DIPLOMATEN City Mag-azijn i N« 52 Vrijdag 2 Mei 1950 417 Jaargang. Bij dit nummer be hoort een bijvoegsel fa Onze brandveiligheid. WEGENS VERANDERING SPOTKOOPJES MOOIE DINGEN VOOR BIJNA NIETS ProVincienieuWs Dagboekblaadjes. ABONNEMENT Prijs per kwartaal in Goes f2,— buiten Goes f2, Afzonderlijke nummers 5 cent. Verschijnt Maandag-, Woensdag en Vrijdagavond. GOME g COURANT UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant en Kleeuwens Ross'Drukkers-en Uitgeversbedrijf Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244 --J gevestigd te Goes. ADVERTENTIËN van 1—5 regels fl,20, elke regel meer 24 cent. Driemaal plaatsing wordt 2 maal berekend. Dienst aanbiedingen en aanvragen 15 ct. per regel. Advertentiën worden aangenomen tot 12 uur voorm. Wat er van het brandveilig heid-enthousiasme van Dec. 1929 restte; welk raadslid bindt de kat de bel aanover koud ijzer en over niet-ver wezenlijkte plannen. Kort na den grooten brand in Mid delburg, die een gedeelte van deLan ge Delft onherstelbaar verwoestte, was vrijwel geheel Zeeland enthousiast voor de reorganisatie-plannen ter ver hooging van de brandveiligheid. In bijna iedere gemeente constateerde men verwaarloozing van de brandvei ligheid, en men nam zich heilig voor daarin een doeltreffende verandering te brengen. Zeeland stond in die da gen, en zelfs eenige maanden na den brand nog, in het teeken van de brandblusch-manie. Zóó hevig zelfs dat het er op leek alsof de gemeente raden van het eene uiterste in het andere zouden overslaan en aan de brandveiligheid bedragen ten koste zouden gaan leggen, die, in vergelij king met andere posten, te zwaar op de begrootingen zouden drukken. Iemand, die Zeeland en de Zeeuwen al zeer lang en zeer goed kent, deel den we deze, onze verwachting mede. Hij lachte er hartelijk om en zei ongeveer: „Geen denken aan. De Zeeuwen loopen een enkelen keer wel eens heel warm voor iets, maar hun enthousiasme is nooit van langen duur. Eer het een half jaar verder is zal men van het enthousiasme voor de brandveiligheid niets meer bespeuren, en de zaak wordt op den ouden voet voortgezet". Deze woorden schoten ons te bin nen teen we in de afgeloopen week de resultaten van de vuurramp te I Middelburg overdachten. We wisten i heel zeker dat na den brand in Zee land tot stand is gekomen een Prov. 1 Brandweerbond, maar verdere resul taten konden we met een besten wil ter wereld niet verzamelen. l Van den bond zelf hoort men heel weinig. Dit houdt natuurlijk niet in dat hij nog in den winterslaap gedom peld is, doch de stilzwijgendheid geeft I evenmin te kennen dat hij met groote activiteit aan de verbetering der brandveiligheid in onze provincie werkt. Dit verontrust ons eenigerma- te. In nog geen enkele Zeeuwsche gemeente is na den Middelburgschen brand de brandweer geheel georgani seerd en het brandweermateriaal aan gevuld met de in Middelburg noo- dïg gebleken auto-spuiten. IN 92 FEUILLETON DOOR E PHILLIPS OPPENHEIM. Geautoriseerde vertaling van M. HELLEMA. Lord Yeovil aarzelde. Dë rondbor stigheid van den jongen man maakte hem bijna verlegen. „Dat zou ik niet willen zeggen", antwoordde hij, eenigszïns vriendelij ker. „Ik ben natuurlijk een man van de wereld en ik beoordeel iemands handelingen niet streng. Dit is echter een zaak, waarover wij, als je verkiest, een ander maal kunnen spreken". Grant stond op om heen te gaan. Lord Yeovil aarzelde zichtbaar. „Hedenavond", zeide hij, „houd een receptie in Yeovil House, een sot afscheid voor mijn vertrek naar Was hington. De meeste diplomaten zullen wel aanwezig zijn. Als je lust heb' ook tje komen zal ik er met genoegen voor zorgen, dat je een kaart krijgt. lo geert bij het Gezantschap?" Nog geen enkel Zeeuwsch raadslid (de Middelburgers buiten beschou wing gelaten) heeft het noodïg gevon den op het eerste hervormings-enthou- siasme terug te komen en te infor- meeren wanneer B. en W. de plannen ter tafel brengen. Dit alles doet het lijken alsof de boven aangehaalde voorspelling van den kenner der Zeeuwen in vervul ling zal gaan, en dat „alles zal blij ven zooals het was". We behoeven hier niet meer te her halen dat de handhaving van den ouden toestand een verschrikkelijke bedreiging van de Zeeuwsche steden en dorpen zou beteekenen. Dat im mers staat vast, en een ieder weet het ook. Alleen het weten moet in practische daden worden omgezet! En daarom herinneren we nogmaals aan de oprechte goede voornemens to. van de brandveiligheid, die na den brand te Middelburg in geheel Zeeland opwelden. Ijzer moet heet gesmeed worden. Plannen echter kunnen nog in ver wezenlijking gaan als het enthousias me reeds door de sleur verzwolgen is. Alleen kost de verwezenlijking dan meer arbeid en meer moeite. Doch het doel is dezen arbeid en die moeite waard. Want het vuur ligt ook thans nog op den loer. Door voornemens laat het zich niet op de vlucht jagen! Het gemeentehuis van Wolphaartsdijk Vervolg van het verslag der opening-, een belangwekken de rede van den commis saris der Koningin; andere sprekers; een indruk van het gebouw. In ons nummer van Woensdag heb ben we nog een groot gedeelte van de openingsplechtigheid van het nieuwe gemeentehuis te Wolphaartsdïjk kun nen plaatsen. Thans laten we het slot van het verslag der opening volgen. Na de rede van den burgemeester verkreeg de commissaris der Konin gin het woord. De historie van Wolphaartsdijk. Jhr. Quarles van Ufford sprak als volgt: Gaarne zal ik aan Uwe uitnoodiging tot opening van het nieuwe raadhuis Uwer gemeente gevolg geven. Wilt echter allereerst aanvaarden mijn oprechten dank voor Uwe uit noodiging, welke door mij zeer op prijs is gesteld, omdat gij daardoor blijkt geeft te streven naar eene aan gename en goede samenwerking met het provinciaal bestuur. Uw voorzitter heeft mij voorgesteld om de opening te doen plaats hebben op den verjaardag van H. K. H. Prin ses Juliana. Ik zie daarin een bewijs van den hechten band, welke er tus- schen uwe gemeente en ons dierbaar Vorstenhuis bestaat en van harte hoop ik, dat nog tal van jaren op dezen In het Hotel Claridge". Binnen een uur zal je de kaart ontvangen". Grant verzamelde nog eens al zijn moed. „Zal ik het genoegen hebben Lady Susan te ontmoeten?" vroeg hij. ,Mijn dochter is dit seizoen voor het eerst opgetreden als gastvrouw bij mijn politieke recepties", was het be leefde, maar ietwat koele antwoord. Zij zal mij hedenavond bijstaan". Ze was dus verdwenen, de oude har telijkheid, de prettige gemeenzaam heid, waarmee Grant in den huiselij- ken kring werd ontvangen. Lord Yeo vil was voor hem geworden wat hij voor de meeste menschen was een beleefd en beschaafd diplomaat, vriendelijk en beminlijk in woord en houding maar een persoon, met wien vriendschappelijke omgang haast niet denkbaar was. En indien de verande ring in hem reeds zoo merkbaar was, at kon hij dan verwachten van Su san? Hij verkeerde in een eenigszins neer slachtige gemoedsstemming, toen hij bij een bloemist aanliep, de prachtig ste rozen uitzocht, welke hij kon vin den, en ze naar Yeovil House liet be zorgen. Daarna ging hij terug naar dag onze vaderlandsche driekleur op dit gebouw zal mogen wapperen ter eere van Haar, die in hef hart van ieder rechtgeaard inge.-.etene zulk een ruime plaats inneemt. De bouw van een nieuw raadhuis is voor iedere gemeente e n feit van be- teekenis. Zeer zeker geldt dit ook voor uwe gemeente die, ondanks de tijdsomstandigheden, welke voor ve len niet rooskleurig zijn, toch den moed heeft gehad als zetel voor haar bestuur en hare huishouding een ge bouw te stichten, hetwelk de veelbe wogen historie uwer gemeente alle eer aandoet. Laaf ik u daarom thans op die his torie uwer gemeente een korten te rugblik doen werpen. Wolphaartsdijk is een der oudste bedijkte en bewoonde gedeelten van Zeeland, het wordt reeds in een kei zerlijk charter van 18 Juni 97ó aan geduid als te liggen ten zuiden van de Zuidvliet, tusschen Goes en Kam pen. Bij dit charter werd alle grond, daarin genoemd, geschonken aan de abdij van St. Bavo te Gent. Met name wordt „Wolfarsdike" genoemd in een charter van Floris V van 26 Mei 1270, terwijl een ridder Gisebertus deWolf- gersdike in 1105 een uitspraak van den bisschop van Utrecht bevestigde Destijds was Wolphaartsdijk een af zonderlijk eiland, begrensd door Zuid- vliet, Sloe, Schenge en Wijdvliet en bestaande uit drie ambachten n.l. Wolphaartsdijk, Sabbinge en Westker- ke. Wolphaartsdijk werd later ge noemd Oostkerk, tot dit ambacht be hoorde ook het, op het oostelijk uit einde van het eiland gelegen, Hongers- dijk, ongeveer ter plaatse van den te- genwoordigen Wiihelminapolder. On der Westkerke behoorde o.m. de uiter ste Westhoek van hec eiland, Mui den naar de monding van de Schen ge in het Slee geheefen of ook wel De Piet, zeer waarschijnlijk naar het kapittel van St. Piefer te Utrecht, dat er de tienden bezat. Intusschen is van het oorspronke lijke eiland weinig meer overgebleven tengevolge van verschillende water vloeden. Na den vloed van 5 Febr. 1288 kon Melis Stoke in zijn Rijm- kronijk nog zeggen, dat geheel Zee land was ondergeloopen, behalve Wal cheren „ende Wolfaertsdike", doch na volgende vloeden was het eiland niet zoo gelukkig. Bij den St. Clemensvloed van 23 Nov. 1334 verdwenen Oostkerke en Hongersdïjk; als gevolg van den vloed van 16 Nov. 1377 verdwenen West kerke en het slot te Muïden; als ge volg van den St. Pontiaensvloed van 14 Jan. 1551 werd het in 1370 als Oosferlandpolder herbedijkte Hon- gersdijk opnieuw door de zee verzwol gen. Het tegenwoordige gehucht Oud- Sabbinge, waarvan de kerk eerst in 1806 is afgebroken, schijnt het eenige gedeelte van het oorspronkelijke eiland te zijn, dat nimmer in de gol ven is verdwenen en waarom heen zich de nieuwe landaanwinningen heb ben gegroepeerd. Dat die landaanwinningen niet zon der onderbreking geschiedden, blijkt het Gezantschap en werd daar opge houden tot acht uur. Er waren vele vragen te bespreken omtrent de beve len welke hij had meegebracht welke voor de verschillende leden van den staf van het grootste belang waren. Grant kon niet nalaten den geest, die hier heerschte, te vergelijken met dien in Washington. Geografisch lagen de twee landen niet zoo ver van elkaar. De Pers, de telegraafkabels, de draad- looze, snelvervoer hadden in de taal der journalisten, de twee halfronden naast elkaar gebracht, en toch was er een buitengewoon verschil in stand punt, in politiek inzicht. Dingen, wel ke in Washington ver weg, fantas tisch en ontstaan in de verbeelding van een alarmist, onmogelijk in het werkelijke leven leken zijn werden hier heel anders beschouwd. Hier besefte men tenminste, dat Europa weer een groot broeinest was geworden van in triges, dat het gordijn elk oogenblik kon omhoog gaan voor het groote drama van oorlog en bloedvergieten. De feiten waren dezelfde in beide hoofdsteden. De geest alleen was ver schillend. Hetgeen ongelooflijk leek in de eene plaats, was een dreigende mogelijkheid in de andere. wel uit het feit, dat het eiland in de 13de eeuw ongeveer 4347 gemeten schotbaar land omvatte, zonder de vroonen en andere vrijlanden, terwijl volgens de Domeinrekening van 1478 het geheele eiland een oppervlakte had van ruim 2970 gemeten schot- baar land. In 1563 besloeg het geheele eiland, toen bestaande uit vier pol ders n.l. Oud-Sabbinge, Oosterland, Zuiderland en Westerland, niet meer dan 1900 gemeten. De eerste jaren van den 80-jarigen oorlog en vooral de periode, dat de Spanjaarden nog niet voor goed uit Zeeland verdreven waren, kwamen aan de landaanwinning en zelfs aan het behoud van hetgeen reeds gewonnen was, uit den aard der zaak niet ten goede. Nadat bij de Allerheiligenvloed van 1 op 2 Nov. 1570 een storm uit het N.-W. geheel Zeeland had geteis terd, waarbij op Wolphaartsdijk de Westerlandsche polder voor de vier de maal een prooi van de golven werd, werden in de daarop volgende jaren, toen het ging om het bezit van Mid delburg en Gces, dijken doorgestoken en dorpen afgebrand, als het krijgs belang dit noodig maakte. Als gevolg van een en ander omvatte het eiland Wolphaartsdijk omstreeks 1577 slechts ruim 1613 gemeten, waarvan ruim 1585 gemeten schotbaar land. Dat hef eiland in dien toestand niet geacht kon worden zich zelf te helpen, blijkt wel uit het feit, dat de Staten van Zeeland bij besluit van 14 Dec. 1577 aan de bewoners op hun verzoek toe stonden de heffing van 2 grooten per gemet over het geheele gewest, ter wijl hen bij een later besluit de helft der inkomsten van de gemeene mid delen tot onderhoud der dijkagie werd toegestaan. Naar aanleiding hiervan vereenigden zich de zooeven genoem de polders tot het thans nog bestaan de waterschap Oud-Wolphaartsdijk, welk waterschap als wapen aannam het wapen, hetwelk thans nog door de gemeente wordt gevoerd en waarin, evenals in hef wapen der provincie zelve, de strijd tegen het water is ge symboliseerd. Sindsdien gaat de lijn in opwaart- sche richting, zij het dan niet zonder onderbrekingen. Van hooge vloeden kreeg Wolphaartsdijk ook later nog zijn deel, zoo goed als de opgezetenen op hun tijd de gevolgen ondervonden van misgewas en veeziekten. Door inpolderingen en verlandingen breid de het gebied der heerlijkheid Wol phaartsdijk, die het geheele eiland omvatte, zich gestadig uit en in 1809 werd door de indijking van den Lo dewijkpolder, later de Wiihelminapol der genoemd, Wolphaartsdijk veree- nigd met Zuid-Beveland. Deze bedij king heeft ongeveer f 500.000,ge kost en leverde ruim 1662 bunders grond op, waarvan ruim 282 bunders aan het eiland Wolphaartsdijk wer den toegevoegd. De afdamming van de Schenge, die voor deze bedijking noodig was, had tengevolge, dat lang zamerhand de geheele Schenge werd ingepolderd. Daarmede heeft Wol phaartsdijk zijn karakter van eiland geheel verloren, de naam van het HOOFDSTUK XVII. 1 k.i I (v l i ?li*j Het was over half tien, toen jGrant, in hef gevolg van zijn eigen Gezant, de stoep van Yeovil House beklom en een oogenblik moest wachten in de menigte, die zich had verzameld bij den ingang van de receptiezalen. Van waar hij stond, kon hij Susan zien, herkende hij haar plotseling met een gemengd gevoel van genoegen en vrees. Zijn eerste indruk was, dat zij veranderd was, ouder was geworden zonder iets van haar schoonheid en frischheid te hebben verloren. Zij droeg het kleed, waarin zij slechts een paar maanden geleden aan het hof was voorgesteld. Haar haar was, in tegenstelling met de schitterende kap sels om haar heen, even eenvoudig opgemaakt als in de vroegere dagen te Monte Carlo, en zij droeg slechts een enkel parelsnoer om den hals. Toch scheen zij zonder moeite en vol komen natuurlijk een passende waar digheid en houding te hebben aange nomen geheel in overeenstemming met haar positie als gastvrouw van een groot gezelschap, en haar jeugd zette daaraan nog een zekere pikante bekoring bij. Zij praatte vroolijk en zonder verlegenheid met iedereen, liet 2 Mei. Een goed voorkomen is alles. Het is bekend, dat de Prins van Wales zijn hooge positie te danken heejt aan de zeer gesoigneerde wijze, waarop hij zich van zijn prilste jeugd af kleedde. Vroeger heb ik dat niet zoo inge zien. Nog maar enkele jaren geleden hin gen mijn sokken over mijn schoenen heen. Ik voelde instinctmatig dat er iets aan mij haperde, maar ik wist niet wat. Leiders van groote zaken stopten soms plotseling en zeiden door de spreekbuis tot hun chauffeur: „Ik weet niet wie die jongeman is, maar hij zal het nooit ver brengen. L et op zij n sokken!" Toen ontdekte ik op een dag de on- overtreffelijke Sokpasta. Den eersten dag, dat ik den boven kant van mijn sokken aan mijn been vastplakte, voelde ik dat de wijde wereld nu voor mij openstond. Zelf bewustzijn doortintelde mijn gansche wezen. Mijn blik had gewonnen aan frankheid, mijn persoonlijkheid aan energie. Ik wist dat er een belangrijke rol voor mij was weggelegd. En het duurde dan ook niet lang of het suc ces was er. Toen ik door een drukke straat wandelde, werd ik opgemerkt door een financier van internationale vermaardheid. Hij liet mij door zijn secretaris bij zich roepen, en zeide: Voor een man, die zijn sokken weet op te houden zooals u, moet er plaats worden gemaakt op de hoogste sport van den maatschappelijken lad der". En nu ga ik dagelijks om met mil- lioenen. Woorden. eiland ging dientengevolge over op het eenige in stand gebleven dorp, t.w. Oostkerke. Officieel wordt de gemeente Wol phaartsdijk voor het eerst genoemd in het Reglement van Bestuur ten plat ten lande van de provincie Zeeland, vastgesteld bij Kon. besluit van 21 Juli 1816 no. 4; zij werd toen beheerd door een Schout, twee Assessoren en nog vijf leden, te samen uitmakende de gemeenteraad. Sindsdien bleef de gemeente voor ernstige rampen, gelijk vroegere eeu wen die gekend hadden, gespaard en ontwikkelde zij zich meer en meer. De toestanden op allerlei gebied ver beterden, het zal thans niet meer voorkomen, dat, als Tn 1829, de Gou verneur der Provincie, bij het bren gen van een ambtelijk bezoek aan de gemeente, onderweg moest uitstappen, om niet het gevaar te loopen, met rij tuig en al om te vallen. Reeds voor ruhn 6 jaren koesterde uw bestuur het plan om tot den bouw van een nieuw raadhuis over te gaan. Het raadsbesluit, waarbij de noodige gelden werden gevoteerd, werd ech ter, nadat Ged. Staten dienaangaande nadere inlichtingen hadden gevraagd, ingetrokken en eerst nadat u, mijn- hen gaan met dat tactvolle woord.dat soms de grootste moeilijkheid der gastvrouw is en zag er den geheelen tijd uit, alsof ze genoot van haar po sitie en het werkelijk prettig vond ieder lid te verwelkomen van die voorname menigte, welke langzaam voorbij trok. Meer dan eens vond Lord Yeovil, die in zijn hofkleeding en schitterende rij ridderorden zelf een in 't oog vallend figuur was, tijd, een half geamuseerden, half bewonderen- den blik te werpen- op het meisje naast hem, dat de couranten der groo te wereld den volgenden dag zouden vermelden als een der meestbeloven- de gastvrouwen in Londen. Langza merhand, stap voor stap, kwam hij voorwaarts. Opkijkend, meende Grant eens, dat zij hem herkende. Indien dit het geval was, toonde zij het toch in 't geheel niet. Zij begroette den Gezant, sprak een oogenblik met zijn vrouw, zeide schertsende woorden over een golfmatch tegen den Marine- Attaché, en zag toen Grant voor zich staan. Zij gaf hem haar hand en glim lachte even ongedwongen als altijd. Er was geen spoor van verlegenheid in haar houding. Grant voelde zich erg teleurgesteld. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1930 | | pagina 1