De Kleine Bazar
IV0 i JUL
Vrijdag 8 December 1950
117 Jaargang*
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Als stafkoerier bij het Roode Leger
PAKKER
uofold Vulpennen
Officieele Dealer voor
GOES en OMSTREKEN
Het meisje, dat met
een Koning trouwde
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal in Goes f 2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE ft COURANT
Uitgave: Naamlooze Vennootschap Goesche Courant en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244 -v--8—
gevestigd te Goes.
ADVERTENTIfiN
van 1—5 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15 et
per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voornr
door E. v. S.
De schrijver van dit artikel is een Rus van
Duitsche afkomst, die bij het begin der
Russische revolutie een tijdlang ïn het roode
leger gediend heeft.
Bij liet begin der revolutie trachtte ik
naar Perzië te vluchten, doch te Tifhs
was ik zoo ongelukkig, in handen t- val
len van ambtenaren van het roode leger,
het was mij te goed bekend, hoe menschen
van mijn politieke richting bekanideldj
werden, vooral als men dan nog van adel
is; ük 'kon dus niet anders do-n dan hui
len met de wolven in het bosch en imeldi'de
mij bij hen aan als vrijwilliger voor het
rondde leger, waarvoor ik echter nooit
de minste sympathie heb gevoeld.
Het was nog een opluchting voor mij
dat ik geen uniform behoefde te dragen;
slechts een rooden band om den arm on
derscheidt de soldaten van het rooide leger
van de overige leden der bevolking. Uni
formen werden alleen gedragen door leden
van de Tsjeka en van de daarvoor in de
plaats getreden G. P. U. en dan waren
het er nog uniformen naar.
Het roode leger werd aangevoerd door
zekeren Henschei, een voormalig Prui
sisch luitenant, die in het uitvoeren van
zijn bevelen werd bijgestaan door een aan
tal militairen, die vroeger aan het front ge
weest waren. Er waren slechts enkele
officieren onder. De soldaten van 'het
roode leger waren voor de grootste helft
analfabeten.
Onder die omstandigheden was het geen
wonder, dat ik tot staf koerier werd be
noemd. Als zoodanig kreeg ik een paard
ter beschikking, omdat ik dan sneller de
bevelen over kon brengen. Dit geschiedde
op twee manieren. Men had om te begin
nen de z.g. seriebneven, die binnen een'
kwartier moesten worden bezorgd en ver
zegeld waren met een groot lak. Een an
dere soort heette: streng geheime beve
len deze konden geen kwartier wach
ten, doch moesten onmiddellijk overge
bracht worden.
Op zekeren dag moest ik zoon streng
bevel overbrengen. Ik stak de enveloppe
als gewoonlijk in mijn zadeltasch en
ging op weg. Op mijn plaats van bestem
ming aangekomen, bleken echter tot mijn
ontzetting de riemen van mijin zadel tasch
gescheurd te> zijn. De tasch hing er nog
zoowat aan en gelukkig zat de brief er
nog in. Ik gaf hem aan den geadresseerde,
een officier van het roode leger.
Deze keek mij eenigea tijd strak aan
nam mij van hoofd tot voeten op. Het
mij, alsof mijn hart ophield te klop-
want ik had misschien wel honderd
aan anderen gezien, wat zulke bük-
de praktijk te be teekenen hebben,
fficier draaide den brief in zijn han-
84
FEUILLETON
DOOR ALICE HEATH HOSKEN.
Vertaald door Dicky Wafelbakker.
Hij liep de kamer uit, terwijl ik ge
heel buiten mezelf was en niet eens den
ken kon.
'Wat moet ik beginnen Kunnen er
dergelijke beesten van mannen bestaan?
Ik was ten einde raad. Toen Hulda on
geveer een kwartier later haastig binnen
trad, zag ik aan haar gezicht, dat Gulan
niet 'haar gesproken had. Ik kon me niet
langer beheerschen, trok 'haar in mijn
armen en barstte in snikken los.
Het is heel moeilijk een goede beschrij
ving te geven vani hetgeen er daarna plaats
greep. Om te beginnen vertelde Hulda me
van dien man, die verliefd op haar was
geworden. Hij was een van de personen,
die het Paleis te Vesteral in bezit had
den genomen, toen zij en- ik daar alleen
waren op den dag, dat de Revolutie uit
dein om en floot tussc'hen zijn tanden. Hij
zei echter geen woord. Vervolgens ging
hij naar buiten en kwam terug met twee
soldaten, die links en rechts van mij gin
gen staan.
„U heeft het zegel van den brief ver
broken. U weet, dat verraad met dsn
dood gestraft wordt."
Ik toonde mijn zadel tasch en veront
schuldigde mij door slechts de waarheid
te verteilen. Hij glimlachte echter iro-
nisch.
„Die riemen kunt U wel opzettelijk
beschadigd hebben om Uw onschuld aan
nemelijk te maken. Ik verklaar U hier
bij tot gevangene. Het spijt mijl"
Ik werd door de twee soldaten weg
gevoerd naar de gevangenis, een kelder
gewelf, dat aan catacomben deed denken.
Er waren reeds een tweehonderd gevan
genen aanwezig, allen mannen, die voor
het grootste deel tot de betere standen be
hoorden. Het eerste, wat mij opviel, was
dat deze menschen komische gesprekken
voerden. Daar begreep ik niets van. Ik
knoopte met ©enigen hunner een gesprek
aan en hoorde zoodoende, dat zij gijze
laars waren, die tot een bepaalden datum
in hechtenis gehouden moesten worden.
Daardoor wilde men hun familieleden
dwingen tot betaling van een ongehoorden
losprijs.
De meeste gevangenen wisten, dat hun
familie de voor hen gevraagde som met
geen mogelijkheid bij elkaar konden bren
gen en dan wisten zij tevens, dat de of
ficieren van het roode leger door niets
ter wereld konden worden bewogen bot
het matigen van hun eiscfoem. Er volgde
onverbiddelijk een terechtstelling. Toch
bleven zij dag en nacht hopen op uitkomst.
Doch op den achtergrond van hun ge
dachten stond onophoudelijk het schrik
beeld van den doof, dien zij wel niet zou
den kunnen omtkyopem. Enkelen werden
er bijna krankzinnig van. Anderen spra
ken over volmaakt onverschillige dingen
en handelden alsof zij thuis bij den war
men haard zaten en geen levensgevaar te
duchten hadden..
Na twee dagen kwam de officier, dk
mij gevangen had laten nemen, bij mij en
deelde mij mee, dat ik vrij was. ,jWij heb
ben geen geloof kunnen hechten aan Uw
meidedieeling, dat de riemen van Uw zadel-
tasch vanzelf gescheurd zijn. Het is ech
ter gebleken, dat de betrokken brief geen
streng geheim bevatte. Daarom is Uw
overtreding minder ernstig en kunt U zich
bij Uw eigen compagnie melden voor Uw
straf."
Inderdaad kwam ik er af met drie da
gen arrest. Nu is dat nog erg geno'
want arrest beteekent in het roode leger
onafgebroken werken zonder nachtrust.
En het valt niet mee, twee en zeventig
uur in het zadel te zitten. Toen mijn straf-
dienst achter den rug was, viel ik dan
ook van uitputting van mijn paard en viel
dadelijk op den grond in slaap. Men heeft
bralk. Destijds viel het haar al op, hoe
hij haar aankeek en tegen haar glim
lachte. Ik herinnerde me dat eveneens.
Ze kan hem eenvoudig niiet zien. Terwijl
ik weg was, heeft hij geprobeerd haar het
hof te maken. Hij is een groote, grove
jonge man, die totaal geen opvoeding heeft
gehad. Zij heeft ontdekt dat hij slage.
van beroep is en gewerkt heeft in den
winkel, waar haar moeder indertijd vleesch
liet halen. Hij moet Hulda van tijd tot
tijd gezien hebben en nu wil hij met haar
trouwen. i
Hulda gaat er zoo onder gebukt, dat
zij er bijna gek van wordt. Gulan had
haar juist gezegd, dat als ik geen bood
schap aan Max zond, waardoor hij hier
zou 'komen, hij 'haar aan dien vreeselijkeo
man zou uithuwelijken, wat beteekemde
dat hij haar met geweld aan hem zOu ge
ven, alsof zij een slavin was.
Hulda schreide evenwel niet, zooals
ik. Er lag een starende blik in haar oogen,
welke mij met angst vervulde. Nadat ik
mijn tranen- gedroogd had, voelde ik me
wat kalmer en was ik er innig van over
tuigd, dat Max liever zou sterven dan
toestaan, dat ik een hulpeloos meisje
als Hulda zou overleveren in de handen
van die beestachtige mannen.
Goede maatjes. St. Nicolaas bracht Maandag op zijn tochten door Zee
land een bezoek aan 's Heerenhoek, waar hij door de dorpsjeugd met
vreugde werd ontvangen. Ook Zwarte Piet deelde ïn de belangstelling en
was al spoedig goede maatjes met de Zeeuwsche meiskes, die het be
zoek zeer interessant vonden.
mij moeten wegdragen en het heeft eeni
gen tijd geduurd, voordat ik weer dienst
kon doen. I
Mijn eerste bondschap gold weer de
zelfde plaats, waar ik gevangen had ge
zeten en den zelfden officier. Ik had een
nieuwen zadeltas ch gekregen en was zoo
voorzichtig mogelijk, om geen aanleiding
te geven tot nieuwe klachten. Op mijn
plaats van bestemming aangekomen, hoor
de ik, dat de betrokken officier naar de
naastbijiliggende stad vertrokken was voor
een terechtstelling. Hiji was juist weg en
als ik snel reed, zou ik kern. nog met ge
mak kunnen inhalen.
Ik gaf -dus majn paard de sporen en zag
na eenigen tijd in de vei be twee vracht
wagens. Naderbij- gekomen ik was
er toen een honderd meter van verwijderd
zag ik, dat zij waren volgepakt met
geheel naakte menschen. De wagens re
den voort -over den landweg omgeven door
Kozakken ter bewaking. Ik zal nooit dit
schouwspel vergeten van die arme men
schen, die den dood voor oogen hadden
en voor wie een vlucht absoluut buiten
gesloten was. Hun handen waren boven
dien op den *rug samengebonden.
Plotseling beg0n een oude man met een
grijze baard als een gewond dier te hui
len. Anderen stemden met hem. in en er
steeg een gebrul op, dat aan een helsche
marteling deed denken. Doch al gauw
kwamen enkel© Kozakken naar de wagen-
toe en sloegen de menseden met hun kar
watsen op de bioote licfnamen. Het werd
dadlelijk doodstil; men hoiordb hier en
daar nog slechts eiem zwak gekreun.
Eenigen tijd later begon een der gevan
genen te bidden; de mee®ten baden mee.
Slecfhts de Kozakken hoorden hen, want
in de straten was geen mensc[h te zien.
Alle winkels waren gesloten en >vaar men
rolluiken voor de vensters had, waren
deze neergelaten. Want het is niet goed,
zoon optocht medelijdend na te zien.
De kogels der Kozakken vliegen soms
in vreemde richtingen.
Ik verteld© haai* dit, doch z© wilde er
niets van hoor©n.
„Uwe Majesteit mag da© boodschap
niet -aan den Koning zenden," zei ze. ,BZe
zouden hem kunnen doo-den. Ik ben er
van overtuigd, dat z© met tegenslagen te
kampen hebben. Nee, mevrouw, U moogt
niet aan mij denken,"
„Maar HuldaB wat wil je dan do©n?"
riep ik uit.
„Ik wieet het niet/' antwoordde ze.
„Ik zal er echter wel iets op vinden."
Toen b©gr©©p ik dat zij van plan was
e©n einde aan haar leven te maken.
Hoe laaghartig en sluw was Gulan
toch... Ais hij mij op de een of andere
manier had gedreigd, zou dit geen invloed
gehad hebben. Ik zou liever sterven dan
Max verraden. Ik kon mijn vriendin ech
ter onm0g©lijk een dergelijk lo-t laten on
dergaan. Geen enkele vrouw zou dat ge
daan hebben. Ik was wanhopig...,
„I'k [moet di© boodschap schrijven/'
zei ik. Hulda 1ik di©n tenminste voor
te wenden-, alsof ik het djoe. Oh, is er dan
geen uitweg mogelijk? Kunnen wij niet
iets bedenken om hem op een dwaalspoor
te brengen?"
Even keek ze nadenkend voor zich
uit en toen zei ze plotseling:
Plotseling moesten de wagens stilhou
den. Zij waren tamelijk hoog en de eerste
gevangene, die er af moest springen,
deinsde hiervoor t©rug met het oog op
zijn gebonden handen. Een slag met een
geweerkolf deed hem van -den wagen tui
melen. Langs den weg zag men graven,
die ongeveer een meter diep waren. De
gevangenen moesten voor hun eigen graf
neerknielen. Enkelen trachtten nog op het
Laatste -oog©nblik in wanhoop te vluch
ten; deze werden echter door de Kozak
ken met geweerkolven neergeslagen. De
anderen, di© berustend voor hun g
neerknielden, werden doodgeschoten of
met dolken doodgestoken.
Tenslotte waren alle slachtoffers ge
dood. Er waren er enkelen onder, die ik
in de gevangenis had leeren kennen en. ik
huiverde bij de gedachte, hoe licht mij
eenzelfde lot had kunnen treffen. Doch
ik moest nu mijn boodschap overbrengen.
De soldaten begr0-even de lijken en de of
ficier stond er bij, alsof er niets gebeurd
was en rookte een sigaret. Ik ging naar
hem toe en hij reikte mij de hand. Ik voel
de mij medeplichtig aan de terechtstelling,
toen ik zijn hand-druk beantwoordde.
Later trachtte ik te eten. Doch ruim
een etmaal lang was miji dat onmogelijk.
De gevangenschap, de drie etmalen te
paard en de terechtstelling hadden mij
gebroken-. Doch één ding stond bij- mij
vast: ik zou mijn betrekking met het
roode leger verbreken en ontvluchten,
zoodra mij daartoe de gelegenheid werd
fn verband met dit besluit vroeg ik
na mijn terugkeer eenige dagen verlof. Er
spoediger, dan ik het had kunnen vermoe
den, kwam mijn kans. Op een klein sta
tion vond ik een transport Duitsche ge
vangenen en voegde mij- bij hen. Dit ging
z-ooveel te gemakkelijker, o-m-dat mijn
naam een Duitsohen klank heeft en ik de
Duitsche taal ook goed machtig ben
Een maand daarna trok ik eindelijk over
de Russische grens. Ik wa|s vrij!
„Mevrouw, er bestaat geen kans voor
mij dat ik kan ontsnappen, is het wel?
Wij waren nog nooit zoo- streng be
waakt geweest, dus dat was vrijwel uit
gesloten.
„Ik weet dan nog maar een enkele mo
gelijkheid," ging ze voort.
En daarna legde ze- me haar plan uit. Ik
ziou de boodschap schrijven, waaruit Gu
lan niets anders zou kunnen lezen, dan
dat ik Max rondluit vroeg bij me te ko
men. Wij zouden echter een code samen
stellen, terwijl Hulda wild© doen voor
komen, alsof zij van idee was veranderd
en vragen naar Vesteral gebracht te wor
den om den man te ontmoeten, die met
'haar trouwen wilde. Ze- wist, dat ze
alles met hem doen kon-, wat ze ver
koos en er was totaal geen aanleiding
voor Gulan om argwaan te koesterend
Als zij eenmaal in Vesteral was, zou ze
ontvluchten en een boodschap naar Max
brengen, en wanneer ze hem niet kon be
reiken, zou ze den code aan Maria's zoon
in de bakkerij in het Gotwalz kwartier
brengen, met de instructie dezen ten koste
van alles aan den Koning te overhandigen.
Het was ontzettend gevaarlijk, maar zij
zei-de, dat dit vermoedelijk die eenige uit
komst zou zijn. Ze weigerde beslist mij
Dagboekblaadjes.
5 DECEMBER. In alle bladen
lees ik op het oogenblik wenken en
raadgevingen met het oog op het na
derende Sinterklaasfeest en ik meen,
dat ik mijn plicht zou tekort komen
als ik hierin ten achter bleef. Daar
om een kort toepasselijk woord.
Behalve de cadeaux, die wij met
St. Nicolaas geven aan de menschen,
die ons het naast staan en voor ivie
wij dus graag wat over hebben, mos
ten wij ook denken aan degenen, voor
wie wij minder over hebben, maar die
wij toch slecht kunnen venvaatioozen.
De waarde van wat men hun schenkt
kan men het beste afmeten naar het
cadeau, dat men verladen jaar van
hèn ontving of dit jaar van hen
kan verwachten. Stak het ónze ver
leden jaar gunstig af bij het hunne,
dan kunnen wij ditmaal iets inbinden.
Was men daarentegen het vorig jaar
in vergelijking met hen te zuinig ge
weest, dan kan men dezen keer wat
guller voor den dag komen.
Aangezien de kosten voor deze ge
schenken in normale gevallen onze
inkomsten te boven gaan, kan men ze
het beste bestrijden door geld op te
nemen van zijn bankrekening of spaar
bankboekje, of wel bij iemand, die
minder bloedverwanten heeft, een lee-
ning sluiten. Tenzij men de voorkeur
geeft aan den meer en meer gebrui-
kelijken weg, zijn leverancier niet te
betalen. Het laatste is echter alleen
mogelijk bij winketiers, wier vorde
ringen van een jaar geleden intus-
schen voor een belangrijk deel zijn
aangezuiverdsommige winketiers zijn
er namelijk op gesteld, zelf óók aan
Sinterklaas te doen.
Wenscht men gemakshalve iemand
te vereeren met een geschenk, dat
men het vorige jaar zelf heeft ont
vangen hiervoor leenen zich bij
uitstek vazen, kleine metalen en gla
zen weelde- en gebruiks-artikelen e.d.
waaraan de slijtage niet is te consta-
teeren dan verdient het aanbeve-
ting, dit te zenden aan een ander dan
die het u verleden jaar schonk.
Aardig is, de geschenken het ka
rakter te geven van een surprise, d.
w. z. van een origineele verrassing, die
een ander voor u bedacht heeft of
die in de krant heeft gestaan. Ge
bruikelijk is voorts, dit te doen verge
zeld gaan van een „Sinterklaasge
dicht", d.i. een stuk proza, waarvan
de eene regel zes maal zoo lang is
als de andere, doch waarin de eind
woorden van elke twee regels onder
ling schijnen te rijmen. Dit gedicht
kan men ongestraft onderteekenen mei
„St. Nicolaas", want de goedertieren
heid van den bisschop is spreekwoor
delijk en het is nimmer voorgekomen,
dat hij voor deze beleedigende falsi
ficatie wraak nam.
Voor het inpakken der geschenken
tenslotte placht men tot dusver cou
rantenpapier te bezigen. Het schijnt
dit jaar echter voordeeliger te zijn,
er bepaalde effecten voor te gebrui
ken; dit heeft bovendien het voor
deel, dat ons humeur betangrijk ver
betert zoodra we deze papieren heb
ben opgeruimd.
op een andere wijze het bericht te laten
verzenden. Ze wilde de kans wagen,
hetgeen mij echter vreeseLijlc angstig
maakte, daar ik Gulan beter kende dan zij,
lik moest wel toegeven. Wij stelden
den code samen en aan de hand diaarvam
schreef ik het bericht aam 'Max. Dit
luidde als volgt: „Wil je dadelijk komen?
Gulan geeft vrijgeleide. Ben ziek en
moet je zien. Je kunt ten volle op Gulan
vertrouwen. Margaret."
Volgens den codie was de werkelijke
beteelkenis van dit alles: „Neem in het
geen notitie van dit bericht."
Ik was Verwonderd over Huida's kalmr
te en opgewektheid'. De angstige uitdruk
king was uit haar oogen verdwenen. Men
z|ou bijna gedacht hebben, dat zij genoot
van het vooruitzicht op dit avontuur.
Toen Gulan mijn antwoord kwam ha
len, overhandigde ik hem de boodschap,
die ik aan Max had geschreven.
Hij las deze herhaaldelijk over en keek
mij daarna met zijn grijnsiadh aan. -
„Dat is goedj" zei hiji. „(J d<jet heel
wat uit vriendschap. Ik veronderstel ech
ter, dat U denkt, dat Braila-Galaflz
zichzelf wel zal kunnen verdedigen, of
vermoedt U soms bij geval dat hij niet
zal komen?" (Wondt vervolgd.)