ProVincienieuWs
Koloniën
Heeft Hulst altijd haar Souvereinen
op bijzondere wijze geëerd, reeds van
den tijd van Lodewijk van Male en
Hen af, een voor een binnen haar wal
len met den grootsten luister ontvan
gen, met nog meer trots en eerbetoon
heeft zij de groote Oranje-zonen bin
nen haar veste begroet; Prins Mau-
rits en Frederik Hendrik, die als hel
den streden op en rond de nog be
staande stadswallen, waar het bloed
der Oranje's vloeide en zelfs Hendrik
van Nassau het leven liet.
En als in 1645 de „Stedendwinger",
Prins Frederik Hendrik, de sterke stad
Hulst innam en daarmede den hoek
steen vestigde van het machtige ge
bouw van de Republiek der Vereenigde
Nederlanden, dan is de hechtste grond
slag gelegd van de eenheid van Z.
Vlaanderen met het overige deel van
Nederland en van den band, die Z.
Vlaanderen, Hulst in 't bijzonder,
bindt aan het Huis van Oranje.
De bevestiging van die duur bevoch
ten eenheid met overig Nederland en
van dien band met ons Vorstenhuis,
dat is voor ïederen Zeeuwsch-Vlaming,
voor iederen burger van de stad Hulst
zijn leven, zijn liefde en ideaal. Zoo
is het dan begrijpelijk, dat ieder stads
feest als vanzelf wordt een Oranje
feest.
En ook deze herdenkingsdagen zoo
luisterrijk ingezet met het allerver-
eerendst bezoek van Uwe Majesteit en
Uw Koninklijk gezin en eindigend met
een bijzonderen Koninginnedag, het
zijn dagen van hartelijke hulde aan
het geliefd Oranje-Huis.
Maar aan U, Majesteit, zijn wij de
hulde verschuldigd, dat de oorzaak
van de levendige liefde, die tot op
den huidigen dag voor het Huis van
Oranje bestaat, ligt bij U zelf.
Nooit heeft Z.-Vlaanderen een Sou-
verein gekend, die persoonlijk zooveel
belang stelde in het wel en wee van
deze landstreek. En draagt de groote
Prins Frederik Hendrik den geweldi
gen naam van „Stedendwinger", U zij
de eerenaam van „Hartewinner"zelfs
het kleine kind zal den naam stamelen
Koningin Wilhelmina.
Wij zijn U dankbaar voor zooveel
daadwerkelijke liefde en brengen lof
aan God, dat Hij ons een Vorstin heeft
gegeven tot glorie van ons Vorsten
huis en Vaderland, tot heil van Z.
Vlaanderen.
En het einde mijner woorden, die U
zich gewaardigd heeft te willen aan-
hooren, moge zijn een oprecht gebed
tot den Allerhoogste, dat Hij U nog
vele jaren moge sparen voor ons, Uw
volk en dat de Zeeuwsch-Vlamingen,
op de eerste plaats de ingezetenen van
Hulst, mogen zijn en blijvende hechte
schragen van Uw Troon, de stoute
strijders voor tlw gezag, de kostbaar
ste parelen aan Uw kroon.
Tot slot, Majesteit, zij het mij ver
gund, U namens de gemeente, als her
innering aan dezen gedenkwaardigen
dag, aan te bieden: het Gedenkboek
onzer stad, waarin beknopt beschre
ven staat de geschiedenis van de
„Poorte van Hulst".
De Koningin beantwoordde deze
woorden als volgt:
„Mijnheer de Burgemeester,
Het is Mij en den Mijnen een waar
genoegen heden opnieuw een blijk van
medeleven met Z.-Vlaanderen te geven
door Onze tegenwoordigheid bij de
herdenking van de verleening der
stadsrechten aan Hulst en tevens aan
de gemeenten, welke Wij heden bezoe
ken.
Ik houd er Mij van overtuigd, dat
de hechte banden, waarmede Z.-Vlaan
deren aan het vaderland en Mijn stam
huis verbonden is, indien mogelijk,
heden nog nauwer zullen worden toe
gehaald.
Als op een dag als deze de vervlo
gen tijdperken onzer geschiedenis aan
onzen geest voorbijtrekken, dan daagt
voor ons op de belangrijke plaats,
welke dit deel van ons land in de
historie van Nederland heeft ingeno
men. Met waardeering vind Ik in uw
woorden vertolkt, Mijnheer de Burge
meester, de geestdrift en het krachtig
besef van saamhoorigheid voor die
eenheid, die ook heden weer van den
kant der bevolking van Z.-Vlaanderen
Mij tegenklonk en die bij Mij warmen
weerklank vindt.
U dankend voor de woorden tot Mij
en de Mijnen gericht en voor de aan
bieding van het Gedenkboek der ge
schiedenis van „De Poorte van Hulst",
besluit ik met den hartgrondigen
wensch, dat deze stad haar alouden
roem zal weten op te houden en door
werkkracht en noesten ijver van haar
bevolking een gelukkige toekomst te
gemoet moge gaan".
Nadat de thee geserveerd was trad
de Kon. Familie naar buiten op het
bordes om te kijken naar het voorbij
trekken van den historischen optocht.
Toen deze was voorbijgetrokken,
volgde de zanghulde van de kinderen
en van het mannenkoor „Laus Deo"
uit Bergen op Zoom, waarna de gasten
zich naar de historische tentoonstel
ling begaven.
Nadat enkele dames de thee hadden
aangeboden, begaven de Vorstelijke
gasten zich opnieuw op het bordes,
om den voorbïjtrekkenden historischen
optocht in oogenschouw te nemen.
Spoediger dan de duizenden op de
Markt en omgeving het wenschte, was
het uur van vertrek aangebroken en
reed de stoet naar Walsoorden terug,
waar allen zich weer op de „Luctor"
begaven, om via Hansweert Vlake
weer te bereiken.
Te kwart voor acht arriveerde Hare
Majesteit met haar gevolg per stoom
schip „Luctor et Emergo" aan den
steiger bij het station Vlake, alwaar Zij
andermaal door den burgemeester van
Schore, de heer J. G. van Nieuwen-
huijzen werd ontvangen. Ter zijde van
den steiger was opgesteld het muziek
gezelschap „Scheldegalm" van Hans-
weert, dat, toen Hare Majesteit den
wal betrad, het Wilhelmus speelde,
zulks nadat Hare Majesteit den direc
teur den heer F. H. Polderman nog
enkele woorden had toegesproken.
Hierna wandelde het hooge gezelschap
naar het station, waarbij Zij door een
ontzaglijke menigte luidruchtig werd
toegejuicht. Te acht uur is de Konink
lijke trein vertrokken.
Hef bezoek aan Zeeland behoort
weer tot het verleden.
Kamer van Koophandel én
Fabrieken
De boottarievenopenstelling
telefoon,- steun aan tuinbouw.
In de Vrijdagavond ten stadhuize te
Middelburg gehouden vergadering van
de Kamer van Koophandel voor de
Zeeuwsche Eilanden, waren aanwezig
14 leden. Afwezig waren de heeren M.
Laernoes, de Vos, Enzlïn, Klok, An
ker, van den Berg, P. G. Laernoes en
Olthoff. De ingekomen mededeelingen
werden alle voor kennisgeving aange
nomen.
Ingekomen stukken.
Hetzelfde geschiedde zonder discus
sie met de reeds vermelde ingekomen
stukken, behalve met het adres van
de Vereenïging voor Vreemdelingen
verkeer te Breskens aan de Prov. Sta
ten, houdende, verzoek de boottarie
ven voor passagiers te verlagen.
De heer Jeronimus zeide in het al
gemeen te meenen, dat de Kamer zich
niet met prijspolitiek moet gaan be
moeien. Maar hier is het iets anders
en deze zaak moet men op zichzelf
beschouwen. Vroeger hadden de boot
diensten een lokaal karakter, doch nu
al meer en meer een nationaal en
zelfs een internationaal. Men gaat de
bruggen in de groote wegen vrij laten
voor het verkeer en deze bootdiensten
zijn ook al meer en meer te beschou
wen als een onderdeel van den weg,
en spr. wijst daarbij op het gratis
veer over het IJ te Amsterdam. Zoo
wel handel als vreemdelingenverkeer
hebben belang bij verlaagde tarieven,
al moet de beslissing worden over ge
laten aan hen, die het eindoordeel
moeten vormen.
De voorzitter, de heer C. Boudewijn-
se, erkende, dat er in het algemeen
veel voor de redeneering van den heer
Jeronimus is te zeggen, maar voor
bruggen gelden alleen aanlegkosten en
zoo goed als geen exploitatiekosten
en voor de booten juist wel. Spr.
acht het dan ook beter een afwach
tende houding aan te nemen.
De heer Mes zeide, dat de tarie
ven reeds iets verlaagd zijn en dat
Ged. Staten verder de uitkomsten wil
len afwachten.
Hierna werd ook dit stuk voor ken
nisgeving aangenomen.
Zondags openstelling telefoon.
Tegen het voorstel van het bureau
om f20,te geven aan de Commissie
voor de voortdurende openstelling van
de telefoon te Middelburg op Zon- en
feestdagen verklaarde zich alleen de
heer Mes om princïpieele redenen.
Telegramadressen en postboxtarieven.
Het voorstel van het bureau om aan
den minister van waterstaat te ver
zoeken de tarieven voor telegram
adressen en voor postboxen te ver
lagen, gezien het groote verschil met
Amerika, deed den heer van Bommel
van Vloten opmerken, dat in Ame
rika heel andere omstandigheden kun
nen zijn en hij vroeg of men niet beter
kan wijzen op Europeesche landen,
waar de tarieven lager zijn, als dit
zoo is tenminste.
De voorzifter zeide aan dit voorstel
niet te hebben medegewerkt, en meen
de dat men de zaak beter nog eens
kan aanhouden en nagaan hoe het in
meer naburige landen is.
De heer Stofkoper bracht hulde aan
hem, die deze zaak naar voren heeft
gebracht en noemde hem „onze Ame-
rikaansche voorzitter".
Spr. meende echter, dat het bijv.
Zondags op het kantoor te Middel
burg heel erg is als men in twee rijen
op den post moet wachten, als er
meer postboxen waren, zou het werk
goedkooper kunnen worden gedaan,
maar het komt z.ï. niet uit, dat men
het recht van f2,50 op f10,bracht.
De voorzitter bleef er bij, dat een
vergelijking met Amerika niet sterk is
en zou eerst inlichtingen over nabu
rige landen willen inwinnen.
De heer Jeronimus wees er nog op,
dat men vroeger te antwoord kreeg,
dat het sorteeren in de boxen nog
meer werk is, dan het bestellen der
brieven. Het voorstel werd aangehouden
Steun aan tuinbouw.
Het voorstel om niet in te gaan op
het verzoek van de Vereeniging tot
bevordering van het tuinbouw-onder-
wijs op Schouwen-Duiveland te Haam
stede om f250,bijdrage in het te
kort, werd door den voorzitter nader
toegelicht met er op te wijzen, dat het
een principieel standpunt is, dat de
Kamer geen tekorten moet helpen dek
ken, doch dat het bureau wel voelt
voor een subsidie als die wordt ge
vraagd. Waar een lid van de commis
sie van financiën wees op de beschei
denheid der vereeniging om niet 'eer
der steun te vragen wees spr. er op,
dat reeds twee jaar geleden hij en de
secretaris Schouwen bezochten en den
voorzitter der vereeniging toen reeds
een wenk werd gegeven, dat het bu
reau voor een subsidie veel voelde,
spr. begrijpt dan ook niet waarin de
bescheidenheid bestaat.
De heer Bosman vroeg of men niet
zal komen tot steun aan een Coöp.
Vereeniging.
De voorzitter zeide, dat de coöpe
ratieve vereeniging alleen het onder
wijs krachtig steunt. Mocht er een
subsidie-verzoek inkomen, dan kan het
echter nader onder het oog worden
gezien.
Het voorstel tot afwijzende beschik
king werd z. h. s. aangenomen.
Register borgtochten.
Het voorstel om geen adhaesie te
betuigen aan het adres van de Ka
mers te Meppel en Amersfoort inzake
instelling van een registratie van borg
tochten, deed den heer Massee opmer
ken, dat zulk een instelling weer een
leger ambtenaren zal noodig maken,
terwijl de kans groot is, dat borg
tochten niet zullen worden verstrekt
als die openbaar worden. Het voor
stel werd z. h. s. aangenomen.
Provinciale belastingen.
Het voorstel van de heeren Jero
nimus en Mes om de regeering te ver
zoeken ten spoedigste zoodanige maat
regelen voor te bereiden, dat de onge-
lijkmafige provinciale belastingdruk
worde geëgaliseerd, tegenover welk
voorstel het bureau afwijzend stond,
werd verdedigd door den heer Jero
nimus. Spr. meende, dat dit onder
werp wel degelijk rechtstreeks de be
langen van handel en industrie raakt.
Als men alleen maar kijkt naar de op
centen op het gebouwd, die in Zee
land 50 en in Zuid-Holland 20 zijn,
dan blijkt het belang voor de industrie.
Spr. wilde eerst vaststellen, dat hef
voorstel niet een beschuldiging in
houdt aan de colleges, die de belas
ting vaststellen, maar er is een on
billijkheid in de regeling. De Kamer
sprak reeds in 1923 over belastingen,
n.1. over de zakelijke belasting op het
bedrijf. Spr. zeide, dat in de toelich
ting Zeeland werd geschetst als de
provincie met de hoogste belastingen.
Dat was toen zoo, maar nu is Drenthe
nog hooger. Spr. acht het een belang
voor allen en stelde de vraag oï het
bureau het een belang acht als be
lastingen hoog zijn?
De voorzitter had niet veel meer toe
te voegen aan hetgeen in de stukken
door het bureau is gezegd. Zeker heb
ben ook handel en industrie belang bij
de belastingen, maar het is toch meer
een algemeen belang. Natuurlijk is een
hooge belasting niet gewenscht. Maar
spr. achtte het vreemd dat beide hee
ren dit voorstel deden, ten eerste om
het gevaar dat er bestaat de politiek
in de Kamer te halen, en ten tweede,
omdat een hunner in één en het an
dere lid in twee colleges gelegenheid
heeft de zaak aan de orde te stellen
en meer actief werkzaam te zijn. Maar
juist laten beide toe, dat een gemeente
steeds meer indirecte belastingen heft
uit de opbrengsten der bedrijven en
spr. doelde op f44.000,— winst van
het electrisch bedrijf te Middelburg.
De heer Mes wees er o.a. op, dat
deze zaak ook in de Staten van Fries
land is besproken en Ged. Staten toe
zegden er hun aandacht aan te zul
len schenken. De wetgeving gaat lang
zaam. Wat betreft de winst op het
electrisch bedrijf, er is vastrechttarief
toegezegd en dit zal vermindering bren
gen. Spr. meende, dat een overheids
bedrijf een matige winst mag maken,
men kan verschillen van meening over
wat matig is. Zulk een winst helpt
mede aan verlaging der belasting.
Daarbij wordt niemand gedwongen
veel te gebruiken. De Kamer heeft
meer wijziging van tarieven 'behan
deld. De goede leiding van den voor
zitter doet geen intreden van de po
litiek vreezen en men mag ten slotte
niet bang zijn voor verschil van mee
ning. Door een gezonde gedachten-
wisseling komen goede zaken tot stand.
De voorzitter gaf toe, dat zeker nie
mand gedwongen wordt veel te gebrui
ken, maar de groote verbruikers zijn
toch handel en industrie en daarom
is verlaging der tarieven meer in hun
belang dan het nu voorgestelde. De
zakelijke bedrijfsbelasting drukte al
leen op de industrie, dus dat was
iets anders.
De heer Wesseling verklaarde zich
voor het standpunt van het bureau.
De heer Jeronimus meende men
geen politiek binnenhaalt, het gaaf niet
over het bedrag der belastingen, doch
over de verdeeling en de ongelijkma
tigheid. Als het kan is spr. ook voor
verlaging der electriclteïtsprijzen,
maar hij is er bang voor gezien de
noodlijdende gasfabriek, die voor groo
te uitgaven kan komen te staan. Ze
ker zal er een tariefswijziging komen.
Spr. vraagt of het wel juist is, dat de
handel het meest bijdraagt, gezien de
dag- en avondtarieven.
Het voorstel werd vervolgens in
stemming gebracht en verworpen met
10 tegen 4 stemmen, die der heeren
Mes, Jeronimus, Veenis en Menheere.
Rondvraag.
De heer Mes vroeg of het bureau
zekerheid heeft, dat de nieuwe sta-
tionsbrug te Middelburg electrisch zal
worden gemaakt.
De secretaris zeide, dat dit is toe
gezegd, omdat de brug te zwaar zal
worden voor handbeweging.
De heer Stofkoper onderschreef dit
De voorzitter herinnerde er aan, dat
toen jnen destijds vroeg de bestaande
brug electrisch te maken, het ant
woord ontkennend was, omdat men
plannen maakte voor een nieuwe brug
De heer Mes verzocht het bureau
eens te wijzen op den toestand op het
postkantoor bij het loket voor post
zegels en postpaketten, vooral in den
tijd, dat de rïjwielplaatjes worden
verkocht, het gebeurdie dat er 40
menschen voor dat loket stonden te
wachten, terwijl aan de andere lo
ketten niemand stond, kan geen be
tere verdeeling plaats hebben.
De voorzitter zeide, dat het bureau
deze kwestie zal bespreken.
De heer Jeronimus wees er op, dat
men het kanaal door Walcheren weer
heeft afgelaten toen de oogstproduc-
ten reeds werden vervoerd, te Goes is
een vaste tijd voor het schoonmaken
van de haven.
De secretaris zeide dat destijds ge
vraagd is aan de belanghebbenden wel
ke tijd het meest geschikt is en toen
is Jhni of Juli opgegeven en dit is
ter kennis van den Waterstaat ge
bracht, doch nu wijkt men er toch
weer vanaf.
Hierna werd de te 8 uur begonnen
openbare vergadering te ruim 9 uur in
eene met gesloten deuren omgezet.
De nieuwe sluis te Vlissingen.
4 September de opening.
De nieuwe sluis te Vlissingen zal op
Donderdag 4 September officieel wor
den geopend door den minister van
Waterstaat, mr. P. J. Öeijmer. De ver
eenïging „Vlissingen Vooruit" heeft
het plan opgevat om deze voor de ge
meente belangrijke gebeurtenis niet on
opgemerkt te laten voorbijgaan.
Zij is voornemens des morgens tij
dens de opening een concert te geven
en eveneens des avonds een openbaar
concert te doen plaats hebben.
Het mag als bekend worden veron
dersteld, dat deze nieuwe sluis de
N.V. Kon. Maatschappij „De Schelde"
in staat stelt schepen van de groot
ste afmetingen te bouwen. Het eerste
groote schip, dat deze sluis zal pas-
seeren is de „Dempo" van den Rot-
terdamschen Lloyd, welk schip Zater
dag 26 Juli te water is gelaten.
Eindles.
De vereeniging voor
glascultuur.
Zaterdagmiddag hield de vereeniging
van Glascultuur te Kapelle en Omge
ving haar laatste practische les. De
proeftuin in de Wilhelminapolder was
hiertoe beschikbaar gesteld en de
Rijkstuinbouwconsulent Ir. A. W. v. d.
Plassche had ook hier evenals bij de
vorige lessen, de leiding. De druiven-
serre werd eerst bezichtigd en het ver
schil aangetoond van korte en lange
snoei aan twee-jarige druivenstruiken.
Ook was duidelijk te zien het ver
schil van rechtstaande en liggende
struiken. Verder kregen het trekkastje
en ook de jongere druivenkas waar
verschillende proeven worden geno
men met veredelen op diverse onder
lagen een beurt. Algemeen was men
vol lof over het mooie gave fruit in
Zeeland's Proeftuin. Den Rijkstuin
bouwconsulent Ir. v. d. Plassche werd
dank gebracht voor de verschillende
practische lessen en de talrijke voor
lichtingen door hem gegeven.
PROVINCIALE SNIPPERS.
De voetbalveréeniging S. M. I. T,
speelde Zaterdagmiddag te Hansweert
gecombineerd tegen H.V.V. I. Eind
stand 30 in het voordeel van S. M.
I. T.
- Bij de Geref. Kerk te Yerseke
is beroepen Ds. P. van Strien, van
Veere.
Alkmaar is overleden de heer
Jb. Bïjlo, in leven directeur van het
Burger Weeshuis aldaar. fjjj schreef
o.a. een Kroniek over Kapelle, waar
hij geboren is.
In Wolphaartsdijk is Zaterdag
besloten den 50sten jaardag van de
Koningin te vieren op 5 September.
Voorzitter van het feestcomité is de
heer M. Kloosterman, eere-voorzitter
de burgemeester. In het comité heb
ben verder zitting de heeren, die het
installatie-feest van den burgemeester
organiseerden. Onder de ingezetenen
zullen gelden ingezameld worden. Hef
voorloopig programma bevat: feest
voor de schoolkinderen, allegorische
optocht, stoelrijden door ruiters.
Voorts zal getracht worden een ten
toonstelling van bloemen en fruit te
houden.
Vrijdagmorgen zijn uit Yerseke
de eerste oesters verzonden. De kwa
liteit is nog maar matig, maar zij laaf
zich goed aanzien. De groei is miniem.
Uit Kapelle-Biezelinge wordt ons
meegedeeld, dat door de Kroon ter
vernietiging is voorgedragen het be
sluit van den raad der gemeente Ka
pelle om alsnog uit te keeren op
grond van art. 72 L. O.-wet 1920 de
aangevraagde vergoeding voor kap
stokken wegens vermeerdering van het
leerlingenaantal, nieuwe leerstof voor
de hoogste klasse en nieuwe leesboe
ken voor de derde en vierde klasse.
De raad der gemeente besloot deze
aanvrage niet in te willigen, op grond
van reeds ontvangen langs den weg
van art. 101 L. O.-wet 1920. Ged. Sta
ten van Zeeland besloten het besluit
van den raad te doen handhaven.
Zaterdag reed een auto van Fran-
sche nationaliteit in een langs den
weg van Vlake-Postbrug liggend sloot
je, en vervolgens tegen een telefoon
paal. De inzittenden kwamen met den
schrik vrij. De auto werd nogal ern
stig beschadigd.
Gisteren hield de handboogso
ciëteit „Vooruitgang zij ons streven"
Kwadendamme een concours, dat door
78 schutters werd bezocht De hoofd
vogels werden door de navolgende per
sonen geschoten. Hoofdvogel: J. Rijk
van „Concordia" te 's Heerenhoek1ste
klep: I. van Wingen, 2e klep: J. Smal-
legange, 3e klep: P. Maat, allen van
„Zorgvliet" te Ellewoutsdijk1ste zij
vogel: J. van 't Westeinde van „Vic
toria" te Kwadendamme; 2e zijvogel:
C. Rijk van „Willem Tell I" te Ove-
zand; 1ste hoofdkal: J. Koopman van
„Soranus" te Heinkenszand; 2e hoofd
kal: J. Rijk voornoemd; 1ste kleine
kal: C. Priem van „Willem Tell II" te
Ovezand; 2e kleine kal: C. Westdïjk,
van idem.
Politiedrama te Batavia.
Onder-commissaris van po
litie van Rees bij een huis
zoeking vermoord.
Bij de politie in Batavia was bericht
binnengekomen, dat zekere Sihite, wo
nende Petodjo Oelik, in het bezit was
van een revolver, waarmee hij hef
volk wel eens bedreigde. 'Het hoofd
bureau van politie zond den onder
commissaris K. P. V. van Rees met
den hoofdagent Slierendrecht der
waarts. Inderdaad werd daarbij een
revolver bij Sihite aangetroffen. Bij
zijn arrestatie vertelde hij dat de te.
volver het eigendom was van Saimin,
wonende Kramat Poelo. De politie
nam Sihite mede naar Kramat Poelo,
waar hij Saimin aanwees.
Hierop volgde huiszoeking bij Sai
min en terwijl de hoofdagent Slieren
drecht achter bezig was, hoorde hij
een schot; hij rende naar de voorga
lerij, waar de heer Van Rees dood
op den grond lag met een schot door
het hart. De hoofdagent zag den moor
denaar naar buiten vluchten.
De moordenaar is nog niet gearres
teerd, doch de woonplaats van zijn
vrouw is bij de politie bekend. Hij
staat bekend als een hoogst ongunstig
type.
Het slachtoffer bereikte den leeftijd
van 55 jaar, had 32 dienstjaren en
