Uit den Westboek.
Koloniën
FroVincienienWs
Stadsnieuws
Parlementaria.
Van Overal.
Binnenland
Wat de anti-vlootwet-actie leert.
De handteekeningen door de S. D.
A. P. en de vereenigïng „Kerk en Vre
de" verzameld, een protest vormend
tegen het vlootplan-Deckers, zijn gis
teren aan den voorzitter der Tweede
Kamer overhandigd. De S. D. A. P.
bood een kleine 11 - millioen namen
aan, „Kerk en Vrede" 80.000. Deze cij
fers zijn ons, gezien de voorbeeldige
ijver waarmede de inzamelaars ver
vuld waren, en gelet op de middelen,
waarvan meermalen werd gebruik ge
maakt om handteekeningen te winnen,
niet meegevallen. Vooral als men de
cijfers beschouwd tegen het eigenlijke
doel der actie: Voorkoming van het
vlootplan-Deckers zeggen zij al heel
weinig.
Van een succes mag o.i. dan onge
twijfeld niet worden gesproken.
Iets anders wordt het wanneer men
den handteekeningen-oogst beziet in
het licht van een eventueel nieuwen
oorlog. De cijfers getuigen dat in ons
volk thans een zeer felle afkeer je
gens ieder nieuw wapengeweld leeft.
Vermoedelijk had men in 1915 niet
eens de helft van de thans verkregen
handteekeningen bij elkaar gekregen.
Er is dus gewin. Gewin in afkeer te
gen oorlogsgeweld.
Daarover kan ieder weldenkend
mensch slechts één ding doen.
Zich verheugen.
gen drieën de zitting een aanvang zou
nemen, de Rijksdag een ongewonen
aanblik gaf. Vijfhonderd zes en ze
ventig afgevaardigden zochten hun
plaats op en de vijfhonderd zeven en
zeventigstemoest blijven staan of
elders zijn toevlucht zoeken. Zijn
plaats was nog niet klaar.
De perstribunes was door een 300
journalisten bezet, zoodat ook daar
al sprake was van „haringen in een
ton", wijl toch de tribune plaats biedt
voor 150 personen.
En tenslotte waren de publieke tri
bunes stampvol met mannen, vrouwen
enkinderen.
De communisten hebben al dadelijk
in de eerste zitting heel wat kabaal
uitgelokt door beleedigende interup-
ties, die ditmaal bijna uitsluitend op
de in hun oogen blijkbaar uiterst uit
dagende geüniformeerde massa der na-
tionaal-socialisten gericht waren, zoo
dat zij zelfs hun oude vijanden, de
sociaal-democraten, met rust lieten.
Slechts Rijkskanselier dr. Briining, mi
nister Treviranus en enkele andere
corypheeën, die tusschen de afgevaar
digden zaten, kregen hun deel. Het
oplezen der namen van bijna 600 par
lementariërs, dat ruim een uur duurde,
gaf aanleiding tot allerlei meer of min
der gunstige dan wel hatelijke uit
roepen. Werden ze zoo nu en dan te
bar, dan antwoorden de nationaal-
socialisten en drongen naar voren, zoo
dat men op sommige oogenblikken
reeds een handgemeen vreesde.
Zoover kwam het in den Rijksdag
Maandag echter nog niet. Daarentegen
wel in de straten van Berlijn. In de
omgeving van het gebouw van den
Rijksdag en in het kwartier van de
Tiergarten hebben ernstige relletjes
plaats gehad. Het betrof hier in hoofd
zaak communisten en nationaal-socia-
listen, die onder het roepen van
„Duitschland, ontwaakt!" demonstra
ties hielden.
Op tal van plaatsen werden de rui
ten ingeworpen. Politie, te voet en te
paard trad met behulp van den gum
miknuppel handelend op. Ten slotte
werd het tumult zoo hinderlijk, dat de
politie kort en goed den Tiergarten af
zette. Bereden patrouilles zuiverden
ondertusschen de omringende straten
en vervolgden de betoogers tot op de
trottoirs van den Potsdammer Platz.
De tramhalten bij het Parlementsge
bouw werden tijdelijk opgeheven.
De onlusten breidden zich nochtans
tot de Spittelmarkt uit. In de voor
naamste winkelstraat van Berlijn wer
den vrijwel alle ruiten ingegooid. In
het groote warenhuis van Wertheim
bleef zelfs geen enkele ruit heel.
Verdwaald en gevonden.
Bij het bestijgen van de
Sibajak.
De „Sumafrapost" verneemt uit Bras-
tagi, dat mr. Sikkel, de voorzitter van
den Landraad te Medan, die met zijn
gezin te Brastagi vertoeft en Donder
dag j.l. spoorloos verdween, op de
Sibajak door zes Batakkers werd aan
getroffen. Twee Batakkers hielden de
wacht en de overigen keerden naar
Tongko terug, waar de controleur van
Kabandja werd gewaarschuwd. De con
troleur, een dokter en de militairen
begaven zich des avonds om 9 uur
naar de Sibajak, waar de heer Sikkel
in zwakken toestand werd aangetrof
fen. Hij vertelde verdwaald te zijn
geraakt, waarop hij drie dagen heeft
rondgezworven.
Nader wordt gemeld, dat de heer
Sikkel verklaarde Donderdagochtend
plotseling lust te hebben gekregen de
Sibajak te bestijgen. Hij verdwaalde
in het ravijn en heeft daar gedurende
drie dagen pogingen gedaan om den
top te bereiken, waarin hij Zondag
slaagde. Bij het doorwaden van een
bergstroom waren zijn kousen en
schoenen verloren gegaan. Toen de
Batakkers hem ontdekten hebben zij
getracht den heer Sikkel in hunkains
naar Tongko te pikollen.
Gemeenteraad van Ellewoutsdijk.
Verleende en geiveigerde subsi
dies; de electrificatie vordert.
Maandagmiddag vergaderde de raad
van Ellewoutsdijk. Besloten werd ad-
haesie te betuigen aan het adres voor
het „Comité voor verkeersverbetering".
Afgewezen werden de verzoeken om
subsidie van den A. N. W. B. en van
de „Centrale Vereenïging ter behar
tiging van de maatschappelijke belan
gen van zenuw- en zielszieken". Na aan
bieding der begrooting 1931 wordt een
commissie tot onderzoek ingesteld, be
staande uit vijf raadsleden. Besloten
wordt een schikking met de beide sla
gers te treffen inzake de noodslach-
tingskwestie. De verkoop van het oude
telefoonkantoor aan den hoogsten der
beide inschrijvers, het Groene Kruis
voor f 335, wordt goedgekeurd. Het
verzoek om subsidie door het dep.
der Mij. tot Nut van 't algemeen voor
een tuinbouw- en fruitteelt-cursus
wordt toegestaan. De verkoop van een
stukje grond aan het Waterschap
wordt goedgekeurd. Bij de rondvraag
wordt mededeeling gedaan, dat de voor
bereidingen voor electrificatie reeds
ver gevorderd zijn. Nadat de heer
Klooster nog verbetering van een voet
pad en de heer Goetheer verbetering
van afwatering in de Lange Viele en
den aanleg van een gedeelte rijwiel
pad heeft gevraagd, sluit de voorzit
ter de vergadering.
Tuinbouw-onderwijs.
Gedurende den winter.
In Zeeland zullen in de navolgende
plaatsen a.s. winter algemeene tuïn-
bouwcursussen gegeven worden
Oosterland, Ovezand, Krabbendijke
(2), Oostburg, Noord-Kraaijert, Yer-
seke, Kloetinge, Nieuwdorp, 's Heer
Arendskerke, Ellervoutsdijk, Terneu-
zen (2), Kwadendamme, Biezelinge,
Oudelande, 's Gravenpolder, Kapelle,
Kortgene, Kruiningen, Middelburg, O.
en W. Souburg, Oudelande, Poortvliet,
Vrouwepolder,Wolphaartsdijk' en Hulst
Tuinbouwcursussen voor volwasse
nen te Axel, Krabbendijke (2), Bier
vliet, Oostburg, Schoondijke, Aarden
burg en O. en W. Souburg.
Cursussen in sorteeren en verpak
ken van fruit te Oudelande, Wilhel-
minadorp, Kloetinge, Middelburg, Hoek
en Terneuzen.
Gemeenteraad van Kapelle
De prijs van het electrisch licht;
onderwijzersbenoemingende
lantaarnopsteker en zijn ladder.
De gemeenteraad van Kapelle ver
gaderde gisteren. De voorzitter deelde
o.m. mee, dat Ged. Staten goedkeuring
hebben verleend voor het aangaan van
een geldleening groot f9500,— ten be
hoeve voor den verbouw van de bizon-
dere school te Kapelle. Ook werd goed
gekeurd de wijziging begrooting 1930.
Vanwege de P. Z. E. M. is bericht dat
de aansluitingen kunnen bedragen 546
en dat aangesloten zijn 444 perceelen,
aldus 81 pet., de Kilowattprïjs is be
paald op 37 cent; wordt de 90 pet.
bereikt dan is de kostende prijs 35 ct.
per Kilowatt. De voorzitter zei te wil
len vragen welke de niet aangesloten
perceelen zijn. Aan de vereenïging van
Maatschappelijk Hulpbetoon voor ze
nuw- en zielszieken werd op voorstel
van B. en W. geen subsidie toegekend.
Ook was men niet genegen tot toe
treding voor f50,per jaar als lid.
De voorzitter wees op de stichting
„Vrederust". De raad besloot tot sa
menwerking met de gemeente Goes in
verband met de uitvoering van art. 18
der besmettelijke ziektewet. Hierna
volgde aanbieding van het gemeente
verslag over 1929. De voorzitter rele
veerde de voornaamste bizonderheden
uit 1929. Het aantal inwoners bedraagt
per 1 October 2828. Het Burgerlijk
Armbestuur der gemeente Kapelle
biedt de rekening over 1929 en de
begrooting over 1931 aan. In de com
missie tot nazien werden benoemd de
heeren J. van Wïngen, P. Fraanje en
A. v. d. Graaff. Ingewilligd werd hef
voorstel van B. en W. om den lan
taarnopsteker M. Poortvliet te Bieze
linge 1 October eervol ontslag te ver-
leenen, daar de straatverlichting thans
electrisch is. Als aandenken mag hij
den ladder behouden. Aan Mej. C. Rot
tier, onderwijzeres aan de openbare
school, werd wegens benoeming te
Vlaardinger Ambacht, op de meest eer
volle wijze ontslag verleend met in
gang van 1 Januari e.k. Tot hoofd
van de openbare school, vacature J.
Zaanen, werd benoemd de heer M. de
Klerk te Bilthoven, en als onderwij
zer, vacature C. de Keijzer, de heer
A. C. Bruinshoofd te Kethel. Besloten
werd om tot den bouw van een schuurtje
aan het bestaande postkantoor Ka-
pelle-Biezelinge over te gaan. De heer
Slabbekoom wijst bij de rondvraag
op het pad naast de Abdijstraat. Ver
betering wordt broodnoodig geacht.
De voorzitter zegt dit toe, eveneens
van het spoorpad. De heer van Wïngen
vestigt de aandacht van B. en W. op
de noodige verbetering van de straat
bij het hoofd der Chr. School. De
voorzitter antwoordt hierop, dat deze
al dikwijls is hersteld. Spr. meent ech
ter dat de Breede Watering bewesten
Yerseke wel eens een onderzoek heeft
in te stellen naar de heul, welke on
der deze straat ligt. Steeds heeft ver
zakking plaats. Ook merkt de voorzit
ter op, daar de heer van Wingen reeds
eerder sprak over de slootdemping
bij M. Eversdijk, dat van de Breede
Watering bewesten Yerseke tot op he
den nog geen bericht is ingekomen op
de gedane aanvraag. De heer van Win
gen zegt, dat vergunning is verleend
tot demping. De heer Fraanje vraagt
naar het bedrag van de ontvangst ten
gemeentehuize van de gehouden ten
toonstelling. De voorzitter zegt dat
deze niet groot is. Het bedrag gaat de
daartoe uitgetrokken begrootingspost
geenszins te boven. De heer Fraanje
is niet tegen de officieele ontvangst,
maar meent te moeten opmerken, dat
de raad hierin niet is gehoord. De heer
van der Graaff zegt dit onnoodig te
vinden en wijst op den daartoe uit
getrokken begrootingspost. De heer
Fraanje vraagt verder naar de wo
ning van de gemeente, eerder bewoond
door het hoofd der Chr. School te
Biezelinge. De voorzitter zegt, dat de
huur tegen Januari 1931 is opgezegd.
PROVINCIALE SNIPPERS.
Bij Kon. besluit is benoemd met
ingang van 1 Nov. a.s. tot lid van het
bestuur der waterkeering van den ca-
lamiteuzen Zimmermanpolder, M.Sent-
se, te Rilland-Bath; met ingang van
1 Nov. a.s. tot lid van het bestuur dér
waterkeering van den calamiteuzen
Borsselepolder C. M. Nijsten te Bors-
sele; aan W. C. van Oeveren te Wol
phaartsdijk is op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als plaatsvervanger
van den dijkgraaf van den Zuidvliet-
polder.
Maandagmiddag is op het vlieg
veld te Vlissingen uit Londen per En-
gelsch vliegtuig gearriveerd dr. Ecke-
ner, de commandant van de „Graf
Zeppelin", die te Londen de begra
fenisplechtigheid van de slachtoffers
der verongelukte R 101 had bijge
woond. Dr. Eckener, die te half drie
van Croydon vertrokken was, kwam
te half vijf aan en werd begroet
door jhr. Boreel van de Stoomvaart-
Mij. „Zeeland". Met den Duitschen
mailtrein is dr. Eckener te ongeveer
zes uur naar Berlijn vertrokken.
Te Middelburg liep Maandag
een 8-jarïg meisje op den hoek van
de Varkensmarkt en Gortstraat de
straat over, juist toen een auto uit
de richting Vlissingsche straat aan
kwam. De bestuurder remde uit alle
macht, maar kon niet voorkomen, dat
de kleine tegen het spatbord aanliep
en achter het voorwiel op den grond
kwam te liggen. Inwendig gekneusd
werd het kind naar huis gebracht, ter
wijl de autobestuurder, wien geen
schuld treft, zorgde voor spoedige me
dische hulp, en zich bereid verklaar
de alle kosten voor zijn rekening te
nemen.
De tweede zitting der Prov. Sta
ten van Zeeland is door Ged. Staten
vastgesteld op Dinsdag 11 November
des avonds te half acht en het ligt
in de bedoeling de verslagen der af-
deelingen betreffende de voorstellen
zooveel mogelijk te behandelen ineene
vergadering op Dinsdag 2 December
des morgens te 10 uur.
Ds. M. Hofman te Krabbendijke
is beroepen in Den Haag.
Als raadslid te Kruiningen is in
de vacature door het overlijden van
den heer A. v. d. Berg, aangewezen
de heer Jan Polderman, no. 3 der
C.-H. lijst, die deze benoeming heeft
aangenomen.
Er loopt dezer dagen in den
omtrek van Kruiningen een heer, die
z.g. gouden horloges en ringen te koop
aanbiedt. Daar sommigen de dupe zijn
geworden van dit minderwaardig goed,
zij men gewaarschuwd.
Maandag zou de arbeider J. E.
te Wolphaartsdijk, de vrachtauto van
A. G., die op een paal was gereden,
helpen lichten. Plots schoot de auto
van den paal en J. E. kreeg het ach
terstuk van de auto op een zijner
schouders. Hij moest zich onder ge
neeskundige behandeling stellen.Waar-
schijnlijk is zijn schouderbeen gebro
ken.
Bij den Sloedam is de auto van
C. B. uit Vlissingen, vermoedelijk door
kortsluiting in brand geraakt cn ge
heel vernield. Persoonlijke ongelukken
kwamen er niet bij voor. De wagen
was niet verzekerd.
Te Haamstede heeft de burge
meester, jhr. L. van Citters, de eerste
spade in den grond gestoken voor het
op de terreinen van de N.V. „Nïeuw-
Haamstede" aan te leggen vliegveld.
4 pet. leening Goes
Naar wij vernemen is de f 1.228.,000—
4 pet. leening voor nagenoeg het geheele
bedrag geplaatst.
Geslaagd.
De heeren G. J. van Doorn en H. B.
Doiotjes, beiden alhier, slaagden voor het
examen Waterbouwkundig opzichter, af
genomen vanwege de groep: Waterbouw
kundige ambtenaren in Zeeland, van den
Bond van Technische ambtenaren in Over
heids- en semi-overheidsdienst.
Verplaatst.
Met ingang van 1 November a.s. wordt
de commies bij den post-, telegraaf- en
telefoondienst I. Overbeeke van Steen
bergen verplaatst naar het post-, tele
graaf- en telefoonkantoor alhier.
Niet zeer duidelijk.
Enkele stadgenooten, die zich, evenals
wij verblijd hebben in den gang van het
uurwerk op ide Gro<>te Kerk, kwamen
zich beklagen over de onduidelijkheid der
nieuwe wijzerplaten. Vroeger, aldus hun
klacht, was er een behoorlijke achter
grond achter de wijzerplaten, zoadat men
de cijfers goed kon lezen. Bij de nieuwe
wijzerplaten is deze vervallen; het licht
speelt tusschen de cijfers door;somfs kan
men niets zien.
We meeincn dat de klagers eenigsziins
overdrijven, en dat de nieuwe wijzerplaten
weinig aan duidelijkheid' te wenschen over
laten. Een dichte wijzerplaat is natuurlijk
altijd duidelijker dan een die open is.
Een open plaat hoort echter bij het ka
rakter van onzen toren.
Onbestelbare post
Brieven binnenland. Fam. v. Hal, Sluis;
J. A. J. Schrijver, Goes.
Briefkaart binnenland. L. v. d. Heij
den, Vlissingen.
Briefkaart buitenland. F. Mundorf,
Kota Pinang. r
N.B. Den afzenders wordt aanbevo
len op alle stukken bun naam en adres te
vermelden, opdat deze bij onbestelbaar-
beid aan hen kunnen worden teruggegeven,
Voorts iis het gewenscht alle stukken
van een volledig adres straatnaam en
buisnummer te voorzien.
Veemarkt.
Ter veemarkt van Dinsdag j.l. waren
aangevoerd 23 yaarzen, 24 kalveren, 3
nuchtere kalveren, 5 Loopvarkens, 67
biggen.
TWEEDE KAMER.
De pachtwet weldra aan de
orde; liefde voor de Zuider-
zee-visschers.
Hoewel de 'agenda der Kamer voor
deze en (volgende weejk reeds zeer goed
bezet was, heeft de Kamer besloten de
pachtontwerpen er ook nog op te brengen.
Een spoedige (behandeling is dius te wach
ten. De 'zitting van gisteren is voor een
groot deel (gewijd geweest aan die wijzi
ging derZuiderzee-steun wet
Met verheffing «van stem heeft de te
leurgestelde heer Duymaer ^an Twist,
die zich (door vroegere regeeringstoezeg-
gingen misleid voelt, het leed der Zuider-
zeevisschers uitgeschreeuwd. Het was
even deerniswekkend tals onheilspellend1,
doch onmiddellijk (jia deze van zoo yeel
meegevoel getuigende #ede kwam mr.
Duys, die ihet w. o. een gedrocht noemde
en evenmin (bevredigd is door de amende
menten der 'Commissie van Rapporteurs
(de socialisten (hebben dan ook verder
gaande amendementen \ont worpen) op de
hem eigen vwijze den goedigen heer Duy
maer onder (vuun nemen. Men begrijpt wel,
dat de vraag, wie van die partijen het
meest voor \de Zuidierzeevisschers „ge
daan" heeft, \het verheffende onderwerp
van 's heeren Duys rede was.J
Dezer dagen heeft de zeventigjarige
bewoonster van de Coninckstraat te Amers
foort, mej. E. van NeerboschVeenen-
daal, die onder medische behandeling was,
bij vergissing een verkeerde fiesch geno
men, waardoor zij in plaats van medicijnen
azijnextract ter sterkte van 80 pet. innam.
Zij is naar het St. Elizabeth gasthuis
overgebracht en aldaar aan de gevolgen
overleden.
De woonwagen van v. K. uit En
schede is nabij Doesburg door een goe-
cLerentrein aangereden. De wagen is totaH
versplinterd. Een jongetje van vi
jaar werd terstond gedood. De drie a'
dere inzittenden kwamen nagenoeg met
den schrik vrij. De conducteur W. uit
Terborg bekwam verschillende verwondin
gen. De oorzaak van deze aanrijding is
gelegen in het opbreken van den weg.
Daardoor is de woonwagen in het zand
te dicht bij de tramlijn vastgereden.
Te Laren is een krantenbezorgs
door een naaktlooper aangerand. Zij
schrok zoo hevig, dat zij het bewustzijn
verloor. Een chauffeur vond haar later
op den weg liggen. De_ politie werd ge
waarschuwd, maar van den diader is nog
geen spoor te ontdekken.
Tegen de verpolitieking.
f Nieuw genootschap.
Zaterdagmiddag heeft ten kantore van
mr. Van Doorae te Utrecht een verga
dering plaats gehad, waaraan heeren uit
verschillende deelen van het land en van
verschillende levensrichting hebben deel
genomen, ter bespreking van de middelen;
die kunnen worden aangewend1 om de ver
politieking van ons land tegen te gaan.
Deze vergadering besloot tot het oprich
ten van een genootschap, dat met kracht
zal optreden tegen verschillende misstan
den in [ons maatschappelijk leven, die
een gevolg zijn van de dictatuur der poli
tieke partijen. Een voorloopig comité zal
de statuten opstellen, waarna een uitge
breider vergadering zaf worden belegd.
Herrie in het dorp.
Protestanten en Katholieken ma
ken het elkaar lastig.
Eenige weken geleden hebben we het
verhaal gehad van een inbraak in de R.K.
pastorie te Rijnzaterswoude door een min
of meer achterlijken jongen uit het dorp.
De inbreker had een deken over het
hoofd van den pastoor gegooixi en was
dan op het hulpgeroep van zijn slachtoffer
echter op den vlucht geslagen. Denzelif-
den nacht werd hij nog gearresteerd' in d e
woning zijner ouders.
Deze zaak schijnt echter niet zoo een
voudig te zijn als ze aanvankelijk wel
leek. Althans heel Rijnzaterswoude ver
keert nog steeds in groote opschudding.
Het „Hbld." bericht daarover het vol
gende i
Een deel van de bevolking te Rijnza
terswoude met vier raadsleden aan het
hoofd, beschuldigt de in deze onverkwik
kelijke zaak betrcJHkenen ervan, dat de bij
den pastoor te Leimuiden plaats gehad
hebbende inbraak gefingeerd is en geen
ander doel had dan den van dezen inbraak
beschuldigden Willem van Beek op kos
ten van de gemeente Rijnzaterswoude in
een krankzinnigengesticht opgenomen te
krijgen. I
Deze verdenking is zelfs zoo sterk, dat
een aantal ingezetenen, waaronder alweer
de vier raadsleden, zich met een request
tot den officier van justitie te Haarlem
hebben gewend, waarin dezen verzocht
wordt een nieuw onderzoek te dben instel
len, daar volgens het oordeel van adres
santen het onderzoek door de plaatselijke
politie in tegenwoordigheid van dien pas
toor en in de pastorie des morgens tus
schen 4 en 5 uur van den gearresteerdje
achterlijke, die pas van zijn bed was ge
licht, niet juist, althans niet volledig is
geschied.
In het request wordt er door adressan
ten in de eerste plaats op gewezen, dat
Willem Beek een zeer achterlijke jongen
is, die nog nooit iemand kwaad' heeft ge
daan. Met betrekking tot de inbraak zelve
spreken adressanten er hun bevreemding
over uit, dat niemand behalve dé pastoor,
iets van de inbraak gemerkt heeft, terwijl
de dader bij zijn overhaaste vlucht een lad
der. waarmee hij naai* de bovenverdieping
van de pastorie zou zijn geklommen,
eerst weer pp haar plaats in een schuur
tje heeft gebracht.
Bovendien zou bij het verhoor, zoowel
door den .pastooir als door de politie pres
sie op van B. zijn geoefend om hem tot
een bekentenis te brengen. De jongen zelf
zou steeds hebben volgehouden, Idat hij
onschuldig was yaan de inbraak, terwijl
zijn vader tegen een inwoner van Rijnza-
terwoude zou hebben gezegd, d3at van B.
om half twee, ongeveer het uur, waarop
de inbraak ,zou hebben plaats gehad, op
bed was geweest.
Naar aanleiding van dit request heeft
de officier van justitie een drietal ondér-
teekenaars, o.w. een wethouder en een
raadslid, alsmede den burgemeester van
Rijnzaterwoude en JLcimuiden, dén heer
J. A. Bakhuizen, op het parket te Haar
lem ontboden, waar den drie eerstgenoem-
