SOLA
s SILVER
De Kleine Bazar
De weg tot geluk
N° 48
Vrijdag 18 April 1952
119® Jaargang.
Bij dit nummer be
hoort een bijvoegsel.
HITLER MARCHEERT.
Buitenland.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal in Goes f2,
buiten Goes ƒ2,—
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant
Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244
COURANT
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
gevestigd te Goes.
ADVERTENTIEN
van 1—5 regels 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15 et.
per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voorm.
MAAR BRUNING LOOPT HARDER
Een tragische geschie
denis met een komisch
kantje.
Als we den blik over de grenzen
richten is het nog steeds Duitschland,
dat in de eerste plaats de aandacht
vraagt.
De strijd om het presidentschap is
achter den rug en door de nationaal-
socialisten verloren, in zooverre, dat
hun candidaat Hitier niet gekozen
werd, en zij den tijd blijkbaar nog
niet rijp achtten om een greep naar
de macht te doen, waarvoor zij, naar
uit tal van gegevens bleek, reeds alle
voorbereidende maatregelen getroffen
hadden.
Niet ontmoedigd, zetten de Nazi's
dadelijk den strijd weer in en nu voor
de Pruisische Landdagverkiezingen,
die 24 dezer zullen plaats hebben. En
nu, geheel onverwacht, grijpt Hinden-
burg (Brünlng) in met een noodveror
dening, tast de Inationaal-socïalïsten
in hun kracht, hun glorie aan, ont
bindt hun stormafdeelingen en neemt
alles wat aan milifairisme, aan daad
werkelijken strijd doet denken, als
uniformen, wapenen, in beslag. (Voor
bijzonderheden zie men onder de ru
briek Buitenland).
Dr. Brüning.
Aan deze geheele geschiedenis, die
in wezen een tragischen ondergrond
heeft, zit ongetwijfeld toch ook een
komisch kantje.
Het tragische is, dat de inderdaad
geweldige groei der nationaal-socialis-
ten, die in enkele jaren tijds van een
onbeteekenend partijtje aangroeiden
tot een macht, die 10 dezer een derde
der natie achter haar candidaat voor
het presidentschap wist te vereenigen,
geheel geweten moet worden aan de
werkelijk zeer moeilijke omstandighe
den waaronder het Duitsche volk sinds
50
FEUILLETON
door
E. PHILIPS OPPENHEIM.
Geautoriseerde vertaling van
M. HELLEMA.
„Je vriend Christopher Bent", merkte
Lord Hinterleys op, „wordt in zijn ge
noegens zonder twijfel wel eenigszins be
lemmerd door het bezit van ouderwetsche
principes. Hij zal hier zeer welkom zijn...
Mijn koffie en het avondblad als je blieft,
Myrtile".
Myrtile's aandacht was voor een oogen-
blik afgeleid. Haar oogen waren gericht
op Gerald, die er in het heldere avond
licht bleeker en vermoeider dan ooit
uitzag.
„Vond je het warm in de stad?" vroeg zij
zacht, terwijl ze de koffie inschonk.
Hij fronste ongeduldig het voorhoofd.
Er is niets, dat een zelfzuchtig man meer
prikkelt, dan de bewijzen van een liefde,
welke hij niet begeert.
„Als dat zoo was, dan verdien ik toch
geen medelijden", antwoordde hij. „Ik
bleef er alleen, omdat ik het gaarne wilde".
Hij liet zich in een stoel vallen, bedank
den wereldoorlog gebukt gaat.
De meeste aanhangers van Hitier
zijn nauwelijks op de hoogte van wat
het nafionaal-socialisme eigenlijk be
oogt, hebben weinig begrip van den
staatsvorm, dien zij willen scheppen.
Het zijn arme, werklooze drommels;
de oude bevoorrechten, de titeldragen-
den uit het keizerrijk; middenstanders
die door inflatie en belastingdruk uit
hun geriefelijk bestaan worden gestoo-
ten, en wat kapitaalbezitters, die hun
kapitaal niet zóó ten eigen bate kun
nen aanwenden als zij dat gaarne zou
den doen. Het is wel een zeer ge
mengd gezelschap, vaak .hebben zij
geheel tegenstrijdige belangen, maar
niettemin verwachten allen heil van
die eene partij, die nog geen gelegen
heid kreeg om noemenswaardigen in
vloed op de regeering te hebben en
van haar aanvoerder Hitier.
Hitier, iemand die werkelijk alle
talenten van een agitator moet heb
ben, is de man, die hun de vleeschpot-
ten van Egypte belooft, en een land,
overvloeiende van melk en honing. Zij
vragen zich niet af, of het een met
het ander te verwezenlijken is; besef
fen niet, dat zij voor de vleeschpot-
ten terug moeten en voor het land
van melk en honing voorwaarts; zij
vragen niet naar weg en middelen,
maar er wordt iets beters beloofd, en
gaarne geven zij er hun stem aan. Zij
het velen met de verzuchting: baat het
niet, het schaadt ook niet, nog slech
ter kan het bijna niet worden.
En vooral wijst men gaarne op wat
in Italië gebeurde, noemt men Hitier
den Duitschen Mussolini. Wist ook
Mussolini den toestand in Italië niet
veel ten goede te keeren'?
Maar.... het blijkt meer en meer,
Hitler is Mussolini, en Duitschland is
Italië niet. Misschien zijn het hoofd
zakelijk de geheel verschillende om
standigheden in beide landen, waar
schijnlijker echter lijkt het, dat de
twee menschen Hitler en Mussolini te
veel verschillen. Want Mussolini heeft
ook de gaven van een agitator, maar
daarboven is hij een man met een
groot verstand, een groot hart en bij
zondere diplomatieke gaven. En zoo
wel de omstandigheden als de actie
van dezen man, voerden snel en niet
te weerhouden, naar het groote resul
taat: Mussolini dictator van Italië.
Maar.... Mussolini gaf het volk de kans
niet om te stemmen of het hem of een
ander wilde hebben.... Mussolini mar
cheerde regelrecht naar het doel op.
„Hitier marcheert" ook, zoo immers
geven de Nazi's gaarne hun marsch naar
de macht aan, maar het lijkt er veel
op of Hitier zal blijven marcheeren....
En intusschen blijkt meer en meer,
dat Duitschland toch wel zijn Musso
lini heeft, alleen, hef is Hitier niet,
maar het is Brüning. Hitier marcheert,
maar Brüning loopt harder!
Het was Brüning die Duitschland
middels de noodverordeningen ,den
kant op drong, die hij meende, dat het
beste was; het was Brüning, die zulk
een geweldige actie voor de candida-
tuur van Hindenburg ontwikkelde, dat
deze tenslotte de volstrekte meerder-
derheid behaalde, en het is nu in wer
kelijkheid Brüning, die met zijn laatste
noodverordening zoo diep in het we
zen der nationaal-socialistische partij
durft in te grijpen, dat haar daarmede
vrijwel een nekslag wordt toegebracht.
Brüning, die schijnbaar zoo gelaten,
bijna wijsgeerige diplomaat, blijkt
meer en meer een zeer krachtige fi
guur te zijn, die weet wat hij wil en
dat uitvoert.
En dat is het komische kantje aan
te kortaf voor koffie en vroeg om cognac
Myrtile nam met een gewond hart, wat
niets zeldzaams voor haar was, haar
plaats in ver van de anderen naast Lord
Hinterleys, ontvouwde de courant en be
gon haar avondtaak.
IV.
De wereld scheen Lady Mary een heel
aangename plaats, toen zij den volgenden
namiddag in haar stoel onder den ceder
naar Christopher keek, die door den hof
meester tot het terras begeleid, snel de
stoep afging en over het grasperk naar
haar toe kwam. Hij was in den zomer uit
geweest voor zijn vacantie en had een ge
zonde, bruine kleur gekregen. Zijn grijs
pak stond hem uitstekend. Hij liep met de
waardigheid en zekerheid van een man,
die zijn leven goed besteedt. Het was een
heel eind over het grasperk, en het meisje,
dat op hem wachtte, had tijd voor een me
nigte prettige gedachten, terwijl zij den
man zag naderen, op wien zij haar hart
had gezet. Alles wat hij in zijn leven deed
of had gedaan, viel in haar smaak. Zij
waardeerde nu zelf zijn gereserveerdheid
in de vele gesprekken, welke zij hadden
gehouden, het ontbreken van aanduidingen
van meer dan gewone belangstelling in
haar. Hij bezat gevoel genoeg dat was
bewezen door zijn teederheid jegens Myr
tile, welke hij haar had bekend dien avond
te Monte Carlo, een avond, welken zij zich
deze tragedie. Alles wat Hitier zegt
te zullen en willen doen, doet Brüning,
zij het op zijn eigen manier. Met be
langstelling wacht de wereld af, of
Brüning vóór zal weten te blijven. 24
April a.s. zal een gewichtige, zoo niet
beslissende etappe zijn.
DE NATIONAAL-SOCIALISTEN.
Rijkspresident Hindenburg heeft
Woensdag een noodverordening onder
teekend, waarbij de Stormafdeelingen
(S. A.), de Schutzstaffeln (S.S. en alle
andere op militaire leest geschoeide
organisaties der Nalionaal-Socialisti-
sche Duitsche Arbeiderspartij op grond
van art. 48 der rijksgrondwet worden
ontbonden en voor het geheele rijk
verboden.
De rijksregeering heeft; met algemee-
ne stemmen den rijkspresident geadvi
seerd tot dezen maatregel over te gaan
De zich bij de ontbinding in het be
zit dezer organen of een der leden be
vindende voorwerpen, welke voor mili
taire doeleinden dienen moesten, kun
nen door de politie in beslag worden
genomen. Zij kunnen zoo noodig wor
den vernietigd. Voor verloren gaan of
beschadiging dezer voorwerpen wordt
geen schadevergoeding gegeven.
Wie van een ontbonden organisatie
lid blijft, deze steunt of in stand houdt
wordt gestraft met gevangenisstraf van
ten minste een maand, eventueel met
boete.
De inbeslagneming door de politie
betreft met name alle uniformen, uit
rustingstukken, insignes, vaandels,
standaarden, vliegtuigen, auto's, inrich
tingen voor den berichtendienst, mu
ziekinstrumenten, veldkeukens, tenten
enz.
De motiveering.
Naar aanleiding van het verbod der
nat. soc. organisaties wordt een offi-
cieele verklaring gepubliceerd, waarin
o.m. wordt gezegd:
De ontbinding dezer organisaties is
noodzakelijk om de openbare veilig
heid en orde te handhaven en het
staatsgezag te beschermen tegen ver
dere ernstige inbreuken. De genoemde
organisaties zijn, zooals bekend is, in
alle uiterlijkheden tot in bijzonderhe
den een navolging van de militaire for
maties. Zij vormen een particulier le
ger, een partijleger, ofschoon ten deele
ongewapend. Honderdduizenden zijn,
met de verplichting tot onvoorwaarde
lijke gehoorzaamheid, ten deele met
een kazerne-achtige huisvesting, in ac
tie-groepen ingedeeld, welke als mili
tairen of politie-beambten kunnen op
treden en zijn opgetreden.
Reeds het bestaan van een zoo
danige strijdorganisatie, welke een
staat in den staat vormt, is
een bron van voortdurende onrust
is een brond van voortdurende onrust
voor de vreedzame burgerij. Het is
uitsluitend de taak van den staat om
een georganiseerde macht te onder
houden. Zoodra een dergelijke macht
van particuliere zijde wordt georgani
seerd en de staat dit duldt, bestaat
reeds gevaar voor orde en rust. De
geordende kringen der bevolking kun
nen een dergelijke, volgens haar aard
eenzijdige en partijdige organisatie
niet dulden. De ontwikkeling leidt tot
botsingen en ten slotte tot toestanden,
welke overeenkomen met burgeroorlog
De staat zou de verantwoordelijkheid
voor zijn constitutioneele instellingen,
altijd herinneerde als de onaangenaamste
van haar leven. Reeds lang was zij over
tuigd zoowel door zijn houding als die
van Myrtile dat zijn teederheid was
overgegaan in een zuiver broederlijke har
telijke genegenheid. Over zijn gereser
veerdheid jegens haar zelf dacht zij niet
na. Hij had een sterk eergevoel, zooals zij
wel wist, en zij had altijd wel begrepen,
dat, hoe gaarne zij ook de verklaring zij
ner liefde had willen hooren, hij niets zou
zeggen, eer hij een positie had bereikt, ha-
rer waardig, en zijn toekomst verzekerd
was. Nu was hij de jongste K. C. en een
zetel in het parlement was in zijn bereik.
Zij dacht met een gevoel van welbehagen
aan haar eigen fortuin. Het was grooter
dan hij meende, grooter dan iemand be
halve haar vader en zij wist. Christopher
zou zich vrij kunnen bewegen, voor altijd
bevrijd zijn van financieele zorgen. Hoe
goed zag hij er uit, hoe sterk en levendig!
Zij stak hem beide handen toe, toen hij
nader kwam en de glimlach, waarmede ze
hem verwelkomde, maakte haar voor een
oogenblik werkelijk schoon.
,Hoe prettig je te zien, Christopher!"
riep zij uit. „En wat een heerlijke tijding!
Dat is juist, wat je begeerde, nietwaar, en
juist wat wij allen voor je wenschten".
Hij nam haar handen en zag glimlachend
op haar neer. Haar hart begon sneller te
slaan. Zij hoopte, dat hij een wandeling in
met name zijn militaire macht en po
litie, verliezen.
Ook bestaat gevaar, dat een derge
lijke volgens al haar instellingen en
voorschriften op den strijd in het bin
nenland ingestelde organisatie een of
anderen dag de partij zelf zou leiden
naar illegaliteit.
De leiders van dit particuliere leger
moeten, juist bij het streven om mili
tair te werken en hierbij iets bijzon
ders tot stand te brengen, de partij
noodzakelijkerwijze met de leiding van
den staat en diens machtsmiddelen in
conflict brengen.
Afgezien hiervan maakten de ont
bonden organisaties zich schuldig aan
talrijke overtredingen, welke onder de
bevolking groote onrust veroorzaakten.
Politie en justitie zijn bezig met het
onderzoek van omvangrijk materiaal.
Het resultaat hiervan behoeft echter
niet te worden afgewacht, daar de ont
binding geschiedt om redenen van
staatspolifiek en volkomen onafhanke
lijk is van de beantwoording der vraag
in welken omvang strafbare handelin
gen zijn gepleegd.
De maatregel geschiedt in het belang
der instandhouding van den staat. Zij
is het gevolg van een strikt onpartijdig
besluit der rijksregeering. Het gaat
niet om partijen of regeeringen, het
gaat om den Duitschen staat zelf. Geen
rijksregeering kan dulden, dat een of
andere partij tracht een staat in den
staat te vormen en zich machtsmidde
len verschaft, waarmee zij onder om
standigheden haar doel met geweld
zou kunnen bereiken.
Wanneer de staat zijn gezag als ver
dediger der wet en beschermer der
vreedzame staatsburgers verwaarloost,
loopt hij gevaar tot anarchie te ver
vallen.
De uitvoering.
Op grond van de hierboven be
schreven nieuwe nood-verordening,
heeft de politie dadelijk haar maat
regelen genomen.
Te Berlijn zijn talrijke bureaux, waar
onder ook 22 tehuizen en woningen
van bekende leiders der organisatie,
doorzocht, en meerendeels gesloten
en verzegeld. Al het aanwezige gedruk
te en geschreven materiaal werd in be
slag genomen. Incidenten deden zich
tot dusver niet voor. Aan de actie
werd deelgenomen door 25 politie
auto's, negen vrachtauto's, 150 recher
cheurs, tien commissarissen en 120 po
litieagenten.
Te Hamburg kwam het bij de slui
ting der bureaux -tot een incident. Voor
de politie kwam had men in het ge
bouw traangas verspreid, zoodat de
agenten de vergaste vertrekken niet
konden betreden. Men moest eerst de
ruiten inslaan, om het gas te laten weg
trekken. Vijf personen werden gear
resteerd.
Het „Bruine Huis" te München is
door de politie gesloten, terwijl de toe
gangswegen werden afgezet. Ook in
Stettin, Dresden, Hannover, Osna-
brück, Breslau, Neurenberg, Stuttgart,
Frankfort a. d. M., Darmstadt, wer
den de bureaux der stormafdeelingen
doorzocht en gesloten. Te Stettin wer
den eenige uniformen in beslag geno
men.
Te Frankfort werden twaalf gebou
wen gesloten terwijl de bewoners el
ders onderdak kregen. De actie ge
schiedde hier zoo plotseling, dat de
bevolking er vrijwel niets van merkte.
In Darmstadt en omgeving werden in
beslag genomen: een vliegtuig, ver
scheiden auto's en motorfietsen, een
aantal gepakte ransels, telefoon-toe
stellen, verbandartikelen, militaire jas
de tuinen zou voorstellen.
„Het is een erg buitenkansje, nietwaar?"
stemde hij toe. „Het komt doordat ik An
drew Hodgson ben gaan helpen bij de ver
kiezing te Darlington. Ik wist, dat ik heel
gelukkig was geweest met de toespraken
daar, maar ik had nooit gedacht, dat dit
er het gevolg van zou zijn".
Hij ging niet zitten en sprak ook niet
over een wandeling in de tuinen. Hij keek
een oogenblik rond, bijna alsof hij teleur
gesteld was haar alleen te vinden. Maar
nog vreesde zij het ergste niet. Zij vond
hem een beetje zenuwachtig en glimlachte
goedig.
„Het was aardig van je terstond te te-
legrafeeren", zeide zij. „Ik kan je niet zeg
gen, hoe gevleid en belangstellend ik
was".
„Ik wile, dat je alles wist", verklaarde
hij, weer rondziende. „Hoe maken allen
het?"
„Uitstekend, dank je", antwoordde zij.
„Vader doet zijn gewoon middagdutje. Ge
rald is hier geweest, maar je weet zeker,
dat hij van morgen is weggegaan. Wij
moeten later eens over hem praten, Chris
topher. Ik maak mij ongerust maar dat
kan wachten. Wil je gaan zitten, of zou
je liever eens gaan kijken, hoe mooi de
tuinen er uitzien?"
Hij zag haar aan, alsof hij wilde vragen
hem te verontschuldigen, zonder het minste
sen met schouderbedekkingen van een
regiment artillerie en een groote hoe
veelheid andere militaire uitrustings
stukken, schoppen, veldflesschen,
broodzakken etc. Voorts werden aller
lei wapens en een hoeveelheid docu
menten in beslag genomen; ook parti
culiere woningen werden doorzocht.
Uit andere plaatsen kwamen even
eens dergelijke berichten.
DE ONTWAPENINGS
CONFERENTIE.
In de algemeene commissie van de
ontwapeningsconferentie heeft de Ita-
Iiaansche minister van Buitenlandsche
Zaken, Grandi, de gelijktijdige en alge-
heele afschaffing geëischt van alle wa
pens, die van beslissende beteekenis
zijn voor de aanvalscapaciteit van een
staat. Italië wenscht progressieve af
schaffing der artillerie, te beginnen
met het zware kaliber en verder af
schaffing der tanks.
Elke staat moet, zoodra de ontwape
ningsconferentie van kracht wordt,
jaarlijks een bepaald percentage zijner
linieschepen, vliegtuigmoederschepen
en duikbooten afdanken. Veder wensch
te Grandi progressieve afschaffing van
bombardementsvliegtuigen en vernie
tiging van alle wapens, die kunnen die
nen voor den gas- en bacteriologischen
oorlog. Nadrukkelijk verklaarde Gran
di, dat deze kwalitatieve ontwapening
slechts een systeem is, dat door an
dere maatregelen moet worden aange
vuld. Het doel der ontwapeningscon
ferentie is vermindering en begrenzing
der bewapening.
Concludeerend zeide Grandi, dat de
afschaffing der aanvalswapens de ver
dediging der staten en hun veiligheid
versterkt, want bij een aanval worden
het Volkenbonds- en Kelloggpact toe
gepast.
Ondertusschen hebben de~ sprekers,
die nog na Grandi het woord hebben
gevoerd, weer verschillende denkbeel
den naar voren gebracht, waarbij
pogingen zijn aangewend om een com
promis te bereiken tusschen het Fran-
sche voorstel voor .een internationaal
Volkenbondsleger en de voorstellen
van die landen, die een afschaffing
van de aanvalswapenen plus vermin
dering van de nationale bewapeningen
bepleiten.
De spreker, die de tegenstelling,
welke na de rede van Tardieu nog dui
delijker naar voren is gekomen, tracht
te te overbruggen, was de Deen Munch
Hij wilde niet alleen de meest agres
sieve wapenen afschaffen, maar tevens
een verbod uitvaardigen voorraden
van deze wapenen op te slaan. Hij
deed het voorstel aan de hand, dat
deze voorraden aan den Volkenbond
zullen worden afgestaan. Verder was
Munch van meening, dat alleen econo
mische sancties en een internationale
luchtvloot, alsmede afschaffing van de
aanvalswapenen de internationale or
ganisatie de noodige kracht kunnen
geven. Verder bepleitte hij een pro-
portioneele vermindering der nationale
bewapeningen met een zeker percen
tage (15 pet. of 25 pet.) van het hui
dige niveau, waarbij met de ligging
en den politieken toestand van andere
staten rekening gehouden moet wor
den.
De eindindruk van dit eerste groote
debat na de hervatting der werkzaam
heden is, dat de gedachte van een af
schaffing van de aanvalswapenen
steeds meer aan kracht wint en steeds
duidelijker vorm aanneemt, terwijl
Tardieu met zijn tegenstand hiertegen
en met het door hem voorgestelde
alternatief steeds meer geïsoleerd
komt te staan.
vermoeden, hoeveel verontschuldigingen
noodig zouden zijn.
„Ik zou gaarne willen weten", zeide hij,
„of ik Myrtile kan spreken".
„Myrtile?" herhaalde Mary.
Hij knikte een beetje verlegen, maar met
een gelukkigen glimlach.
„Ik wilde haar gaarne spreken en haar
er van vertellen", zeide hij vertrouwelijk.
„Zij zal misschien niet dadelijk begrijpen,
wat het beteekent, maar zij is nu zooveel
meer vrouw geworden".
Zijn stem scheen heel uit de verte te ko
men. Het leek haar een vreeselijke nacht
merrie, iets onwezenlijks, <een sombere ge
dachte, een nachtelijk spookbeeld
Toen zag zij hem weer voor zich staan,
in afwachting, verlangend, met het vurig
ongeduld van een minnaar in de oogen.
„Myrtile is in den tuin gegaan om rozen
te plukken", vertelde zij hem. „Je zult haar
vinden aan het einde van het berceau".
Hij was weg, haast eer de woorden haar
lippen hadden verlaten, weggegaan met de
een of andere geprevelde verontschuldi
ging, onbewust van de tragedie, welke hij
had veroorzaakt, zonder iets te weten van
den hevigen innerlijken strijd, die haar
kalm en bedaard deed schijnen. Zij wend
de het hoofd om en zag hem gaan, zag
zijn vlugge, haastige voetstappen, zag hem
bukken, toen hij in het berceau verdween.
(Wordt vervolgd).