dood door schuld. De recht
bank sprak I, vrij. Het O, M, teekende
appèl aan en de proc,-generaal eisehte
bevestiging van het vonnis (vrijspraak).
Het Hof wees interlocutoir arrest en be
paalde, dat op 18 October nog eenige
getuigen dienen te worden gehoord.
STAATSLOTERIJ.
Op onderstaande nummers vielen de
volgende prijzen.
(Onder voorbehoud),
f 1500: 1966 1 6826
f 1000: 2149 8331 13369 16766 23101
f 400: 6461 10312 15256 22050
f 200: 1546 11086
i 100: 451 616 1171 2057 5800
8844 12286 12560 17732
MARKTBERICHT.
Middelburg, 29 Sept. Op de vei
ling waren 21.000 eieren aangevoerd.
Kipeieren 4244 kg f 2.22; 4446 kg
2.45; 46—48 kg 2.70; 48—50 kg
2.84; 52—54 kg 3.05; 56—58 kg
3.85; 58—60 kg 4.22; 60—62 kg
f 4.44—4.58; 62—64 kg 4.64—4.75;
64—66 kg 4.78; 60—62 kg f 4.66;
62—64 kg 4.71; 64—66 kg 4.76;
eendeieren 4.19 en kalkoeneieren 5.
MODERNE ULSTERS.
Demie-Saison en Winterjassen
vanaf 12.50.
HOOFTMAN Jr.
Vlasmarkt Middelburg
(Ingez. Med.))
Verplaatst met ingang van 1 Octo
ber a.s. de schrijver bij den P. P. en T.-
dienst H. de Boo van Uijen, van het P.
en T,-kantoor te Vlissingen naar
het postkantoor te Utrecht.
Slaapwagens in nachtposttreinen.
Met ingang van 15 November a.s. zal
bij wijze van proef in den nachtposttrein
van Amsterdam naar Groningen een
slaapwagen le, 2e en 3e klasse rijden
van de Compagnie des Wagons Lits, al
dus „Spoor en Tramwegen". De prijs be
draagt resp. 5, 3.50 en 2.50. Bij
aankomst kunnen de reizigers als zij dit
verkiezen, tot 8 uur in hun rijtuig blij
ven, zoodat men bij aankomst niet in
het holle van den nacht op straat komt
te staan.
Icd. Stoomvaartlijnen.
Baloeran 28 van Rotterdam naar Ba
tavia.
Indrapoera (thuisreis) 28 (4 n.m.) van
Marseille.
Johan van Oldenbarnevelt 28 van
Colombo.
Marnix van St. Aldegonde (uitr.) 27
van Algiers.
HET ONGELUK TE LAREN. De
politie heeft bij haar onderzoek de juiste
inlichtingen over het gebeurde in de au
to verkregen van een inzittend Duitsch
politieagent, die met Duitsche nauwkeu
righeid het uur van vertrek uit Den
Haag en Amsterdam en het oogenblik
van het ongeval op de minuut af wist
aan te geven.
De 29-jarige chauffeur M. E. uit Bot-
Youog
Industrie
Aku
r
Tabak
Schepen
IM'jnen
Wettig gedeponeerd
trop is in hechtenis genomen. Bij onder
zoek is gebleken dat hij op 10 m. af
stand de tram kon zien aankomen.
Hij verklaart met een snelheid van
30 km. te hebben gereden, doch de po
litie is overtuigd, dat deze snelheid veel
grooter was, anders had hij sneller kun
nen remmen.
Intusschen is ook het onderzoek tegen
den trambestuurder H. uit Amsterdam
geopend, omdat het ernstig vermoeden
bestaat, dat de tram met veel te groote
snelheid heeft gereden. De motorwagen
toch reed na de aanrijding nog 8 m door
het mulle zand, daarbij den zwaren
vrachtauto met zich slepende.
De toestand der gewonden is vooruit
gaande. Levensgevaar is niet meer aan
wezig. Dinsdagmiddag zouden negen pa
tiënten naar Duitschland terugkeeren
en daarvoor was door de Duitsche on
derneming te Bottrop een autobus ge
zonden naar Laren, doch 's avonds kreeg
de Larensche politie bericht, dat deze
auto, welke te half vijf uit Bottrop was
vertrokken, was verongelukt. Waar dit
was geschied, kon de Larensche politie
niet te weten komen.
De menschen zijn toen voor dezen
nacht ondergebracht in hotel Blom, te
Laren en enkelen van hen zijn weer te
ruggekeerd naar het ziekenhuis.
Woensdagmorgen zij ze nu vertrok
ken.
NOODLANDING MILITAIR VLIEG
TUIG. Woensdagmiddag is een mi
litair vliegtuig van het type C 1, ge
nummerd 498 bij een noodlanding in de
dennenbosschen, nabij het vliegterrein
Molenheide terecht gekomen en geheel
vernield.
Het toestel werd bestuurd door lui
tenant Jansen, terwijl luitenant Van der
Kamp, beiden afkomstig uit Soesterberg
als waarnemer fungeerde.
De bestuurder kreeg een vleesch-
wonde aan het been, terwijl luitenant
Van der Kamp aan het gelaat werd ge
wond,
SOLDAAT 'N HAND AFGERUKT.
In de legerplaats te Oldenbroek
was zoo meldt „Het Volk" dezer dagen
'n soldaat bezig 'n granaat in 'n kanon
te* brengen, foen het projeclie! eensklaps
ontplofte. De dienstpl/iclite ajrtilléri
wend een eind weggeslingerd en bleef
bewusteloos en hevig bloedend ligg]en.
Zijn 'kameraden, die door tie hevige*
ontploffing danig geschrokken waren ver
leenden hem de eerste hulp. Het bleek,
dat zijn eene hand totaal was afgerukt en
dat de man verlder nog tal van ver->
wondingen had opgeloopen.
De ongelukkige is naar het milhV'
tair hospitaal te Utrecht vervoerd. Zijn
toestand is thans redelijk.
SLACHTOFFERS VAN EEN KO
NINGSTIJGER. Grimmig echt is het
tijgerverhaal, dat uit het Banjoewangi-
sche in O o s t-J a v a aan de Indische
Courant wordt gemeld:
Drie landbouwers sliepen in den
nacht van 20 op 21 Augustus in een
huisje op palen, dat ze in hun tuin had
den opgeslagen teneinde hun djagoeng-
aanplant te bewaken tegen de vele wil
de zwijnen, die daar voorkomen.
Bekend was het ook, dat er in die
streek koningstijgers zijn. Het was nog
pas enkele maanden geleden, dat de
persoeatan (postlooper) van de naburige
koffieonderneming door een koningstij
ger werd aangevallen, doch dank zij zijn
tegenwoordigheid van geest, er met een
lichten haal over zijn linkerarm van af
kwam, terwijl de tijger door een man
met zijn kapmes een slag over zijn snuit
kreeg, wat voor het beest aanleiding
was, er van door te gaan.
Ondanks het gevaar, blijkt een der
werkende mannen de schuilplaats te
hebben verlaten om de tjelengs te ver
jagen. Plotseling opgeschrikt door hulp
geschreeuw en gekreun, liet de tweede
zich naar beneden afglijden teneinde
hulp te verleenen. De derde, die achter
aan kwam, kon nog juist opmerken, dat
een koningstijger er met zijn tweede ka
meraad van doorging. Hij achtte het ge
raden hulp uit de naburige kampong te
halen. De commandant der veldpolitie
heeft dadelijk na aankomst maatregelen
genomen om de lijken der beide slacht
offers te bergen en den tijger neer te
leggen, wat hem 's avonds gelukte. Het
bleek een bijzonder groot exemplaar,
van het mannelijk geslacht, een zooge-
