Uit den Westboek.
Stadsnieuws.
ONZE KLOK.
Omdat de waarde van een voorwerp
meestal eerst blijkt als het demensch-
heid zijn diensten heeft opgezegd, be
grijpen de inwoners van Goes nu pas
recht welk een belangrijke rol de to
renklok in hun leven speelde.
Voor velen waren de wijzers in den
spitsen kerktoren zooveel als een ge
weten, dat tot nauwgezetheid maan
de. Voor allen ongetwijfeld een vraag
baak, die nooit of te nimmer het ant
woord schuldig bleef. De klok haalde
's morgens de Goesenaren uit bed, zij
dreef er de Goesenaren 's avonds in,
de jongen deed ze tijdig naar school,
de ouderen naar de werkplaats gaan.
Het was de klok die het gezin aan
tafel vereenigde, die de kerkgangers
naar de bedehuizen bracht, die de zie
ken op tijd medicijnen deed nemen.
Kortom, de Goesche torenklok 'deel
de jaren, jaren lang het Goesche leven
in, van minuut tot minuut, van kwar
tier tot kwartier, van uur tot uur.
Totdat op een kwaden dag om de klok
een houten stellage verscheen, noodig
om den toren te kunnen herstellen
en hulpmiddel om de klok voor gerui-
men tijd aan het oog te onttrekken.
Niet iedereen heeft het verdwijnen
van de klok onmiddellijk opgemerkt.
Dit pleit voor haar beteekenis. Zij
had haar werk, haar indeeling van
den dag zóó lang en zóó goed gedaan
immers, dat het Goesche leven eenige
dagen tijdens haar afwezigheid zonder
stoornis kon verloopen. De klok had
zich in dat leven zóó diep weerspie
geld als een goed patroon zich in hef
leven van zijn zaak doet. Ben goed
patroon wordt pas gemist als de glans
van zijn persoonlijkheid verbleekteen
klok, zooals de Goesche mist men
eerst eenige dagen nadat zij den laat-
sten adem uitblies.
Maardan mist men haar ook
terdege. De huisklokken en horloges,
dé jongste bedienden in het leven
van iederen dag, den strengen contro
leerenden blik van de hooge meeste-
resse niet meer op zich gevestigd ge
voelend, vertoonen speelsche nukken.
Aanvankelijk aarzelend, spoedig met
bijna menschelijke ongebondenheid.
Ze schijnen te wedijveren in hun po
gingen om de samenleving totaal van
kook brengen, en tot hun schande ge
tuigd: ze slagen er wonderwel in.
Gewichtige corpulente pa's, die ja
ren lang op hun, onder voogdij der
torenklok draaiende uurwerken, ge
zworen hebben, die altijd circa 10 mi
nuten vóór het vertrek van een trein
aan het stafion waren, ziet men thans
den Stationsweg op een holletje af
leggen. In vele gezinnen vallen 's mor
gens harde woorden bij de beantwoor
ding van de vraag of de school eerst
over een kwartier of over drie minu
ten zal beginnen; patroons verwijten
hun werknemers wegens het te laaf
verschijnen in de werkplaatsen verre
gaande onnauwkeurigheid en grove
plichtsverzakingmaaltijden worden
niet gaar of aangebrand opgediend;
nooit werd aan zooveel dienstmeisjes
carrières zoo haastig een einde ge
maakt als in dezen tijd.
En dit alles veroorzaakten een on
telbaar aantal horloge- en klokken-
wijzerfjes, die, het oog der mèesferesse
missend, tot bandelooze vrijheid over
sloegen en hun vrijheid uitleefden.
Aan deze wïjzer-revolutie dient, zoo
men de Goesche samenleving voorden
algemeenen ondergang wil bewaren,
spoedig een einde te worden gemaakt.
De overheid zal op de een of an
dere wijze in de afwezigheid van de
toon aangevende torenklok moeten
voorzien; dus de menschheid in staaf
moeten stellen wederom een nauwge
zette controle op huisklokken en hor
loges uit te oefenen.
B. en W. zullen aan de revolutie
paal en perk kunnen stellen, zoo zij
slechts gebruik willen maken van de
vele middelen ter tijdsaanduiding wel
ke in onze gemeente gelukkig voor
handen zijn.
Hebben we in ons midden een plak
kebord, of niet?
Zijn we een omroeper rijk, of niet?
Hebben onze burgerwachters gewe
ren en patronen, of niet?
Maken we van onze gasfabriek hef
nuttigst gebruik, of lijkt hef maarzoo?
Tot nu toe wordt er alleen des
nachts om 12 uur door de gaspijp een
tijdsein gegeven. Dit blazen op de lei
ding zou zonder eenig bezwaar kun
nen worden uitgebreid. B.v. van 6
uur n.m. tot 12 uur n.m. Iedere keer
als het licht slecht werd, zou den de in
woner van Goes weten: het uur is
vol. Welk uur zou hij met een kleine
moeite kunnen vaststellen met behulp
van zijn revolutïonnaire huisorganen,
die het wel 10 of 20 minuten maar
zelden 60 te bont maken. Vermoede
lijk zal de gasverduistering per uur
de volle instemming der P. Z. E. M.
hebben.
Van 6 tot 12 uur kan dus onze
gasdirecfeur de klok-rol op zich ne
men, doch op klaarlichten dag, laten
we zeggen van 8 tot 6 uur dienen an
dere krachten in touw te worden ge
bracht. Onze stedelijke omroeper, ge
wapend met zijn alarm-insfrument en
met een secuur loopende wekker, zou
tot 12 uur door diverse straten kunnen
wandelen en den volke kond kunnen
doen: „Boem, boem8 uur 5 heit
de klok8 uur 5". Enz. enz.
Van 12 tot 1 uur dient den mensch
het gemak. In dat uur zou men kun
nen volstaan door op het plakkebord
te plakken: ,,'t Is twaalf uur geweest,
t moet één uur nog worden". De over
heid verzuime niet deze mededeeling
tijdig aan te brengen en tijdig te ver
wijderen.
Resten de uren tusschen 1 en 6.
Waarom zouden we deze de burger
wachters niet gunnen. Zij schieten
gaarne, zij hebben schiet-materiaal, ze
genieten subsidie van de gemeen
schapWat let een wederdienst?
De commandant dezer weerbaren
zou een diensf-rooster kunnen aanleg
gen en zijn schutters aan de hand
daarvan kunnen opdragen: „Om 1 uur
los jij een schot uit je dakraampje,
van Elfes, om 2 uur lost Pieterse er
twee, om 3 uur Klaassen drie, en om
5 uur moet het geheele corps een salvo
in de lucht afknallen. Netjes op tijd,
en goed uit de doppen kijken".
We stellen ons voor, dat we er eenigs-
zins in geslaagd zijn B. en W. midde
len aan de hand te doen om het gemis
der toren-klok minder pijnlijk en min
der gevaarlijk voor de Goesche sa
menleving te maken.
De daad is aan B. en W.!
Baldwin, die na 's ministers rede het
woord nam, verklaarde zich toch niet
te kunnen losmaken van den indruk
dat de regeering zich op een vernede
rende wijze had overgegeven.
De leider der Conservatieven ver
trouwde de Sovjet-republiek en haar
vertegenwoordigers slechts voor zoo
ver hij ze zien kon. „Ziet hoe Moskou
tegenwoordig China behandelt", zeide
hij. „En welke waarborgen hebt ge dat
de belofte om geen propaganda in En
geland te voeren niet verbroken
wordt?'1
Lloyd George achtte Baldwin's vrees
overdreven. Het was te dwaas dat al
leen Engeland van alle groote mogend
heden geen offïcieele betrekkingen met
Rusland onderhield, waarvan de an
deren slechts de vruchten plukten en
Engeland de nadeelen ondervond. Bo
vendien hoopte de geheele beschaaf
de wereld, dat de ontwapeningsconfe
rentie tot eenig tastbaar resultaat zou
leiden en dit kon niet zoolang Rus
land door Engeland niet als gelijke
werd beschouwd en behandeld. Waar
deze zaak van hef allergrootste ge
wicht was voor de toekomst van ge
heel Europa en de geheele wereld,
jj^venschte spr. den minister van bui-
tenlandsche zaken van harte geluk met
den ingeslagen weg en hoopte dat het
einde aan de rechtmatige verwachtin
gen zou beantwoorden.
De regeerïngsmotie werd aangeno
men, nadat een amendement van Bald
win met 324 tegen 119 was verworpen.
Dus is de hervatting der relaties
met Rusland een feit en de uitwisse
ling van gezanten zal binnenkort wel
plaats vinden.
de Staten inderdaad gedragen had als
den eerste-minister van een groot rijk
en niet als hoofd eener bepaalde po
litieke partij. Voor zijn initiatief en
voorloopig succes kwam hem den lof
en de achting van alle politieke par
tijen toe en spr. voegde daar namens
de grootste partij der oppositie aan
toe, dat de regeering geen moeilijkhe
den zou ontmoeten als de overeen
stemming met de Ver. Staten en een
hechte vlootovereenkomst met alle vijf
groote-zeemogendheden de voornaam
ste onderwerpen ter Londensche con
ferentie zouden worden.
Ook Lloyd George complimenteerde
Mac Donald, maar wilde toch graag
vernemen of het bij besprekingen en
plannen gebleven was en de premier
in geen enkel opzicht belofte namens
Engeland had gedaan, .of in uitzicht
had gesteld. Mac Donald antwoordde;
dat hij geen enkele belofte gedaan
of ontvangen had, behalve de zeker
heid dat de conferentie zou plaats
hebben en dat de vlootbeperking in
de eerste plaats op de agenda zou
staan. De moeilijkheden om deze con
ferentie tot een goed einde te brengen,
waren reeds zoo groot dat degenen,
die de algemeene ontwapening voor
stonden, geduld moesten hebben tot
deze conferentie geslaagd zou zijn.
Eerst dan kon men ook hopen, met
eenige kans van slagen over ontwa
pening te land te gaan confereeren.
r In dezelfde richting is de kwestie
van de hervatting der relaties met
Rusland besproken. Reeds dadelijk
bleek dat Labour hier gewonnen spel
had want de eerste spreker over dit
onderwerp, Lloyd George, deelde me
de dat de liberalen volkomen met hef
door Henderson verrichte werk ac-
coord gingen.
Henderson gaf daarop een uitvoerig
overzicht van de gevoerde besprekin
gen, waarin hij vooral opkwam tegen
de bewering dat de Britsche regeering
in deze zaak een zwakke houding had
getoond.
De Russische vertegenwoordiger had
hem namens zijn regeering gezegd, dat
deze niet geneigd was de zaak van de
propaganda van communistische denk
beelden te behandelen, zoolang niet
over en weer gezanten benoemd wa
ren, die de officieele besprekingen
konden leiden.
Voor het herstel der handelsbetrek
kingen had Dofgalefski dezen eisch
niet gesteld, maar in de practijk maak
te dit niet veel onderscheid, want
sinds de verbreking der diplomatieke
betrekkingen had Rusland zoo goed
als niets in Engeland gekocht. Hender
son had van zijn standpunt echter vast
gehouden aan den eisch van verbod
aan alle communistische propaganda
door speciaal daartoe aangewezen per
sonen, die geen ander beroep uit
oefenden en nadat men eenigen tijd in
dezen cirkel had rond gedraaid, had
de Russische regeering de vereischte
belofte gegeven en de Engelsche toege
stemd in de uitwisseling van gezanten
na het officieel herstel der diplomatie
ke betrekkingen, waarna de onderhan
delingen over alle geschilpunten zou
den beginnen.
Benoemd
Tot griffier bij het Kantongerecht
alhier is benoemd Mr. J. P. W. Bod-
daert, waarnemend griffier bij de
rechtbank te 's Gravenhage.
Algemeene Wetenschappelijke
Belangen,
Wetenschappelijke Belangen heeft
naar aanleiding van 't 25-jarig bestaan
der vereeniging, de goede intentie ge
had een herdenkingsavond te organi-
seeren, waarop verschillende zuster-
vereenigingen waren uïtgenoodigd.
Door afwezigheid van den voorzit
ter, sprak de secretaris, de heer C.
Stevens een kort woord om het jubi
leum te herdenken. Door W. B. zijn
tot nu toe ongeveer 150 lezingen ge
geven, deelde spreker mede. Jammer
is het, dat 't ledenaantal niet vooruit
gaat, maar ongeveer stabiel blijft.
Daarna was voor den geheelen
avond het woord aan onzen eersten
Nederlandschen declamator, Jac. van
Elsacker. Declameeren is een zeer,
zeer moeilijk werk. Men is tooneel
speler, maar speelt in alle rollen tege
lijk. Men moet beurtelings tientallen
verschillende gestalten kunnen aarme
men en in elke het meest karakteris
tieke der persoonlijkheid naar voren
brengen, zonder te chargeeren.
En bovendien, de waardeering van
declamatie-kunst is zéér subjectief.
Sommigen zijn het meest ingesteld op
het dynamisch accent, anderen weer
op het muzikaal accent. Danmaar
we willen hier geen verhandeling over
de declamatie-kunst gaan schrijven. De
heer van Elsacker had een rijk pro
gramma met zich gebracht.
Als no. 1 gaf het „Het Offer", een
vertaald fragment uit Duhamel's „Vie
des Martyrs". Elsacker gaf verschil
lende episodes schitterend weer, maar
het geheel kon ons niet zoo bekoren
als zijn overige voordrachten. Waar
schijnlijk vond dit voor een deel zijn
oorzaak in de schoolschheid waaraan
hier en daar de Hollandsche tekst
leed. Anderzijds overheerschte het dy
namisch accent op verschillende pun
ten te zeer.
Voorts was er in 't ernstige genre
een schets van Mevr. Jo IJssel de
SchepperBecker, welke de heer
Elsacker buitengewoon voordroeg.
Maar het meeste succes toch oogst
ten de overige nummers van het pro
gramma; de fijne en geestige verhalen
van de Sinclair, Timmermans en Em.
Claes. Daarin vonden we van Els
acker op zijn best; zijn Vlaamsche
tongval was meesterlijk en hij loste
zichzelf geheel op in de persoon van
de figuren die hij vertolkte.
Alles te samen genomen, mogen we
van een kostelijken avond spreken. De
zaal was vrij goed bezet, en de men-
schen hebben genoten. "Jammer toch
die stoelen! De heer van Elsacker
werd door het gekraak van deze meu
bels zoo zeer geïntimideerd, dat hij
op een gegeven oogenblik de kluts
kwijt raakte, en het publiek verzocht,
zoo weinig mogelijk te willen kraken.
Dit kraken is een inconvenient, dat
eiken keer, bij elke gelegenheid, op
nieuw opvalt. En het lijkt ons drin
gend noodzakelijk dat deze hinderlijke
storingen worden weggenomen, of, in
dien dit niet mogelijk is, dan spanne
men zich eens opnieuw in: zoo is de
toestand, vooral waar het een in alle
andere opzichten voortreffelijke zaal
betreft, beslist ergerlijk.
Oud-leerlingen.
Dinsdag hield de Vereeniging van
Oudleerlingen van de Landbouwhuis-
houdcursussen over Zuid-Beveland en
Walcheren haar algemeene ledenverga
dering in de Rïjkslandbouw-winter-
school alhier.
Nadat de presidente de talrijke aan
wezigen had welkom geheeten, opende
zij met een opwekkend woord deze
bijeenkomst. Na de behandeling der
huïshoudelijke zaken zijn door de da
mes Bottenberg en Baas bizonder goe
de verslagen uitgebracht van de 4
daagsche excursie, dezen zomer ge
houden.
Ruim 20 Friesche oudleerlingen brach
ten toen een bezoek aan Zeeland.
Daarna volgde een verslag met toe
lichting van de bijeenkomst, die van
2225 October op „de Vonk" te
Noordwijkerhout is gehouden met hef
doel tot een boerinnen-organisatie te
komen. Higrjieen zond ook genoemde
Vereeniging afgevaardigden.
Na de pauze hield de heer Jans,
architect, verbonden aan het bouw
bureau van de Overijselsche Maat
schappij van Landbouw te Hengelo
een lezing met lichtbeelden over
boerderijenbouw en -inrichting. Aan de
hand van zijn lantaarnplaatjes lief
den heer Jans zien, hoe men in Over
ijsel werkt, hoe daar de onpractische
huizen en schuren verbeterd worden
en hoe men tot een mooiere en be
tere woningbouw en -inrichting tracht
te komen.
De directrice, enkele leeraressen en
de oudste leerlingen van de Vakschool
voor Meisjes woonden eveneens deze
belangwekkende lezing bij.
Met het Zeeuwsche Volkslied, dat
den heer Jans tot dank werd toege
zongen, is deze zeer goed geslaagde
dag besloten.
Gemeente-ambtenaren
In verband met het vertrek van den
heer J. Th. Scholten Jr. is gekozen
tot secretaris van de onderafdeeling
Zuid- en Noord-Beveland van den Ne
derlandschen Bond van Gemeente-
Ambtenaren, de heer F. Bazen, com
mies ter secretarie alhier.
Voorkomen beter dan genezen'
Een strenge winter wordt voorspeld
zijn komst is dus niet zeker doch men
dient zich het best door tijdig, dus nu
reeds, rekening te houden met zijn
komst, alsof deze zeker ware. Herin
nert u zich de moeilijkheden, welke
de vorige vorst den waterverbruikers
bracht? Deze zijn zeker grootendeels
vervaagd, doch u kunt ze toch zeker
wel in Uwe herinnering oproepen. De
een kon des avonds de huisleiding
niet laten leegloopen, omdat nabij de
hoofdkraan geen aftapkraantje aanwe
zig was.
Vermoedelijk hebt u dat nu wel la
ten aanbrengen doch zoo niet, is hef
nu nog tijd om daartoe nu, zonder uit
stel den loodgieter opdracht te geven.
Een ander was verplicht eiken avond
de hoofdkraan in de meterput in den
voortuin af te sluiten, alvorens hij tot
het laten leegloopen der leiding kon
overgaan en zulks tijdens die strenge
vorst.
Zouden er velen zijn, die daartoe de
zen winter weder gedwongen worden?
Het is niet waarschijnlijk, omdat
deze belanghebbenden, door de on
dervinding wijs geworden, in de huis
leiding binnen de woning zelve, een
tweede hoofdkraan en een 2e aftap
kraan hebben laten aanbrengen, en
nu des avonds binnen kunnen blijven-
Zij die daartoe nog niet overgingen,
kunnen thans een goed besluit nemen.
Maar niet uitstellen: doe het nu.
Maar dan moet de leiding in den
tuin vorstvrij d.ï. voldoende diep zijn
gelegd.
Bevroren watermeters! Geen wa
ter! en daarenboven nog de herstel
ling betalen.
Vele meters zijn in den laatsten win
ter bevroren, maar véél en véél meer
zijn niet bevroren. Ook de uwe za
niet bevriezen, mits u zich eenig
moeite getroost door dezen tegen vors
te beschermen.
De meters binnen de huizen ge
plaatst, staan veelal onder vloeren
waar de koude wind vrij spel heef
door ventilatie-openïngen e.d. heen, e
den watermeter sterk afkoelt, voora
wanneer om den meter geen putje i
gemetseld of getimmerd van voldoen
de afmetingen.
Door den meter goed af te dekken
bijv. met oude, een paar maal dubbe
geslagen kleeden is bevriezen te voor
komen.
De kleeden moeten droog zijn e~
droog worden gehouden. Worden z
nat, dan is het middel erger dan de
kwaal.
Ook de meters in de meferpuften in
de tuinen vragen de aandacht: de dek
sel moet den put zoo goed mogelijk
afsluiten; zijn er open reten, dan kan
de koude, vooral bij wind tot den me
ter doordringen. De deksel dient ook
voldoende dik te zijn, zoodat een dek
sel „dubbel dik" wel is aan te be
velen.
De putrand dient voldoende boven
het omliggende terrein uit te steken,
opdat gesmolten sneeuw en ijs niet in
den put kunnen loopen, want dan wor
den de om den meter heen gelegde
doeken, couranten e.d. nat en het ef
fect daarvan gaaf verloren. Het is de
goed opgesloten lucht, welke den me
ter tegen bevriezen beschermt.
Een klein kistje, zonder deksel, om
gekeerd op den meter geplaatst, zóó,
dat het hout geen aanraking heeft met
den meter van boven en aan den om
trek, en boven het kistje oude klee
den en couranten, alles goed aange
bracht, kan veel ergernis voorkomen.
Onder alle omstandigheden blijft het
water in den meter.
Dat kan er niet uit verwijderd wor
den, ook niet door de aftapkraan, zoo
dat het bevriezen van den meter
slechts kan worden voorkomen door
een goede bescherming: en zulks is
mogelijk, de ervaring heeft het ge
leerd, als men zich slechts tijdig eeni
ge moeite getroost.
Van Gend en Loos.
Ook in Goes zal van Gend en Loos
op den duur paard en wagen vervan
gen door motor-tractie. Reeds sedert
eenige dagen heeft men hier ter stede
een auto van v. G. en L. zien rijden.
Deze is speciaal bestemd om de goe
deren der margarine Unie, die hier in
depót zijn, naar Hansweert te vervoe
ren. Is dit geschied dan doet de be-
stel-auto ook in de avonduren wel
dienst in de stad. Voor den stedelijken
besteldienst blijven echter ook paard
en wagen evenwel vooralsnog gehand
haafd.
Bioscopen
De Landbouw-Bioscoop brengt
deze week als hoofdnummer „Passie
der Jeugd", een romantisch filmwerk
naar het boek van Otto Chrysler, en
„Vrijspraak", een Paramountfilm met
Pola Negri.
In het „Slot Ostende" gaat de
zer dagen de straafzaak „Ware". Deze
detective-film is volgens de bladen
van een ongemeene spanning.
Maandag, Dinsdag en Woensdag
zal in het Schuttershof de film „Lu
ther" vertoond worden. Een dames
koor zal tijdens de filmvertooning me
dewerking verleenen.
In en uit.
Ingekomen: A. M. Wagenaar, dienst
bode, van Wolphaartsdijk, Westwal 3;
D. J. Louisse geb. Zoeteweij, zonder
beroep, van Kruiningen, Scheldestraaf
86; W. M. Flips, dienstbode, van Krui
ningen, Lange Kerkstraat 22; A. de
Jonge, dienstbode, van Wolphaarts
dijk," Bierkade 5.
Vertrokken: W. Francke en echtg.,
expediteur, naar Vlissingen, Aagje De-
kenstr. 45; M. Beneker, onderwijzer,
naar Rotterdam, Oudedijk 221a; H.
B. Pilaar, landbouwer, naar Salder
(Duifschl.); M. C. Mange, analyste,
naar Arnhem, Paul Krugerstr. 28; B.
Hessels en gezin, naar Dordrecht,
Chrïspijnsche weg 217r; L. J. Hoog
kamer, kantoorbediende, naar Rotter-
terdam, Mathenesserdijk 19b; G. J.
Brands, typograaf, naar Kampen, Wil-
helminastr. 176; M. Mol en gezin,
koopman, naar Dordrecht, Koningln-
nestr. lór; A. M. J. Buck, zonder be
roep, naar Kerkrade; N. van der Pijl,
linnenmeisje, naar Utrecht, Agnieten-
straat 2.
Kantongerecht.
De kantonrechter heeft veroordeeld
wegens overtreding:
Leerplichtige kinderen arbeid laten
verrichten: E. K. te 's Gravenpolder
2 maal f 15 s. 2 maal 15 d., J. M. d. R.
te 's Heer Arendskerke f25 s. 25 d.,
M. A. Baarland, vrijspraak.
Overtreding leerplichtwet: M. H. te
Wolphaartsdijk f 0,50 s. 1 d., J. d. J.
te Heerenhoek, A. P. te Wolphaarts-
