BIJVOEGSEL VAN DE GOESGHE CÖÜRANT Film*Varia Van natuuronderzoek tot natuurvorming. Binnenland VAN VRIJDAG 3 OCTOBER 1930 HP De schepping van nieuwe dieren en planten door den mensch door Prof Dr. R. SCHWARZ. Leider van het Instituut voor Erfelijkheidsonderzoek. Toen er ongeveer tien jaar merkwaardige geruchten, van de overzijde van het Groote Water tot ons doordron gen geruchten, die verluidden, dat een Amerikaansche plantenkweeker er in zou zijn geslaagd, eetbare cacteeën zonder 9tekeis en pruimen zonder pit te kwee ken, was men maar ai te zeer geneigd deze berichten als „Amerikaansche bluf' te veroordeelen. Eerst in den loop van de daarop vol gende jaren kwam men tot de conclusie dat de onderzoekingen' en resultaten van Luther Burbanks, zoo heette de Ameri kaansche „planten to ovenaar", wel dege lijk op waarheid berustten. Zoo slaagde Burbanks er b.v. in een kruising te be werken van een tomaat en een aardappel, de zoogenaamde „Pomato". Deze ex perimenten openden de oogen van de bio logische wereld voor de mogelijkheden der „meaischelijke scheppingen". Zoo is het altijd geweest: Als men. de menschen van de wetenschap één vinger geeft, dan willen zij da geheele hand heb ben en zij rusten niet voordat de laatste sluiers, welke het natuurgeheim nog ver* bergen, zijn verwijderd. Aanvankelijk be weerd® men, dat het uiterst gunstige kli maat van Californië, het land waar Bur banks zijn proeven nam, de directe oor zaak van diens succes was. ïn Europee- sche vakkringen werd toen echter gezegd „|Wat hebben wij te maken met het Ca- lifornische klimaat? Wij zullen dezelfde proeven in óns klimaat nemen, want onze planten en onze dieren zijn afhankelijk van onze weersinvloeden en van omzO temperatuur sverhoiudingen. Op deze wijze ontstonden er ook in Europa verschillende instituten, als het „Instituut voor Erfelijkheidsonderzoek" te Berlijn, het „Instituut voor kunstmatfee kruising" enz. Op dezelfde wijze als Luther Bur banks zijn planten „in hun voordeel' wilde veranderen, waarbij hij tot geheel andere vreemdsoortige plantenvormen kwam, beijveren ook deze instituten zich de planten en dieren te ontdoen van de in nerlijk- en uiterlijkheden, welke uit een veroudering voortspruiten en hun vormen aan te passen aan de bedendaagsche be- staanvoorwaarden. Men gaat de biologi sche grondvorm na en. combineert, op grond van de heerschende factoren, zoo lang nieuwe variatie's, totdat men ten slotte een nieuw ras heeft geschapen. Men treft in het „Instituut voor Erfelijkheids onderzoek" b.v. een geheel hoenderpark aan, waarvan de 'kippen, die alle telgen zijn van de edelste hoenderrassen, nauw keurig gescheiden en waargenomen wor den. Hier worden kruisimgsproeven ge nomen, schildklieren geopereerd om de werking hiervan nauwkeurig te kunnen, na gaan, enz. Zoo ontstaan totaal onbekend© boender soorten, die een vedendos dragen, welke geheel en al afwijkt van d© kleuren en combinaties, dis wij gewend zijn. Ver der treft men er een kouijnenkweekerij aan, waar soms verscheiden© duizenden dieren rondhuppelen. Hiermede neemt rnein proeven betreffende de veranderingen in de behaving bij kruising van twee die ren, die een verschillend0 haarsoort be zitten. Ook een rattenkolomie is aanwe zig: op deze dieren worden proeven geno men betreffende de kleuren van de huid, waardoor mem hoopt te bereiken, dat men in de toekomst een dier elke gewenschte kleur kan geven. En het is dan ook in het geheel niet vreemd als wij plotseling tegenover een pikzwart varken staan, dat verder echter in uiterlijk en manleken niet van een gewoon varken is te onder scheiden. Door kruising van verschillende ezelsoorten heeft men dieren gefokt, die gestreept zijn als een zebra. Zoo heeft men ook een kruising bewerkstelligd fcus- schen eend en gans. De geleerden staan tegenover dit laatste experiment vrij scep tisch, daar deze kruising nog eenig in haar soort is. Wat mogelijk is in het rijk der dieren is ook mogelijk in het rijk der planten! Men beweert ja men neemt tegen woordig zelfs als vaststaand aan, dat de uitgangspunten van dezen tak van weten schap in het plantenrijk zijn gelegen. In de kweekerijen en fok-inrichtingen tracht men de erfelijkheidstheorie bij een groot aantal planten geheel en al door te voe ren. Zoo ziet men daar b.v. duizende leeuwenbekjes staan. Iedere plant wordt nauwkeurig gadegeslagen en van de re sultaten wordt een dagboek bijgehouden. Daar het toeval bi) deze proeven natuur lijk uitgesloten moet wordeft, dragen vele planten beschermende omhulsels een soort „stolpen" die bevruchting door den wind onmogelijk maken. Hiervoor zorgt in dit geval slechts de geteerde, die het stuifmeel van de efioe plant met een penseeltje op de stempel van een andére plant overbrengt. Zoo komt men tenslotte tot geheel nieuwe plantensoor ten, met verschillende eigenschappen en kenmerken. Een der bereikte resultaten is b.v. een Paardebloem, die rood© en gele blaadjes heeft. Hoewel deze proe ven meestal geen direct practisch belang hebben, wordt hier nu en dan toch het een en ander ontdekt van d© wetten der erfe lijkheid. In de toekomst zullen de tuinar chitecten er misschien effectvolle resul taten mee bereiken. Een belangrijk prac tisch resultaat is tot nu toe alleen bereikt! bij de lupine. Deze werd alleen aangeplant om later ondergeploegd te worden voor de stikstofbemesting van den grond. Van wege den bitteren smaak wil het vee de planten echter niet eten. Thans heeft men een soort lupine gekweekt, waarbij in de bovengrondsche dealen geen bittere sap pen meer voorkomen, terwijl het belang rijke stikstofgehalte in d© wortels be houden blijft. Men kan dus de planten afsnijden als veevoer en den grond be mesten door de wortels erpnder te wer ken. Ook heeft men tabak verbouwd zonder nicotine en men tracht nu wijnstokken te kweeken, die niet gevoelig zijn voor pa rasieten, omdat er een bepaalde afweer- stof in de sappen voorkomt. Als dit plan prachtisch uitvoerbaar mocht worden, zouden de wijnbouwers gespaard blijven voor de door luizen aangebrachte schade, die dikwijls in de millioenen loopt, en dian behoefden zij ook niet meer zulk© reus achtige sommen uit te geven voor bescher mingsmaatregelen Wanneer men als een leek een vrucht te zien krijgt met een uitgesproken citroen gele kleur en van den vorm van de be kende ooriogs-verbandpakjes, dan be grijpt hij er niets van. Maar dan heeft hij alleen een nieuw soort tomaat voor zich, waarvan vorm en kleur door krui sing veranderd zijn. En als men de krui singen van beetwortelen met radijzen of vati radijzen met rood© kooi ziet, dan weet men niet, wat men ervan mo©i denken, hoe goed men overigens ook on derlegd mag zijn in de plantkunde. Om zoo iets te bereiken, is oneindig veel moeite en jarenlang geduid noodig. Het verst is men nog gekomen niet de veredeling en verbetering van 'onze ge wone graansoorten. Wanneer wij de tot nu behaalde resul taten op het gebied van erfelijkheidsonder zoek eens vergelijken met onze kennis van deze wetenschap van eenige tiental len jaren geleden, zien wij, dat er ont zaglijk veel door de verschillende on- derzoekings-laboratoria is gepresteerd^ Ook in de toekomst zal deze jonge we tenschap ons nog vel© nuttige vondsten open.baren. Wie weet voor wat voor ver rassingen wij nog komen te staan? Feiten en cijfers van de filmstudio. Eenigen tijd geleden kreeg ©en regis seur, die op het terrein van de Metro Goldwyn Mayer bezig was met het opne men van een film, plotseling het idee, dat een bepaalde scène veel beter zou zijn, wanneer men de held van het verhaal ter nauwernood aan een treinongeluk zou kun nen doen ontsnappen. Er w©rd eenige minuten geconfereerd, toen beid© een dei assistent-regisseurs Sol Clark, den „pro- perty-man" op en een uur later reed, puf fend en blazend een locomotief met vol len stoom het gebied van de Metro in Culver City binnen. Toen ging Sol Clark tweeduizend bussen verf koopen, een wa gon hout en stuurde zijn helpers erop uit om een paar tamme geiten en twee antieke stoelen van een bepaald model „op den kop te tikken". Zoo gaat het ieder©n dag weer opnieuw De groote studio kent geen rust en het publiek heeft er geen idee van, wat er allemaal komt kijken, voordat die came ra's een film kunnen opnemen. Men zit heel gerieflijk in een theater, kijkt naar Greta Garbo in een rechtzaal, ziet John Gilbert in een Zigeunerkamp, Joan Craw ford in een balzaal, men ziet opnamen uit Parijs» uit Zanlzibar,', uit Rusland, men vindt straten, zeeën, rotsen, woestij nen, interieurs, wolkenkrabbers en ko lenmijnen h©el gewoon en bedenkt meest al niet, dat de meeste dezer dingen ge maakt worden op een uitgebreid terrein in Californië. Generaal Pershing, de bevelhebber der Amerikaansche troepen aan het front tij dens de wereldoorlog, heeft eens gezegd' dat er negentien menschen achter het front noodig waren, om één soldaat in de loopgraven te bedienen, te bevelen en te verzorgen. Maar voor één filmster op het verfilmen van Trader Hom voerde een sound-installatie en een laboratorium op wielen met zich mede. Het spreekt vanzelf, dat al deze reizen, behalve een grondige organisatie, ook een groot aan tal menschen vergen. Al deze werkers, die men nooit op het witte doek ziet, dodh di© om zoo te zeg gen, voor iedere beweging van de sterren noodig zijn, de menschen van de film industrie, worden mobiel gemaakt voor belangrijke scènes, maar ook wel voor details, die misschien 999 van de 1000 toeschouwers ontgaan. De taal van cijfers en feiten mag nuch ter en onromantisch zijn, zij heeft todh ontegenzeggelijk de bekoring van het massale en het grootsche. Het Koninklijk bezoek aan Rotterdam door de Koningin, Prinses Juliana en Prins Hendrik gebracht, kenmerkte zich door de bijzonder hartelijke ont vangst van de zijde der inwoners. De juichende kinderen defileeren voor de Kon. bezoekers, die dit défilé van het balcon van bet Stadhuis gadeslaan. het witte doek, zijn vaak 2000 menschen noodig, die 4in actie zijn, voordat het zoover is. De lichtinstallaties d©r Metro-studio's kunnen een stad van 22000 inwoners van licht voorzien, de veiligheid en de orde in de studio's maakt een politiecorps van 42 man noodzakelijk, genoeg voor een klein stadje. Men kan er een der grootste telefooncentrales van Amerika vinden en zou van de dagelijksche bestellingen een vrij groote stad kunnen onderhouden. Het terrein der studio's beslaat een op pervlakte van ruim 35 H.A. waarop niet minder dan 90 gebouwen staan. Daaron der b evinden zich 25 groote sound-studio'Is EEN ZEGENRIJKE MOGELIJKHEID NA EEN ONSTELLENDE ONTDEKKING! Waarschuwing. Dc wetenschap heeft betrekkelijk kort geleden ontdekt, dal sommige levertraan veelal zeer arm is aan vitaminen A en D. Daaraan is het toe te schrijven, dat men met levertraan in vele gevallen lang nier die resultaten verkrijgt, die men ervan verwacht. Het gevaar voor het publiek bestaat hierin, dat alleen de vitaminoloog kan uit maken, welke levertraan arm aan deze vitaminen is. Gelukkig heeft men thans een methode gevonden om het gehalte vitaminen in levertraan nauwkeurig vast te stellen. Ten einde het publiek tegen teleurstelling te vrijwaren, hebben wij een Neder- 1 a n d s c h Hoogleeraar in de Gezond heidsleer, Prof. L. K. Wolff, van de Rijks universiteit te Utrecht, uitgenoodigd ge regeld al onze levertraan aan een onder zoek te onderwerpen en alleen die levertraan te doen afzonderen, die vol doende vitaminen bevat en deze te „ijken" (d.i. waarmerken) als bevattend ten minste jo eenheden vitamine A. 2$o eenheden vitamine D. Deze academisch „geijkte" levertraan brengen wij in den handel onder den naam van JECOVITOL „BROCAPHARM" tegen 1.per flcsch, verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten. Zooals men weet zijn dc vitaminen A. en D. absoluut noodig vcor eengoede gezondheid, speciaal van kinderen; ze bevorderen een goede ontwikkeling van beenderen en gebit, voorkomen en genezen rachitis (Eng. ziekte). Bij gebrek aan deze vitaminen heef. het lichaam veel minder weerstand tegen allerlei infecties. Waar vitaminenarme levertraan veel minder resultaat geeft, koope men uitsluitend VOLvitamineievertraan JECOVITOL „BROCAPHARM". Noteert U direct even den naam JECOVITOL. N. V. Brocades-Stheeman Pharmacia. die alle een eigen camera- en microfoon- installatie hebben. Al deze studio'fczijn jsound-proof" en hébben een speciale installatie voor luchtver ver selling en een koel inrichting. Men vindt verder op het terrein een groot gebouw van vier verdiepingen, die nende als requisieten-magazijn. Daarin worden meer dan 300.000 voorwerpen be waard, die tijdens ,d© opnamen gebruikt kunnen worden. Er zijn verder werkplaat sen voor allerlei onderdeelen van het be dyijf: electriciteit, machinerieën, houtbe werking, een smederij, alsmede werk plaatsen voor stucadoors, behangers,!schil ders- De grootste afdeeling is die der .jdiversen", waar men de meest vre€|md- soortige gingen kan vinden. Een belangrijk onderdeel vormen ook de laboratoria, zoowel de chemische als de optische, waar reparaties verricht worden en proefnemingen gedaan. Andere laboratoria dienen meer voor da iijksch gebruik. Daar worden de nega tieven ontwikkeld, afgedrukt en verme nigvuldigd. In deze afdeeling verwerkt men jaarlijks ongeveer 9 miliioen meteor film. De verschillend© materialen worden van het station Culver City over een eigen spoorlijn naar de studio-terreinen ver voerd. Dagelijks zijn gemiddeld 2000 perso nen hier aan het werk: artisten, regisseur extra's, scenarioschrijvers, componisten technici, eiectriciens, architecten, vaklie den van bijna alle bero©pen, analysten fotografen, politie-agenten pianostemmers enz. De studio's verbruiken maandelijks 400000 kilowatt electrisch© stroom, di© in een eigen centrale wordt op-gewektt Het studio-restaurant wordt druk be zocht. Er worden dagelijks meer dan 2000 maaltijden, opgediend. Er wordt jaar lijks 60000 liter verf gebruikt, 20 wa gons cement, een meer dan 100 ton spij kers. schroeven en andere timmermans bcnoodigdhedem, die door 200 timmer lieden gebruikt worden. In de „kunst-afdeeling" zijn voort durend 40 „toonoclarchitecten" en assis tenten bezig met het ontwerpen van decors en in de „Smink-afdeeling" worden ge middeld 1000 personen per dag be handeld. Voor de buitenopnamen heeft men 16 K.M. keurig geplaveide of geasphalteerde straten, waarbij eenig© groote boulevards Deze worden ook gebruikt voor het ver keer van de eene afdeeling naar de anider©. Vier verkeersagenten zijn op de drukste punten opgesteld. Van de andere gebouwen noemen wij nog een compleet hippodrome-theater, djat voor circusfilms etc. gebruikt wordt, een groot muziek-gebouw, waar tientallen componisten en tekstdichters in geluids dichte lokalen hun „songs" maken, een bibliotheek, een merkwaardig gebouw van ruim 800 meter lang en zeer ondiep, waar in de kleedkamers gevestigd zijn, eenige ateliers voor het vervaardigen van cos tumes, gebouwen voor d© directie, pro ductieleiding, secretariaat, auteurs en an dere menschen, die iets met het maken van films hebben uit te staan. Vanzelfsprekend vindt men ook divers© projectiezalen op de terreinen. Er is een eigen waterleiding met een capaciteit van 4 miliioen liter, een eigen brandweer en d© Metro bezit ook een eigen schip, dat speciaal voor sound,- opnamen is ingericht. Dit ligt in d© haven van San Pedro-, dicht bij Culver City. Naast dit werk in en om de studio's gebeurt het echter vele malen, dat films opgenomen worden in andere streken. Toen King Vidor de film Billy the Kid in Mexico ging maken voerd© hij 70 menschen met zich mee. Eenige bagage wagens van den specialen Pullman-trein werden voor de geluidsapparaten gereser veerd. William Haines trok met een eigen „sound-train" naar Pueblo, waai" hij Way out West maakte. Voor The Derelicts, ©en film, die in een visschers- dorp speelt, werd bij San Pedro een spe ciaal dorp gebouwd en een van de grootste film-expedities, ooit ondernomen, de reis van Van Dijke naar Midden Afrika, voor. Het weer in September. Te veel regen. Aan het voorloopig overzicht van het weer in September, medegedeeld «door het Kon. Ned. Met. Instituut te De Biidt is het volgend© ontleend: Gemiddeld over d© 5 hoofdstations was de ochtcsndtemperatuur 1 gr. boven normaal, in de 3 dekaden V2, 1 en 1 gr. De grootste afwijkingen kwamen voor op den 24sten met 5V2 gr. boven en den 27en met 2 gr. beneden normaal. De ge middelde maximum-temperatuur was 1 gr. beneden, het gemiddelde miniimujm 2 gr. boven normaal. De neerslag was over bet geheeie land boven normaal; in Gelder land ongeveer 20 pet., in Zuid-Holland 90100 pet., in het overige deel van het land 40—70 pet. boven normaal. Te De Biidt werden 96 uren zonneschijn waar genomen tegen 148 normaal. Oplichters gearresteerd. Een groot aantal slachtoffers. De Nijmeegsche recherche is erin ge slaagd de hand te leggen op een stel op lichters, die hun praktijken door het ge heeie land uitoefenden. Dezer dagen vervoegde zich bij een ju welier t© Nijmegen een als heer gekleed persoon, die e©n gouden heerenhorioge wenschte te koopen. Na lang zoeken viel zijn keus op een gouden remontoir, ter waarde van f60. Hij verzocht dit per expresse naar zijn adres te Groefsbeek te zenden, waarna betaling per 1 Decem ber zou volgen. De juwelier voldeed aan de opdracht, doch kreeg den yolgenden dag argwaan, daar hem de kooper totaal onbekend was- Bij informatie bleek ook te Groesbeek de naam, dien de man had opgegeven, onbekend te zijn. De politie werd gewaarschuwd en deze slaagde erin den man te Groesbeek aan te houden, waar hij met zijn vrouw in een pension verbleef. Het onderzoek bracht voorts aan het licht, dat men hier te doen had met een echtpaar, gedomicilieerd te Den Haag. Het horloge werd nog in hun bezit gevonden. Het bleek, dat het echtpaar goede bekenden van justitie en politie was ©n o.a. door de burgemeesters van Voorst en Gorssel giezocht werd wegenis oplichting van pesionhouders en winke liers- Zij zijn reeds herhaaldelijk veroor deeld en het aantal slachtoffers, dat zij maakten, loopt in de honderden. Het echtpaar is overgebracht naar Voorst en daar ter beschikking van den burgemeester gesteld. De poëzie van het graf. De heer J. M. de Jong schrijft in De Urn van September en October een feuiL- leton over zijn eigen ervaring bij het rui men van een graf; „Toen ik eenige jaren gelede werk zaam was in de bouwvakken, gebeurde het nog al eens, dat mijn patroon werd' belast met het bouwen van grafkelders. Doch op kerkhoven van kleine gemeen ten gebeurt het dikwijls, dat het bouwen van een grafkelder ter wille van de plaats ruimte vooraf wordt gegaan door ont ruimingen. Zoo heb in in 1922 op het al- gemeene weelderige kerkhof te Breu— kelen-Nijenrode, het schoone dorp gelegen aan de Vecht, een ontruiming mede ge maakt van een graf dat 15 jaar onaange roerd gelegen had. Dus niet in "strijd met de wetgeving kan dat graf ontruimd „ge schud" worden. De twee bovenste licha men waren verteerd tot op het beender- stelsel na, maar aan de derde kist geko men, bemerkten we dat deze vol water stond. De meesten van onze lezers zullen wel weten dat iets wat zich onder water bevindt, aan de lucht is onttrokken, dus ook niet aan vertering onderhevig is. Het deksel van de kist was zoo hard, dat het met behulp van een stootijzer moest wor den verwijderd. Tot onze groote verba zing zagen we een lichaam van het vrou welijk geslacht boven in de lost drijven. Volgens de meening van den doodgraver zou het lichaam een jaar nadat het begra ven was, door een koogen waterstand on der water zijn gekomen, zoodoend© van de lucht afgesloten geworden en kon het verrottingsproces geen normale voortgang hebben. Met behulp' van een plank en ha ken werd het lichaam uit het graf gesleept, in stukken gestoken, op een kruiwagen geladen en door den doodgraver naar een daarvoor bestemde plaats voor lijkresben vervoerd."

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1930 | | pagina bijlage 1