Stadhuis van Goes,
N° 110
Woensdag 26 November 1950
117 Jaargang
Bij dit nummer be
hoorteen bijvoegsel.
De wetenschap ais
profeet.
LINTVELT'a BAZAR
Het meisje, dat met
een Koning trouwde
Rechtszaken.
ProVincieDieuWs
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
GOESCHE
Uitgave: Naamlooze Vennootschap Goesche Courant
Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244
COURANT
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
gevestigd te Goes.
ADVERTENTIBN
van 1—5 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15cfc
per regel. Advertentlën worden
aangenomen tot 12 uur voorm
Wamneer men spreekt van voorspel
lingen en profeten, is men geneigd tot een
sceptisch glimlachje en terecht, want er
zijn meer valsche profeten dan echte.
Wij zuilen hier dan ook niet spreken van
helderzienden, 'kaartlegsters e.d., doch
van een zeer betrouwbare waarzegster,
de wetenschap
De wetenschap als profeet, dat klinkt
paradoxaal. Maar het is een feit, dat de
exacte wetenschappen reeds dikwijls nog
onbekende en niet 'onderzochte feiten aan
voelden, die later juist bleken te zijn.
Wij hebben jarenlang im electrische
trams gereden, geweten dat de bliksem
een electrische ontlading is, bij electrisch
licht gezeten, getelefoneerd en gete
legrafeerd, zelfs ^electriciteit gemaakt'
uit steenkool of met behulp van water
kracht en toch wisten wij in den grond
der zaak van het eigenlijke wezen dezer
natuurkracht niets I
Is het niet beangstigend, dat wij voor
betrekkelijk zeer korten tijd niet wisten.,
dat de lucht, die wij inademen, voortdu
rend doorstroomd werd door golven,
waarvan wij met onze zintuigen niets kon
den waarnemen? En nu kunnidn wij deze
golven zelf opwekken, over bergen, woes
tijnen en oceanen zenden en aan
den anderen kant dei* aarde weer opvan
gen en omzetten in geluiden en beelden
Het onzichtbare werd zichtbaar, het on
hoorbare hoorbaar in televisie en radio!
Vijf eeuwen voor onze jaartelling heb
ben de Grieksohe filosofen Leukippos
en Demokritos de atoomtheorie opge
steld; zij namen het bestaan aan. van on
eindig kleine deeltjes, 'die de grondvorm
van alle stof vormden en niet verder deel
baar waren (atomos beteekent in het
Grieksch ondeelbaar). Deze hypothese
werd in 1808 door John Dalton weer
opgerakeld en nu is zij niet alleen van
hypothese tot theorie gepromoveerd, maar
maar kan men zelfs aantal en gewicht der
atomen vinden.
Zij werden ook gerangschikt naar de
elementen en de chemische wetenschap
leerde daardoor, dat nog niet alle elemen
ten ontdekt waren. Zij kpn, van deze onbe
kende elementen echter vooruit het atoom
gewicht en de chemische eigenschappen
voorspellen. Zij gaf er namen aan en na
verloop van tijd werden 'deze elementen
ook inderdaad ontdekt cn bleken de voor
speilingen te kloppen. Het aantal ontbre
kende elementen is nu teruggebracht tot 3.
De naam atoom" is echter niet geheel
juist gebleken. Want ook de atomen zijn
niet ondeelbaar en niet eens vast aaneen
gesloten. Zij bestaan uit een of meer posi
tief geladen protonen, die met eelnige nega-
in koper.
Hoek Koningstraat - ~Magdalenastraat.
80
FEUILLETON
DOOR ALICE HEATH HOSKEN.
Vertaald door Dicky Wafelbakker.
Ik drukte zijn hand steviger.
„Geloof je me, Meg?" fluisterde hij.
„Natuurlijk doe ik datjf' antwoordde
ik, terwijl ik een kus op zijn hand (drukte.
Daarna nam hij me in zijn armen. Koirt
daarop zei hij:
„En na dien dag heb ik haar. nooit
meer gezien." 1
„Maxi" vroeg ik, ,Jheb je haar werke
lijk niet meer ontmoet?" Hierop vertelde
ik hem van het briefje.
„Dat moet bedrog zijn geweest*' zei
hij en er klonk ontzetlende ang,st in zijn
stem .„Meg, ze heeft brieven, van mij
in haar bezit, welk© ze weigerde terug
te geven. Ik kan haar niet dwingen deze
te overhandigen. Zij, of iemand anrJers,
heeft die valsche boodschap opgesteld...
Dus dat is haar wraak."
Hij vertelde me, dat Hugo Resia. niadat
hij gewond werd ©n door Gukw/s naa/rjiiuen
voor dood was achtergelaten, er in
tief geladen electroncn den kern van het
atoom vormen, terwijl d© overige elec
troncn vol-gens vaste wetten in cirkels of
ellipsen om dezen kern heenwentelen. In
deze atomen zijn ontzaglijke massa's
energie verborgen en nu voorspelt weer
de wetenschap, dat men eenmaal deze
energie door vernietiging van het atoom
zal kunnen vrijmaken, en benutten. En ook
de verandering van het eene element in
het andere, het oude ideaal der alche
mie, zal eenmaal werkelijkheid worden,
zij het ook in verre toekomst.
Weet u wat vitaminen zijn? Neen? Nu,
de grootste geleerden weten ook niets
van hun wezen en samenstelling. Zij zijn
ook niet ontdekt in den laiatsten tijd, doch
reeds 100 jaar geleden, precies in 1830,
toen Wackenroder in knollen een kleur
stof ontdekte, die hij carotine noemde.
Het eigenaardige is bij de vitaminen,
dat het schijnbaar kleurstoffen zijn en dat
enkele ervan pas vrijgemaakt kunnen wor
den door bestraling met ultra violet lichlt.
Toch weten wij ooit nu nog niets positiefs
van de vitaminen; wij kennen noch hun
chemische samenstelling, noch een syn
thetische bereidingswijze. Wij bezitten
alleen de negatieve kennis, dat armoede
aan vitaminen een lichaam zwaar ziek
kan maken; dat scheurbuik ontstaat door
eenzijdige vlees chvoeding, waarin het
vitamine C ontbreekt en beri-beri door
voeding met rijst en maïs, die geen vita
mine B bevat. De natuuronderzoekers
trachten ijverig iets meer erover te weten
te komen, doch men is nog niet verder
en kan slechts in etnkele gevallen uit de
feiten nut trekken. Ook hier is de we
tenschap dus werkzaam als profeet.
Deze Üjst zouden wij nog belangrijk
kunnen verlengen. Noemen wij slechts het
onderzoek naar de oorzaak van aardbe
vingen en verschillende processen, die
zich in de aardkorst afspelen. Dat is ook
nog onbekend terrein en toch wijzen de
gevoelige naalden der seismografen de
minste beweging van den aardbodem aan
en lang voordat de telegrammen ons een
aardbeving in Japan of Amerika melden,
weten de geleerden reeds nauwkeurig de
plaats daarvan aan te geven.
In afzienbaren tijd zal de wetenschap
ook in staat zijn, met nauwkeurige juist
heid en volkomen zekerheid het weer te
voorspellen. De meteorologie heeft de
laatste jaren een groote ontwikkeling
doorleefd en dat is wel de meest „profe
tische" wetenschap!
De moordzaak Lans.
Cassatieberoep van den Hoo-
gen Raad.
De Hoog© Raad behandelde Maandag
het cassatieberoep van G. J. van Oud-
heusden, gewezen procuratiehouder, die
wegens doodslag op zijn patroon Lans te
Rotterdam en wegens valschheid in ge
schrifte en verduistering, meermalen ge
pleegd, in booger beroep door het Haag-
sche Gerechtshof is veroordeeld tot
twintig jaren gevangenisstraf.
Rapporteur in deze zaak was mr. Ta
verne, di© ©en uitvoerig rapport uitbracht!.
Hij legde aan dien Hoog©n Raad een kaart
over van 'het gedeelte van den Oostzea-
laagde te ontvluchten. Het was hem ge
lukt een plaatsje te bereiken, waar de
bevolking trouw aan den Koning was ge
bleven, en van waaruit z© voortdurejnd met
elkaar in verbinding stonden.
Ik wilde niet, dat 'hij zich ongerust
over mij maakte. Er was iets in zijn stem,
wat ik niet kan beschrijven, doch waaruit
ik duidelijk kon opmaken, dat hij erg be
zorgd over mij was. Hij voelde', dat het
vreeselijk voor me was weer in gevan
genschap te moeten terugkeeren, al was
het ook slechts voor twee dagen.
Zich evenwel ten volle van zijn plicht
bewust zijnde, mocht ik het niet moeilijk
voor hem maken.
Wij namen afscheid. Onze lippen ont
moetten elkaar en nooit in mijn leven zal
ik dien kus vergeten. Het was, alsof onze
zielen ineensmolten en ik voelde dat
voortaan niets ter wereld zich ooit meer
tusschen ons zou kunnen plaatsen. Er
kwam een oneindig gevoel van rust over
me, en ik wist zeker, dat geen
kwaad mij kon deren, omdat Max cn ik
voor altijd aan elkaar toebehoorden'.
Hij was zoo dankbaar, dat ik hom ge
loofd had. Op mijn terugweg naar do
villa viel er niets bijzonders voor.
En nu zit ik eenvoudig te wachten. Nog
slechts twee dagen- en dan vertrok ik
's morgens met dat kbriw© bakkerswa
dijk,. waarop het perceel staat, waarin, de
moord geschi©dde, benevens een platte
grond van het gebouw en foto's, di© de
situatie ma d©n moord weergeven.
Mr. Tavern© z©id© nog, dat hij in het
onderzoek dit punt gemist had.
Toen na den moord v. Oudheusden idloor
de Rotterdamsche po'iti© verzocht werd,
onmiddellijk naar het kantoor op dein
Oostzeedij'k te1 komen, is hij uit Den
Haag daarheen gegaan. Echter ging hij
e©rst naar zijn schoonzuster in Rotterdam
die op den Stationsweg woont. Het zou
nu van belang kunnen zijn, te weten, hoe
verd. in Rotterdam is gekomen. Is hij
aangekomen aan het station Hofplein,
dan was het voor hem eer omweg, eerst
naar den Stationsweg te gaan.
Als verdediger van requ.rant trad op
mr. Kioikosky uit Amsterdam, die een
achttal cassatiemiddelen toelichtte.
Een d©zer middelen was gericht tegen
het feit, dat d© officier van Justitie
Rotterdam dezelfde ambtenaar was, die
als advocaat-generaal bij het gerechtshof
fungeerde. i
Ter toelichting van dez© cassatiemidde
len merkte mr. Kpkosky o.m. op', dat de
heer James Polak zonder eenig nader be
vel van het Hof plotseling ook werd ge
hoord als deskundige, terwijl hij gedag
vaard was als getuige. Spr. heeft den in
druk, dat de heer Lans niet altijd op kan
toor werkte. Daarom had hij ook een sleu
tel van het achterhek. Aan het woord
„kantoor" door jufffnouw Valk gebezigd
kunnen verschillende verklaringen gege
ven worden. Zij zal niet het geheele ge
bouw hebben doorgezien. Voor zoover
zij echter zien kon, waren alleen de
heeren Lans en v. Oudheusden aanwezig.
Pleiter kent slechts één proces-ver
baal, het verbaal van 19 September. De
wet kent geen „aanvullend" proces-ver
baal. Wanneer dit toegestaan werd, welke
controle zou men dan hebben op het wet
telijk voorschrift, dat binnen 2 maal 24
uur een verbaal moet worden opgemaakt?
Een aanvullend verbaal kan tot de meest
ongelukkige consequenties leiden. Elke
controle voor den Hoogeu Raad is dan
weg.
De procureur-generaal, mr. Tak: Weet
de heer Kokosky, di© er zelf bij geweest
is, dat de heer Polalt de belofte heeft
afgelegd op d© wijze, zooals die in het
aanvullend proces-verbaal is omschreven?
Mr. Kokosky: Dat zou ik niet kun
nen zeggen. Ik had daar niet zooveel aan
dacht voor.
Er is voor het Hof niets gebleken van
een incident, dat v. Oudheusden er plot
seling toe geleid zou kunnen hebben, Lans
te dooden. Dat voorbedacht© rade óók
niet aanwezig werd geacht, blijkt hier
uit, dat verd. van moord is vrijgesproken.
Pleiter ging uitvoerig na de wijze, waar
op de oudste dochter van den heer Lans
voor de rechtbank te Rotterdam is ge
hoord, hetgeen aanleiding voor pleiter
was, toen de verdediging neer te leggen,
die hij later weer opvatte op verzoek
van den president.
De mogelijkheid van een rechterlijke
dwaling is hier aanwezig.
Ten aanzien van het bovengemelde cas
satiemiddel erkend1© sprjdiat bij er niet
in geslaagd was, het middel te vinden
dat hier geschonden is. Het optreden als
procureur-generaal 'bij b©t Hof van den
gentje naar de grens om vandaar Moldavia
te bereiken.
Ik ben blij, heel blij, want daardoor
zal Max zich geruster voelen en beter in
staat zijn voor zijn troon te vechten.
Ergens in Lostrasia.
Ik ben geheel alleen. Dit papier en
deze pen moeten mij helpen, daar ik vrees
anders mijn verstand te zullen verhezen.
Ik moet dit neerschrijven, terwijl alles
me nog versch in het geheugen ligt. Ik
verliet de villa afleen, aangezien het te
gevaarlijk was wanneer Hulda me zou
vergezellen. Ze was volkomen veilig bij
Maria en ten einde zoo lang mogelijk mijn
vertrek geheim te houden werd afgespro
ken, dat men Gulan bij zijn terugkeer zou
mededeeien, dat ik ongesteld was. Om die
reden moest Hulda achterblijven'. Ik vond
het vreeselijk, doch ze smeekte mij te
gaan. Hoewel ze inderdaad zenuwachtig van
aard is, krijgt haar moed op critiek© mo
menten toch altijd de overhand. Ik ver
trouwde haar aan de go©de zorgen van
Maria toe en die brave ziel bezwoer mij
liever te zullen sterven dan toe te laten,
dat haar eenig kwaad geschiedde.
Alles verliep uitsteltend. De kleine bak
kerswagen met den zwijgenden voerman
bracht mij in den heerlijken lentemorgen
naar de vastgestelde plaats buiten de stad.
subst.-officier van Justitie t© Rotterdam,
was hier in strijd met het begrip- onzer
wetgeving. Spr. heeft allen eerbied voor
den persoon van mr. De Visser en meent,
dat die geheel onpartijdig was. Hier stond
echter iemand, die mede schuldig was aan
de fouten, die bij het eerste onderzoek te
Rotterdam gemaakt zijn. Dat was een
ramp voor den verdachte. Men kan toch
niet verwachten, dat mr. De Visser in
hooger beroep vrijspraak zou vragen?
Door zijn optreden we,rd hier een rechts
beginsel geschonden.
Pleiter zou het prijs stellen als
nog een feitelijke behandeling kan plaats
hebben.
Pleiter weet evenmin als de rechter,
die veroordeelde, of verd. de misdaad be
gaan heeft. D© rechter mag echter niet
veroordeel©n zoodanig, dat de leans be
staat, dat later deze verd. onschuldig zqu
blijken.
De procureur-generaal mr. Tak, zeide
nog, bewondering te hebben voor de keu
rige wijze, waarop mr. Kokosky ge
poogd heeft, in deze zaak twijfel te wek
ken. Mr. Tak zal op 8 December a.s.
conclusie nemen.
Het ziekenfonds te Kapelle.
64 van de 126 ledien van het zieken
fonds te Kapelle kwamen m vergadering
bijeen. Tot bestuurslid werd gekozen de
heer J. van -Overloop. Aangenomen werd
het voorstel van het bestuur om geduren
de d© 3 wintermaanden geen contributie
te heffen. De ontvangsten zullen tenge
volge hiervan f 187,50 minder bedragen
Aan de wijkverpleging zal f25 worden
afgedragen. i
In behandeling kwam het verzoek van
enkele leden om de vereeniging te ontbin
den in verband met de nieuwe ziekte
wet. De heer J. Ganseman lichtte dit
verzoek toe. De voorzitter en de heeren
Oele en Eversdijk ontraadden de ontbin
ding, omdat de vereeniging nog veel nut
kan afwerpen hoewel de nieuw© ziekte
wet zal voorzien in enkele zaken die vroe
ger slechts door de vereeniging behar
tigd werden.
Binnen enkele weken zal het verzoek
opnieuw behandeld worden. Een deskun
dig spreker zal dan worden uitgenoodigd
om het te bezien in het licht der ziekte
wet.
De bijeenkomst duurde 3 uur.
Gemeenteraad Ovezande.
Een rioleeringsplan.
De raad van OvCzand© vergaderde Vrij
dag. Alle leden war©n tegenwoordig. Tot
lid van het Burgerlijk Armbestuur w©rd
herbenoemd de heer D. van den Dries.
Naar aanleiding van een ingekomen ver
zoek tot rioleering van ©en gedeelte sloot
werd besloten ©en algeheel rioleerings
plan te doen ontwerpen.
In verband met het Provinciaal wegen-
plan werd in beginsel besloten een kos
tenberekening te laten opmaken voor den
Platteweg en den Momsterweg, indien ook
de naburige gemeente Driewegen biertoe
overgaat, wat d©n Platteweg betreft.
Wegens periodieke aftreding der ge-
Daar wachtte bij ©en kruispunt een groote
donkere, gesloten automobiel. Een man,
die naast den chauffeur zat, stapte uiit en
opende zonder een woord te zeggen, het
portier voor mij. Ik wist, dat 'hij de
agent van den geheimen dienst van den
Koning van Moldavia was.
Er bevond zich niemand in de buurt.
Ik steeg in en onmiddellijk daarop reden
wij weg. Ditmaal waren de raampjes van
den wagen niet beschilderd. Ik was ver
kleed als een werkmansvrouw en- wilde
niets -aan mijn uiterlijk veranderen, tot
dat ik de grens overschreden- zou hebben.
Het was mij bekend, dat wij een langen
tocht voor den bo©g hadden, welke waars
chijnlijk den geheelen dag in beslag zou
nemen, l
In de auto bevend zich een mand met
eetwaren. We a-eden verder en verder.
De chauffeur en de man, welke naast
hem zat, wisselden geen woord met el
kaar. Hier en daar hielden soldaten ons
aan en werden de papieren getoond.
Spoedig hadden wij de vredige en vrucht
bare streek rondom Vesteraï verlaten en
bereikten de bergen. Het landschap werd
geleidelijk woester. Wij gingen door een
pas en daalden daarna weer in de vlakte
af. Het leek mij, alsof wij een vreemden
omweg maakten, d<>ch ik ben niet voldoen
de op de hoogt© van de geographische
'Dagboekblaadjes
26 NOV. U moogt het gerust we
ten: ik heb geen belachelijk dikke bee
nen en ik heb evenmin onzinnig dun
ne staken. Ik bezit onderdanen van
een beschaafde en verheugende mid
delmatigheid. U vraagt mij waar ik
met mijn beenen heen wit. Dat zal
ik u zeggen. Ik zal het hebben over
een zaak, die zich van de week heeft
afgespeeld voor den Haagschen kan
tonrechter. Deze zag als getuigen
twee Tsjechische dienstmeisjes voor
zich verschijnen, de eene met dolzin
nig dikke beenen, de andere mat zie
lig dunne. De derde die voor de ba
lie kwam, als verdachte evenwel, was
een heer, die zich magnetiseur noem
de en verzekerd had, dat hij de Tsje
chische beenen kon nor ma liseeren.
Het zal u nu niet verwonderen, dat
ik begonnen ben met een lofzang op
de mijne. I k zal tenminste nooit in
de verleiding komen, mij te wenden
tot dezen of een dergelijken weldoe
ner der menschheid (dien men ove
rigens, daar hij beenen vermaakt, in
dit geval ook bene-factor der mensch
heid kan noemen
De magnetiseur was in zijn eischen
niet zoo onmatig als de patiënten in
haar ledematen. Zij betaalden nota
bene een beenen-nota van slechts f 1,25
voor twee behandelingen! Helaas is
niet wetenschappelijk, ja zelfs niet
„wettig en overtuigend" bewezen of
de beenen van de Tsjechische meis
fes bij deze behandeling gebaat iva-
ten. Uit het feit, dat de „magnetiseur"
zich voor den kantonrechter te ver
antwoorden had, moet ik intusschan
afleiden, dat de dikke dikke en de
dunne dunne beenen hield, al was de
kantonrechter zoo kiesch, daar niet
bij stil te staart.
Er is echter in deze zaak iets dat
mijn leeken-rechtsgevoel kwetst. Ter
wijl het mij lijkt, dat deze Tsjechische
Bulletje en Boonestaak op de meest
evidente wijze zijn opgelicht, achtte
de kantonrechter het niet bewezen,
dat de patiënten aan ,A'en lichame
lijke onvolmaaktheid" leden, zooals de
dagvaarding steldeen „daar zij op dat
moment ook niet ziek waren, moesten
de handelingen van verdachte meer
onder een schoonheidsbehandeling
worden gerangschikt dan onder het
begrip geneeskunde"Op grond van
deze leemten in de dagvaarding werd
verdachte, overeenkomstig den eisch
van het O. M„ vrijgesproken.
En nu heb ik één wensch: als ik
ooit mocht worden betrapt op inbraak
of een frauduleus bankroet, hoop ik
dat het O. M. de vriendelijkheid zal
hebben mij aan te klagen wegens drie-
voudigen moord. De foutieve dagvaar
ding is het beginsel der wijsheid.
heeie commissie tot wering van school
verzuim met 1 Januari 1931, werden alle
aftredenden herbenoemd.
Tot lid der commissie van toezicht op
het lager onderwijs werd herbenoemd de
heer A. Wijk.
Een nieuw besluit tot verhuring der on-
derwijzerswon-ing werd vastgesteld. We-
gesteldheid van Lostrasia. Het eenige,
wat ik wist was, dat de grens over een
hooge bergketen liep. Ik at wat brood, een
stukje vleesch, doch dronk geen wijn. De
uren verliepen. De eentonigheid van de
schijnbaar eiitdelooze reis deed me in
slaap vallen. Toen ik ontwaakte, was het
geheel donker. Een knarsend geluid werd
gehoord, daar de jemmen plotseling af
gezet werden. Ik onderscheidde stemmen
waarop de wagen stilhield.
Uit mijn droomen ontwakend, meende
ik de stem van Stephanie van Moldavia te
herkennen. In de duisternis zag ik echter
slechts de lange gestalte van den man, die
naast den chauffeur had gezeten.
„OhJ" riep ik uit. „Ik dacht, dat wij
er al waren."
Hij mompelde iets, wat ik niet ver
stond en noodigde mij met een zwijgend
gebaar uit te stappen. Toen geleidde hij
me heel voorzichtig en voorkomend langs
een steenen voetpad naar de deur van
een huis. Wij betraden een groote, witte
hall met muren van ruwe steen gemaakt,
en daarna opendie hij de deur van een ka
mer, waarvan de wanden bekleed waren
met donker ingelegd hout.
(Wordt vervjolgdï.)
