Grionik-Pilletjes
4
De Schelde-
Zender.
Stadsnieuws
Mevrouw (tot dienstbode)Heb je ook
onder het karpet geveegd?
Dienstbode: Ja, mevrouw, ik veeg altijd
alles onder het karpet.
Een jonge man kwam op een partijtje
en begaf zich regelrecht naar de gastvrouw
Wat vind ik dat aardig van u, dat
gekomen is, zei ze hartelijk. Maar wa
is uw broer?
O, onze zakea zijn zoo druk, dat
maar één van ons weg kon. Toen hebben
we er om gedobbeld.
En?
Ach, antwoordde het jonge mensch
verstrooid, ik verloor natuurlijk.
Op de boerderij waren twee extra knech
ten aangenomen. Den eersten dag, dat die
moesten eten (er was rijstebrei op tafel)
had de vrouw nog maar een lepel over.
De ander moest zich met een vork tevre
den stellen. De eene knecht kreeg dus
haast niets, terwijl de ander at alsof k
aangenomen werk was. Toen de pot zoo
wat tot op een derde leeg was, begon het
dien met den vork fce vervelen. Hij trok
den ander aan de mouw en zei:
Zeg, maat, ga jij nou eens harken
dan ga ik graven.
Gevangenisdirecteur: Zoo, dus morgen
slaat voor jou het uur van scheiden. J<
gaat zeker dadelijk je gezin opzoeken,
zoodra je ontslagen bent?
Ja, ja, dat wel, maar ik zal toch
eerst een paar huisbezoeken moeten bren
gen. Ik kan toch niet met leege handen
aankomen!
Slim had een goede mop gehoord, die
hij aan z'm vrouw wilde vertellen. Nauwe
lijks binnengekomen, zei hij: „Zeg Lien
weet je waarom ik' er uitzie als een muil
ezel?" En mevrouw, die juist niet erg in
haar humeur was, antwoordde kort:
„Neen, ik ben er al aan gewend je jjjoo te
zien, maar hoe het komt heb ik me nooit
afgevraagd."
Men kan nooit wetenschap genoeg
vergaren, zei de heer M. nadrukkelijk.
Zoo! was al wat zijn vrouw zei.
Ik wensch mij te wijden aan de
astronomie.
Hoor eens, Karet, riep zijn echt-
genoote uit op harlden toon je zult'wat'
anders moeten verzinnen om heele nachr
ten uit te blijven.
5' 1
Heer des huizes: Jan, ik heb je na
morgen niet meer noodig. Ik ga alles zelf
doen. Mijn eigen wijn drinken en mijn
eigen sigaren rooken.
den is voor zuigelingen-bescherming.
Ook behandelde hij de vraag wat het
doel is en hoe hef wordt nagestreefd.
Spr. wees er op, dat het geboortecij
fer steeds dalende is, maar ook het
algemeen sterftecijfer. Dit laatste zal
niet steeds kunnen blijven dalen en
als dan hef geboortecijfer toch blijft
dalen, richt dit een volk ten gronde.
Frankrijk is volgens spr. daarvan het
bewijs. Als men de zuigelingen krach
tig maakt, spaart men op lateren leef
tijd de kosten van dokters, ziekenhui
zen enz. Bij de f.b.c.-bestrijding geldt
het een ziekte doch bij de zuigelingen
sterfte verschillende ziekten.
In 1923 werd ter zake de eerste
vergadering in Zeeland gehouden en
toen is reeds aangedrongen op het
vestigen van consultatiebureaux en het
houden van moeder-cursussen, terwijl
ook de regeering in die richting werkt.
Ook opleiding van speciale huisbe
zoeksters voor zuigelingenbescherming
is zeer gewenscht, want het huisbe
zoek is goed voor controle en ook
voor de statistiek. Men moet goed in
prenten, dat voor een deugdelijke kin
derverzorging goede hygiëne onmis
baar is.
Aan de hand van Statistieken en
platen heeft spr. nader uiteengezet de
goede gevolgen van de verzorging en
controle en ook aangegeven, dat zie
kelijke storingen bij de geboorten,
aandoeningen van maag en darmen en
van de ademhalingsorganen de voor
naamste oorzaken zijn van de groote
kindersterfte. Door de cursussen is
bij de bestrijding van deze sterfte
reeds veel succes geboekt. Ook het
onderzoek tijdens de zwangerschap
is voor hef kind, dat geboren wordt,
van groot belang en bevordert de kans
op krachtige kinderen.
Een verslapping van toezicht doet
het sterftecijfer weer direct stijgen.
In Zeeland zijn thans in totaal 12
consultatiebureaux gevestigd, dit moet
nog veel meer worden en spr. roept den
steun in van de afdeelingen der ver-
eenïging. Er werden tot nu toe een
10-tal moedercursussen gehouden, dit
moet ook meer worden. Als men een
lokaal kan krijgen en men betaalt
f 10,per cursus (in sommige ge
vallen minder) dan kan men gerust
een cursus aanvragen. Men moet daar
naast de wijkverpleegsters gelegenheid
geven om specla'e cursussen vóórhaar
bij te wonen en ten slotte zijn ook' de
bakercursussen, waarvan "de theoreti
sche lessen gratis worden gegeven en
de practische in enkele plaatsen der
provincie, waarna een diploma wordt
uitgereikt, ten zeerste aan te bevelen.
Hallo, Hallo.
Hier is het draadloos uitzendstation de
Schel dezender.
Vindt u het interessant te hooren,
dat de electrische tram tusschen. Mid
delburg en Vlissingen op de beide Pink
sterdagen 20450 passagiers vervoerde
Toch doen er zich nog geen serieuze koot
pers voor het hobbelend vehikel met het
beruchte slechte spoor op,
dat V.V.V. te Middelburg eigena
resse is geworden van de verlichtingsap
paraten, die eenige weken geleden hïet
Middelburgsche stadhuis bij avond zoo
mooi als een nieuw stuk marmer maakten.
V.V.V. heeft het plan het stadhuis enkele
keeren per week te verlichten. We vra
gen ons af of V.V.V. in onze hoofdstad
geen nuttiger gebruik van haar gelden had
kunnen maken. Touristen zullen waarlijk
niet naar Middelburg komen teneinde den
toren bij kunstverlichting te zien. Hoe mooi
die op zichzelf ook wezeni mag,
dat nu weer eens in Tholen een die*
renbeul aan het werk is geweest. De on
verlaat sneed een paard1 in een der achteaf-
beenen. „inlanders kennen geen dieren
liefde", zei de Indonesiër Frans dezer
dagen in zijn lezing. „Nederlanders wel".
Laat hij het Thoolsc'he geval niet hooren,
dat de kruisbessen dit jaar velen een
strop bezorgen,
dat de landbouwers in Zeeuw schi-
Vlaanderen zich met waar fanatisme op
den teelt van bloembollen werpen en groor
te bedragen in die producten steken. Als
uit die rage maar geen tweedien tulpenhandel
voortkomt. Insiders vreezen het ergste-,
dat de aardbeien, wat de prijs be
treft, goed hebben ingezet, ondanks het
feit, dat iedereen in Zeeland, lekker ge
maakt door de winsten op de aardbeien
het vorig jaar, in die vruchten „doet"',
dat de politie in Yerseke iemand aan
hield, die zich voor uitgever uitgaf. Hij
voor een Visscherijboek uit te geven.
Vermoedelijk bedoelde hij de gelden van
goedgeloovige Yersekenaars,
- dat ooit in Zeeland wellicht een te
kort aan leerkrachten bij het lager onder
wijs zal ontstaan. Waarom is destijds ook
de normaalschool in Go-es opgedoekt. En
fin.... men kan haar ons weergeven,
- dat er geen geld meer is voor de
restauratie van de consistorie-kamer der
Groote Kerk in Goes,
- dat de nachtegalen en andere gevleu
gelde zangers, domicilie hebbend te Wi.3-
sekerke, besloten zouden hebben dit jaar
geen muziek meer te produce eren. Hun
besluit zou verband houden met het Pink
ster-concours der Zeeuwsche muziekge
zelschappen daar ter plaatse,
dat sommigen vreezen dat het met
het christelijk lyceum in Go-es deinzelfden
weg opgaat als met het christelijk zieken
huis, hetwelk men eenige jaren geleden in
de ganizestad dacht te vestigen,
- dat het lyceum meer kalts van sla
gen gehad zou hebben indien tot de op-
ïchting was besloten voor den bouw van
de nieuwe Gereformeerde kerk,
dat een sergeant-majoor in Middel
burg een (voor de journalistiek gelukkig
niet spelender wijze) te water geraakt
knaapje nasprong, hoewel hij zelf niet
goed zwemmen kon. Ook onder uniform
jassen kloppen nog helden-harten,
dat in de eerste week, dat de zee
baden in Vlissingen geopend waren, 1371
vrouwen en mammen zich in de zee beu
natten,
-dat vele bezoekers der Antwerp sche
tentoonstelling nog niet bekend zijn met
het feit, dat verschillende der van Amtu
werpen naar Esschein vertrekkende trei
nen niet meer van het Centraal Station,
doch van Antwerpen Oost vertrekken en
dit o.a. de laatste trein, die verbinding met
Zeeland geeft die van kwart voor negen
(Belgische tijd),
dat 19 en 20 Augustus in Clinge een
klompenbeurs gehouden zal worden,
dat wij niet van plan zijn daar heen
te gaan,
dat we niet gehoord hebben of de
oudheidkundige vereamigiing te Goes een
rol speelt hij de ontvangst van Üe leden van
de Ned. vereniging van oudheidkundigen,
die in Juli in Goes komen vergaderen.
Zal echter wel,
dat in Middelburg tijdens een con
cert op het Molenwater een 10^-jarige
kuitenprikker ontdekt is. Met behulp van
De terugkeer van Prins Carol naai' Roemenië en zijn uitroeping tot
Koning "heeft veel enthousiasme in Roemenië verwekt. Koning Carol II
begeeft zich naar de Kamer van afgevaardigden na zijn aankomst
fe Boekarest.
een pen onderzocht het kuit-lievend jong-
mensch de Joop-apparaten van het zwakke
geslacht,
-dat een gedeelte van de suikerfabriek
.Zeeland" gesloopt zal worden,
dat bij aankomst van den mailtrein
in Vlissingen een passagier overleden
bleek te zijn. Het was een Duitscher, op
weg naar Engeland,
dat een marine-man een dezer nach
ten zich toegang verschafte tot het huis
van een in Vlissingen alleen wonende
vrouw. De couranten meldden, dat hij dit
deed met minder eerbare bedoelingen.
Een inbreker?
dat in diezelfde stad, n.l. in de voor
malige kazerne Willem III een jeugdher
berg geopend is. De geraamten der daar
verblijf gehad hebbende soldaten zullen
zich vermoedelijk in hun graven hebben
omgekeerd,
dat de suikerfabriek Sas van Gent
dit jaar weer aan (de campagne zal deel
nemen,
- dat Maandag 50 werklooze Middel
burgers naar Drenthe zullen verhuizen.
Men mag in de hoofdstad wel een beetje
zuiniger met de zielen omspringen. Op
den duur houdt men er niet veel meer
over,
dat Ged. Staten in de dorpen, niet
veel succes hebben met hun ontwerp in
zake de nieuwe regeling van d'e jaarwed
den der burgemeesters, secretarissen enz.
Vele dorpsche gemeenteraden zouden de
salarissen der onderhavigen nog liever ver
lagen dan verhoogen,
- dat de witte maden, die men wel
aan de wortels van knolplanten treft, in
Aardenbuirg bewezen hebben ook van
aardbeieniplanten te houden. Het her
nieuwt ons met welk middel de planten,-
ziektenkuindige dienst de maden via de
kranten van smaak zal doen veranderen,
- dat op de Goesche raadsagenda, die
Maandag in behandeling komt het voor
stel tot den bouw van een badhuis alweer
ontbreekt. We vallen dikwijls in herha
ling, dit geven we gaarne toe. Liever
echter zouden we dit niet doen,
- dat de open ramen, erg vCe'l radioi-
muziék door laten,
dat dé Marktbewoners in Goes altijd
nog de repetities der plaatselijke muziek
gezelschappen kunnen volgen. De open
bare concerten brengt dezen Goesenaren
dus geen neiuws,
- dat dezelfde bewoners des zomers
een hekel hebben aan de hengsten, die het
officieel op het heng sten-ge weten hebben
dat de Markt niet bestraat wordt.
Hier is verder niets aanwezig.
Wij sluiten nu tot volgende week Vrij-
Adieu.
Ned.-Indonesisch verbond.
Waf het verbond beoogteen
kruistocht van Noto Soeroto en
Frans ten behoeve der rijks
eenheid.
De dichter-prins Raden Mas Noto Soe-
•oto en de Timorees C. Frans, die in ons
(and een kruistocht ondernemen teneinde
leden Ie werven voor hel Nederlandsch-In
donesisch Verbood, hebben Woensdag
avond in de „Prins van Oranje" alhier,
voor een vrij groot aantal belangstellenden
gesproken.
De heer D. J. Karres, secretaris van
het comité van aanbeveling leidde de Indo
nesiërs in met een korte uiteenzetting
van het doel van het verbond en met het
uitspreken van dank aan allen, die in Goes
hebben meegewerkt om den avond te doen
Hierna was het woord aan den heer
Frans, evenals de heer Noto Soeroto in
de nationale dracht van het land zijner ge
boorte gekleed.
De heer Frans zei, dat Nederland een
groot land is door zijn werk in Indië. Ne
derland en Indonesië hebben tesamen een
oppervlakte, even groot als West-Europa,
en zij vormen een gemeenschap van 60
millioen zielen. De kroon van de groot
heid van Nederland is het werk dat in
Indië tot stand is gebracht. De smaragden,
die zich slingeren om den evenaar, zijn
door de bemoeiingen van Nederland gaan
stralen. Nederland heeft in Indië zulke
groote en goede dingen in het leven ga-
roepen, dat het andere koloniale mogend
heden tot voorbeeld' kan strekken. Het
werk, dat Nederland heeft gewrocht, al
dus spr., wordt bedreigd. Want het oosten
is ontwaakt; de gekleurden vragen mede
zeggenschap (niet zoozeer in de politiek
dan wel in het economische leven) en
allen verlangen gelijk te zijn aan dan blan(-
ke, en als zoodanig behandeld te worden
In Indonesië is een rasgevoel, een volks
bewustzijn ontstaan, dat bij sommigen, reeds
is uitgegroeid tot een haat jegens de blan
ken. Bij sommigen, doch bij anderen kan
dit nog komen, en. daarom wordt Neder
land bedreigd. Het gevaar wordt verj-
gvoot door de communisten, die met opzet
het oosten geregeld prikkelen, en door de
extremisten, die een grof gebruik maken
van de, zelfs in de grijze oudheid, door
Nederlanders gemaakte misslagen. Ne
derlanders, die uitroepen: „Indië los van
Nederland", blazen het gevaar aan en
werken in de kaart van de extremisten,
die alleen met succes kunnen handelen als
Indonesië ontevredenheid heerscht. De
communisten hebben het terrein dat zij
prikkelen, zeer goed gekozen, zei spr„
want als Indië in opstand komt dan is,
daar om Indië de belangen van de groote
logendbeden zich groepeeren, de wereld
brand ontstoken, en daar Is het de cotnl-
muinisten om te doen. Spr. wees op de gevel
gen van den opstand voor Nederland. Er
zal bloed vloeien, Nederland zal tot ar
moede, en Indonesië tot slavernij worden
gebracht.
Dat het gevaar bovendien niet onder
schat dient te worden leeren we uit het
voorbeeld van Japan, dat er angstvallig
voor zorgt om in bet zooveel kleinere Ko
rea bet opkomend nationalisme in goede
banen te leiden.
In Nederland heerschen vele opvattin
gen over het probleem Imdonesië-Nedér-
land, vervolgde spr. zijn rede. Onheilvol
echter is de zienswijze van hen, die de opf
lossing van het koloniale vraagstuk gevon
den meenen te hebben in zoo spoedig ma-
gelijk loslaten van Indië. Immers: Indië
los van Nederland zal in Indië de vrijheid
niet verhoogen, omdat Indonesië nog geen
eenheid is. Zelfstandigheid zou onherroe
pelijk leiden tot onderdrukking hetzij, door
blank, geel of bruin. Indië los van Neder
land beteekent vooralsnog een chaos, die
de thans goed gewaarborgde internatio
nale belangen in bel gedrang zal brengen,
en die aanleiding zal worden tot een we
reldoorlog. Nederland mag het zoover
niet laten komen. Nederland' dient de prik
kels die men op de Inlanders uitoefent te
bestrijden, en de Nederlanders in Indië
zullen hun meerderheidswaan moeten la
ten vallen en de bruinen als hun gelijken
moeten beschouwen. Laten de Nederlan
ders, zei spr., alles vermijden wat de
eigenwaarde of de nationale gevoelens der
inheemschen kan kwetsen, en laten zij den
kleurling als mensch tegemoet treden. Als
het nationalisme in goede kanalen wordt
geleid, als het tot een goede samenwer
king tusschen blank en bruin komt, dan
zal het tot heil van Nederland en van In
donesië zijn. Moge de verhouding worden
die van den volwassen pupil tot den voogd
en moge er een rijkseenheid van hoa-
gere orde ontstaan.
blijven bij het ideaal van afschei
ding zijn blind voor de teekenen des tijds.
De Westersche techniek maakt de wereld
dra tot één groot huishouden, en daarom
reeds is afscheiding tegen de ord'e van de
zen tijd. Nederlanders, die streven naar
scheiding tusschen Nederland en Indië
kunnen eigenlijk niet voor den wereld
vrede zijn. Want de wereldvrede1 zal uit
de vrede binnen het eigen rijk geboren
moeten worden. Als Nederland er in slaagt
het koloniale vraagstuk op te lossen in
vrede dlan bestaat de kans dat andere ko
loniale mogendheden het voorbeeld zulten
overnemen en dan is de geheete wereld
een stap verder op dien weg naar den
waarachtigen en bestendigen wereldvrede.
Jan Pieterz. Coen heeft destijds ge
zegd: „Er kan iets grootsch gesticht wor
den in Indië Er is_ reeds veel grootsch
gewrocht, zei spr., doch er kunnen nog
meer grootsche dingen gddhan worden. Er
kan eenheid gebracht worden tusschen hon
derden inheemsche volken en tusschen
blank en bruin.
De regeering in Ned.-Indië werkt reeds
in deze richting, doch de goede resultaten
kunnen eerst bereikt worden als het ge-
heele volk zijn steun verleent. Niet met
woorden, maar met daden. Deze daden
wil het Nederlandsch-Indonesisch verbond,
dat geen politieke partijen kent, doch dat
Nederlanders verzamelt, die op een basis
van gelijkheid van blank en bruin tot het
boven geschetste doel willen komen. Spr.
besloot zijn rede met epn opwekking tot toe
treding tot het verbond.
Hierna was het woord' aan Noto Soe
roto, die de rijkseenheid wilde behande
len. Voor deze rijkseenheid', zei spr.,
pleiten stoffelijke, zedelijke en staatkun
dige motieven. Hij toonde aan dat iedere
Nederlander, die niet alleen de z.g. kapi
talist, helang heeft bij Indië. In het xcheeps
bouwbedrijf hier te lande, dat zijn bestaan
aan Indië dankt, werken tienduizenden ar
beiders. De „Schelde" in Vlissingen al
leen reeds betaalt ieder jaar aan loonen
rond D/a millioen guldén. De K. P. M.
heeft onlangs voor een waarde van 35
millioen gulden op Nedterlandsche werven
laten bouwen. Spr. gaf nog tal van andere
voorbeelden teneinde aan te1 toonen, dat
iedere Nederlander belang heeft bij Indië.
De koloniën zijn een beleggingsgebied voor
een groot deel van het Nederlandsche volks
vermogen, en voorts zijn zij een prachtig
afzetgebied. In Twentbe is er een fabriek
die per j'aar voor 3 millioen gulden naar
Indië exporteert. Van de economische ging
spr. hierna over tot de zedelijke en staat
kundige argumenten voor de rijkseenheid.
Hij verwees naar den noodzaak van har
monische samenwerking tusschen de vol
keren en naar dien van zelfbeperking van
het nationalisme. Spr. sprak over de ge
varen van een te groot nationalisme en zei
dat de grootste slagboom voor de rijkseen)-
heid juist het gevoel van het nationalisme
zal blijken te zijn. Spr. toonde het verband
tusschen nationalisme en egoisme aan. De
egoist wordt veroordeeld, doch een groep
van egoisten, schuil gaande onder de ylag
van het nationalisme, wordt toegejuicht.
Na over den slechten kant van het nationai-
Iisme te hebben uitgewijd "zei spr., dat het
nationalisme ook goede elementen bevat.
Het toegeven aan het niets ontziend natio
nalisme beteekent echter een terugkeijr
naar .het barbarendom. Moeilijk is het de
grens te vinden tusschen dit streven en het
gezonde nationalisme, dat zich zelve be
perkt. Hierover wordt de laatste jaren veel
gedacht. En in het dénken wordt het ver
langen naar vrede betrokken. Zeker is
echter dat dé bestaande rijkseenheid dien
vrede niet waarborgt. Nederlands taak
nu is het de harmonische regeling van de
verhouding tusschen de volken op zich te
nemen, en het rijk naar een eenheid van
hoogere orde te leidén. Spr. zei de waar
heid van deze stelling absoluut te kunnen
toetsen aan de wereldeenheid, zooals die
door bekwame mannen als Mr. Loder,
wordt voorgestaan.
Spr. besloot zijn rede met de uiteenzet
ting van het doel van den kruistocht van
den heer Frans en hem. Er zal veel geld
noodig zijn om dén geest van verzet in
Indië met behulp van een week- of dlag-
blad te bestrijdén. Dit geld willen zij o.a.
verzamelen door het werven van leden voor
het Nederlaodsch Indonesisch Verbond.
De beide sprekers werdén warm toege
juicht.
Nadat de heer Karres een slotwoord
had gesproken werd een film van Indië
vertoond, die op schitterende wijze het
