Stadhuis van Goes,
N° 113
117 Jaargang
Amerika sluit zijn grenzen.
ProVincienieuvVs
Een Geschenk
Woensdag 3 December 1930
LlNTVELT's BAZAR
Het meisje, dat met
een Koning trouwde
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal in Goes f2,
buiten Goes f 2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant
Telefoonnummer 17, na 17.30 Na 244
MUNT
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
gevestigd te Goes.
ADVERTENTIËN
van 1—5 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15 ct
per regel. Advertentiën worden
aangenomen tof 12 uur voorin.
Gevolgen van werkloosheidinvloed
op de wereldmalaise.
Het bericht, dat Amerika van plain is
gedurende twee jaar geen immigranten toe
te iaten, heeft groote verslagenheid ge
bracht. Als reden van dezen maatregel
wordt genoemd, dat men de werkloos
heid in de Vereenigde Staten niet nog
grooter wil doen worden en men fluistert,
dat er aan den overkant van, den Oceaan
wanhopige toestanden heerschen op de
arbeidsmarkt en zelfs dat in de jaren der
veelgeprezen „prosperity" het aantal
werkloozen reeds zeer groot was. Ameri
ka publiceerde en publiceert nu nog geen
cijfers op dat gebied, -vermoedelijk omdat
dan bet pessimisme nog toe zou nemen en
de publieke opinie in verzet zou komen.
Van Amerika krijgt men den indruk, dat
de regeering geen uitweg ziet en op het
punt staat, het hoofd te verliezen.
Het uitgestrekte land, dat vroeger mil-
iioenen immigranten Qpnairn em er consu
menten van Amerikaamsche waren en pro<-
ducenten van Amerilkaansche exportarti
kelen van wist te maken, voelt zich nu niet
meer opgewassen tegen het bescheiden
aantal immigranten per jaar, die boven
dien nog allen een kapitaaltje moeten mee
brengen. Amerika's grootste kracht was
de geschiktheid tot het assimileeren van
vreemde- volksmassa's, tot het omlzetten
van vreemde m eigen volkskracht. Dit
vermogen is het nu kwijt, de groote
kracht, die in de vorige eeuw Amerika
gemaakt heeft tot wat het is, bestaal
niet meer.
Het stopzetten der immigratie zal waar
schijnlijk wel een feit worden; er is nog
een kleine kans, dat men er niet toe zal
overgaan terwille van het prestige van
het land. In ieder geval bewijst dit regee-
ringsvoorstel op zichzelf reeds, dat er in
Amerika een ingrijpende verandering heeft
plaats gehad en dat men met het eerste
hoofdstuk der Amerikaansche geschiede
nis als afgesloten kan beschouwen. Het
is niet meer het land der toekomst voor
de overige wereld; het is een land met
een verleden geworden evenals de oude
historische staten van Europa. De groo-
tere oppervlakte, de bevolking van 120
miüoen zielen en de betrekkelijk groote
zelfstandigheid der afzonderlijke staten
zijn slechts bijkomstige omstandigheden
Deze verandering is natuurlijk niet in
eens ontstaan. Reeds tijdens de regeering
van president Roosevelt begon men zoo
iets te merken van een Amerikaamsch na
tionalisme en imperialisme, een begin van
het afscheidingsproces, dat tenslotte^ zoo
ver werd doorgevoerd, dat men de immi
gratie ging beperken. In die jaren hebben
de o0rlog met Spanje, de verovering van
Cuba, Portorico en de Philippijnen het
Amerikaansch nationalistisch gevoel ver
sterkt; de wereldoorlog met de daarop
gevolgde reusachtige inkomsten van Ame
rika veroorzaakte een „prosperity', die
in koper.
83
FEUILLETON
DOOR ALICE HEATH HOSKEN.
Vertaald door Dicky Wafelbakker.
Huida kwam vanmorgen hier, en dit
was een groote1 verrassing, want dit had
ik natuurlijk totaal niet verwacht. Ik weet
echter zeker, dat er iets is wat haair hin
dert. Als ik haar tracht uit te hooren, zegt
ze: „Ntee, Mevrouw, mij scheelt werke-
kelijk niets." 1
Ik ben echter van het tegendeel over
tuigd. Wat kan het zijn? Ze spreekt hee-
lemaal niet over hetgeen er gebeurd is,
sinds ik wegging. Een van haar bewakers
had haar gezegd, dat ik gevangen genomen
was, en dat zij zich bij me moest voegen.
Dit was alles. Het was haar niet bekend,
wat men met Maria en haar zoon gedaan
had. Ik deelde haar niet mede, wat ik
vermoedde, want ik vreesde dat zij niet
vee! meer zou kunnen verdragen.
Wist zij in het igeheel niet, wat er in
Vesteral voorviel? Ze had geen schoten
gehoord en bleek uit niets, dat er gevoeh-
van alle factoren onafhankelijk scheen te
zijn. Men zocht deze welvaart steeds te
vergrootten, door zich van de rest der we
reld te isoleeren, eerst door de onaange
name behandeling der immigranten op
Eilis-Island, toen door de steeds verdere
beperking der immigratie. Doch hierdoor
werd de binneniandsche markt gaandeweg
verzwakt en ontstond er werkloosheid).
De angst vonr werkloosheid leidde weer
tot verscherping der immigratiebepalingen
en nu hoopt men den toestand te redden
door algeheel© sluiting der grenzen.
De Amerikaansche crisis zal hierdoor
echter niet opgeheven/ kunnen worden.
Voor de wereldmalaise zal deze maatr;
gel vermoedelijk nog een verslechtering
beteeken en en dat zal de Amerikaansche
uitvoer ook w©er deen verminderen. Ame
rika was vroeger het land met den wijden
blik, nu zal men ondanks alle technische
volmaaktheid geen meer bekrompen land
kunnen vinden. Slechts enkele Amerih
nen beschikken nog individueel over een
wijden blik; deze zien de toekomst zeer
donker in, zooals de groote schrijver
Sinclair Lewis. Doch juist deze men
schen hebben niets- te vertellen en om hun
pessimisme zijn zij niet bemind bij den
doorsnee-Yankee „Babbitt".
Grenswijziging
Middelburg—Koudekerke.
Annexatie van 't Zandt.
Sedert onheugelijke tijden heeft men het
hier veelal als een onbillijkheid gevoeld,
dat een deel der gemeente Koudekerke
liggend vlak bij de grenzen van Middel
burg daarmede niet vereenigd was, en
de uitbreiding der gemeente feitelijk bui
ten haar grenzen viel. EeniLge jaren ge
leden is nog eens een poging gedaan om
daarin verandering te brengen, doch de
gemeenteraad van Koudekerke en de com
missies uit de burgerij uit beide gemeenten
verklaarden zich tegen het ingediende
wetsontwerp ein er kwam weer niets van.
Thans hebben Ged. Staten van Zeeland
wederom een wetsontwerp ter beoordee
ling aan den gemeenteraad van Middel
burg gezonden. De grenswijziging zou ten
gevolge hebben, dat voornamelijk het dei
van Koudekerke, bekend als 't Zand, en
grenzende aan Middelburg bij deze ge
meente wordt geveegd en daardoor het
aantal inwoners van Zeelamd's hoofdstad
met ongeveer 1500 zou toenemen. Evenals
de voirige maal worden een enclave van
12 H.A. grond toebehoorende aan Mid
delburg, doch liggende onder Koude
kerke, veel beter politiietoejzicht, beter
bouw- en woningtoezicht, ziekenhulp/, rio<
leering, onderwijs enz. in het belang van
het wetsontwerp aangeroerd, als motie
ven voor wat men noemt de „annexatie
van 't Zand"[. Mididtelburg zon ojp die
wijze juist een 20.000 inwoners gaan tel
len en recht hebben op vermeerdering
van het aantal raadszetels van 17 op 19
en van het aantal wethouders va|n 2 op 3,
ten werd. Ze is dolblij weer bij me te
zijn, alhoewel ze het heerlijk had gevon
den als ik had kunnen ontsnappen. Ze zit
voortdurend dicht naast me en verliest me
geen oogenblik uit het oog.
Er is echter iets wat haar (hindert; ik
hoop niet, dat ze ziek zal worden.
Het is mij haast onmogelijk neer te
ichrijven welke vreeselijke gebeurtenissen
er thans hebben plaats gevonden. Ik ben
ijskoud en mijn hoofd gloeit als vuur.
Het is bijna ondenkbaar, dat er zulke
mannen kunnen bestaan.4
Het gebeurde vanmorgen. Gulan ver-
icheen plotseling. Het zal omstreeks elf
uur geweest zijn. Ik zat in den tuin, ter
wijl Hulda bezig was bloemen te pluk
ken om in onze kamers te zetten.
„Gaat U naar binnen*" zei hij eenigs-
zins kortaf, en op een geheel anderen
toon dan gewoonlijk. „Ik moet U alleen
spreken."
Het zou nutteloos geweest zijn te wei
geren. Hulda bemerkte, dat ik opstond
en ze Ikwam 'dadelijk naar mij toe. Ze keek
Gulan met zulk een angstigen blik aan, dat
ik haar onwillekeurig dicht tegen- mij
aantrok. Hij zei echter ruw:
,Ik heb gezegd* dat i'k U alleen wenseh
te spreken."
Gemeenteraad van Waarde.
Politie- en bouwverordening
aangevuld; begrooting B. A.
goedgekeurd.
In de Vrijdagmiddag gehouden verga
dering van den Raad van Waarde wend
besloten adha&sie te betuigen aan het
adres Inzake verkeersverbetering tusschen
de Zuid-Ho/llamdsche en Zeeuwsehe eilan
den met Zuid-Holland eji Noord-Brabant,
en werd besloten niet toe te treden als
buitengewoon Lid van den A.N.W.B,,
De begrooting van het Burgerlijk Arm
bestuur werd goedgekeurd met in ont
vang en uitgaaf op'n bedrag van f 5409,32
en werd tot lid van voornoemd Armbe
stuur herbenoemd de heer M. N. J. West
strate.
Vastgesteld werd een verordening op
de heffing van schoolgeld, en die op hare
invordering.
De po I it'cverorclening op de haven m
kade werd aangevuld met een bepaling
dat he'c verboden is aan stoom-, sloep
en motorbooien vain hun schroef gebruik
te maken, binnen een afstand van 8 M.
van de havenbeschoieiing. De bouwver
ordening werd aangevuld met de bepa
ling, dat aan nieuw te bouwen woningen
een gleuf voor het inwerpen van brieven
moet worden aangebracht.
De verordening op de heffing van
laad-, los-, haven- en liggeld en die op
bare invordering werd opnieuw vastge
steld. Een suppletoir kohier hondenbe
lasting voor het 2de halfjaar 1930 wordt
opgevoerd met in totaal 4 honden.
De bedrijfsbegrooting voor de Gascen-
trale „Oosteinde" voor 1930 werd gewij
zigd en werd eveneens voor dit bedrijf be
sloten 'n tijdelijke geldleening aan te gaan
van f 11000 a 23/4 pet. en werd goedkeu
ring gehecht aan den verkoop van de 2
gasfabriekjes en een dienstwoning te
Kruiningen en Hansweert.
Naar de vergadering van de Waterlei.
ding Maatschappij werden afgevaardigd
ais lid de heer J. Mol en als plaatsvervan
ger A. Des».
Tot lid van de commissie van school
toezicht werd herbenoemd de heer N. M.
J. Weststrate en werden tot leden yan de
comm. tot wering van schoolverzuim be
noemd de heer en M. van Wee le, J. W.
Korpestein, M. Weststrate Cbrzn., Jan
Bom, Jac. Pieper, C. Lensen en A. Dek.
Pachtprijzen op domeingronden,
Antwoord aan Ds. Kersten
Op de vragen van den heer Kersten be
treffende vermindering van de pachtpmij
zen der domeingronden in den Prins Hen
drikpolder (St. Philipsland) en het ver
strekken eener opgave van pachtprijzen
der Kroon- en Staatsdomeinen in de ver
schillende provincies;
heeft de minister van financiën geant
woord 1
1. De jaarliijksche pachtprijzen van de
in 41 perceeljtes, alle te zamen groot
circa 38 hectaren, verpachte Staatsgron-
den in den Prins Hendrikpolder (St.
Philipsland) beliepen voor de met 1 No
vember 1930 geëindigde pachtjaren 1924
tot en met 1930 van f 106 toit f217 pe-r
H.A voor de pachtjaren 1931 tot en met
1937 beloopen zij van f 103*tot f 189,50
per H.A.
2. Of deze laatstbedoelde pachtprijr
zen over den vollen pachttermijn te hoog
Ik keek Hulda aan, maar ze hield
zich krampachtig met gebogen hoofd aan
de leuning van de bank vast, waarop ik
gezeten was. Het leek, alsof zij aan de
diepste wanhoep ten prooi was. Ik volgde
Gulan naar het huis. Hij zag ei* heel
somber uit en ik vermoedde, dat de din
gen niet naar zijn zin waren geloopen.
„Gaat U zitten^" zei hij, toien we in
het salon kwamen. „Ik wil, dat U iets
schrijft. Het is een briefje aan Braiia-
Galatz, Uw man, en daarin moet U hem
verzoeken hierheen te komen."
„Generaal Gulan, U is krankzinnig,"
riep i'k uit.
„Nee, dat ben ik niet. Ik eisch van U,
dat U hem zegt, hem te moeten spreken,
omdat U erg ziek is en niet langer buiten
hem kunt. Het komt er niet op aan, wat
U vedelt," voegde hij er met een grijns
lach aan toe.
Een oogenblik keek ik hem spra
keloos aan, daarna, barstte ik los: ,*U
moet krankzinnig zijn. Ho® krijgt U het
in Uw hoofd, diat ik zooiets zou doen?
Dacht U, dat iets mij kan bewegen mijn
echtgenoot te verraden en den Koning
aan U over te leveren? Ik begrijp het
echter. Dit optreden beteekent dat hij
aan de winnende hand is. U heeft ver
liezen geladen en werd wellicht reeds
dat altijd welkom is aan man, vrouw, jon
gen of meisje, is een doos of tube Purol.
zullen zijn, is thans nog niet te zeggen.
De pachtprijzen over 1930 en vooraf
gaande jaren warren onder normale om
standigheden niet te hoog.
3. Voor de pachtprijzen over 1930 zal,
in verband met het reeds ingediende ver
zoek om pachtsomvermindering, uitstel
van betaling worden verleend, terwijl
over de wenscheiijkheid van afslag op
de pachtsom nader zal worden beslist.
4. Van de Kroondomeinen zijn de pacld
prijzen aan den ondergeteekende niet
bekend.
Een opgave van deze gronden is te vin
den in het jaariijiksch verslag omtrent den
toestand dier domeinen, hetwelk door den
administrateur van het Kroondomein moet
worden uitgebracht en hetwelk telkenj are
aan de Tweede Kamer in afschrift wordt
toegezonden.
Voor wat de Staatsdomeinen aangaat,
moge worden verwezen naar de gedetail
leerde opgaven, voorkomende in de star
tistiék der domeinen, het laatst uitgege
ven over 1927, waarvan een exemplaar
aan de Tweede Kamer is toegezonden.
De domeinstatistiek over 1929 is in be
werking en zal binnen enkele maanden ge
reed 'kunnen zijn.
Het kanaal Gent -Terneuzen.
Een Belgische opvatting.
Het laatste nummer van het maand
schrift „La navigation du Rhin" besteedt*
mede in verband met het bekende en al
lang weer verholpen ongeval aan de sluis
bij Terneuzen, veel aandacht aan het
kan/aal tujssclien Gent en deze stad. Jan
Borluut te Gent bejspreekt er het inter
nationale regiem van met betrekking tot
het zich de laatste jaren aanmerkelijk
uitbreidende zeeverkeer van Gent. De
schrijver noemt het een van de prach
tigste kunstmatige waterwegen ter we
reld, dank zij de voortdurende aange
brachte verbeteringen. Schepen met een
diepgang van 8.5 M. hebben er toegang.
De schrijver gaat de conventies na, die
sinds het begin van de werkzaamheden
in 1825 en de voltooiing twee jaar later
de doorvaart regelden, evenals de daar
op geheven rechten. Op 't Nederlandsche
deel werden de tollen geheel afgeschaft.
De schrijver betoogt, dat de stelling
niet vol te houden is, dat het kanaal uit
sluitend de Belgische belangen dient, en
haalt daartoe uit de Nederlandsche sta
tistiek aan, dat nagenoeg een achtste
der tonnage, te Neuzen geschut, en meer
dan een vijfde van dat der binnenvaart
gedurende 1928 op de Nederlandsche
sectie gebleven zijn .Hij beroept zLch op
de besprekingen in de afgeloopen jaren
over een rechtvaardige verdeeling van de
kesten en op den pro memorie op de wa-
terstaatsbegr^oting voor 1931 uitgetrok
ken post ter uitbreiding van de havens
aan dat kanaal, welke uitbreiding in de
eerste plaats /de/ ookesfabriek van Sluis
kil ten goede zou moeten komen. De
Gentenaren verzekerden zich al aan de
oevers van het Belgische kanaal vak de
inrichting van uiterst belangrijke in
dustrieele ondernemingen. De haven van
Sluiskil kan verder een rol spelen in het
vervoer van massagoed, waarop Gent
verslagen. De Koning heeft Vesteral ver
overd, en nu wilt U hem in Uw macht
krijgen, opdat liet volk wederom hun lei'
der zal verliezen."
„Luister eens*" zei hij op grimmigen
toon, .ijals U niet doet wat ik zeg, zial ik
op een andere manier te werk gaan. Ik
heb een echtgenoot voor Hulda Donera
gevonden en zij is dwaas genoeg niets voor
hem te voelen."
Ik sprong overeind, toen de beteekenis
van zijin woordten tot mij doordrong. Weer
begreep ik, dat een ontzettend gevaar
dreigde en ten koste van alles moest ik
dit kalm onder de oogen trachten te zien.
„Dat is absurd* Generaal Gulan," riep
ik uit. „Gravin Hulda is reeds verloofd."
„Met Hugo Resta bedoelt U grijnsde
hij/. Hij scjheen alles te weten. „Het is
zeer onwaarschijnlijk, dat ze ooit weer
iets van dien snoever te zien zal krijgen."
Ik zweeg, doch kookte inwendig van
woede. Het idee, dat 'dit beestach|t§g|ei
wezen zich zoo over Hulda durfde uit
laten....
„Dusj" vervolgde hij, „als U Uw man
niet hier ontbiedt, zal ik haar niets meer
vragen doch haar eenvoudig als vrouw ge
ven aan den persoon, dien ik op 't oog heb
Ik dwong me met geweld me te beheer-
schein.
dagboekblaadjes.
(In ljgengerijde Spelling).
3 DEC. lk hep deezer daage in
een krand bofen een attiekel sien
staan.- „In spelling Terpstva". Ik zien
vaak bofen eenen attiekel staan: In-
freenvoudigde spelling" of „in Kolle-
wijnse spelling" en ijgenlijk vin ik dat
bofen aftiekete in devriesentewinkel
moes staan devriesentewinkel. Maar
daar wau ikket nyt ofer hebbe, ik be-
toel het folgenderi: dat is eene tyt
van pesoonlikken vrijhijdt en invid-
dualisme, de inviddu heef gebrooken
met tugt en diesapliene en het is eene
verbleidend teke dat langsaamerhandt
ook de eizeren bannden van een voo-
gesgeeve taal worde geslaakt. Vol
kooms vrijhijdt voor de inviddu en
voor den invidduelen uiting zei de
leuze! Elke fogel singt soassie ge-
bekd is en srijve na se gefoel ense
hersene. Geen woodeboeke, geen
schoolmeesders, geen taalreegels en
geen sabloon iedereen se ijge spelling
moedt het indiaal weeze. Een mensa
sin is een mense leeve en met hetsel-
lev de regd can gesegt worde een men
se taal isse mense zellefpotret. Wa
gaan den goeden rigting uid. Het sal
nyt langg meeer duucen of er sijn 100
spel tinge en dan sijne wei op wech na
de iaalqundige anagie dien teslote lij
den zal na den vrijhijdt. Onze pattij,
van den ijgengerijden spelling, schuut
de gaos niet om het be oochde doel
te berijke. Perasperaa attasira. Lan-
ges de gaos na den anagie! Langes
den anagie na den frijhijt. Een invid-
duele spelling voor ieder 1
P.S. lk ontving uit Amsterdam bo
venstaand stuk met verzoek om op
neming. Van oordeel dat geen enkele
ernstige geestesrichting moet worden
onderdrukt, sta'ik den schrijver voor
vandaag gaarne mijn plaatsruimte af.
zich inzonderheid toelegt. Daartoe moet
erchter de Nederlandsche haven, aan de
spoorlijnen van Terneuzen naar Meche-
len en Gent gelegen, kunnen profiteeren
van de volledige gelijkstelling ten aanzien
van de spoortarieven van in-, uit- en
doorvoer met de meest begunstigde Bel
gische havens. De haven van Terneuzei
is nu al met zekere bizondere spoorta
rieven, die ten behoeve van de Belgische
havens werden vastgesteld, bevoorrecht.
De schrijver eindigt met de gegrond
heid van den eisch, door Gent gesteld
ter verkrijging van een nieuwe zeesluis
te Neuzen, te erkennen. België kan ech
ter niet lichtvaardig meewerken tot ver
breiding van de speciale tarieven, dia
aan de basis van den voorspoed der Bel
gische havens liggen, over buitenlandschc
concurreerende havens- De dienaangaan
de door Nederland geëischte concessies
moeten tegenover de Nederlandsche uit
breidingsplannen aan de haven van Sluis
kil zeer nauwkeurig worden nagegaan.
Want ze versterken in hooge mate het
belang, dat Nederland heeft bij verbete
ring van hel genojemde kanaal op het Ne-
derlandsdie vak, evenals de moderni
seering van zijn toegangswerken aan de
Schelde.
„,U kunt zooiets onmogelijk doen*" zei
ik hautain. „Gravin Hulda zal nooit toe
stemmenu"
„Denkt U soms* dat ik haar toestem
ming zou vragen?" vroeg hij zachtjes. „Ik
zeg toch, dat 'ik haar aan hem zal uithu
welijken, Er is niets, wat mij dit kan be
letten." 1
Er lag iets in zijn oogen, wat mij met
zulk een afgrijzen vervulde dat ik vrees
de fLauw te zullen valllen.
„We zijn in een beschaafd land*" sta
melde ik. Ik herkende nauwelijks mijn
eigen stem. f
„Maar U vergeet* dat wij in oorlog
zijn," antwoordde bijv
„U zult niet lang meer de macht in
handen hebben en er wacht U een ont
zettende straf."
„Dat zou haar echter weinig helpen."
Ik verborg mijn gezicht in mijn handen,
want ik Icon hem niet aanzien. Ik hoorde
hem op een sarrenden toon zeggen:
„Ik zal U tot vanavond don tijd ge-
vten om een beslissing te nemen. Mijn
koerier vertrekt om zeven uur van hier.
Tenzij U doet, wat ik wensch en een
boodschap aan Uw man zendt, zal Hulda
Donera met Boris Aloyan trouwen, of
ze het wil of niet."
(Wordt vervolgd).