PUROL
BIJVOEGSEL VAN DE 60ESGHE COURANT
Jtivwe
sefvuzte
fiuid
De crisis-vergadering der landbouwers.
Pijnlijke
Tooneelherinneringen
VAN VRIJDAG 21 NOVEMBER 1930
De besprekingen; wie het woord
voerden; een motie.
Van de middagvergadering van
Woensdag in het Schuttershof, hebben
we in ons Woensdagnummer alleen
nog maar de belangrijke mededeelïng
van het Tweede Kamerlid, den heer
Lockefeer, inzake de steun aan de sui
kerbietenteelt, die in voorbereiding is,
gemeld.
Thans schenken we aandacht aan
de overige sprekers en aan het ver
loop van de middag-vergadering.
De groote zaal in het Schuttershof
was zoo mogelijk nog voller dan des
morgens. Tusschen de stoelen stonden
de belangstellenden opgepropt, zoodat
men eenmaal in de zaal zijnde, wel ge
dwongen was er te blijven. De laat
komers kwamen natuurlijk op de kof'
fie. Dit ondervonden o.a. de Tweede
Kamerleden, wier plaatsen door ande
ren waren ingenomen. Staande woon
den de Kamerleden nog een gedeelte
der vergadering bij, doch toen beslo
ten zij maar te verdwijnen. Hetgeen,
in verband met de wijze waarop som'
mïge woordvoerders zich uitten, wel
licht nog het beste is geweest. Ook in
de gangen in de nabijheid der groote
zaal stonden de belangstellenden
schouder aan schouder. Ze verkozen
blijkbaar een kijkje op de sprekers
boven een rustig zitje in de Schouw
burgzaal, waar het in de groote zaal
gesprokene, dank zij de luidsprekers
zeer goed te volgen was. Het oog wil
echter ook wat.
De sprekers.
De eerste spreker, die van Mr. Die
leman het woord verkreeg was de
heer Boonman, voorzitter van den
Kring Zuid-Beveland van den R.-K.
diocesanen land- en tuinbouwbond.
Deze gaf in het kort een overzicht
van den nood der landbouwers, en
vestigde speciaal de aandacht op het
maal- en menggebod, en op den in
voer van Russisch graan, welk laatste
hij verboden zou willen zien. Hij wek
te de landbouwers op zich te ver
eenigen.
De heer Langenhotst, vertegenwoor
diger van den Kring Hulst van den
Noord-Brabantschen Chr. Boerenbond,
die een vlot spreker bleek, verheugde
zich over de eenheid tusschen de boe
ren, die men dankt aan den slechten
tijd. Spr. hoopte, dat ook in betere
tijden deze eenheid merkbaar zou zijn,
en dat zij dan nog hechter zou wor
den dan zij nu is. Wat de eenheid be
treft kunnen de boeren zich spiegelen
aan de arbeiders. Als één arbeider
onrechtvaardig ontslagen wordt, leg
gen 999 anderen het werk neer; als
één boer daarentegen onrechtvaardig
van zijn hoeve verdreven wordt, staan
999 andere boeren klaar om zijn
plaats in te nemen.
Wat de eenheid betreft spiegele de
boer zich aan de S. D. A. P. en aap
Alles is pijnlijk. De gesloten
deur. Het meestertje, De
vergeten vijgen
Oordeel van Pers en Collega's.
(Vervolg).
Jaap van der Poll schrijft on»:
Wat mijn pijnlijkste tooneelheriinnering
is Vraagt u liever, welke herinneringen
niet pijnlijk zijn in ons dierbaar Holland,
dat zich buitengewoon interesseert voor
voetbalwedstrijden, voor revue's en films,
en waar we een overheid genieten, die nog
steeds duldt, dat de goede gemeenschap
parasiteert op de to0neelkunst en dit hard
nekkig bewijst door 20 pet. belasting te
innen 'en daarvan een klein gedeelte als
subsidie te restitueenen aan onze pijnlijk
in 'het nauw gedreven directeuren.
Wat pijnlijk was in mijn loopbaan?
Och... was het wel pijnlijk, toen in JDe
Getemde Feeks" mijn tricot scheurde en
ik bijna... „Het Teeken des Kruises" had
gemaakt voor het kuische publiek?
Was het wel hevig pijnlijk toen ik in
„Juditlh" tegen het afgeslagen hoofd van
Holofemes een gebed moest uitspreken
en de lieve, maar onervaren actrice het
hoofd van Holofemes uit haar handen
liet vallen en genoemd houten hoofd (on
der ons: het was een geschminkte pi-ui-
kenbol van den onvolprezen coiffeur Mi-
dhels) naar het voetlicht rolde en eenig^
lampjes stuk gooide?
Was het wel zoo pijnlijk, toen wij in
Utredht „Jozef in Dothan" speelden en
ik, als Levi, mijn broertje Jozef in de put
stopte, hem op order van Joost van iden
de communisten. Spr. weidde vervol
gens uit over het werk der regeering.
Hij had woorden van hulde voor de
pachtwetten, doch zou gaarne zien dat
het maal- en menggebod met spoed
werd aangenomen. We kunnen niet
langer op zulke maatregelen wach
ten, zei spr. Alle boeren in Zeeland
werken momenteel dag en nacht zon
der eenige belooning. Laat de regee
ring beseffen dat we haast hebben
met hulp. Men zegt wel eens dat de
boer niet te houden is als hij een
vlag in de hand heeft. Welnu, de re
geering kan voorkomen dat de boer
een vlag van verkeerde kleur in de
handen krijgt.
Het Kamerlid, de heer J. J. C. van
Dijk, zei namens de andere aanwe
zige Kamerleden, dat zij zeer onder
den indruk waren gekomen van deze
eensgezinde en krachtige vergadering.
Zij zullen deze indrukken met zich
meenemen en zij hopen dat er moge
lijkheid zal bestaan op nationalen bo
dem hulp aan de boeren te verlee-
nen. Spr. herinnerde er aan dat de
oorzaken van de crisis op internatio
nalen bodem liggen en dat het daar
om moeilijk is de crisis binnen de
eigen grenzen te verlichten.
Mr. Die leman dankte de Kamerle
den voor hun belangstelling. Als de
regeering aarzelt, zei spr., hopen wij
dat Gij het initiatief tot hulp zult
nemen.
Met hoeden en handen groetend ver
lieten daarop de Kamerleden, onder
toejuichingen der vergadering, de zaal.
De heer De Feijter, voorzitter van
de Chr. boerenbond voor Zeeuwsch-
Vlaanderen, hield een zeer lang be
toog over het welvaartspeil, waarop
zich de boeren bevinden. Hij bestreed
de vermeende rijkdommen der land
bouwers, en zei dat veel landbouwers
op Nieuwsjaardag niet aan hun ver
plichtingen zullen kunnen voldoen.
Spr. waarschuwde tegen de invloeden
van het communisme en anarchisme.
De heer E. Lockefeer, lid der Twee
de Kamer, zelf Zeeuw zijnde, zei de
moeilijkheden der Zeeuwsche landbou
wers sterk aan te voelen. Hij verte
genwoordigde de R.-K. Kamerfractie
eti zijn idee is dat deze geheele frac
tie achter de boeren staat. Spr. be
sprak de resultaten van de economi
sche conferentie in Genève, die hij ge
ring achtte. Nederland zal zich zelve
moeten helpen, en de regeering zal
krachtige maatregelen moeten nemen
teneinde de tariefmuren omver te wer
pen. Nederland zal zijn oude beproef
de vrijhandels-politiek niet kunnen
handhaven. Spr. pleitte ten gunste van
de actieve handelspolitiek en vooreen
onderhandelingstarief.
De regeering mag niet langer inzien,
aldus spr., dat het buitenland het plat
teland ten onder brengt. De regeering
en springende lippen
Dooien 30-60 en 90 ct. Tube 80 ct. B|J Apoth. en Drogisten
Vondel toevoegend: „Gij zult in dezen
put vergaan!".., en achter den houten
schouwburg, op precies 't zelfde moment,
een schetterend fanfarekorps inzette:
Lang zal-ie leven", ter eere van een jubi
leerenden brandwacht, dat het publiek tra
nen lachte en wij op het tooneel ook?
Dit alles en zooveel meer, was eigenlijk
meer vermakelijk. En toch is onze loop
baan niet zoo leuk, geachte redactie. Co-
quelin heeft het gezegd: „C'est une rude
métier!"
Het is een pijnlijk vak! Wiat isüiet niet
pijnlijk, als je een ondankbare rol speelt.
Dan vindt niemand je goed. En als je een
dankbare rol speelt dan vindt de eene
helft je mooi en dé andere helft je leelijk.
Dit slaat vooral op de he-eren vlan (de pers,
die t nooit met elkaar eens zijn. Behalve
na je dood. Dan zijn ze allemaal jvol lof
over je. Ook als je een slecht acteur
bent geweest. Pijnlijk!
Pijnlijk is ook hét oordeel van je (col
lega s. Als ze een vriendje (of vriendinne
tje) van je zijn, noemen ze je ,jgoed", zijn
ze dat nief, dian ben. je eeni jsof", of...„
met uiterste clementie zeggen ze dan ach
ter je rug „dat de rol op je lijf is ge
schreven".
Pijnlijk is het ook, als je direct re 41I te
veel notitie van je neemt.... Ras op, als ze
je op een vergadering uitnoodigenWaar
om? Omdat een directie je alleen op (een
vergadering toelaat, als ze je salaris niet
kan betalen. Wanneer een directie, zij! het
sporadisch, winst uitkeert, worden we
niet ter vergadering uitgenoodigd.... We
zouden te rijk worden en geld schaadt
den kunstenaar
Pijnlijk is het ook, als je 'n derde-rangs
Russische troep een derde-rangs stuk op
derderangs-wijze ziet uitvoeren en pers ön
publiek in een zwijmel van vereering ligt,
terwijl we in Holland de knapste acteurs
moet ingrijpen voordat het te laat is.
Spr. deelde mede dat de middelen
om te komen tot steun van de suiker
bietenteelt, bij de regeering reeds in
een vergevorderd stadium van voorbe
reiding zijn. (Applaus).
Spr. eindigde met de hoop, dat ons
volk niet zal worden gedreven naar
het communisme en naar de gods-
dienstloosheïd.
De heer D. J. Dees, voorzitter van
den Kring Axel der Z. L. M„ gaf een
zeer uitvoerig overzicht van de inkom
sten en uitgaven van het boerenbedrijf
in dezen tijd, waaruit bleek, dat een
bedrijf niet meer rendeeren kan. Hij
drong op steun der regeering aan.
De heer Huijssen Dieleman gaf een
overzicht van de wijze waarop andere
landen den landbouw steunen.
De heer J. C. Quist te Schoondijke
protesteerde tegen de dumping van
het graan en pleitte voor invoerrech
ten op graan. Hij had woorden van
scherpe critiek op het droog leggen
der Zuiderzee, en vroeg wat men met
de Zuiderzee zal moeten doen als
men er met verlies graan zal moeten
verbouwen. Niets. Alleen is er hoop,
dat de regeering in de Zuiderzee zeil
zal gaan boeren. Dan zullen er wel spoe
dig invoerrechten op graan komen.
De heer Simons, voorzitter van den
Chr. landarbeidersbond, sprak over
het gemeenschappelijk belang dat de
landbouwers en de landarbeiders heb
ben. De landarbeiders willen het front
van samenwerking met de werkgevers
zoo ver uitstrekken, dat er een natio
naal front ontstaat. Spr. riep uit
„Vereenigt U, landbouwers en land
arbeiders in Zeeland".
De heer C. Koopman te Pyramide,
sprak over het maal- en menggebod
en zei dat inlandsche tarwe uitstekend
geschikt is voor de bereiding van
brood. Als onze bakkers meenen van
niet, aldus spr., dan verstaan ze hun
vak niet.
De heer Bannink, burgemeester van
Zierikzee, huldigde den voorzitter der
Z. L. M. en weidde in geestigen trant
uit over de wijze waarop de stedeling
den boer ziet. Spr. wees op het nut
van de organisaties en drong aan op
betere samenwerking tusschen de ste
den en het platteland.
De heer Coppenolle te St. Jansteen,
had critiek op de leiding der organi
saties, die z.i. te langzaam werkt, op
de kerkelijke instellingen, die de noo-
den der boeren voorbij zien. Hij pro
pageerde het vormen van een boeren
partij en bleek voorstander van hef
opruimen der sociale wetten. Alle
landarbeiders zou hij staatspensioen
willen geven.
De heer van Klunen, voorzitter van
den R.-K. landarbeidersbond, zei dat
zijn bond sympathiseert met bet stre
ven der landbouwers, omdat de be
en actrices hebben en uitstekende regis
seurs, waarvoor men nooit zwijmelt...
Pijnlijk is het ook, dat je tegen jhict
einde van het seizoen nooit weet wat jhet
volgende seizoen zal brengen... ein dat
wordt nog pijnlijker als je jezelf bombar
deert tot directeur! Wie z'n vader en
moeder heeft vermoord, is nog te goed
voor tooneel-directenr", zeggen we.
En 't allerpijnlijkst is, dat we verliefd
zijn op Melpoméne (Muze1 der tragedie),
als mamneu, die weten, dat die diame bins
veel pijn zal doen, maar dat we haar niet
kunnen loslaten, omdat we... nu eenmaal
verliefd zijn... Intusschen, ik ben ook een
beetje op haar verliefd ofschoon misschien
nog meer op Thalia! (Muze van het blij
spel).
Dogi Rugani, een talentvolle jonge ac
trice, was het, die hot volgende voor,ons
ophaalde:
„U vraagt me naar de pijnlijkste too-
neelherinnering, die ik heb. Nu zijn er
pijnlijke herinneringen te over, maar om
dat ik die niet allemaal kan vertellen,
zal ik u een van de laatste
meedeelen.
We hadden première bij het Schouw-
toioneek er was hard gewerkt op t stuk
en we hadden er allemaal plezier in gehad
Maar door allerlei omstandigheden, bleek
bij die eerste opvoering, dat het strik 'te
lang was- Bovendien hadden we nog pech
met de décor-verwisseling gehad, zoodat
het laat was geworden. In de laatste acte
had ik een tamelijk spannende scène met
Carel Rijken. Hij was til buiten mede
weten van m'n ouders bij mij op visite ge
komen, tamelijik laat in dén avond. Ik
speelde- een dood-onschuldig m-cisje, dat
erg moest schri kken als zo merkt, dat de
bedoelingen van. haar vriend niet zoq pla
tonisch waren, als ze eerst wel dacht. In
Een der mooiste witkuifhennen op de Nationale Pluimveetentoonstelling welike
in de eierhai tc Nijkerk deze week georganiseerd werd door de pluimveeveneeni-
ging „Nijkerk en Omstreken".
langen van de landbouwers niet te
scheiden zijn van de belangen der
landarbeiders. Spr. had waardeering
voor de rede van den heer Siebenga,
omdat daaruit blijkt, dat loonsverla
ging het laatste middel is, waartoe
men zal overgaan. Spr. sprak over
den noodtoestand en hij ontzegde Ne
derland het recht op goedkoope le
vensmiddelen, als de boeren en arbei
ders niet te eten hebben.
Pastoor Doens te Sas van Gent ging
in op hetgeen een der vorige sprekers
had gezegd over de kerkelijke instel
lingen. Hij sprak over de verlaging der
pachten door de kerkelijke instellin
gen en stelde dit de particulieren tot
voorbeeld. Hij critiseerde de critiek
op de leiding -der organisaties, en
sprak het tegen dat de regeering te
langzaam zou werken. Spr. vermaande
de boeren elkander niet zooveel con
currentie meer aan te doen bij het
pachten van bedrijven. Hij wekte de
aanwezigen op achter hun organisatie
te staan.
De heer J. J. Dieleman sprak over
de bescherming, die de boeren in
Duitschland genieten.
De heer P. Dekker waarschuwde de
regeering, die de Nederlandsche boe
ren tot socialisten maakt. Hij sprak
over de verdeeldheid der boeren, over
de armoede der landarbeiders, en
eens hoort ze haar vader aankomen. De
jonge man heeft geen tijd meer om te
vluchten en duikt daarom weg achter een
canapé; op hetzelfde- oogenblik moet de
vader binnentreden. We zitten dus en hoo-
ren de vader (Cor Hermans) aan de deur
morrelen, maar die kan niet open. Hij
duwt, hij trekt, hij schudt ('t lijkt wel een
variatie op de Hoover), maar het resultaat
blijft nihil. 'tHeele décor buigt cn wijkt:
edoch de deur staat pal. We hooren chan-
geerders en insp-eciënten aandraven en ik
dacht aan Marie Antoinette en meende
mijn haren te voelen grijs worden, Carol en
ik zaten voor gek, hij kad wel al tien maal
kunnen vluchten. En toen kwam hei glori
euze moment, waarop we een daime op de
eerste rij luid hoorden zeggen: „Gunst*
wat een vervelend stuk, hè? Toen ging
de deur open! Later vertelde Carel me
dat hij naar een gat in dert grond had ver
langd, om er voor eeuwig in te mogen ver
dwijnen!"
J,an Grefe heeft zijn pijnlijkste too-
neelherinmering te danken aan z n ouderen
collega Anton Roemer:
„Als jongen van* ja, 17 jaar, heb ik eens
een matinée gezien van „Overschotje"!
Wat vond ik dat mooi en leuk, wat heb
ik zitten genieten, daar boven in den Enge
lenbak.
Hebt U het ge-zien? dan zult u stellig
met me meevoelen: toen kwam de meester
binnen, het mannetje dat ,*o-ok maar alleen
was".
Maar dat binnenkomen... en^ het slot
van het stuk, als .Overschotje" verlaten
is door h-aar vriend, en ze nu samen zitten
en alleen zijn... Wat „Ammie van Ees" en
Anton Roemer" da-ar 'presteerden ging
dwars door me heen. Dat was het nou.
Hebt u het gezien. „Overschotje"?
Maar nu komt het.
over de boeren-partij die hij in de toe
komst ziet ontstaan. Spr. verheugde
zich over deze bijeenkomst en had
woorden van waardeering voor Mr.
Dieleman. Als deze vergadering nief
helpt, zei spr., dan zullen we op
trekken naar Den Haag, en ik ken Mr.
Dieleman goed genoeg om te weten
dat hij voorop zal gaan. Als de regee
ring ons niet helpt, zullen we hem in
de Kamer brengen, waar hij onze be
langen zal behartigen. (Applaus). Hij
hoopte dat deze vergadering een ern
stige waarschuwing voor de regeering
zal vormen en hij zei te bouwen op
de Koningin.
Mr. P. Dieleman stelde hierop de
volgende motie voor:
De vergadering van de afgevaardigden
en leden van den Chr. Boerenbond voor
Zeeuwsch-Vlaanderen (.W deel), de Ge-
weestelijke afdeeling Zeeland van den
Christeüjken Boeren- en Tuitidersbotid in
Nederland, den Kring Hulst van den
Noord-Brabantschen Boerenbond, den
Kring Zuid-Beveland van den Diocesa
nen Land- en Tuinbouwbond en de Zeeuw
sche Landhouw-Maatschappij, gehouden
op 19 November 1930 te Goes.
gehoord de inleidingen en discussies
over den toestand van den landbouw in
Zeeland, de suikerbietenteelt en den fi-
nancieelen toestand van Öo landbouwers;
wijst uitdrukkelijk op den noodtoestand
Wat was een paar jaar na di-e matinée
mijn ©erste rol bij het JRottendainsche Hpf-
stad-Tooeeel?
Het meestertje!
En wie stond, terwijl ik op- datzelfde
tooneel stond te repeteeren, ergens in 'n
hoekje met een paar collega's te praten
en te lachen?
„De heer Roemer" zelf; ik smeek je.
Het repeteeren ging zoo slecht... een
vioolconcert spelen als je een jaar les hebt
gehad... in tien minuten loopen van de Pier
naar het Hollandsche spoor... zóó koorts
achtig ongelukkig gevoelde ik mij.
Nou ja, dat is misschien wel gped, maar
pijnlijk was 't."
En Edi-ard Palmers biecht:
„Ik voel me als een biechteling met
weinig zon-den op mijn geweten, dus is het
niet erg pijnlijk een en ander te bekennen.
Teruggaande tot mijn eerste optreden
voor het publiek, het was in een stuk van
J. Heyligers: „Een huishouden van Jan
Steen", herinner ik mij1, dat ik moest op
komen met een zakje vijigen (echte) en
hiervan mijn geliefde moest tracteeren. Op
de repetities ging alles natuurlijk denk
beeldig. De première kwam, ik verscheen
ten to-oneele, maar zonder vijgen. Mijn
tekst luidde; „TcHeb hier een zak met
vijgen. Jij1 kan wat lekkers krijgen". Voor
ik dit had gezegd voelde ik in mijn broek
zak, maar o schrik, 'k had mijn vijgen op
de requisieten-tafel laten liggen. Maar, er
was een reddende engel, niet in den hemel,
maar in het souffleurshok. KLaassen zei
„psst* psst... Hoe kan ik langer dralen?
Ik ga wat lekkers halen". Ik af, en terug
met mijn vijigen. Dit was mijn eerste schrik
Ik weet nu nog boe ik me voelde, pret
tig is anders.
Ook ben ik een, keer te laat opgeko
men. Dit was in de voorstelling van „De
