h
L
w
i
N
i
Laakbare Slapheid.
BINNENLAND.
ZEELAND.
WEIR EN WIND.
m
.f
- {rf*
f. p
s*
Ï--
Dajblad - Abonnementsprijs 2.30 per kwartaal (Buiten Goes plus 20 ct. UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
voor expeditie). Weekabonnementen in Goes 18 cent per week. Lange St. Pieterstraat, Middelburg
D« advertentieprijs is voor de gewone advertentiën 30 cent per regel, Kantoor voor GOES Turfkade, telefoon no. 17.
voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bi) abonnement Middelburg, Redactie tel. 269; Administratie tel. 139.
voor beide veel lager Men vrage daarvoor de tarieven Postcheque- en girorekening 43255.
Familieberichten en dankbetuigingen; van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent, ln de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 6 rege™
opgenomen a 75 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10* cent extra Bewijsnummers 5 cent
No. 125.
Vier Bladen.
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1 932.
Eerste Blad.
119e Jaargang.
W e onomwonden partij kiest in een
brandend vraagstuk, zal zich niet heb
ben te beklagen over gebrek aan be
langstelling.
Zoo is het ons gegaan met hetgeen wij
schreven over de d enstweigering en
muiterij aan boord van het stoomschip
„Rotterdam" van de H. A. L. Van vele
kanten bereikten ons bewijzen van in
stemming, van anderen kant werd, het
geen wij schreven, veroordeeld als rie
kende naar een middeleeuwsche wetge
ving.
Gisteren gaf een inzender reeds van
zijn van de onze afwijkende meening
blijk; even later bereikte ons een inge
zonden stuk van twee „georganiseerde"
scheepsraachinisten, waarn ook zij opr
kwamen voor het zoo al niet juridi
sche, dan toch zedelijke goede recht
der schepelingen, die weigerden, de hun
rechtens gegeven bevelen op te volgen,
en dusdoende den gezagvoerder van de
„Rotterdam" dwongen naar een andere
haven te varen, dan waarheen hij, inge
volge de opdracht zijner reederij, moest
en wilde varen.
De voorstanders dezer laatste, o.i,
n et juiste, theorie krijgen thans steun
van hooggeleerde zijde. Want in de
„N.R.C." schrijft prof. mr. W. H. Drucker
over deze zaak het volgende:
„Mr, Mendels heeft zich de vraag ge
steld, of de bemanning van de .Rotter
dam" u t hoofde van de monsterrol in
derdaad verplicht was een nieuwe reis
naar New-York te ondernemen, en hij
beantwoordt deze vraag ontkennend op
grond van de letter van de ter zake
doende bepaling van het contract.
Naar mijn gevoelen is het van nog
meer belang, of de reederij een redelijk
beroep op de clausule deed, en ook
deze vraag moet naar mijn meening ont
kennend worden beantwoord. Bedoelde
clausule is vanzelf onmisbaar en van
geregeld praktisch belang in de wilde
vrachtvaart, waar de schepen samenge
stelde en te voren n et altijd geheel
vaststaande reizen maken. Voor sche
pen in geregelde beurtvaart als de „Rot
terdam zal de clausule, naar mij voor
komt, in den regel zijn van geen belang.
Alleen dan zal bij zulk een schip een
beroep op de clausule gedaan worden,
wanneer een buitengewone omstandig
heid a's oorlog of een besmettelijke
ziekte verhindert, dat de gewone rond
reis gemaakt wordt. Wanneer dan in
zulk n geval de thuishaven niet op de
gewone wijze kan worden opgezocht, is
de nuttige en redelijke werking van de
clausule, dat de bemanning gebonden
blijft haar arbeid te verrichten. In het
geval van de „Rotterdam" was er echer
geen enkele omstandighe.'d, die de thuis
vaart belette. De reederij verbood om
gekeerd het schip naar Rotterdam te
komen om op die manier te voorkomen,
dat de contracten zouden afioopen.
Er is meer. Door de handelwijze van
de reederij werd niet alleen bereikt, dat
de bemanning contractueel gebonden
bleef, tevens bracht de reederij daar
mede de strafwet aan haar kant, want
n" u °l61? ^ecien ^er bemanning, door
zich bij de staking aan te sluiten, zich
schuldig maken, niet slechts aan con
tractbreuk, maar tevens aan desertie,
feit strafbaar volgens bet Wetboek van
Mrairecht. En de omstandigheid, dat de
ïeedenj op deze wijze de strafwet op
haar hand bracht, is weer hinderli
niet alleen omdat het gedaan werd door
een beroep op de monsterrol, waarvan
de redelijkheid niet buiten twijfel is,
maai ook omdat het hier gaat om straf
bepalingen. die op het punt staan ten
gunste van de schepelingen gewijzigd te
worden, ja eigenlijk reeds gewijzigd zijn
de wijziging wacht nog slechts op in-
voering.
Gehoorzaamheid aan den kapitein
moei natuurlijk de eerste en altijd on
wrikbare wet zijn aan boord. Dat een
deel der bemanning aan deze wet niet
■leef! gehoorzaamd, wil ik niet in be
scherm iug nemen. Maar bij de beoordee
ling van dit optreden mag niet buiten
aanmerking blijven, dat deze lieden re
den hadden zich gekrenkt te gevoelen
in hun elementair rechtsbewustzijn.
Van meer belang dan dit alles acht
ik ten slotte van deze zaak den alge-
meenen kant. De leuze, die tegenwoor
dig dagelijks wordt verkondigd, is, dat
het vertroüwen in de wereld moet terug-
keeren. Daarbij blijkt niet altijd om
wiens het vertrouwen het gaat en waar
in moet worden vertrouwd. Een aller
belangrijkst ding is ongetwijfeld het ver
trouwen van alle volksklassen in het
recht. Rechtstoepassing, zooals de direc
tie van de H.A.L. heeft willen doen
geiden, moet, vrees ik, tot dit vertrou
wen afdoen."
Terwille van de objectiviteit in de
behandeling van dit klaarblijkelijk be
langstelling, in wijderen kring dan wij
vermoed hadden, trekkende vraagstuk,
geven wij prof. Druckers meening hier
in extenso weer.
Wij kunnen en willen echter niet na
laten, de mentaliteit die uit zijn betoog
spreekt, als verderfelijk te kenschetsen
en te veroordeelen. Er blijkt, dunkt ons,
duidelijk uit en dat mag tevens tot
verklaring dienen dat de schrijver, hij
moge dan de verschillende bepalingen
van de monsterrol, en de betreffende
wetsartikelen, kennen, den geest daar
van toch niet verstaat.
Een betoogtrant als die in de voor
laatste alinea, waar met een hoofsch
gebaar in de richting van den gezag
voerder, en dus van het hoogste gezag,
eerst quasi-strak gezegd wordt, dat „ge
hoorzaamheid aan den kapitein natuur
lijk de eerste en altijd onwrikbare wet
aan boord is", doch waar dan onmid
dellijk een redeneering aan voorafgaat
en op volgt, dat de dienstweigerende en
muitende „lieden reden hadden zich ge
krenkt te gevoelen in hun elementair
rechtsbewustzijn" kan onze instemming
niet verwerven.
Een inzender verweet ons gisteren,
dat wij, ter verdediging van de houding
der reederij, de juristerij zouden be
oefenen.
Het geheele vertoog van prof. Druc
ker komt ons voor, juristerij te zijn ter
moreele verdediging van de dienstwei
gerende bemanning.
In dezen tijd van tanend gezagsbe-
wustzijn achten wij zulk een slappe ver
dediging van een lakenswaardige hou
ding meer dan ooit te verwerpen.
Ten einde niet een verkeerden indruk
te wekken, echter nog een enkel
woord.
Men verwarre niet onze meening ten
aanzien van het algemeene con
flict, en van de muiterij op de „Rot
terdam". Want dat zijn twee geheel ver
schillende zaken.
Zooals wij in ons eerste artikel reeds
stelden: de arbeidstoestanden bij de
koopvaardij waren en zijn verre van
ideaal. Bij de wilde vaart niet bij de
groote lijnen en maildiensten óók nog
niet. De scheepsofficieren zoowel als
de bemanning, van dek en machineka
mer, hebben dikwerf een zwaren, afmat-
tenden dienst, terwijl zij allen zich veel
moeten ontzeggen, wat den landrot wel
en soms gemakkelijk ten deel valt. Bin
nen redelijke grenzen is voor allen zeker
nog wel een en ander te verbeteren.
Dit alles worde bij voorbaat toege
geven en wellicht zou een diepgaande
studie van de verschillende kanten aan
dit conflict ons met beslistheid partij
doen kiezen aan den kant van hen, die,
v r ij m a n zijnde, weigeren te mon
steren.
Maar dat alles heeft niets te ma
ken met het geval op de „Rotterdam".
Daar is dienstweigering en muiterij
gepleegd het ernstigste vergrijp, niet
alleen tegen de wet, maar ook tegen
den geest der zee.
Dat dient niet vergoelijkt te worden,
zooals prof. Drucker doet.
Dat moet fel gegispt worden.
Met de eigen woorden van den hoog
geleerden schrijver: „Gehoorzaamheid
aan den kapitein.... is de eerste en
altijd onwrikbare wet aan boord."
HET NIEUWE BLINDENINSTITUUT
TE HUIZEN.
Vandaag is te Huizen het Blinden
instituut, de instelling die jarenlang te
Amsterdam in de Vossiussfraat geves
tigd was, maar nu naar het Gooi is over
gebracht, geopend, in tegenwoordigheid
van de koninklijke familie.
Mr. H. A. van Heukelom, voorzitter
van het dagelijksch bestuur hield een
rede, waarin hij er op wees, dat het bou
wen van een nieuwe inrichting, vooral
om financieele redenen onmogelijk was
Toen werd de aandacht gevestigd op dit
terrein.
De uitbreiding en versnelling der ver
keersmiddelen verkort alle afstanden.
Woorden zijn gelijk aan blaren;
Waar zij 't dichtste zijn gezaaid
Daar plukt men de minste vruchten
Wordt een schrale oogst gemaaid.
De gezonde lucht door de omringende
bosschen, een weldaad voor onze, dik
wijls debiele verpleegden, de ruime ge
legenheid tot ontspanning, trokken ons
aan, en wij kochten deze terreinen en
bosschen tezamen ruim 8XA H.A. groot.
Na deze rede heeft de Koningin het
gebouw ingewijd.
De Koningin verklaarde, gaarne vol
daan te hebben aan het verzoek om te-
gewoordig te zijn bij de inwijding van 't
nieuwe blindeninstituut. Het verheugde
haar, andermaal een blijk van haar le
vendige belangstelling te kunnen geven
aan hen, die zooveel moeten ontberen.
Bijzonder aangenaam was het haar,
kennis te maken met het waardige te
huis, waarin het blindeninstituut zijn
heilzame werking ten volle zal kunnen
ontplooien om de vruchten te zien van
den arbeid van allen, die ijverden voor
de totstandkoming van deze stichting,
en van hen, die door hun gaven van
hoofd en hart zooveel bijdragen tot het
verzachten van het lot en in menig ge
val tot het brengen van levensvreugde
aan hen, die aan hun zorgen zijn toever
trouwd. Bovenal, om de ouderen cn ce
jongeren te ontmoeten, die hier ver
pleegd worden of worden opgeleid om
later een plaats in de maatschappij te
kunnen bekleeden. De Koningin besloot
met de verzekering hoogelijk te waar-
deeren dit grootsche voorbeeld van par
ticuliere krachtsontplooiing. Moge Gcds
zegen daarom rusten, en moge deze heil
zame en thans verjongde instelling de
beste vruchten afwerpen in het belang
van hen, die hier worden verpleegd.
Daarna is, onder leiding van den orga
nist F. Hasselaar, een inwijdingscantate
gezongen door de leerlingen van het in
stituut, waarna de Koningin zich met de
solisten, violiste en organist-componist
onderhield. Ook Prinses Juliana sprak
eenige oogenblikken met de violiste.
Hierop volgde een rondgang door het
gebouw, waarbij aan de genoodigden
thee werd geserveerd.
Het instituut omvat het hoofdgebouw,
waarin het museum, de brailledrukkerij,
gymnastiekzaal, handwerk, les- en slöjd-
lokalen, directeurs- en bestuurskamer, 'n
bibliotheek met 6000 boeken, het mu-
ziekgebouw met een muziekzaal, plaats
biedend aan 250 personen, 18 leerka-
mertjes, gestichts-, arbeids- en woonge
bouwen, werkplaatsen en directeurswo
ning. Het totale grondbezit is bijna 9
H.A. groot; de bouwsom beliep ruim
ton.
Omstreeks 6 uur vertrok de Ko
ninklijke familie voor het in ontvangst
nemen van de hulde van een zeer groot
aantal scholen, muziekvereenigingen en
tal van vereenigingen uit omliggende
plaatsen. Schoolkinderen strooiden bloe
men, terwijl het aan weerszijden ge
schaarde publiek de vorstelijke personen
ware ovaties bracht.
DE RIJKSBEGROOTING 1933.
50 millioen meer belasting.
De (a.r.) Rotterdammer meldt: Del
genen, die in deze dagen pleiten voor
belastingverhooging, zullen door de re
geering niet worden teleurgesteld. Naar
verluidt, zal voor ongeveer 50 millioen
gulden aan nieuwe belastingen noodig
zijn, ten einde een sluitende begrooting
te verkrijgen. Een der middelen, waar
aan door de regeering schijnt te zijn ge
dacht, is het heffen van cris's-opcenten
op de gemeentefondsbelasting ten bate
van het rijk.
HET CONFLICT IN HET SCHEEP
VAARTBEDRIJF,
De Rijksbemiddelaar, mr. S. de Vries
Czn., had gistermiddag met het bestuur
van den Bond van Werkgevers in de
koopvaardij een bespreking in het de
partement van economische zaken en
arbeid te 's-Gravenhage.
De bijeenkomst had een strikt ver
trouwelijk karakter gedragen.
Mr. De Vries zeide eveneens geen me
dedeelingen te kunnen doen, die voor de
pers geschikt waren.
Het personeel van het s.s. „Rotter
dam" heeft vergaderd onder leiding van
de afdeeling Rotterdam van den Centra-
len Bond van Transportarbeiders, waar
bij o.a. is meegedeeld, dat de Centrale
Bond alles in het werk zal stellen om de
regeering te bewegen, spoedig tot afkon-
diging van het reeds twee jaar geleden
door de beide Kamers der Staten Ge
neraal aangenomen wet, regelende de
rechtspositie van de zeelieden.
Ter vergadering is meegedeeld, dat op
de conduite-boekjes van het personeel,
voor zoover die reeds weer in ontvangst
zijn genomen achter het woord gedrag,
„dienstweigering" is ingevuld.
Het s.s. „Alchiba" van Van Nievelt
Goudriaan het laatste schip, dat door
de contactcommissie is vrijgegeven
is uit Hamburg weer in Rotterdam aan
gekomen. Het schip zet de reis waar
voor gemonsterd is voort, en is reeds
weer naar Zuid-Amerika vertrokken.
De Koningin heeft voor de auto
tocht voor ouden van dagen op a.s. Dins
dag te Apeldoorn een harer auto's
beschikbaar gesteld benevens 25 voor
tractaties,
De commissie uit de 50 West-Frie-
sche gemeentebesturen heeft meege
deeld, dat op goeden grond mag worden
verwacht, dat een algemeene steunwet
voor den tuinbouw binnen niet al te lan
gen tijd kan worden tegemoet gezien.
Die heffing voor het crisismerk en
vervoervergunning voor boter bedraagt
voor de week van 11 t. en m'. 17 Sept.
f> cent per kg.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
De Commissaris der Ko
ningin gewond. Ook
mevrouw Quarles van U5-
ford bekwam vrij ernstig
letsel. De moeder van
den Commissaris bewuste
loos, kaar toestand niet
onbedenkelijk.
Kort na het aEdrukken van ons blad
bereikte onis gisteren de (ontstellende
tijding dat den commissaris der Konin
gin in Zeeland, jhr. m. J. W. Quarles
van Ufford, een ernstig ongeluk was
overkomen, waarin ook zijn echtgenoo-
te, zijn moeder en zijn zuster betrokken
waren.
Per bulletin hebben we het bericht al
om verspreid, zoodat men van het feit
op zich zelf in heel Zeeland reeds op de
hoogte gesteld zal zijn; de feitelijke toe
dracht der zaak, zooals d e zich uit de
verschillende berichten en door ons in
gewonnen inlichtingen laat afleiden,
moge hier volgen.
Gisteren tot na den middag heeft jhr.
Quarles van Ufford nog vergaderd in
Gedeputeerde Staten. Daarna is hij met
zijn familie per auto op reis gegaan,
met Den Haag als bestemming. Als
meermalen, bestuurde jhr, Quarles van
Ufford ook nu den zwaren wagen, zelf.
Omstreeks half vier was men op de
Wouwsche baan, nabij de vroegere
melkfabriek Het Anker.
Naar wij uit de beste bron ve-namen,
reed de commissar s, op dien breeden
heirbaan, met matige snelheid. Uit een
zijweg, ter linkerzijde van den bestuur
der, kwam zoo althans meende jhr.
Quarles van Ufford zich te herinneren
een auto, terwijl zijn auto dien weg
in moest.
Vermoedelijk maar hier houdt de
herinnering aan het voorgevallene op
zal jhr. Quarles van Ufford toen even ge
remd hebben en wellicht, maar ook dit is
niet zeker, is de wagen toen geslipt.
Vast staat, dat de auto toen een zwaai
naar rechts heeft gemaakt, aldus een 50
a 100 meter over den betonweg slippen
de, althans stuurloos voortgaande, tot hij
tegen de steenen schuur van het café
woonhuis Van Iersel aanreed. De botsing
geschiedde met zulk een kracht, dat het
voorste gedeelte van den totaal verniel
den wagen heelemaal door den steenen
muur ging.
Voorin zaten jhr. Quarles van Ufford
en diens zuster, achter zijn echtgenoote
en zijn moeder. De voorin zittenden wer
den merkwaardigerwijze, naar later zou
blijken, minder ernstig gewond dan zij
die achterin zaten. Wanneer men echter
nagaat, met welk een kracht de wagen
tegen den muur kwam, dan mag het nog
een wonder heeten dat het ongeluk nog
niet veel ernstiger afliep.
Na de botsing schoten voorbijgangers
en enkele omwonenden toe en bevrijd
den de inzittenden uit hun benarde po
sitie.
Middelburg 10-IX-'32: Vrijdag hoogste
luchttemperatuur 19.7 °C; (67 °F);
laagste 14.8 °C (59 °F). Heden 9 h: 16
°C; 12 h; 19.8 °C. 0.5 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand 758 mm;
laagste 757 mm.
Hoogste barometerstand 761.4 mm te
La Coruna; laagste 740.5 mm te V.
Manoer.
Verwachting tot Mor ge
Matige, tijdelijk toenemende Z.W. tot
W, wind, zwaar bewolkt tot betrokken
met kans op regen of onweer, later op
klarend en koeler.
Zon op: 6 h 27; onder 19 h 27. Licht
op: 19 h 57. Maan op: 18 h 15.
Zondag 11 Sept.: Zon op: 6 h 28; on
der 19 h 24. Licht op: 19 h 54. Maan op
18 h 36; onder 12 h 44. V.M. 14 Sept.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle. is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Sept. Hoogwater. Laagwater
Za. 10 10.37 23.52 4.25 17.14.
Zo. 11 11.51 23.29 5.54 18.32.
Ma. 12 0.29 12.50 6.56 19.24.
Koog- en Laagwater te Wemeldinge,
Sept. Hoogwater Laagwater.
Za. 10 12.09 24.53 5.27 18.12.
Zo. 11 13.35 7.00 19.32.
Ma. 12 2.09 14.38 8.05 20.24.
Dr. J, M, A, Hillemans uit Roosendaal
was spoedig ter plaatse. Alle inzitten
den bleken verwondingen te hebben op-
geloopen.
Onmiddellijk werden jhr. Quarles van
Ufford en zijn echtgenoote in de auto
van dr. Hillemans en in die van den heer
Theeuwes uit Gilzen-Rijen, die die juist
passeerde, gedragen en naar het R. K.
Charitasziekenhuis te Roosendaal over
gebracht waar zij ter verpleging werden
opgenomen.
De beide andere dames, werden door
den Officier van Justitie bij de Breda-
sche Rechtbank, graaf van Limburg Sti-
rum, die juist met zijn auto daar pas
seerde, eveneens naar Charitas overge
bracht.
Onder leiding van den opperwacht
meester Clausen heeft de Koninklijke
Marechaussee uit Roosendaal onmid
dellijk een onderzoek ingesteld.
Omtrent de gevolgen van het ongeval
vernamen wij van deskundige zijde het
volgende:
De toestand van den Commissaris der
Koningin is zeer gunstig te achten. Hij
heeft hoofdwonden bekomen, die be
handeling en bedrust vereischen.
Mevrouw Qaurles van Ufford bekwam
door de botsing een hersenschudding en
een bekkenfractuur; zij was gisteravond
bij kennis en kon weer voedsel tot zich
nemen. Algeheel herstel kan ook voor
haar worden verwacht.
De moeder van den Commissaris der
Koningin kreeg een zeer ernstige her
senschudding, met waarschijnlijk een
schedel-fissuur Met het oog on haar
hoogen leeftijd omstreeks 80 jaar
is haar toestand niet onbedenkelijk te
achten.
Freule Qaurles van Ufford liep slechts
enkele ontvellingen en kneuzingen van
geen belang op,
Het bericht omtrent het voorgevallene
is in heel Zeeland, en met name in de
hoofdstad der provincie, met groote
deernis ontvangen, en in wijden kring
zal men zich van harte verheugen over
het feit, dat de latere berichten op een
minder ernstigen afloop van het ongeval
duiden, dan zich eerst liet aanzien.
Jhr. Quarles van Ufford vertegen
woordigt ons hoogste staatsgezag sinds
1 Mei 1921 in Zeeland en hij heeft zich
sindsdien met toewijding aan zijn ambt
gegeven. Behalve Commissaris der Ko
ningin is hij o.m. voorzitter van den
Raad van bestuur van de P.Z.E.M. en
voorzitter van het Zeeuwsch Genoot
schap der wetenschappen; mevrouw
Quarles van Ufford beweegt zich op
humanitair gebied en zij wordt o.m. door
haar arbeid voor „Kinderzorg" zeer ge-
