I GLAS
DIPLOMATEN
N° Al
Vrijdag A April 1930
117 Jaargang-
Dij dit nummer be
hoort een bijvoegsel.
Binnenland
k| VAN LEERDAM
[City Magazijn
Uit de Radiowereld
Uit de Pers.
Voor den Zondag.
een fleschje Koffieroom cf Slagroom
„ZUID-BEVELAND"
PpoVlncienieuWs
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal in Goes f 2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
Uitgave :Naamlooze Vennootschap Goesche Courant
Telefoonnummer 17, na 17.50 No. 244
COURANT
en Kleeuwens Ross' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
gevestigd te Goes.
ADVERTENTIËN
van 1—5 regels fl,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15 ct.
per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voorm.
Onverantwoordelijk optre
den van een militairen
dokter?
Het Tweede Kamerlid Ter Laan heeft
den minister van defensie de volgende
vragen gesteld:
1. Is het juist, dat de dienstplich
tige Frans IJageman, van Vriescheloo,
gemeente Bellingwolde, ingedeeld bij
het 12de regiment infanterie in Octo
ber 1929, een brief heeft overgelegd
van dr. P. B. Middendorp te Belling
wolde, dat hij lijdende was aan blin
dedarmontsteking, en, zoo ja, is deze
brief ter hand gesteld aan den mili
tairen dokter?
2. Is het juist, dat Hageman eeni-
gen tijd later in het academisch zie
kenhuis te Groningen is opgenomen
wegens blindedarmontsteking?
5. Is het juist, dat Hageman zich
op 10 Februari opnieuw ziek heeft
gemeld en dat de militaire dokter
hem toen zonder onderzoek gestraft
heeft met „drie dagen na diensttijd
i onder de wol"?
4. Is het juist, dat hij, terwijl hij
i die straf onderging, op 11 Februari
I moest worden opgenomen in het aca-
I demisch ziekenhuis en nog dien zelf
den avond geopereerd is?
5. Is het juist, dat aan den chirurg
van het academisch ziekenhuis niet
is meegedeeld, dat Hageman zich reeds
des morgens van den vorigen dag had
aangemeld met verschijnselen vanblin-
dendarmontsteking?
j 6. Indien dit alles geheel of in de
hoofdzaken juist is, wil dan de mi-
nister mededeeling doen van zijn maat
regelen tegenover den militairen dok
ter, die verantwoordelijk is voor de
goede behandeling van den op 24 Febr.
1950 overleden patiënt Hageman?
i De kali-overeenkomst.
Het „Hbld. van Antwerpen" kondigt
met vette letters en opschriften aan,
dat het contract tusschen de S.C.P.A.
en Rotterdam is verbroken, hetgeen
mogelijk zou zijn omdat het nog niet
was onderteekend.
De correspondent van het „Vad."
meldt uit Parijs:
De Société Générale des Potasses
d' Alsace gaf mij zonder aarzeling en
.met groofe openhartigheid haar lezing
v van de zaak
f. Reeds lang bestond bij ons de wensch
uit volkomen zuiver commercieele
'78
FEUILLETON
DOOR E. PHILLIPS OPPENHEIM.
Geautoriseerde vertaling van
M, HELLEMA.
1 „Wat wilt u van mij?" vroeg zij.
„Ik moet u naar het politiebureau
brengen, jonge dame", was het norsche
antwoord. „Beschuldigd van moord
met voorbedachten rade. U zoudt ver
standig doen uw mond gesloten te
houden, tot u op het hoofdbureau is".
Zij zag woest om zich heen.
„Kunt u niet maken, dat zij wach
ten, tot Itash komt?" vroeg zij Grant.
„Hij kan misschien een schikking met
hem maken. Ik wilde haar niet kwet
sen. Ik wil alleen maar Itash hebben".
„Hoor eens, jonge dame", kwam de
detective tusschenbeide, „onze beve
len luiden, dat U niet moogt spreken.
Buiten wacht een auto en als u mij
toestaat even te onderzoeken, of u
geen wapenen bij u hebt, geloof ik,
dat wij u wel voor ona uit kunnen la
ten gaan, zonder ophef te maken."
overwegingen, een tweede verschepings
haven te hebben; niet ter vervanging
van, maar naast Antwerpen. 'Daarom
werden het vorig jaar onderhandelin
gen geopend over opslagplaatsen die
150.000 ton potaschzouten zouden kun
nen bergen. Te Antwerpen bestaat op
slaggelegenheid voor 120.000 ton, ter
wijl onze jaaromzet vijfmaal meer be
draagt. Op 14 Dec. 1929 waren wij het
(van weerskanten eens geworden, maar
van Nederlandsche zijde kon men niet
Itot definitieve onderteekenïng over
gaan, zonder machtiging van den Ge
meenteraad. Onze directeur-generaal
merkte teen op, dat hij redelijkerwijze
aan zijn goedkeuring moest verbin
den, dat van Nederlandsche zijde deze
hnachtiging binnen drie maanden af-
|kwam. Weken verliepen en intusschen
lekte een en ander uit, zcodat België
'zich tot de Fransche regeering wend
de. Nu zijn de zouten, die de Potasses
d' Alsace verhandelt, voor drie kwart
(afkomstig uit de Staats-, z.g. Doma-
niale mijnen, en slechts voor een
Kwart van particuliere herkomst. On-
ize maatschappij moet daarom de
Fransche regeering ter wille zijn, en
de datum van 15 Maart verstreken
zijnde, zonder ratificatie van Neder
landsche zijde, waren wij wel gedwon
gen om de vrijheid te hernemen.
Ware echter 'door Rotterdam vóór
15 Maart geratificeerd, dan had de
Fransche regeering moeten berusten
in een van weerszijden geldig accoord
en zouden de ministerieele verwijten
aan ons adres, hoewel waarschijnlijk
scherp, volkomen vruchteloos zijn ge
weest. Wat ons betreft, nooit hadden
wij gedacht, dat aan die kwestie een
politieke kant vastzat.
De weg Roosendaal
Belgische grens
In de jongste vergadering van den
raad der gemeente Roosendaal kwam
de zooveelste maal in behandeling de
kwestie van de verbetering van den
weg RoosendaalBelgische grens (Es-
schen), welke thans in zoo slechten
toestand is gekomen, dat van een weg
niet meer te spreken is en die dan
ook door het verkeer geheel verme
den wordt, niettegenstaande de verbin
ding RotterdamAntwerpen hierlangs
de kortste is. .Verschillende jaren
(reeds van 1922) was men er over
doende om steun van Rijk en provin
cie te verkrijgen, aangezien de weg
mede door het verkeer en het mili
taire vervoer zeer veel geleden heeft.
Op alle verzoeken is echter zoowel
van de zijde van het Rijk als de pro
vincie afwijzend beschikt.
In den zomer van het vorige jaar,
besloot de raad zelf de verbeterings-
werken te bekostigen, waarmee een
slordige twee ton gemoeid is. Toen op
nieuwe vertoogen bij het Rijk en pro
vincie eenige kans op steun mogelijk
bleek, schortte men de uitvoering van
het raadsbesluit voorloopig op. Den
geheelen winter heeft men pp nadere
beslissingen gewacht.
Na een bezoek van den minister
president aan dezen weg en nadat ook
een bezoek van den minister van Wa
„Ik heb geen wapenen", verklaarde
zij, de armen uitstekend. U kunt mij
vïsiteeren, als u wilt".
„Wie is die Itash, waarover zij
spreekt?" vroeg de detective, terwijl
hij de handen over het trillende li
chaam van het meisje bewoog.
„Graaf Itash. De Japansche heer,
die bij het meisje was, waarop zij ge
schoten moet hebben", vertelde Grant
hem.
„Hij was dus de eigenlijke oorzaak,
nietwaar?" merkte de man op. „Wel,
jonge dame, hij zal u kunnen opzoe
ken aan het Hoofdbureau van Poli
tie, nadat u verhoord is".
„Voor ik ga begon zij.
„Houd opi" beval de detective. „Mijn
bevelen zijn streng. U moogt niet spre
ken. Bijzondere bevelen van den Chef
van Politie. Ik wil niet gaarne ruw op
treden en de hand leggen op deze
jonge dame", ging de man voort, zich
tot Grant wendend, „maar zij moet
aen mond houden. Dezen weg, jonge
dame".
Zij hadden reeds een schrede naar
de deur gedaan, toen die plotseling
geopend werd. De tweede detective
ging op zij, om Itash binnen te laten.
Hij zag er heel bleek en ernstig uit,
maar als gewoonlijk keurig en met
zorg gekleed. Cleo zou naar hem tQe
terstaat was aangekondigd, dacht men
dat de zaak nu vrijwel in orde zou
komen. Ook hierin heeft men misge-
rekend.
Nu is de kwestie andermaal in den
raad ter sprake gebracht. Na afhan
deling der raadsagenda besloot de
raad in besloten zitting over te gaan.
Na twee uren vergadering werd de zit
ting weer openbaar. Namens B. en W.
werd daarop voorgesteld met spoed
uit te voeren het besluit van 25 Juni
1929 overeenkomstig de deor den
Rijkswaterstaat gemaakte plannen. Dit
werd aangenomen met 10 tegen 6
stemmen. Het voorstel behelst het op
nieuw aanleggen van den weg Roosen
daal—grens op een breedte van 71/;,
meter, waarvan 5i/s meter rijweg en
ter weerszijde een fietspad van klin
kerbestrating. De bestrating van den
rijweg zal volgens het nieuwste pro
cédé geschieden. Voorts werd tevens
besloten in de dorpstraat te Nispen
ter weerszij van den rijweg tegeltrot
toirs te leggen. Het werk wordt ge
schat op een kosten van f 210.000 en
f 12.000.
Hoewel de economische toestand van
Roosendaal op het oogenblik niet bijs
ter gunstig te noemen is, meende men
toch de verbetering ondanks de hoo-
ge kosten te moeten doorzetten, hoe
wel dit een belangrijke belastingver-
hooging medebrengt.
De vetdeeling van den zendtijd.
Het „Hbld." verneemt, dat de Ra-
dioraad een nieuw advies inzake den
zendtijd heeft ingediend, dat in hoofd
zaak gelijk is aan het eerste. In dit
advies wordt het aandeel van den
V. P. R. O. (Vrijz. Prot. Radio Om
roep) in de 5 pet. „diversen" ge
fixeerd op acht uur. Deze voorge
stelde regeling zou voor één jaar moe
ten gelden.
Het advies wordt weer vergezeld
van twee minderheidsnoto'séén van
„links" en één van „rechts".
Het blad merkt op, dat 100 pet.
bruikbare zendtijd op twee zenders
totaal 160 uur bedraagt. Wanneer df
V. P. R. O. daarvan de acht uur
krijgt, welke haar in dit laatste advies
worden toegekend, zijn de 5 pet. „di
versen" al terstond op; de V. L. R. A.
c.s. vinden dan den hond in den pot.
Dinsdagmiddag heeft ter Amster -
damsche beurze een adres aan den
minister van Waterstaat gecirculeerd,
geteekend door verscheidene verant
woordelijke personen in handel en
bankwezen, waarin verzocht wordt, de
A. V. R. O. niet in haar zendtijd te
beknotten.
„Onbehoorlijk"
Het „Hbld." schrijft:
De vereenïging „Krijgswetenschap"
heeft zich verstout 1.1. Vrijdagavond
zijn gesneld, als de detective niet de
hand op haar schouder had gelegd.
„Sammy!" riep zij. „Je ziet, wat
ze met mij doen. Zij brengen mij naar
de gevangenis. Vertel hun alles, Sam
my. Het was werkelijk mijn schuld
niet Zend hen weg, als je blieft. Geef
hun geld. Zeg hun, dat het mij spijt,
alles wat je maar wilt. En beloof mij,
dat het uit is met Yvonne. Neem mij
mee, Sammy".
Hij keek haar aan, zonder een spier
van zijn gelaat te vertrekken. Toen
wendde hij zich tot den detective.
„Waar brengt u haar heen?" vroeg
hij.
„Naar het Hoofdbureau van Poli
tie", was het antwoord. „En het is
tijd, dat wij gaan".
„Laat ik u niet ophouden", zeide
Itash koel. „Het Hoofdbureau van Po
litie ïs inderdaad een heel goede plaats
voor die jonge dame. Zij was vroeger
een vriendinnetje van mij, maar is dat
nu niet meer. Zij heeft getracht de
jonge dame te vermoorden, die mij
gisteren vergezelde. Ik verlang niet,
haar straf te beletten".
Mademoiselle Cleo scheen plotse
ling kalm te zijn geworden. Slechts
haar oogen brandden, toen zij naar
Itash keek.
„Spreek je zoo tot mij?" kermde
een voordracht te laten houden, waar
in betwijfeld wordt of het vooroefe-
nïngs-ïnstituut een gevaar is vooreen
voldoenden staat van geoefendheid
voor ons leger, met name van de in
fanterie.
Dat is, zou men, ook als voorstan
der van dit instituut zeggen, een zui
ver militair-technisch vraagstuk, bij
uitstek geschikt om in een vereenïging
als „Krijgswetenschap" te worden be
sproken.
De „Maasbode" bleek van een an
dere meening. Wat „Krijgswetenschap"
deed, was „onbehoorlijk". Immers de
minister van Oorlog en de meerder
heid van de volksvertegenwoordiging
zijn voorstanders van het vooroefe
ningsinstituut van den Vrijwilligen
Landstorm. De minister heeft zich
daarover zeer duidelijk uitgesproken
in de Eerste Kamer op 19 Maart.
Zooals men weet, is onlangs door
mij een commissie ingesteld, die het
vraagstuk in zijn vollen omvang heeft
te onderzoeken. De commissie moet
bij haar onderzoek uitgaan van het
uitdrukkelijk verlangen der regeering,
dat het vooroefenings-ïnstituut niet al
leen in stand moet blijven, maar ook
tot bloei behoort te worden ge
brachtIk vertrouw dat dit woord
in zijn volle beteekenis ook in het
leger wordt begrepen.
Het leger, zegt de „Maasbode", wil
dat niet begrijpen, dat blijkt uit de
voordracht in „Krijgswetenschap".
Daar toch ïs verdedigd en gepropa
geerd, dat het vooroefenïngs-instituut
de vorming van een voldoend geoefen
de infanterie in den weg staat, dat de
vooroefeningen bij de regimenten moe
ten worden gebracht, terwijl het be
kend is, dat de commissie, waarover
de minister sprak, hierover niet eens
mag spreken of adviseeren, omdat de
regeering het niet wil en ten slotte dat
het instituut in de naaste toekomst
moet worden opgeheven, enz.
Het klaarblijkelijk doel is, zegt het
blad, „lijnrecht in te gaan tegen de
leiding van den hoogsten chef".
Een geestesgesteldheid, als die
spreekt uit dit artikel, zou een Prui
sischen opperwachtmeester uit de
„Fliegende Blatter" van vóór deDuit-
sche revolutie jaloersch kunnen ma
ken. „Maul haltenl Sramm stehen!'
Het denken doen wij voor jullie.
De opdracht van den minister aan
de commissie was reeds eigenaardig,
daar zij eerst sprak van een onder
zoek „in den vollen omvang" en dan
uitdrukkelijk vaststelt, wat het resul
taat moet zijn. Maar waf de „Maas
bode" naar aanleiding daarvan schrijft
gaat toch wel heel ver over de schreef
van het toelaatbare. Wat vandaag bij
officieren onbehoorlijk wordt gehee-
ten, kan morgen bijv. voor het perso
neel van hooger en lager onderwijs
ontoelaatbaar worden geacht.
Wij hebben niet terstond op dit
hoogst bedenkelijk artikel willen rea-
geeren, omdat wij hoopten, dat in den
kring der politieke vrienden van hef
blad verzet zou rijzen. Wij hebben
daarvan niets bespeurd. Maar nu is
dan toch „De Nederlander" er voor
IETS FIJNS.
Coöp Fabriek van Melkproducten
„Zuid-Beveland" G. A-, te Goes.
zij. „Heb je geen medelijden, geen lief'
de meer voor mij?"
„Dat is uit", zeide hij.
Zij wenkte Slattery, die snel nader
bij kwam. De detective wilde haar de
hand op den mond leggen, maar hij
was te laat. Zij fluisterde Grant iets
in het oor. Daarop wendde zij zich
tot den detective.
„Ik ben gereed", zeide zij. „Ditmaal
hebt gij maar een lichte beschuldiging
jegens mij. Ik heb geschoten om schrik
aan te jagen, niet om te dooden. Bin
nenkort zal er een tijd komen, dat ik
werkelijk zal dooden. Vaarwel, Itash.
Je hebt je zelf vandaag veel kwaad
berokkend. Indien je wist, hoeveel
van je geheimen nog in mijn bezit
zijn, behalve die, welke ik aan onzen
vriend, meneer Slattery hier, heb me
degedeeld, zou je daar niet blijven
staan als een marmeren beeld en mij
naar -de gevangenis laten voeren, ter
wijl jij met Yvonne gaat dejeuneeren.
Je zoudt sidderen over je geheele
lichaam, Itash sidderen zeg ik je.
Want je weet heel goed, dat je in je
hart een lafaard bent".
„Geheimen!" herhaalde Itash min
achtend. „Welke geheimen zou jij kun
nen weten? Ik heb je mijn Iiefkoozin-
gen gegeven, maar je nooit mijn gehei
men toevertrouwd".
komen zorgen, dat niet als „liberaal
relletje" terzijde kan worden gescho
ven wat er nog leeft aan besef van de
waarde der geestelijke vrijheid in Ne
derland. Het blad schrijft:
Hier beraadslagen deskundigen we
tenschappelijk en technisch over een
probleem. Mag dat? Men zal toch
niet willen zeggen, dat er geen pro
bleem meer bestaat van wetenschap-
pelijken en technischen aard, omdat
het probleem in een bepaalde rich
ting opgelost is door politieke instan
ties dat immers zou beduiden, dat
in ons land de politieke organen be
slissen, niet slechts wat ten slotte zal
gebeuren hetgeen normaal is
maar ook wat zal worden gezegd in
de gedachtenwisseling en wat mag wor
den gezocht in een wetenschappelijk
vorschen.
Dit ware zuivere geestestyrannie.
Inderdaad! En in het invloedrijkste
blad der invloedrijkste staatkundige
party ïn Nederland kan van dit gees
telijk tyranniek standpunt uit het Ne
derlandsche officierscorps worden ge
kapitteld, omdat het niet op een door
den minister aangegeven oogenblik zijn
denkvermogen uitschakelt.
Het gaat bij ons toch wel een mooie»
kant uit!
Bloembollencultuur te Nieuw en Sint
Joosland.
Men schrijft ons
Het is bekend dat het met den land
bouw den laatsten tijd niet gunstig
gaat, zoodat het niet te verwonderen
is, -dat door de landbouwers uitgezien
wordt naar middelen om hun bedrijf
meer productief te maken.
Zoo is men hier begonnen met de
bloembollencultuur. De heer E. Ver-
lare heeft in samenwerking met de
bekende firma C. A. van Zanten te
Heemskerk, op zijn bedrijf, in den
Mïddelburgschen polder, een veld ge
legen aan den Rijksweg met bloembol
len beplant (Gladiolussen).
Volgens deskundigen moet de grond
in dezen polder zeer geschikt zijn
voor die cultuur, getuigende ook de
reeds nu daar bloeiende tulpen en
hyacinten. Deze cultuurbouw staat on
der leiding van den deskundige ir. v.
d. Plasse, rijksfuïnbouwconsulent.
Wanneer de thans geplant wordende
bollen zullen bloeien zal men een
prachtig gezicht krijgen van jlen Rijks
weg. We willen hopen, dat 't zoo
voortvarende bestuur van Vreemde
lingenverkeer te Middelburg, de be
zoekers aan de hoofdstad er dan ook
eens op opmerkzaam wil maken dat
Zij wierp het hoofd achterover en
lachte.
„Je hebt dus niet verstaan, wat ik
telefoneerde? Ga je vriend, meneer
Cornelius Blunn maar eens opzoeken",
spotte zij. „Hij weet het wel".
„Hoor eens, jonge dame, ik ben heel
geduldig geweest, maar bevelen zijn
bevelen", zeide de detective boos. „Nu
gaat u de kamer uit, en als u nog een
woord zegt, leg ik u de hand op den
mond".
„Ik wil gaarne meegaan", antwoord
de zij trots. „Au revoir, meneer Slat
tery. Kom mij in de gevangenis op
zoeken. Er is meer
Het geduld van den detective was
ten einde. Hij legde zijn hand op haar
mond en duwde haar de kamer uit.
In de gang hoorden zij nog haar ge-
dempten lach.
„Heeren", zeide Itash, „het spijt mij,
dat u in deze zaak is lastig gevallen.
Ik wist niet, dat ik in de kamers van
meneer Grant Slattery kwam".
„Mademoiselle Cleo is een kennis
van mij uit Monte Carlo", herinner
de Grant hem.
„U hebt toch zeker ons souper daar
niet vergeten".
Wordt vervolgd).