BIJVOEGSEL
GOESGHE COURANT
De Scheide-
Zender.
School en kerk.
Uit de Radiowereld
Binnenland
Vandaag heef en droog,
Aspirin
eenigopdewersSd
VAN DB
VAN VRIJDAG 8 AUGUSTUS 1930.
"I—
Hallo, Hallo.
Hier is het draadloos uitzendstation de
Scheldezender.
Vindt u het interessant te hooren,
dat de Avro-steunvereeniging voor
Zuid- en Noord-Bevel and deel zal nemen
aan de Avro-demonstratie, die op 6 Sep
tember in Den Haag gehouden wordt,
dat de kersen in ons gewest voor
sommige vreemdelingen zeer duur zijn ge
weest. Zoo liet een der Zuid-Beveland!-
sche kersenboomgaardbezitters met de vlag
aan 't hek den. gouverneur van Suriname,
toen deze, door de Bevelanden toerend
trek in kersen 'had, f 2 per pond1 betalen.
Geen reclame voor onze streek!
dat Woensdag de bliksem,in een
landbouwschuur te Oostburg sloeg. Twee
paarden en de voorraad hooi kwamen in
de vlammen om,
dat de Vlissingsche zwemclub Za
terdag 23 Augustus een zwemwedstrijd
over de Schelde zal organiseeren. De
/deelnemers moeten van Breskens naar de
Scheldestad poedelen. De afstand be
draagt 4700 M.
dat de eigenaar van het op de Mi-d-
delburgsche kermis verblijf houdend
vlooien-theater per advertentie om een
aantal goed gevormde vlooien gevraagd
zou hébben. We wéten niet of het aanibod
de vraag overtroffen heeft,
dat de gemeenteraad van Wol-
phaartsdijk alweer van 's middags tot
klokke twaalf in den nacht vergaderdie,
'tZijin ware nachtvogels de vroede vade
ren van dat dorp,
dat het comité tot verbetering van
het veer Zijpe-Anna Jacobapolder mor
genavond in Zierikzee een groote pro
test-meeting houdt. Hopenlijk zullen de
protesten tot Den Haag doordringen. We
zullen er eens naar luisteren,
dat de heer Veraart gisteren boven
Scheveningen is gaan vliegen teneinde re
gen te verwekken. Laat de man zich niet
in een bijeenkomst van landbouwers ver
tonnen als hij z'n hachje lief heeft,
-dat ons uit de bladen het bestaan
van een jeugdbond voor ernstig Christen
dom bekend geworden is. De bond werkt
het vroolijk christendom, dat in deze lagi
vermoedelijk als een vermaning jegens
landen nogal aanhangers heeft. In die dans
gelegeinheden in Vlissingen ontdekt men
bijv. zulke vroolijke christenen wel
eenis,
dat het Woensdag j.l. eenige uren
niet geregend heeft. Het weer moet
toen bepaald in de war geweest zijn,
dat er blijkens een straatnaambordje
in Goes can D. D. V. D. Boutstraat is!.
Als we ons wel herinneren had de heer
van den Bout slechts twee voornamen,
dat bij de N.S.F. te Hilversum, on-
danks de radio-distributie, nog 6000 radio
toestellen per week worden gebouwd,
dat op verzoek van het gemeente
bestuur van Middelburg de regeering de
arbeidsvoorwaarden op het Witteveen,
waar 40 Middelburgers werken, ondanks
het feit, dat ze gestaakt hebben, iets ver
beterd heeft,
Üat V.V.V. te Middelburg den Oce
aanvlieger Kingsford Smith wel erg dank
baar mag zijn voor het feit dat deze zoo
welwillend was daar ter stede ziek te wor
den,
dat een schippersknecht uit OudL
Vossemeer, toen hij naar Rotterdam voer,
over boord sloeg en verdronk,
dat het oranje-comité in Sas van
Gent bedankt heeft voor de f 200 subsidie,
die de gemeenteraad wilde geven. Het
Koninginnefeest zal nu uit eigen middelen
in soberder vorm worden gegeven en wat
er dan nog tekort komt passen de com
missieleden zelf bij,
dat een zindelijk meisje uit Terneu-
zen met een natten doek den electrici-
teitsmeter schoon wilde maken. De meter
sloeg haar uit verontwaardiging bewuste--
loos. Deze knock-out zij andere- schoon
maaksters een leering. Vooral met geen
natte doeken aan electrische apparaten-
onder stroom komen,
dat het, blijkens het gemengde be
richt in'ons nummer van Woensdag, In
Amerika, nog geen honderd1 jaar geleden,
onzedelijk was in een afgesloten ruimte
een bad te nemen. De GoCsche raadsleden
zullen er gloed aan doen, als het voorstel
tot den bouw van een badhuis in Goes
De cycloon welke boven Voorne en Putten gewoed heeft, richtte zeer ernstige schade aan. Vooral het plaats
je Heenvliet werd zwaar geteisterd. Een der vele beschadigde boerderijen.
over 25 jaar in den raad komt, zich dit be
richt te herinneren,
dat de visschen aan 'tGo-esche Sas
naar mooi weer verlangen. Ze voelen
zich de laatste weken weer zeer eenzaam
dat men tegenwoordig, zoo men
een premie- voor de vangst van zeehonden
wil verdienen, een gevangen zeehond j_
heel moet inleveren. Vroeger gaven de
pooten alleen reeds recht op premie,
dat tot inlevering van den geheelein
zeehond is overgegaan, omdat er zeehon
denjagers waren die de zeehonden, ter
wijl deze nog leefden, de pooten afsneden,
dat Dr. Jenny Weyerman de vorige
week een excursie in Zeeland hield met
een aantal a.s .leeraressen en leeraren in
de aardrijkskunde,
dat de hoeren Siebenga ea v. d
Plassche voor de excursionisten lezingen
hebben gehouden,
dat de heer Weyerman in het najaar
weer naar Suriname vertrekt voor den
aanleg van een waterleiding. Zeeuwsch-
Vlaanderen behoeft hem dus vooralsnog
niet te vreezen, 1
fdat (die feesten in Hulst ook wel ve®!
bezoekers uit Zuid-Bevelamd' zullen trek
ken. j
Hier is verder niets aanwezig.
Wij sluiten nu tot volgende week Vrij-
ag-
Adieu.
Ons openbaar onderwijs.
Tekort aan onderwijzers.
P- Goedhart 'schrijft in de Vrij
heid
„Voor eenigen tijd bevatte „Volks
onderwijs" een klacht over bovenstaand
onderwerp. De steeds meer aan den dag
komende ellende van ons „eenig,p school
stelsel omvat ook dat. De nooit-volprezen
wet-De Visser waarborgt aan ieder ouder
in ons „vrije" Nederland de vrije keuze
van de school, behalve voor de libe
ral i sten, die straks de scholen gesloten
zullen zien, wegens gebrek aan bevoegde
mannelijke onderwijskrachten. O, meis
jes met do akte zijn er genoog! Dat al
thans was onze indruk, toen we ons licht
opslaken bij de drio groote gemeenten van
ons land. Sedert de toelagen aan kweek
scholen zijn opgeheven, zag het er met
de voorziening van leerkrachten aan het
openbaar onderwijs bedroevend uit. De
30 rijkskweekscholen, waarvan verschil
lende niet eens vierjarig zijn, zijn te wei
nig in aantal om te voorzien in de behoef
te. Alleen de r.-k. kweekscholen over
treffen in aantal de niet-dogmatische. Ter
wijl het o.I.o. toch nog altijd de kleine
helft van de Niedierlandsche kinderen op
voedt, tellen orthodoxen en roomschen veel
meer opleidingsscholen, door het rijk ge
subsidieerd, dan de ander^. De gemeente
lijke kweekscholen van Amsterdam en
Rotterdam hebben nooit kunnen voorzien
in de behoefte aan mannelijk personeel
van de lagere school. De rijkskweekschool
in Den Haag evenmin. Die drie groote
steden moeten zich dus op andere wijze
zien te helpen. Parallel-klassen worden
uit bezuinigings-overwegingen door het
rijk niet betaald. Amsterdam betaalt die
dan ook zelf.
Rotterdam heeft indertijd, toen de wet
De Visser de openbare scholen leeg
pompte, heel wat wachtgelders gekregen,
die het gaandeweg weer geplaatst heeft.
Nu en dan werden sollicitanten van bui
ten geplaatst, maar thans begint het aan
bod van buiten af te nemen. Het is voor
de drie groote steden precies hetzelfde.
Men solliciteert er niet heen omdat de
plm. 4 pet. hoogere wedde in de groote
stad niet opweegt tegen het duurdere le
ven. Zoodoende is er eigenlijk al een te-
hort.
Men tracht daarin te voorzien idocr
verandering te brengen in de verhouding
tusschen mannelijk en vrouwelijk per
soneel.
In Rotterdam is het gebruik, dat van de
6 leerkrachten er twee vrouwelijke zijn.
Maar reeds eenige jaren geleden (5 of 6)
heeft men besloten dit aantal op 3 te brein-
gen, waar de mannelijke sollicitanten ont
breken. Daar komt bij, dat onderwijzers,
opgeleid aan, de R.-K, bijz. kweekscho
len, de vrijheid hebben, om bij het open
baar onderwijs te solliciteren en daar
van dan ook een ruim gebruik maken, om
dat het streven bij het bijz. roomsch on
derwijs is, nonnen en monniken te nemen
en er dus geen plaats open is voor de lee-
ken. Dat is eene pénétration pacifique,
die, naar men zegt, zeer gaarne gezien
wordt bij de roomsche leiders.
In Amsterdam ziet men al op de zeven-
klassige school 4 vrouwelijke en 3 man
nelijke leerkrachten In 't verschiet. Ja,
sommigen zien het nog somberder in voor
de mannelijke leerkrachten.
In Den Haag heeft men eveneens groo
te moeite om een behoorlijke voordracht
bij elkaar te krijgen, waar het onderwij
zers betreft. Onderwijzeressen zijn er ge
noeg, zoodat ook dlaar in de loek0mst de
verhouding tusschen het aantal mannelijk
en vrouwelijk personeel gewijzigd zal
worden.
Dat de mannen zich weinig aangetrok
ken gevoelen tot een betrekking, die uit
finantiee! en sociaal gezichtspunt zoo
weinig aantrekkelijks biedt, ligt voor de
hand. Het kan zoo niet blijven. Het bo
vengenoemd artikel van Volksonderwijs
vermeldt
„In eene omgeving, waar, door het op
richten van veel bijzondere schooltjes,
een aantal van zeven openbare éénmans-
schooltjes zijn ontstaan, komen er voor
die schooltjes, nu bijna alle zeven vacant,
geen liefhebbers."
Dat wijst er op, düt zelfs op, het platte
land, want alleen daar zijn die eenmans-
scholen, de onderwij'zersmood niet onbe
kend is.
„Het onderwijs is een voorwerp van de
aanhoudende zorg der r©geering." Toen
er vroeger stond „het openbaar onder
wijs", werd er geklaagd1, dat de regeering
zich niets aantrok van het bijzonder on
derwijs. Wat denkt ge, dat de achtereen
volgende ministers van onderwijs gedaan
hebben voor het openbaar onderwijs?
Niet veel anders dan afbreken. Met wets
artikelen positief, of anders door niets
doen.
Wie zei er ook weer dat de school
strijd uit was? Zelfs<"lcfa grootste opti
mist zal moeten erkennen, dat sinds het
kiesrecht uitgebreid is, het openbaar on
derwijs steeds meer in de verdrukking is
geraakt. Vindt ge dat vreemd? Ik niet.
Hoe slechter het openbaar onderwijs eraan
toe is, des te zekerder is de heerschappij
der dogmatische christenen van allerlei
Jan Sectarius.
„Door het beruchte Radiobesluit is
den geheelan Zaterdag, over beide stati
ons, de uitzending in handen gespeeld van
Jan Sectarius op Zaterdagmiddag, wan
neer alle scholen gesloten zijn, is er g n
waarborg, dat onze jeugd' een radio-
uitzending kan aawhooren, die geschikt is
voor lederen Nederlander. Daarmee
worden niet alleen bedoeld de „kinder-
uurtjes" (bij de Vara zijn b.v. alle boeren
gierig en slecht), maar ook d© berichten
en propaganda, die men tusschen de mu
zieknummers heeft; hetzij van politieken,
hetzij van kerkdijken aard. Hetzelfde
geval doet zich voor bij den Woensdag
middag Onze .regeering speelt dus willens
en wetens onze jeugd in hatidbn van ex
tremistische propaganda! Het is absoluut
noodzakelijk, dat op deze dagen, in ieder
geval des middiags tusschen 2 tein 6 uur ge
zorgd worde, dat 'onze jeugd niet ge
noodzaakt wordt te luisteren naar een
sectarisch-propagandistisch programma.
Onze regeering dient te zorgen voor het
geheel© Nederlandsche Volk, en niet
alleen voor de sectariërs! Het
is nu zomer, maar in herfst en winter «i
de jeugd veel thuis."
Aldus een inzender in de „Haagsche
Post".
Luchtvaart en radio.
Van Dijk en Stannage te Eind
hoven.
Woensdagochtend kwamen t© Eindho
ven aan de heer en mevrouw Van Dijk,
de marconist Stannage en d© heer Smit
van de Fokker-fabrieken. Het d'oel van
hun bezoek was speciaal de radio-afdée-
ling der Philipsfabrieken, aangezien tij
dens den tocht van de Southern Cross de
radioinstallatie van Phi-lipsproductem voor
zien en blijkens verklaringen van den mar
conist op buitengewoon goed© wijze ge
werkt had.
Op het stationsplein werd het gezel
schap opgewacht door een enorme men-
schenmassa. Evenwel bleken met den trein
van 11.44 slechts de heeren Stannage en
Smit meegekomen te zijn. Het verschij
nen van den kleinen Australischen mar
conist lokte een donderend gejuich uit.
Een half uur later kwamen d© heer en
mevr- Van Dijk. Toen de trein binnenliep,
werden zij ontvangen door een dichte
menschenmenigte, die den heer en mevr.
Van Dijk luide toejuichten. Onder applaus
namen zij in de gereedstaande auto plaats
om daarmee naar het hoofdkantoor der
Philipsindustrie te rijden.
Voor het hotel Royal, waar het
zeischap later aanzat aan de lunch, bracht
de Philips-harmonie een aubade.
In de middaguren werden de fabrieken
bezichtigd, waarna de hieer en mevr. Van
Dijk en de heeren Stannage en Smit weer
ongeveer vijf uur uit Eindhoven ver
trokken. I
Vrouw betrapt inbreker.
Toen Dinsdagmiddag de bewoonster
van een gelijkstraatsche verdieping in de
Van Hallstraat te Amsterdam thuis kwaim
van het boodschappen doen, hoord© zij
op de eerste- étage boven zich een ver
dacht gestommel. Zij wist, dat die bewo
ners uit waren en was zoo kordaat naar
boven te gaan. Daar vond zij de deur van
de woonkamer open en zag een man, die
geld uit dé kast haalde. Toein hij haar be
merkte, wierp hij het gestolene hij had
slechts vijf gulden kunnen .buitmaken
op tafel en nam de vlucht. Döch de juf
frouw van de gelijkstraatsche verdieping,
die voor geen klein geruchtje vervaard
was, greep hem aan. D© insluiper rukte
zich los en vluchtte met achterlating van
den band van zijn regenjas. Deze ibleef in
de handen van de vrouw achter. Ook werd
de valsche sleutel teruggevonden.
De dief is onbekend.
Zijn onze spoorwegen duur.
Een vergelijking met het bui
tenland.
Eenige dagen geleden verscheen in „de
Residentiebode" een bericht, waarin ge
klaagd werd over de dure. spoorwegtarie
ven voor reizigersvenvoer.
De „Residentiebode" beriep zich voor
zijn oordeel op egn statistiek", welke
is gepubliceerd ten opzichte van db inter
nationale spoorwegtarieven en waaruit
bleek, dat in verhouding tot 1913 d© coëf
ficiënt der prijzen voor de spoorwegen de
volgende was^
Tsjecho-Slowakije 0.80. Frankrijk 0,82
moraen misschien
fi'SÊs koe' en naf-
Daarom ook in den
zomer nooit zonder
Aspirin-tableften.
Let op oranje band en Bayerkruis. Prijs 75 ets.
Italië 0.83, Spanje 0.98, Oostenrijk 1.03.
België 1.14, Duitschland 1.51, Engeland.
1.50, Zweden 1.52, Nederland 1.57, Zwit
serland 1.62.
Zooals deze cijfers hier gegroepeerd
zijn lijkt het voor den oppervlakkigen
lezer werkelijk alsof, met uitzondering van
Zwitserland waarvan het Haagsche
blad als verontschuldiging heeft, dat het
door den kostbaren aanleg door de bergen
zeer hoog© exploitatiekosten heeft, maar
daarbij vergeet dlat in ons land weer an
dere dingen den spoorwegaanleg en het
-onderhoud groote lasten op het bedrijf
leggen in ons land het duurst wordt
gereisd.
Naar aanleiding hiervan bevat het „Utr.
Dagblad" een beschouwing, welke na
tuurlijk door de directie der Ned. spoor
wegen is verstrekt en waarin het volgende
wordt medegedeeld:
Als wordt vastgesteld' met hoeveel sinds
een bepaald jaar de- tarieven zijn gedaald
of gestegen, dan heeft dit evenwel ten
opzichte van de prijzenverhouding in de
verschillende landen nog geen enkele be-
teekenis. Om dat juist vast te stellen
moet evenzeer in aanmerking genomen
worden, hoe de reizigerstarieven in de ver
schillende landen zich in 1913 verhielden.
Aangenomen dat «Je cijfers van dfc
„Rsb." juist zijn, wat aan gerechten twij
fel onderhevig is, dan zou b.v. met de ge
noemde daling in Frankrijk tot 0.83 en de
stijging in on-s land tot 1.57 het nog moge
lijk zijn, dat db tarieven in ons land nog
lager zijn dan in Frankrijk, omdat de ta
rieven, waarnaar die berekeningen zijn
gemaakt in 1913 in Frankrijk, b.v. 2 of 3
maal zoo hoog waren als bij ons. Met een
enkel woord willen wij dit illustreeren.
Een reis over een bepaalden afstand
kostte in 1913 in Frankrijk f 4 en over
eeazelfden afstand in ons land (ook in
1913) f2, dan zou dus volgens de cijfers
van de „Rsb." deze reis in Frankrijk
thans kosten f 3,28 en in ons land f 3,14.
Ziet de „Rsb." thans niet in dat zijne
cijfers geen grond geven voor zijne be
weringen?
Wij vragen ons verder af, vervolgt het
„Utr. Dagblad", hoe komt de „Residen
tiebode" aan dbze cijfers.
In 1913 Idus voor den wereldbfcrlog
bestond noch Tsjecho-Slowakije noch
Polen. Waar komen dan de vergelijkende
cijfers vandaan? Verder staan er nog
meer onjuistheden in het bericht.
Zoo is het voor Nederland genoemde
cijfer onjuist. De Nederlandsche reizi
gerstarieven zijn thans niet 1.57 maal zoo
hoog als in 1913, maar 1.75 maal zoo
hoog.
De tarieven van België zijn in verge
lijking met 1913 niet gestegen, doch ge
daald1.
Ook de cijfers voor Duitschland zijn
niet juist, omdat geen rekening is gehou
den met de toeslagen op de sneltreinen,
(die in 1913 1 mark en nu 5 mark bedragen
voor lange afstanden.
Een nog sprekender bewijs voor de on
juistheden van de bewering in de „Rsb."
vinden we in „Der Zeitung des Vereins
Deutscher Eisenbahnerverwaltungen" van
24 Juli 1930.
In dit blad', dat onder hoofdredactie
staat van den president der Rij-ksspoor-
wegdirectie en dus volledig bevoegd tot
oordeelen kan w-ordc-n genoemd, worden
mededeelingen gedaan over de verhooging
der personentarieven, die op de Duitsche
Rijksspoorwegen op 1 September a.s. zul
len worden doorgevoerd.
Ter vergelijking met de toekomstige
Duitsche tarieven wordt medegedeeld, dat
een reis derdie klasse over een gemiddel
den afstand1 van 300 kilometer in Reichs-
marken kost
in Duitschland 12.00,
in Engeland 23.70,
in Denemarken 13.67.
in Noorwegen 19.32,
in Zweden 15.26,
in Zwitserland 14.76,
in Nederland1 12.60,
in Italië 12.21,
in Oostenrijk 8.04,
in Polen 8.93,
in Hongarije 6,66,
in België 8.55,
in Frankrijk 9.86.
De vrachtprijzen van d© buiteinlandsche
spoorwegen zijn daarbij omgerekend' naar
de geldkoersen op 1 Juni 1930.
Uit dit overzicht blijkt dus wel, dat,
al reizen we hier in Nederland duurden
dan In een aantal andbre landen, waarbij
de geldkoers evenwel ook haar invloed1
doet gelden, van d© bewering dat we in
Nederland nog altijd het duurste- reizen,
niet veel overblijft.
