DIPLOMATEN
Anga
m
Hoesten
N° 129,
Woensdag 50 October 1929
116 Jaargang.
Binnenland
LINTVELT's BAZAR
W etenscbappen.
Lrand en Tuinbouw
Sport.
Koloniën
Uit de Radiowereld
Stadsnieuws.
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,—
buiten Goes f2,—.
Verschijnt: Maandag-,Woensdag
en Vrijdagavond.
Afzonderlijke nummers 5 cent.
G4ESCHE
Uitgave Naamlooze Vennootschap Goeacbe Coarant
Telefoonnummer 17, na 17.30 Ne. 244
COURANT
en KleeaweM C' Roes' Drukkers- en Uitgeversbedrijf
gevestigd is Goes.
ADVERTENTIËN
van 1—5 regels fl,20, elks regel
meer 24 cent Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15 et
per regeL Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voorm.
Doodelijke aanrijding.
In den nacht van Zaterdag op Zon
dag even voor twee uur, is op den
hoek van de Prïncestraat en de Pie
terstraat te 's Gravenhage, een voor
bïjganger door een auto gegrepen. De
man bekwam een schedelbreuk en
bloedde hevig aan het hoofd, na en
kele oogenblikken was hij bezweken.
De getroffen F. H. M. B. was 46 jaar
oud en woonde Pieterstraat 45. Een
onderzoek naar de schuldvraag is van
politiewege ingesteld. Bestuurder van
den auto was de garagehouder V.
Vermoed werd, dat B. onverwacht
was overgestoken.
Treurig ongeval.
Terwijl Zondagnamiddag op een ter
rein nabij Meer en Bosch te 's Gra
venhage, de Leidsche Korfbalclub een
wedstrijd speelde tegen een Haagsche
club, deed zich een tragisch incident
voor. Een van de jongedames-leden
van eerstgenoemde club, de 17 a 18-
jarige Netty S. uit Leiden, zakte daar
omstreeks half vijf plotseling ineen.
Pogingen om haar bij te brengen
de Eerste Hulpdienst was spoedig ter
plaatse mochten niet baten, het
meisje had reeds den geest gegeven.
Het stoffelijk overschot van mej. S.
wier ouders in Indië wonen, is naar
het Gemeentelijk Ziekenhuis aan den
Zuidwal vervoerd.
Door stroopers aangevallen.
De politie te Haarlem arresteerde
Zondagavond een man, die in beschon
ken staat op een rijwiel reed. Op het
politiebureau bleek, dat de man in
bezit was van een cape en een uni
formpet van een duinopzichter uit het
gebied der Amsterdamsche waterlei
ding. Uit het verhaal van den gearres
teerde bleek, dat de koddebeier hem
en een kameraad wegens strooperij
had willen arresteeren. Er ontstond
een vechtpartij, waarin de opzichter
het aflegde. Met zijn cape en zijn pet
zijn de stroopers er vandoor gegaan.
Merkwaardig parkeerverbod
Uit Hengelo wordt gemeld: Bij nieu
we politieverordening is hier sinds
eenige dagen een parkeerverbod in
werking getreden, dat zich uitstrekt
tot alle straten van de binnenstad.
Deze maatregel heeft groote ont
stemming verwekt in middenstands
kringen, daar thans iedereen, die Hen
gelo bezoekt, zijn wagen eerst naar
het eenige officieele parkeerterrein in
het centrum moet brengen om vervol
gens te voet te gaan. Hef is zelfs ver
boden zijn wagen ook maar een oogen-
Hoek Koningstraat - Magdalenastraat.
SPECIAAL ADRES IN: GLAS,
PORSELEIN EN AARDEWERK.
FEUILLETON
DOOR E. PHILLIPS OPPENHEIM.
Geautoriseerde vertaling van
M. HELLEMA.
De deur weird opengeworpen.
„X heeft hartenaas en maakt groot
slam!" riep Lady Susan. „Kom mee,
Grant. Wat beteekenen groote slams
op papier? Ik heb met Arthur ge
wed, dat wij binnen twaalf minuten
in de Club zhllen zijn. Denk je, dat
je Rolls-Royce dat kan doen?"
„Negen en \een half is mijn tijd",
antwoordde Grant. „Negen, als je de
stoep ophoif, Kom mee!"
Het gezelschap vertrok in groote
haast, de lichten hunner auto's schit
terden in de duisternis van de boch
tige oprijlaafii, hun stemmen stoorden
de uilen en (verbraken de avondstilte.
Toen gleed; de laatste auto den heu
vel af en dé villa kwam weer tot rust.
Van de hndere zijde van Nizza na
derde met jluid geraas een groote li
mousine, roet vier flikkerende lichten
en luide signalen. Buitenop zat de
blik in een der straten te laten staan
tot het doen van inkoopen of an
derszins.
Wie een paar sigaren wil halen,
dient zijn auto eerst naar het parkeer
terrein te brengen en dan een sigaren
winkel op te zoeken.
De laatste dagen is tegen tientallen
overtreders, o.w. natuurlijk vele vreem
delingen, wegens overtreding van dit
verbod, proces-verbaal opgemaakt.
Een commissie uit de beide Midden-
standsvereenigingen heeft zich thans
met een klacht tot de Kamer van
Koophandel gewend, alsmede de me
dewerking van B. en W. en den ge
meenteraad ingeroepen om aan dezen
ongewenschten toestand een einde te
maken.
De moord te Rotterdam.
Bij de arrestatie van Visser, den ver
dachte van den kindermoord te Rot
terdam, werd aan diens horlogeket
ting aangetroffen een ringetje met een
blauw steentje. De mogelijkheid be
staat, dat er eenig verband is tus-
schen de verdwijning van het doch
tertje der familie E. te Linne bij
Roermond, dat zulk een ringetje droeg
en den kindermoord te Rotterdam-
Een onderzoek wordt ingesteld.
Storm op de Zuiderzee.
Maandagavond is te Urk aangeko
men een sleepboot met hef tjalkschip
„De twee Gezusters", schipper B.
Drenth, geladen met steenkolen, be
stemd voor Leeuwarden. Vlak voor
de haven geraakte het tjalkschip op
den havendam vast. De zeven opva
renden konden met moeite gered wor
den. Als het weer bedaart bestaat er
alle kans dat schip en lading gered
kunnen worden.
Een tweede schip „De twee Gebroe
ders", van Strijen, geladen met maïs,
is behouden binnengebracht door twee
sleepbooten. Van dat schip was de
mast afgeslagen.
De Graf Zeppelin" naar het
Pool-gebied.
Dr. Bleistein, de penningmeester van
de Vereeniging voor Pool-exploratie
is uit Hamburg te New-York aange
komen. Hij deelde mee dat de „Graf
Zeppelin" op 1 April uit Friedrichs-
hafen zal vertrekken voor den tocht
boven het Noordpoolgebied. Er zullen
twaalf geleerden meegaan.
Oudheidkundige vondst.
Bij grondwerken op het terrein aan
de v. d. Maessenstraat te Heerlen is
veel Romeinsch vaatwerk voor den
dag gekomen. De scherven en enkele
misbaksels zijn afkomstig van afval-
groeven van een Romeinsche potten
bakkerij. Een ronde oven 1.40 M. mid
dellijn met breeden rooden rand, werd
bij het delven aan de Noord West
zijde van den grooten kelder half af
gesneden. Het gevonden vaatwerk da
bestuurder met een gelaat, onbewe
gelijk als een masker, en slechts een
enkele gedachte in zijn hoofd. Bin
nenin lag een man in de kussens ach
ter over geleund, op wiens voorhoofd
het zegel des doods reeds scheen te
zijn gedrukt
HOOFDSTUK IV.
Na het vertrek der jonge lieden
maakte Lord Yeovil toebereidselen om
den avond geheel naar zijn zin door
te brengen. Hij belde zijn knecht, be
val hem nieuwe houtblokken op den
haard te leggen, trok een huisjasje
aan en stak een oude houten pijp op,
een zijner grootste genoegens. Hij be
gon nu behoefte te gevoelen aan eeni
ge uren kalme en onpartijdige over
weging. Gedurende de laatste tien da
gen had hij de zittingen te Nizza van
het Pact der Volkeren gepresideerd,
een verbond, dat in negentienhonderd
dertig was opgericht en nu na twin
tig jaar de leidende macht der wereld
was. Zijn bitterste vijanden en in
het begin waren er vele waren
nu genoodzaakt te erkennen, dat het
Pact een schitterend succes had ge
had. Het denkbeeld was het eerst ter
sprake gebracht op een Handelscon
ferentie te Genua in negentienhonderd
twee en twintig, en zijn bepalingen,
welke achtereenvolgens met de uiter
teert van pl.m. 100 jaar na Christus
tot begin der derde eeuw. De ge
meente-archivaris zal de vondst, die
voor de geschiedenis van het oude
Coriovallum van belang is, wetenschap
pelijk beschrijven. Tot nu toe zijn een
20-tal van zulke ovens in de onmiddel
lijke nabijheid van het Castellum Co
riovallum ontdekt en bloot gelegd.
Onze Coöp. groentenveilingen.
De totale omzet der'Coöp. veilingen
van groenten en fruit heeft in het
jaar 1928 bedragen f 114V2 millioen,
tegen f 901/2 millioen in 1927 en f 80
millioen in 1926.
Noord-Holland kwam van f 22 op
f 283/i millioen en Zuid-Holland van
f46 op f58 millioen. Gelderland van
van f6 op f8 millioen.
ZWEMMEN.
Het einde van een loopbaan.
Marie Baron, heeft zich verloofd en
heeft daarom definitief besloten niet
meer in zwemwedstrijden uit te komen.
Nog altijd is Marie Baron wereld
recordhoudster 400 M. schoolslag in
den tijd van 6 min. 54 sec., in 1928 te
Brussel gevestigd.
De Nederlandsche records, die op
haar naam staan, zijn: 100, 200 en
400 M. schoolslag.
Verdachte vrijgelaten.
De „Locomotief" meldt, dat de In
dische dame, verdacht van vergifti
ging van den heer Mesland, te Ke-
boemen, die korten tijd na het drin
ken van een kop koffie overleed, uit
de voorloopïge hechtenis is ontslagen.
Er zijn bij het chemisch onderzoek
geen schadelijke stoffen in het lichaam
gevonden.
Een nieuw Duitsch radio-spet.
Berlijn heeft eenigen tijd geleden
een hoorspel uitgezonden, waarin de
lotgevallen van de Nobile-cxpedifie be
handeld werden. Het stuk was geti
teld „S.O.S.". Deze tragische geschie
denis schijnt bijzonder geschikt te zijn
voor het verwerken als radio-spel,
want thans heeft een andere Duitsche
literator het eveneens als gegeven ge
bruikt. De titel van dit nieuwe werk
is „Malmgren" en het zal dan ook in
hoofdzaak den tragischen dood van
den bekenden Zweedschen poolvor-
scher schilderen. De Duitsche radio
tijdschriften zijn ervan overtuigd, dat
ste zorg waren vastgesteld door een
oommissie van Europeesche wetgevers,
maakten oorlog tusschen de leden fei
telijk onmogelijk. Frankrijk had ein
delijk kunnen genieten van volkomen
en heerlijke veiligheid. Duitschland,
dat na eenige aarzeling was toegela
ten, had schijnbaar behoord tot de
zich het meest aan de wet houdende
leden. De Beperkte Bewapening, de
groote vredesgedachte, reeds in 't be
gin van negentien honderd een en
twintig uitgesproken door den Presi
dent der Vereenigde Staten, was nog
steeds een afzonderlijke instelling,
maar met vele vertakkingen. Er was
slechts één groot bezwaar tegen het
Pact, één fout was er, welke het be
lette de meest grootsche vereeniging
te zijn, welke de geschiedenis der we
reld ooit had gekend, en dat was hef
feit, dat nu Grant Slattery en Lord
Yeovil beiden reden gaf tot de groot
ste vrees. De Vereenigde Staten had
den na een tijd van rijp beraad, ge
durende welken groote oneenigheid
was ontstaan, besloten de eenige groo
te mogendheid te blijven, welke niet
deelnam aan het Pact Om dezelfde
reden, die hen zoo lang buiten den
oorlog van negentien honderd veer
tien deed blijven, hadden zij hun
staatkunde van zelfbeschikking weer
opgenomen en Europa weer verklaard
A Bronchiti?
Bronchitis en Kinkhoest
Siroop perflesch 1 gltU
BonbonS perdoos 60ct
Bij Apoth. en Drogisten
het stuk zeer interessant zal zijn. De
eerste opvoering had Zondagavond
plaats en werd over Stuttgart en
Frankfurt am Main uitgezonden.
Over het badhuis.
Een oud-Goesenaar, te Culemborg
wonend, zond ons een nummer van
de „Culemborgsche Courant", waar
in geschreven werd over een kwestie
die, zooals de oud-Goesenaar terecht
vermoedde, ons interesseert.
We nemen het artikel dan ook in
zijn geheel over, en ieder putte er
het zijne uit:
Een medewerker van de Prov.
Noordbr. schrijft aan zijn blad:
Berichten in de dagbladen hebben
reeds gemeld dat de gemeente Culem
borg een badhuis krijgt. Op zichzelf
is dit niet een zoo gewichtige gebeur
tenis, dat daarop nog eens speciaal
de aandacht zou behoeven te worden
gevestigd. Maar de wijze waarop Cu
lemborg aan een badhuis komt, heeft
toch wel haar bijzondere befeekenis.
Het aantal gemeenten van minder
dan 10.000 zielen, die een badhuis be
zitten, is niet groot. Dat behoeft trou
wens niet te verwonderen; want als
men ziet hoe zelfs in heel wat groo-
tere steden 'n eenvoudig badhuis nog
een aanmerkelijk exploitatie-tekort op'
levert, dan is het te begrijpen dat voor
kleinere gemeenten de mogelijkheid
om zonder al te groot financieel na
deel er een badhuis op na te houden,
nog veel geringer is. Als b.v. in Den
Bosch een betrekkelijk klein badhuis
jarenlang een exploitatie-verlies van
meer dan f 3000,opleverde, dan is
dat feit weinig geschikt om kleinere
gemeenten tot navolging aan te moe
digen.
Daarentegenover staan echter ande
re voorbeelden, die heel wat gunstiger
zijn. Het is mij bekend dat in Frane-
ker een badhuis wordt geëxploiteerd,
dat, hoewel slechts een paar jaar in
werking, aan de gemeente slechts
enkele honderden guldens per jaar
kost; en toch is het aantal badcellen
daar niet veel minder dan in Den
Bosch en laatstgenoemde gemeente
had, vergis ik mij niet, nog het voor
deel dat het loon van den badmees
ter gedeeltelijk ten laste kwam van
een flatbouw (voor het stoken der
centrale verwarming)zoo althans was
de opzet bij de stichting.
Het is duidelijk, dat de oorzaak
van dit verschil in financieele uitkom
sten zit in de veel hoogere exploi
tatiekosten: hooge stichtingskosten en
als buiten de sfeer hunner politieke
belangen liggend. Hun positie was vele
jaren lang het voornaamste onderwerp
van discussie geweest onder staatslie
den en denkers. Geen bestuur was
echter krachtig genoeg geweest, daar
in verandering te brengen, en die hou
ding werd nu algemeen aangenomen
als onaantastbaar. Zij waren volkomen
gerechtvaardigd zich sterk genoeg te
vinden om hun eigen belangen en
eigen eer te verdedigen. Hun positie
was in zekeren zin prachtig en werd
in overdreven bewoordingen geroemd
door vele van hun eigen schrijvers,
vooral door degenen, die nog van Duit-
schen oorsprong waren. Zij, die zoo
als Grant Slattery de gevaarlijke zij
de van den toestand inzagen, waren
weinig in aantal en hun stem werd
niet gehoord in den grooten, blijden
lofzang, waarmee de Pers dag aan dag
hun weergaloozen en verwonderlijken
voorspoed roemde en "overdreef. On
getwijfeld was Amerika het rijkste
land der wereld geworden.
Het was aan Amerika, dat Lord
Yeovil, die eens een bijzonder popu
lair Gezant te Washington was ge
weest, zat ie denken onder het roo-
ken van zijn leelijke pijp, achterover
geleund in zijn armstoel, met zijn voe
ten op het haardhekje. Hij koesterde
groote achting voor Grant Slattery,
daardoor een hoog bedrag voor rente
en afschrijving; hoogere uitgaven voor
bediening enz.
Het voorbeeld van Franeker bewijst
intusschen duidelijk dat ook een ste
delijke gemeente van om en bij de
8000 zielen zonder belangrijk finan
cieel bezwaar er een badhuis op na
kan houden.
Wat is er nu voor bijzonders in de
plannen tot stichting van een badhuis
te Culemborg? Het is dit: in Culem
borg zal het badhuis worden geëx
ploiteerd door een particulier, terwijl
de gemeente een vaste som tot dek
king uitkeert der exploitatie-uitgaven.
De vaste som bedraagt f1800,maar
daarvoor ontvangt de gemeente dan
alle badgelden, zoodat zuiver ten laste
van de gemeente blijft het verschil
tusschen bedoelde f 1800,— en die
badgelden.
Niemand zal tegenspreken, dat een
vergoeding van f1800,voor rente en
afschrijving van het kapitaal dat door
den stichter zal worden besteed voor
oprichting en inrichting van een bad
huis met 10 douche- en 2 kuipbaden,
voor loon van een badmeester en bad-
meesteres, voor verwarming, enz. een
bescheiden bedrag is.
Er zijn echter omstandigheden die
op de grootte van dit bedrag een gun-
stigen invloed hebben gehad. De stich
ting en exploitatie zullen n.l. geschie
den door de firma die eigenares is
van de gasfabriek en met concessie
van de gemeente, gas levert aan de
ingezetenen. Zij bouwt het badhuis in
de onmiddellijke nabijheid van de gas
fabriek, die als warmtebron dienst
doet en tevens het gas voor de ver
lichting levert. Als badmeester en
badmeesteres zullen dienst doen ech
telieden, die bij de firma werkzaam
zijn en die deze taak met hun ove
rigen arbeid kunnen combineeren.
Het is te voorzien dat de inkom
sten niet zoo veel beneden genoemd
bedrag zullen blijven.
Voor het eerste jaar zijn de totale
kosten voor de gemeente geschat op
f700,maar er bestaat een behoor
lijke kans dat bij een goede propa
ganda de lasten lager zullen zijn. Hier
komt nog bij de kostelooze levering
van het water door de gemeentelijke
waterleiding, doch dit is een last, die
de financieele uitkomsten van het wa
terbedrijf niet of nauwelijks zal be-
invloeden.
Het tekort, de netto-lasten dus die
de exploitatie van het badhuis voor
de gemeente; zal opleveren, zal door
het waterleiding-bedrijf worden ge
dekt, waardoor uitgedrukt wordt dat
het badhuis evenals dit het geval is
met de waterleiding, een hygiënisch
belang dient.
Wat in Culemborg zal geschieden,
kan*ook, al is het ook niet in elk op
zicht even voordeelig, in andere ste
delijke gemeenten van 'die grootte tot
stand worden gebracht, wanneer al
daar een gasfabriek en een water
leiding bestaan. In Zeist werkt de
combinatie gasfabriek-badhuis even
eens met succes, en er zullen onge-
wiens behandeling van verschillende
ingewikkelde zaken gedurende zijn
verblijf in Londen als Eerste Secre
taris, zijn volkomen goedkeuring had
verworven. De jonge man leek toen
bestemd gezant te worden, en zijn
volkomen terugtrekking uit den Dï-
plomatieken Dienst was zelfs voor zijn
intiemste vrienden een raadsel geweest.
Lord Yeovil kende de reden daarvan
en waardeerde ze eiken dag meer. Hij
dacht nu daaraan, terwijl hij zijn pijp
rookte, en vroeg zich af, hoeveel wer
kelijk juiste inlichtingen Grant te Ber
lijn had opgedaan en of dat kleine
wolkje, dat reeds aan den politieken
horizon was verschenen, den vrede ern
stig zou bedreigen, welke nu dertig
jaren had geheerscht.
Het geluid van wielen in de op
rijlaan en het luiden der bel stoorde
hem in zijn overpeinzing. Hij keek op
de klok. Het was eenige minuten na
elf een onmogelijk uur voor een
gewoon bezoek. Een oogenblik later
klopte Andrews, een jonge typist in
dienst van zijn eersten secretaris, aan
de deur en kwam binnen.
„Het spijt mij, u te moeten storen,
meneer", zeide hij, „maar Baron Na
ga is hier en vraagt, of u hem wilt
ontvangen".
(Word veervolgd).