GOESGHB COURANT
BIJVOEGSEL
ProVincienieuWs
Buitenland,
Koloniën
^0^ect)tszakei>
VAN DE
VAN VRIJDAG 29 JULI 1932.
Werken van H. M. de Koningin.
Nadat de verzameling schilder- en tee-
kenwerken van H. M. de Koningin ten ba
te van beeldende kunstenaars in Neder
land reeds in verschillende provincies is
tentoongesteld, is dit thans in Zeeland het
geval en wel in een tweetal zalen van het
Kunstmuseum te Middelburg, ingang
Schuttershofstraat.
In de niet voor dit doel in gebruik ge
nomen zaal, waar de bezoekers en pas
sant ook een deel der stukken, die steeds
in het museum zijn, kunnen bekijken, had
Woensdagmiddag te 4 uur in bijzijn van
verschillende genoodigden, de officieele
opening plaats.
Deze opening geschiedde bij monde van
den heer mr. P. Dieleman. die ongeveer
als volgt sprak
Als waarnemend Commissaris der Ko
ningin rust op mij de niet zoo gemakke
lijke, maar eervolle taak om tot LI te
spreken bij de opening van de tentoon
stelling van schilderwerken en teekeningen,
vervaardigd door H. M. de Koningin. Ik
druk allereerst namens den Commissaris
der Koningin zijn leedwezen uit, dat hij
nu juist met het voor hem toch ook be
perkte verlof uit de provincie moest gaan,
waardoor hij zelf niet deze tentoonstelling
kon openen.
Ik deel U tevens mede, dat hij van de
Zeeuwen verwacht, dat zij door een druk
bezoek aan de tentoonstelling zich opnieuw
zullen betoonen te zijn echte vrienden
van het Huis van Oranje en trouwe on
derdanen van H. M., aan wie zij houw en
trouw zworen in elke omstandigheid des
levens, gaarne zich scharend ook voor het
doel, hetwelk H. M. thans nastreeft, on
der 't aloude „Orange, Blanche, Bleu".
Meerdere vorsten en vorstinnen uit het
Huis van Oranje beminden de kunst, in
zonderheid de beeldende kunst.
Wij herinneren ons slechts een Frederik
Hendrik en Amalia van Solms, de stam
ouders van het Huis van Oranje-Nassau,
de kunstlievende voorouders onzer ge-
eerbiedigde Koningin. Hoe gloeide het
hart van Amalia van Solms van liefde voor
de beeldende kunst, met name de schilder
kunst. Het was toen de opkomst der Hol-
landsche School. Met haar helder oordeel,
haar fijnen smaak, nam de Prinses levendig
deel aan de zoo beroemd geworden schil
derijenverzamelingen van den stadhouder
Frederik Hendrik, die voor haar, zelf even
kunstminnend, het oude Hof weleer de
woonplaats van Louise de Coligny, en
thans het paleis in het Noordeinde, zoo
schitterend liet inrichten.
Naarmate het leven der kunst bij een
volk in eenig tijdperk dieper is, meer ont
wikkeld is, zal dat volk inniger gevoels
leven hebben en uiting geven aan hoogere
en verfijndere beschaving, wars van het
vernis hetwelk de vorm is voor het ver
bergen van wat in zich egoïstisch, lee-
lijk is.
Diep heeft H, M. de Koningin dat ge
voeld. Dat een Vorstin in Haren vrijen
tijd teekent en schildert, het is prijzens
waardig. Wij lezen het van meerderen.
Door kunstzin en smaak hebben velen on
zer Vorstinnen uitgemunt, noemde ik Ama
lia van Solms, ik moge herinneren ook aan
Maria Stuart de He. die met groote am
bitie teekende, en altijd bezig wilde zijn
en daardoor een voorbeeld werd voor de
dames aan Haar Hof. Ik herinner aan Ko
ningin Sophie, wier naam behalve op dat
der geschiedenis, met eerbied genoemd
wordt op dat der schilderkunst, die kun
stenaars wist te helpen met meer dan een
woord van lof en aanmoediging alleen.
Maar wat onze geliefde Koningin deed
voor zichzelf, als uiting van Haar eigen
kunstzin en smaak, ten toon stellen, ge
tuigt van het diepe gevoel voor Haar volk,
waardoor Koningin Wilhelmina zich altijd
heeft gekenmerkt. Zij stelt daardoor bloot
aan nuchtere, onhartelijke en onheusche
critiek, iets van haar intiem leven, en dat
doet zij om hulp te bieden, om te steunen,
voor maatschappelijk hulpbetoon.
Toen onze Koningin op 31 Aug. 1898
de regeering aanvaardde, sprak zij„Ik
stel mij tot levensdoel te regeeren zooals
van een Vorstin uit het Huis van Oranje
wordt verwacht". Het is hetzelfde als wat
de groothertogin van Saksen Weimar, de
kunstlievende tante der Koningin, de Vor
stin Sophie van Oranje, de edele dochter
van Willem de Tweede en Anna Paulowna
schreef„que mon origine se fait valoir",
„dat mijn oorpsrong zich late gelden".
„Hoog is de roeping, schoon de taak
Mij op de schouders gelegd". Dat woord,
bij de troonsbestijging uitgesproken, heeft
H. M. in Hare regeering getoond te door
voelen. Aan die hooge roeping, aan die
zware taak heeft zij voorbeeldig beant
woord. Haar levensdoel heeft Zij krach
tig en energiek nagestreefd, omdat zij hulp
en kracht zocht waar deze alleen is te vin
den. In alle nood des lands toonde zij de
nauwste liefde voor Haar volk. Zoodat
zoo volkomen terecht mr. Treub Haar in
den beginne van den wereldoorlog noem
de „de moeder des Vaderlands".
Zij nam het initiatief voor de oprich
ting van het steuncomité en peinsde op
plannen om aan den nood het hoofd te
bieden, en riep het volk tot eendrachtig
samenwerken op. Altijd was zij de eerste
bij leniging van nood. Bij de opening van
een tentoonstelling van Haar schilderwer
ken en teekeningen ten bate van hulpbe
hoevende beeldende kunstenaars, brengen
wij eerbiedig hulde aan Haar initiatief, aan
dit schoone, zelfopofferende voorbeeld.
Wij herinneren ons daarbij hoe H. M.
op 26 September 1922 een gedenkteeken
onthulde voor in den storm omgekomen
Scheveningsche visschers en hoe Zij toen
deze treffende woorden sprak
„Van hoe nabij heb ik vaak de gevaren
en moeiten van Uw leven en die van het
leven der Uwen gadegeslagen. Hoe menig
maal heb ik kommer en zorg op Uw ge
laat gelezen hoezeer heb ik in Uw smart
gedeeld Uw moed. Uw geloof bewonderd
in het dragen van Uw leed. Ik weet het,
Hij, die ons spreekt van het vaderhuis, is
Uw troost en Uw hulp en Uw sterkte".
Zij heeft toen zelf prentbriefkaarten ont
worpen en daarop de troostrijke woorden
geschreven „Zij zijn daar waar nacht
noch nevel is", welke woorden ook op het
monument staan. Zoo leeft H. M. mede
met Haar volk.
In deze moeilijke tijden doet Zij dit weer
Doet Zij dat ook met degenen, die niet
in de eerste plaats geholpen worden en
toch zoo bitter hulp behoeven Moogt gij
dames en heeren, die door Uw aanwezig
heid zoo toont het werk en het bedoelen
van Uwe edele Landsvrouwe te waardee-
ren, met het geheele Zeeuwsche volk een
waardig offer brengen ten behoeve van de
beeldende kunstenaars, uit liefde ook voor
onze Koningin, ten opzichte van wie Hare
hoogstaande Moeder, Koningin Emma,
heeft gezegd„Ik weet dat één groote
steun aan de Koningin nooit zal ontbre
ken, de trouw en de liefde van het Neder-
landsche Volk".
Ik verklaar de tentoonstelling voor ge
opend."
De rede van mr. Dieleman werd met
applaus bezegeld, waarna allen een kijkje
gingen nemen in de zalen, waar de met
Koninklijke hand vervaardigde schilderijen
en teekeningen hangen en waar men zich
kon overtuigen, hoe H. M. in tal van deze
werken Haar ziel. Haar denken heeft neer
gelegd.
Geen enkele Zeeuw, die nog de oude
traditie getrouw is en liefde gevoelt voor
de Koningin en Haar huis en die daartoe
ook maar eenigszins gelegenheid kan vin
den, mag een bezoek aan het Kunstmu
seum uitstellen.
De kreeftenvisscherij.
Openstelling voor
Augustus gewenscht.
Men schrijft ons uit Yerseke
In verband met de slechte uitkomsten
der kreeftenvisscherij, 'waarbij vooral wat
de vangsten betreft, het koude voorjaar
zijn invloed heeft doen gelden, en door
den buitengewoon grooten invoer van bui-
tenlandsche kreeft een ongekende prijsda
ling volgde, zijn door de kreeftenvisschers,
gedurende het afgeloopen seizoen aanzien
lijke verliezen geleden.
Waar de laatste 14 dagen der visch-
periode, toen het weer warmer was, de
kreeften zich in een aanzienlijk vermeer
derd aantal lieten vangen, is daaruit ge
bleken, dat nog ruimschoots kreeften op
de daarvoor geschikte terreinen aanwezig
zijn. Daarbij komt, dat de invoer van bui-
tenlandsche kreeft verminderde en stijging
der prijzen daarvan een gevolg was.
Door deze beide factoren zouden deze
verliezen, zoo niet geheel, toch nog groo-
tendeels kunnen worden gedekt, indien de
kreeftenvisscherij gedurende de maand
Augustus opnieuw kan worden openge
steld.
In verband daarmee, is door de kreef-
tenvisscherijvereeniging te Yerseke, aan
Zijne Excellentie den Minister van Eco
nomische Zaken, Landbouw en Arbeid,
het verzoek gericht, het daarheen te lei
den, dat voor dit jaar, gedurende de
maand Augustus, de kreeftenvisscherij op
nieuw worde opengesteld.
Deze maatregel zou niet alleen tot
eenige dekking der genoemde verliezen
aanleiding kunnen zijn, doch ook de uit
breiding der werkloosheid, welke toch al
reeds in groote mate in deze gemeente
aanwezig is, zou daardoor kunnen worden
beperkt.
Rijwielpaden,
De verschillende vereenigingen voor
rijwielpaden, hebben zich met een op hun
uitnoodiging door het bestuur van de Ver-
eeniging Rijwielpad Walcheren opgemaakt
request gewend tot den Minister van Justi
tie, waarin zij er op wijst, dat de rijwiel
paden thans menigmaal ook door motor
rijders worden bereden, hetgeen een groot
gevaar oplevert voor de wielrijders en
rijdsters, daar deze paden slechts onge
veer 1.50 M. breed zijn dat ook wiel-
rijdsters en -rijders en ook wandelaars dik
wijls niet voldoende medewerken om een
veilig verkeer te waarborgen, en dat ook
verschillende baldadigheden op en nabij
de rijwielpaden plaats vinden, een en an
der veelal een gevolg van geheel onvol
doende politie-toezicht op de rijwielpaden
der vereenigingen. Adressanten verzoeken
daarom een meer uitgebreid politie-toe
zicht op die paden te bevorderen en de
wetsartikelen in de Motor- en Rijwielwet
nauwkeuriger te omschrijven, waardoor
beter tot vervolging zal kunnen worden
overgegaan.
Aan den Minister van Waterstaat is
verzocht electrische fietsen op de rijwiel
paden te verbieden.
COLIJNSPLAAT,
Raadsvergadering.
In de Woensdag gehouden raadsverga
dering waren slechts 4 van de 7 raadsleden
aanwezig. Afwezig waren de leden J. F.
Dees, A. de Pree en S. de Regt.
Van Ged, Staten van Zeeland was be
richt ingekomen dat de goedkeuring der
gemeentebegrooting was verdaagd tot Sep
tember e.k. Verder was bericht ingekomen
van bovengenoemd college, dat de reke
ning 1930 was goedgekeurd.
De pensioensgrondsag van den gemeen
te-werkman J. Alebregtse werd met alge-
meene stemmen vastgesteld op f 703,^.
De begrooting van het Burgerlijk Armbe
stuur 1933 werd vastgesteld met een eind
cijfer voor ontvang en uitgaaf van
f 1807,93. De,, verordening veldwachters"
was door het Ministerie van Binn. Zaken
teruggezonden, waarop besloten werd de
ze te wijzigen als door den Minister ge
wenscht werd.
De vergoeding aan de bijz. school, in
gevolge art. 101 L. O.-wet, werd voor
1930 vastgesteld op f 1302,95. Bij de af
rekening over het drie-jarig tijdvak 1928
tot en met 1930 bleek, dat genoemd school
bestuur nog een tegoed had van f 315,60.
De gemeente-rekening 1931 werd aan
geboden en in handen gesteld van een
commissie, bestaande uit de leden Con
tant en Hartog, met den heer Haringman
als wethouder. Met algemeene stemmen
werden in de begrooting 1932 eenige wij
zigingen aangebracht.
Op het adres van A. de Smit om ver
goeding voor zijn schoolgaande kinderen,
dat was aangehouden tot nader onderzoek,
werd met algemeene stemmen gunstig be
schikt. De vergoeding werd vastgesteld op
f 3,— per kind per maand.
KRUININGEN.
Op initiatief van burgemeester de Mul,
is Dinsdagavond opgericht een comité tot
het organiseeren van autotochtjes voor
ouden van dagen uit de gemeente. Spon
taan gaven zich een 20-tal luxe-auto-bezit
ters voor dat doel op. Tot voorzitter van
"het comité werd benoemd de burgemeester,
tot secretaris de heer H. C. Baarens en
tot penningmeester de heer A. de Visser
(Hansweert). Reeds op Donderdag 4 Aug.
a.s. zal een tocht worden gemaakt en wel
naar Breda en omstreken.
WAARDE.
Raadsvergadering.
Woensdag 27 dezer, vergaderde de
Raad onder voorzitterschap van den bur
gemeester C. Bal. Afwezig was het lid
A. Wisse.
Punt 1 Aanbieding gemeente-rekening
over 1931. De inkomsten hebben volgens
die rekening bedragen f 36.428,92J^, de
uitgaven f 34.264,813^; alzoo een goed slot
van f2164,11.
Het bedrag van den kapitaaldienst is
f7849,50. Tot nazien der rekening 1931,
worden aangewezen de leden J. J. Mol,
An. Dees, M. Waterman Mz. en A. Wa
terman And.z.
Punt 2Vaststellen van een rekening
over 1931 van het Burgerlijk en Algemeen
Armbestuur. Nadat eerst nog een aange
brachte wijziging a f 13,58 in de begroo
ting wordt goedgekeurd, wordt bovenge
noemde rekening vastgesteld. De inkom
sten hebben bedragen f3741,27, de uitga
ven f 3136,44, alzoo een goed slot van
f 604,83.
Punt 3 Wijziging verordening regelen
de benoembaarheid, bezoldiging enz. aan
gaande een gemeenteveldwachter. De con
cept-regeling wordt met algemeene stem
men goedgekeurd.
Bij de rondvraag vraagt het lid Water
man And.z. of de voorzitter bij het toene
men van de werkloosheid, geen werk
weet te verschaffen of steun kan verstrek
ken. De voorzitter wijst in dezen op de
pas dienaangaande ontvangen circulaire
van den Minister, op grond waarvan zulks
niet kan geschieden.
Het lid J. J. Mol vraagt naar aanleiding
van een bijzonder geval, of het geen over
weging verdient, de verordening op de
havengelden te wijzigen. Daar B. en W.
in dezen toezeggen zulks nader te over
wegen, trekt de heer J. J. Mol, zijn voor
stel dienaangaande in. Hierna sluiten.
De vereeniging Wijkverpleging en t.b.c.
bestrijding Krabbendijke'—Waarde heeft
na aanbesteding het bouwen van een lig-
hal opgedragen aan de Gebroeders Alle-
wijn te Waarde, voor f 235,'—.
China en Japan.
Een nieuwe oor
log op til?
Volgens een bericht uit Tokio is van de
zijde van het Japansche opperbevel mede
gedeeld, dat in het district Tsjintsjau een
anti-Japansche opstand is uitgebroken. De
beweging zou gesteund worden door maar
schalk Tsjang Sjoe-liang en in het betrok
ken district zouden 30.000 man Chineesche
troepen en 120 vliegtuigen zijn geconcen
treerd. Voorts wordt gemeld, dat nabij
Tsjintsjau reeds botsingen tusschen Chi
neesche en Japansche troepen hebben
plaats gevonden, waarvan het resultaat
nog niet is bekend.
Volgens Japansche persberichten heeft
de Chineesche gezant te Tokio bij het Ja
pansche ministerie van buitenlandsche za
ken geprotesteerd tegen het concentreeren
van Japansche troepen bij Tsjintsjau, en er
op gewezen, dat een aanval op de troe
pen van Tsjang Sjoe-liang een nieuwe
oorlogsdaad zou beteekenen die voor de
ontwikkeling van den politieken toestand
in het Verre Oosten van de grootste be-
teekenis zou zijn. De Chineesche regeering
eischt, dat Japan zijn actie bij Tsjintsjau
zal staken.
Het vergaan der „Niobe".
De zwaarste ramp
sinds den oorlog.
De stad Kiel is diep onder den indruk
van de catastrofe, die de Duitsche marine
door het vergaan der „Niobe" heeft ge
troffen. Met volle zeilen, blinkend in den
zonneschijn, was het schip Dinsdag de ha-
SCHURFT BIJ RUNDEREN.
(Nadruk verboden).
II.
In ons vorig artikel wezen wij er reeds
op hoe het graven van de schurftmyten in
de huid een ontsteking daarvan tengevolge
heeft. Hier komt nog bij dat de parasieten
zelf naar het schijnt ook een stof uitschei
den welke prikkelend op de huid werkt.
Meestal vinden wij de schurftplekken
op den romp, aan den hals en aan den
kop. Zelden aan de ledematen, al zijn
hierbij natuurlijk ook weer uitzonderingen
op den regel. Vooral aan den hals, den
schoft en rondom de horens ziet men ze
het meeste optreden.
Het laat zich begrijpen, dat het graven
van de schurftmyten in de huid voor de
aangetaste dieren zeer onaangenaam is en
hen een zeer heftige jeuk bezorgt. Ze pro-
beeren zich dan ook overal aan te schu
ren en verergeren hierdoor niet alleen de
huidontsteking, maar verspreiden zoodoen
de tevens de aandoening op de nog gezon
de deelen van het lichaam en ook op an
dere dieren.
In het begin vormen zich kleine knob
beltjes in de huid, welke zich spoedig uit
breiden en tenslotte bedekt worden met
bruine korsten. Deze korsten worden lang
zamerhand dikker en dikker, zoodat de
aangetaste plek op het laatst met een dik
ke korstenmassa bedekt is. Natuurlijk
treedt er door de ontsteking van de huid
ook spoedig uitvallen van de haren op.
De huid gaat zich verdikken en krijgt op
het laatst een leerachtig uiterlijk.
Het spreekt van zelf, dat dergelijke pro
cessen voor de dieren door de voortdu
rende jeuk niet alleen zeer onaangenaam
zijn, maar ook hun invloed op het alge
meen welzijn doen gelden. Tevens schij
nen de parasieten stoffen af te scheiden
welke op den duur een vermagering van
het aangetaste dier ten gevolge hebben.
In de allereerste plaats zal natuurlijk de
melkproductie achteruit gaan, daar de
dieren door den voortdurenden jeuk zeer
verontrust worden. Alleen hierom al en
ook om de optredende vermagering is een
bestrijding van de ziekte noodzakelijk.
Hier komt echter nog iets bij en wel dit
dat de schurftmyten die de aandoening bij
onze runderen veroorzaken, ook besmette
lijk zijn voor den mensch. Voorbeelden
van veehouders, die zich door omgang met
aan schurft lijdende runderen besmet heb
ben, zijn er dan ook te over. Redenen ge
noeg dus dat er van verschillende zijden
op aangedrongen wordt om de bestrijding
van deze ziekte met kracht ter hand te
nemen.
Nu komt er echter al dadelijk een groo-
ven uitgevaren. De opvarenden, ruim hon
derd in getal, bemanning, kadetten en
scheepsjongens met onbekommerde harten
en heerlijke idealen, een zeemansvolkje
zonder zorgen. De zee was kalm. doch er
hingen boven de Deensche eilanden zware
wolkbanken er was onweer op til. Plot
seling giert de storm een hevige bui barst
los. Met een enkelen windstoot werpt de
orkaan de boot om en een paar minuten
later was het trotsche vaartuig verdwenen.
De ramp verliep zoo snel, dat het deel der
opvarenden, dat zich beneden in het schip
bevond, geen gelegenheid had aan dek te
komen en met het schip is ondergegaan.
Men hoort te Kiel de hoop uiten, dat er
misschien nog een enkele opvarende door
Deensche visschersbooten is gered, doch
in wezen is ieder overtuigd, dat dit slechts
ijdele hoop is. Op de plaats van de ramp
scheren nog een paar vliegtuigen over het
water. Er is nog slechts een glimmende
olievlek te zien, daar waar de trotsche
driemaster zonk. Geen mast steekt meer
boven het water uit, dat het graf werd
van 69 jonge menschen.
De mare van het ongeluk had zich snel
door de stad verspreid, die door de tradi
tie nauw met de marine verbonden is.
Weldra vormden zich op de straten groe
pen, die de gebeurtenis besprakende
stemming was gedrukt, immers de „Niobe"
die zoo vaak de haven van Kiel opvroo-
lijkte, lag den bewoners bijzonder na aan
het hart.
President von Hindenburg heeft den
chef der marine, admiraal Rader, een tele
gram gezonden, waarin hij zijn deelneming
uitspreekt met de in dienst van het vader
land gestorven kameraden van de „Niobe"
Verder hebben ook de Pruisische regee
ring, de Beiersche regeering, de Hessische
regeering, de Deensche minister van De
fensie, de Evangelische kerkeraad, de
eerste burgemeester van Kiel, en de Nord-
deutsche Lloyd hun deelneming betuigd.
Van de stedelijke gebouwen te Berlijn
wapperden Woensdag de vlaggen halfstok.
De ondergang der „Niobe" is de zwaar
ste catastrofe, welke de Duitsche marine
na den oorlog heeft getroffen. Het onder
zoek zal volgens de bestaande bepalingen
allereerst in den vorm van de z.g. averij
procedure geschieden daarnaast bestaat
de kwestie van de schuldvraag. Van het
resultaat van dit onderzoek zal het afhan
gen, of de commandant van het schip, ka
pitein Ruhfuss, voor den krijgsraad zal
worden gedaagd.
De vroegere commandant van het schip,
kapitein Kümpel, die 2^ jaar het comman
do over het schip heeft gehad en dit op
1 April aan Ruhfuss heeft overgegeven,
verklaarde aan de pers, dat de. „Niobe"
ten volle zeewaardig was en dat het aan
alle technische eischen voldeed. Kapitein
Kümpel legde over Ruhfuss, die onder zijn
leiding meer dan een jaar plaatsvervan
gend commandant is geweest, een uitste
kende getuigenis af. Ruhfuss is een van de
meest ervaren commandanten der rijks
marine. Ook de overige officieren van het
schip beschikten allen over een uitsteken
de technische kennis.
te moeilijkheid, namelijk, dat de parasie
ten diep in de huid verborgen zitten en
daardoor betrekkelijk veilig zijn voor de
schadelijke inwerking van geneesmiddelen,
welke op de huid gesmeerd worden. Hi^er
door juist moeten wij zeer sterke midde
len gebruiken, die tot ver in de diepte hun
insectendoodende werking doen gelden.
En dan nog vaak blijken er na verloop van
tijd een aantal schurftmyten den dans ont
sprongen te zijn en ziet men het ziekte
proces weer opnieuw opflikkeren.
De aangetaste plekken zullen dan ook
telkens weer opnieuw zorgvuldig inge
smeerd moeten worden en de gevormde
korsten zoo veel mogelijk verwijderd, wil
de behandeling succes hebben. Zijn er
verscheidene dieren aangetast, dan eischt
dit ook zeer veel werk en tijdverlies. Daar
om heeft men tijdens den wereldoorlog,
toen zich bij de legerpaarden van de ver
schillende naties ook veel schurft voor
deed, naar andere middelen gezocht om de
parasieten op snelle en afdoende wijze te
bestrijden. Een van de beste methoden was
dat men de dieren gedurende eenigen tijd
in een met een bepaald gas gevulde ruimte
bracht. Dit gas drong dan in de door de
schurfmyten gegraven gangen naar binnen
en doodde hen, al zaten zij ook nog zoo
veilig in de diepte van de huid verstopt.
Dit gas is echter behalve voor de para
sieten ook voor het aangetaste dier zeer
gevaarlijk, tenminste als het ingeademd
wordt. Daarom blijft de kop dan ook met
een gummi-ring rond de hals hermetisch
afgesloten buiten de gasruimte steken.
Eventueele schurftplekken op den kop wor
den dan later op de ouderwetsche wijze
door het insmeren met geneesmiddelen be
handeld.
Doordat de ziekte zich in verschillende
provincies al tamelijk sterk verspreid heeft,
heeft het Nederlandsch Rundveestamboek
in samenwerking met den artsenijkundigen
dienst op enkele plaatsen proeven met de
ze nieuwe methode genomen, met, naar
verluidt, zeer bevredigende resultaten. Men
maakt hierbij dan gebruik van een ver
plaatsbare gaskamer.
Het is te hopen, dat men op deze wijze,
door onderlinge samenwerking, er in sla
gen zal om aan het uitbreiden van deze
schadelijke en gevaarlijke ziekte paal en
perk te stellen, daar onze veehouders an
ders in de toekomst misschien voor nieu
we schade komen te staan. Maar dan moe
ten zij ook nu, nu de ziekte nog niet erg
verspreid is, medewerken en verdachte
dieren niet maar laten loopen, maar zoo
spoedig mogelijk aan een deskundig onder
zoek onderwerpen en zoo noodig laten be
handelen.
Dr. W. v. R.
De vergiftiging te Tjilatjap.
Naar aanleiding van het bericht uit
Tjilatjap over een massavergiftiging
welke veroorzaakt zou zijn door soja
boonen, deelt prof. D. H. Wester te
's Gravenhage het volgende mede:
Het is zeer onwaarschijnlijk dat so-
jaboonen oorzaak van de vergiftiging
zouden zijn. Sojaboonen bevatten na
melijk geen blauwzuur, zoodat het niet
wel mogelijk is dat dit vergif door een
schimmel is afgesplitst. De oorzaak
van de vergiftiging is vermoedelijk te
wijten aan een andere boonensoort,
die wel blauwzuur bevat. Dat kunnen
bijv. zijn kratokboonen of rangoon-
boonen.
Het is meer voorgekomen dat door
een vergissing blauwzuurhoudende boo
nen voor sojaboonen zijn aangezien.
Kratokboonen zijn afkomstig van de
phaseolus lunatus. Deze boonen be
vatten phaseolunatine, een glucoalde
dat onder inwerking van een enzym
gesplitst wordt in glucose, blauwzuur
en aceton. Aangezien deze boonen tot
0.24 pet. blauwzuur kunnen leveren, d.i.
240 milligram blauwzuur per ons boo
nen, en de doodel ijke dosis 30 tot 60
milligram bedraagtzou dus reeds een
achtste tot een kw trt ons boonen doo-
delijk kumien zij i. In overeenstem
ming met deze op\ itting is ook de ver
melde bijzonderheid, dat de personen,
die het voedsel in rauwen toestand ge
nuttigd hebben, niet meer te redden
waren, terwijl zij die het gekookt
gebraden nuttigden, onder ernstige
verschijnselen ziek werdén. Door het
koken of braden immers wordt het
enzym, dat de blauwzuurafsplitsing be
werkte, gedood.
In de literatuur worden talrijke ver
giftigingsverschijnselen, door deze
soort boonen veroorzaakt, beschreven.
Zoo stierven bijv. in 1905 te Rotterdam
vier personen na het gebruik van deze
boonen. Aangezien verschillende va
riëteiten kratokboonen overeenkomst
vertoonen met bepaalde variëteiten so
jaboonen, is een verwisseling zeer goed
mogelijk, waardoor de noodlottige ver
schijnselen te Tjilatjap verklaarbaar
zijn.
Proces Gorgulof.
Ter dood veroordeeld.
Om klokke halfnegen Woensdag
avond is Pawel Gorgulof ter dood ver
oordeeld, nadat de jury, na een beraad
van een half uur, op de geheele aan
klacht het schuldig had uitgesproken.
De derde dag, die aan het requisi
toir en de pleidooien gewijd was en
waarop het vonnis moest volgen, is in
groote spanning verloopen. Er scheen
nog een kans te rijzen, dat het leven