GOESCHE COURANT
Op Reis
BIJVOEGSEL
De Scheide-
Zender.
*Ter kruisvaart.
Rechtszaken.
Binnenland
Van Overal
Koloniën
VAN DB
VAN VRIJDAG 18 JULI 1930.
Hal'.o, Hallo.
Hier is het draadloos uitzenclstation cli
Scheldezender.
Vindt u het interessant te hooren,
dat de „Schelde" in Vlissjngen van
de Rotlerdamschc L!oyd de opjraclit ge
kregen heaft voor den bouw van een mo
tor-vracht- en passagiersschip. De bouw
zal vermoedelijk het voorgenomen ontslag
aan 200 arbeiders voorkomen,
dat in St. Philipsiand een brieven
besteller anders met de kern toevertrouwL
de brieven omging dan het rijk van haar
bestellers verwacht. De man is geschorst,
dat in de afgeloopen week menigeen
een stuk vacantie zag verregenen,
dat ook het stationsemplacement in
Goes e-ectrisch verlicht zal worden,
dat het wel aardig zou zijn indien de
Goesche autobezitters eens een auto-tocht
met de Goesche ouden van dagen onder
namen. Elders hebben zulke tochten voor
de oudjes een plaisant verloop. Wie neemt
het initiatief tot zoo'in één-dags-verjon-
gingskuur,
dat de leerlingen der Goesche H.
B. S. dit jaar verwacht hadden nog langer
vacantie te hebben dan anders, in verband
met de afbraak van de gevangenis, etc.
'tZal echter niet gaan,
dat de vergulde smoking niet bereid
is gevonden aan den historischen optocht,
ter gelegenheid van de Koninginnefeesten
mede te werken. Van den optocht zal nu
wel niet veel komen. Gelukkig dat Mid
delburg de goede gelegenheid biedt ego
mooien histcrischen optocht te bezichtigen,
dat we gisteren voor het eerst m
langen tijd, de Goesche Groote 'toreni-
klok weer hebben hooren slaan. Een symt-
pathiek geluid,
dat de Vlissingers dezer dagen ge
noten hebben van een concert van de ma
rine-kapel uit Den Helder,
--- dat een aantal meiskes en jongens uit
Zuid-Beveland, ondier leiding van den heer
Tamminga in Augustus op de Antwerp-
sche tentoonstelling oude Zeeuwsche dan
sen en liederen zuilen uitvoeren,
dat de leden van den Ne[d. Bond van
Zaad handel a ren Woensdag veel regen
mee naar Zeeland brachten. Zóó lang was
liet toch nog niet droog geweest,
dat velen dezer dagen onder den
indruk gekomen zijn bij het lezen van
het vliegongeluk, den vlieger C. Elout
overkomen. Elout was in Zeeland geen
onbekende. Twee jaar geleden o.a. be
reidde hij in Goes nog de rondvluchten
der K.L.M.. voor, die jammer genoeg' geen
doorgang konden vinden in verband met
de gesteldheid van het terrein,
dat ide vorige we©k Zaterdag in iVIis-
singen een auto-val in werking is gesteld.
De controleurs boekten de namen van 10
zondige bestuurders,
dat Ged. Staten blijkens een mede-
deeling in de jongste sta ten-vergadering
binnenkort ook aandacht zullen gaan wij
den aan de stoombootdieusten op de Oos-
lerschelde,
dat de burgemeester van Zierikzce
in het „Vaderland" enkele artikelen
schreef over de attracties, die voor den
tourist van Schouwen-Duiveland uitgaan.
Een moderne burgervader, blijk gevend
de beteekenis van de pers te begrijpen,
dat de Middelburgers zeer in hum «as
zijn met de nieuwe motorbrandspuit, de
gemeente door een aantal ingezetenen
cadeau gedaan. Als we wel ingelicht zijn
ziet het gemeentebestuur met belangstel
ling naar andere geschenken (als nieuwe
straten, nieuwe uniformen voor de politie
enz.) van de burgerij uit,
dat ve!e Zeeuw sche journalisten (en
zij die daarvoor doorgaan) erg veel met
Doortje ophebhen. Den buitenstaander zij
medegedeeld, dat Doortje de door-vorm
van een zin is. Als een burgemeester een
vergadering opent kan men schrijven: „De
burgemeester opende de vergadering",
maar ook, in Doortjes-stijl„Door den
burgemeester werd de vergadering ge
opend". Het laatste is echter zeer gemeen
Nederlamdsch,
dat we ons niet voorstellen, dat
Doortje thans vermoord zal worden door
de Zeeuwsche journalisten, doch het leek
ons gewenscht haar hardnekkig leven te
vermelden,
dat de vacantie-menschen alle nieuws
Onder groote deelneming heeft de begrafenis plaats gehad van de slachtoffers der
dan tieniduizend menschen woonden .de plechtigheden bij en velen werd' de ontroer
mijnramp te Nenrode in Silezië. Meer
ing te machtig.
uit onze provincie meegenomen schijnen
te hebben.
Hier is verder niets aanwezig.
Wij sluiten nu tot volgende week Vrij
dag.
Adieu.
Tijdens de herdenkingsfeesten van het
750 jarige bestaan der stadsrechten te
Huist, van 15 tot 25 Augustus a.s. zal
op een der terreinen nabij het Zeeuwsdh-
Vltaamsche stadje geheel de sfeer herbo
ren worden van het oude, omwalde Hulst
der middeieeuwsche edelen en poorters,
der monniken en buitenlieden.
Aldaar, in een nagebootste entourage
van het vroegere kasteel van Maelstede
zal ook een kijkspel opgevoerd worden
onder leiding van den bekenden Vlaai»
scben tooneelist Renaat Verheijen.
Als veelal in kijkspelen bij gelegenheid
van herdenkingsfeesten, heeft de schrijver
van het spel, de heer Louis Lockefeer,
ook naar een historische kern gezocht
om een weergave van het tijdsbeeld te
vinden, dat hij in zijn tooneelstuk tot
uitdrukking brengen wilde. En hij wist
niet beter te doen dian een tafereel
schetsen uit dien meest nobelen strijd
aller oorlogen, de Kruistochten.
Toen Hulst voor 750 jaren zijn stadsi-
rechten verwierf, stond het Vlaamsche
land in het teeken van bevrijding 'uit
de kluisters der dienstbaarheid. De „servi"
van weleer werden aanzienlijke poorters
en duldden geen dwang en overheersching
meer. Vlaanderen leefde in een bloei-tijd
perk. Graaf Philips van den Eizas, die
aan Gent, Brugge, Ieperen, Oudenaerde
en vele andere steden tal van nieuwe voor
rechten geschonken had, schonk ook aan
Hulst de eerste stedelijke rechten. Door
de vrijheid van tollen, welke tot die rech
ten behoorde, bloeide de handel op. Daar!-
bij bestond er 'n goede verstandhouding
tusschen de poorters van Hulst en de
kasteelhoeven der veste, de herren van
Maelstede.
Zooals het middeieeuwsche Vlaanderen
steeds schrille tegenstellingen in personen
en in het maatschappelijke leven gekend
heeft, welke wij menschen van de twin
tigste eeuw dikwijls nauwelijks vcrmoj-
gen te begrijpen, moeten deze ook Hulst
beroerd hebben.
Edelmoedigheid en roofzucht zagen de
Vlaamsche middeleeuwers dikwijls in
scherpe contrasten tegenover elkaar ge
steld. Waar de cenon voorgingen in held!-
haftigheid voor het verkrijgen van een
gekerstende maatschappij, kwamen ande
ren in onbarmhartigheid dikwijls moei
zaam verworven beschavingswerk in één
slag te niet doen.
Deze middbleeuwsche tegenstellingen h>eft
de schrijver aangegrepen om het maat
schappelijke leven van Hulst in dien tijd
beter te kunnen typeeren.
In het kijkspel zifcn we Wulfaert van
Maelstede, die in de jaren 1180 kasteel
heer was te Hulst, deelnemen aan dc kruis
tochten. Dat omtrent dien tijd ook van
uit het Land -der Vier Ambachten aan de
Kruistochten is deelgenomen, is zeer waar
schijnlijk.
In 1188 was het immers, dat Itfe Turh1-
sche heerscher Saladijn Jerusalem ver-
meeslerd had en Koning Philips August
van Frankrijk voor de tweede maal aan
stalten maakte om naar de velden van
Palestina op te trekken, te zamen met
den Engelschen Koning Richard Leeuwen
hart, in wier legers tal van Vlamingen
waren.
In het eerste bedrijf vaart u idte (geest aan
van een Sint Benedictus of een Peter van
Amiens. Een eenvoudige monnik roept
in geestdrift den kasteelheer en zijn poor
ters op voor de Kruisvaart. En in rid
derlijken ootmoed geven vele Hulstenaars
gevolg aan dezen indrukwekkenden op
roep. Het vertrek van de kruisvaarders
lijkt in alles even simpel en eenvoudig.
Maar het is een daad vol ontroerend^
heldhaftigheid, zooals uit verdere bedrij
ven blijkt. Er zuilen slechts enkelen terugj-
keeren. Zooals uit de geschiedenis der
kruistochten bekend, vonden vele Vlaam
sche strijders uit de legers onder opper
bevel van de Fransche en Engelsche ko
ningen hun dood1 op de slagvelden van
het H. Land, tengevolge van een verschrik
Lelijke pestziekte.
In Lockefeer's kijkspel vormt de terug
keer van enkelen uit Huist, die in leven
bleven na den strijd' voor de poorten van
Jeruzalem, het scherpst dramatische ac
cent. Zij, die hun stad in welvaart en
vrede verlieten, troffen deze nu aan in
kommer en losbandigheid, waar een in
dringer bij de afwezigheid van Wulfaert
van Maelstede de kasteeivrouwe en het
achtergebleven personeel verdreven had fto
het kasteel in bezit nam om er braspartijen
aan te richten en het Hulstersche volk
te verdrukken. In dit tafereel grijpt u een
tragische ontgoocheling aan van den recht
vaardige tegenover den onrechtvaardige.
Hierin ook treft ge dien scherpen twee
spalt aan van het licht en donker in IdbfciÓt-
len dei' middeleeuwers: hun edelmoeldigf-
heid, doch ook hun zonden en grofheden.
Daarbij zien we in het tweede bedrijf,
dat voorafgaat aan dien terugkeer der kruis
vaarclers, handlangers van den roofzuch-
tigen indringer tegen die bewakers van
het kasteel van Maelstede samensmeden.
Er spelen zich daarin ruwe tooneelen af,
zooals de gevangenneming van den trou
badour van bet slot, een droomer van God
en Zijn natuur, die aangezien wordt voor
een verrader maar in zijn hulpeloosheid
en onnoozelheid tenslotte zelfs het meelij
opwekt van schelmen en ruwhartigen.
Wie in dit stuk dramatische verwikke
lingen en zedeschiideringen van het leven
der middeleeuwers verwacht, met een
diepte en volledigheid zooals een Manzoni
die wist uit te beelden in zijn boek „De
Verloofden", zal zich allicht teleur ge
steld voelen. Men moet het stuk voor alles
opvatten als volkskunst en als zoodanig
is het zeker geslaagd. In e©n kijkspel als
dit is het overigens ook ondoenlijk om
gecompliceerde zielkundige verwikkelin
gen op den voorgrond te brengen.. De
geest van dit tooneelstuk zal voor een
belangrijk deel tot uiting moeten komen
door dó regieniet alleen de woorden
zullen het moeten doen.
Wie de liefde van de Zeeuwsch-Vla
mingen voor het goede tooneel kent en
Renaat Verheijen van het oude Vlaam
sche Volkstooneel, zal er ook verzekerd
van zijn, dat de opvoering van dit boeiend
openluchtspel e©n boeiend en luisterrijk
karakter krijgt. Vooral heeft men groot-
sche verwachtingen van de avondópvoe-
ringen, die zullen geschieden bij fantasti
sche verlichting.
Dood door schuld.
De rechtbank te Middelburg heeft den
vroegeren opzichter bij de werken aan de
ammoniakfabriek te Sluiskil, thans wa
nende te Heugen (België), .aan wiens
schuld althans nalatigheid het te wijten is,
dat door het breken van een hijschpaal een
werkman door een betonbak van 150
K.G. werd getroffen en aan de gevolgen
overleed, veroordeeld tot drie maanden
hechtenis wegens het veroorzaken van
dood door schuld.
Ter verzachting en genezing van
stukgeloopen voeten, zadelpijn,
schrijnen en smetten der huid,
muggebeten en zonnebrand, moet
men op reis voorzien zijn van
Doos 30, 60, Tube 80 ct. Purol
op stroom liggende Duitsche stoomschip
Amrum. Het is spoedig gelukt de eerste
drie mannen aan den wal te helpen, maar
M. is niet meer gevonden. Vermoedelijk
is hij verdronken. De rivierpolitie heeft
langen tijd gedregd, maar zonder resul
taat. Tijdens de reddingspogingen is da
roeiboot weer recht getrokken, maar kort
daarna sloeg de boot opnieuw om.
Een «Voddenkoopman*.
Hij ging er met f 500 van door.
Een dertigjarige juffrouw uit de Rozen
straat te Sneek zou even een boodschap
gaan doen, terwijl haar zieke moeder bo
ven op bed lag, meldt de „Msb." Toen
zij na enkele minuten in haar woning terug
kwam zag zij in de huiskamer een onge
veer achttien-jarigen jongen staan, die
de geopende linnenkast aan een onderzoek
onderwierp. Zij vroeg hem wat hij daar
moest doen en kreeg ten antwoord-. „Ik
kom om vodden te koopen, er is nog een
man boven."
De juffrouw schrok en vloog de trap
op naar boven, om te zien of dit zool'was.
Er bleek niemand boven te zijn. Het
joMgmensch had van de gelegenheid ge
bruik gemaakt om zich uit de voeten te
maken. Weer beneden gekomen ontdekte
de juffrouw dat een geldtrommcltje met
ongeveer f 500 verdwenen was. Zij vloog
naar buiten, sprong op de fiets, maar zag
den jongenman niet meer.
Zij reed toen naar het politiebureau,
waar terstond een onderzoek werd inge
steld. Binnen zeer korten tijd had zij het
jongmensch te pakken, maar deze hadl toen
het geld niet meer bij zich.
Hij ontkende aanvankelijk, doch zeide
ten slotte, dat hij met een vriend was
geweest ,die op de fiets naar Bolsward
was doorgereden. O ogenblikkelijk werd
een onderzoek in Bolsward ingesteld. Daar
dit onderzoek geen resultaat opleverde,
werd het jongmensch opnieuw gehoord.
Hij legde toen een volledige bekentenis
af en gaf voor het geld te water /te Ihebben
gegooid. Tot dusver is het geld echter niet
gevonden.
Ernstig auto-ongeval.
Twee predikanten zwaar ge
wond.
Ongeveer vijf uur Woensdagmiddag
kwamen de beide predikanten Ds. Jonge-
breur en Ds. Snoek, beiden uit Veenen-
daal, terug van het Zendingsfeest te Rij
senburg. Tusschen Doorn en Driebergen
op den Rijksstraatweg nabij de garage De
Bruin moest de chauffeur uitwijken voor
een grooten tourwagen. De wagen, een
spiksplinternieuwe Cadillac, slipte in de
tramrails, die daar ter plaatse niet be
straat is. De auto werd eerst tegen een
boom aan de eene zijde van den weg ge
slingerd, en daarna aan de overzijde van
den weg. De chauffeur, G. Beukhos uit
Veenendaal, werd half uit den wagen ge
slingerd, doch wist het stuur nog vast te
houden. Daar het chassis weinig bescha
digd werd kon de auto nog verder rijden
en na een vijftigtal meters werd d'e auto
tot stilstand gebracht. Een vierde inzit
tende, J. H. Janssen, eveneens uit Vee
nendaal, werd' uit den auto geslingerd,
doch bekwam wonder boven wonder geen
letsel.
Het achterste gedeelte van de Cadillac
werd echter totaal vernield. De beide
predikanten, die achterin zaten, werden
vreeselijk verwond. Dr. van der Weij, van
het nabijgelegen Sanatorium Deninenoord,
verleende de eerste hulp, terwijl spoedig
na het ongeval Dr. Le Heux, Dr. Bar-
key Wolff, beiden uit Doorn en Dr. Bee^
Iaerts van Blokland uit Driebergen, aan
wezig waren. Ds. Snoek bleek ernstige
vleeschwonden en eenige gebroken ribben
te hebben. Per ziekenauto kon hij naar
Veenendaal overgebracht worden. Ds.
Jongebreur werd met zware hoofdwonden
en andere verwondingen opgenomen en
naar het Wijkhuis te Doorn vervoerd. Zijn
toestand is hoogst zorgwekkend.
Toen het tragisch ongeval te Veenen
daal in den loop van den avond bekend
werd, verzamelde de bevolking zich op
het Marktplein. De verslagenheid over
dit ongeluk den beiden Ned. Hervormd
predikanten overkomen, is zeer groot.
Nader wordt gemeld, dat Ds. Jonge
breur overleden is.
Ds. Snoek, die per ziekenauto naar
zijn woning te Veenendaal was overge
bracht, is er redelijk aan toe. Hij heeft
een gebroken sleutelbeen en enkple inr
wendige verwondingen.
De he-r J. H. Jansen, eveneens uit
Veenendaal, kwam er met enkele schram
men af, en de chauffeur, G. Beukelhof,
is ongedeerd gebleven.
Roeiboot omgeslagen.
Eén man verdronken.
Gisternacht omstreeks kwart over 12
is, vermoedelijk tengevolge van den zwa-
ren stroom en den bollen vorm van 'de
boot in de Maashaven te Rotterdam, een
roeiboot omgeslagen. In de boot zaten de
51-jarige wachtsman M. K„ de '22-jarige
donkyman, F. W„ de 24-jarige matroos
J. W. J. en de 23-jarige matroos A. T.M
allen opvarenden van het in die haven
Ongeveer 10 jaar geleden kwamen
bij den slager M- aan den Janswog te
Haarlem herhaaldelijk vier personen, die
etenswaren kochten om deze in den win
kel op te eten. Dinsdagmiddag kwamen
deze personen weer- Zij begroetten den sla
ger zeer hartelijk, doch toen zij, na iets
gekocht te hebben, weer weg gingen, miste
de heer M. vijf bankbiljetten van f 100,
welke hij toevallig even los in zijn vest
zak had gestoken. Uit het onderzoek van
de politie is gebleken, dat een der vier
personen een bekend inbreker is.
Gisterochtend omstreeks kwart over
8 is de 48-jarige kapper J. L. van Win
gerden met zijn fiets bij het afrijdén vin
de Rijneveldbrug te Delft aangereden
door een personenauto, bestuurd door den
39-jarigen K. uit Slikkerveer. Van Win
gerden kreeg een schedelfractuur en is
naar het St. Hypolitus zieeknhuis ver
voerd. Hij is kort daarna overleden.
De Belgische regeering heeft beslo
ten ter gelegenheid van het Belgische
Eeuwfeest kwijtschelding van straffen te
verleenen aan al de veroordeelden die Voor
de eerste maal drie maanden gevangenis
en minder werden gestraft.
Aan oud-strijders die een straf hebben
gekregen tot hoogstens zes maanden,
wordt die straf kwijtgescholden.
Frankrijk bezit zijn eerste vrouwe
lijke politie-agent, of beter gezegd: voor
het eerst is er in Frankrijk eem vrouw
poütie-agent geworden. De nieuwe ver
schijning is te zien te Le Touquet, de badk
plaats aan het kanaal en de bedoeling is,
dat er een heel korps van deze politio-
vrouwtjes komt. Haar uniform is een kaki
kostuumpje en een strooien hoed.
Het succes der nieuwe ambtenaressen
is groot. Alles wat toerist is te Touquet
blijft op straat staan om haar aan het werk
te zien, op gevaar af het verkeer te beu
Iemmeren.
Moord op een assistent.
Een weerzinwekkend gevat.
De snijveldopziener H. C. Bellink
van de suikerfabriek Poerwodadi van
de fe Amsterdam gevestigde N.V.
Landb.-M. Poerwodadi is nabij Baraf
door een troep koelies vermoord. Meer
dan 30 personen gooiden den assistent
met zware steenen, ook nadat hij reeds
in een ravijn was gevallen.
De aanvallers zetten zich na hun
weerzinwekkende daad te hebben be
ëindigd, strootjes (een dun soort in-
landsche cigaretten) rookende neer, in
afwachting van de komst van de po
litie. In verband met den moord zijn
28 koelies gearresteerd. Tijdens hef
voorloopig verhoor verklaarden zij ter
motiveering van hun daad dat de toean
(heer) kassar (ruw) was geweest.