N° 115.
Maandag 25 September 1929
116 Jaargang.
DRIE WEKEN
VAN LIEFDE.
JiELNIK.
Binnenland
Dë /icjaret naar I
ieder//maak
Uit de Radiowereld
Buitenland
band en Tuinbouw
ABONNEMENT
Prijs per kwartaal, in Goes f 2,
buiten Goes f2,—.
Verschijnt: Maandag-,Woensdag
en Vrijdagavond.
Afzonderlijke nummers 5 cent
GOESCHE
Uitjfavs Naamlooze Vennootschap Goescbe Courant
Telefoonnummer 17, na 17.30 Ne. 244
COURANT
sn Kleeuweas t Ross Orukkors- en Uitgeversbedrijf
gevestigd t. Goes.
ADVERTENTIEN
van X—5 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent Driemaal plaatsing
wordt 2 maal berekend. Dienst
aanbiedingen en aanvragen 15 ct
per regel. Advertentlën worden
aangenomen tot 12 uur voora.
Degene, die zich nu als abonné op
de „Goesche Courant" opgeeft, ont
vangt de tot 1 October a.s. verschij
nende nummers KOSTELOOS.
Een kerk ingestort.
Vrijdagmiddag omstreeks half drie
heeft een windhoos de in aanbouw
zijnde r.k. kerk aan het Groeseind te
Tilburg gedeeltelijk vernield. Alle
kapspanten en het overige houtwerk
stortten naar beneden, dikke balken
werden als lucifersstokjes door mid'
den gebroken. Alleen de muren ble
ven overeind staan. Omdat de werk
lieden even te voren wegens den re
gen waren gaan schuilen, zijn er geen
ongelukken gebeurd. De materieele
schade is vrij aanzienlijk.
Een nieuw type vlieg
tuigmotor.
Naar wordt vernomen, hebben de
Artillerie-Inrichtingen aan de Hem'
brug bezoek gehad van een aantal
autoriteiten, die daar gekomen waren
tot het bijwonen van een proef, onder
belasting van een nieuw type vlieg
tuigmotor; die in de werkplaatsen aan
de Hembrug geheel geconstrueerd is
naar de teekeningen en aanwijzingen
van den heer W. Hulsebos, wonende
te Laren in Noord-Holland. Bij de
proefneming waren, behalve de direc
tie der Artillerie-Inrichtingen, o.m. aan
wezig de heeren Schiff, voorzitter van
de K.N.A.C., Plesman, directeur der
K.L.M., dr. ir. Wolff en ir. Kuipers
van den Rijksstudiedienst voor de
Luchtvaart, Jan Goedkoop, directeur
der Kromhoutmotorenfabriek, Grillo-
nard, algemeen chef van den techni-
schen dienst der K.L.M., Spit, chef
van den technischen dienst dezer maat
schappij op Schiphol en de heeren Mr.
Dr. S. de Vries, oud-minister van fi
nanciën en ir. v. d. Leij, ingenieur bij
de Bataafsche Import Maatschappij.
Reeds voor enkele jaren heeft de
heer Hulsebos met bescheiden hulp
middelen volgens zijn systeem een
automobielmotor geconstrueerd, welke
zeer de aandacht heeft getrokken van
de Luchtvaartafdeeling, van den Rijks
studiedienst voor de Luchtvaart, van
generaal Snijders en van anderen. Op
dezen motor, die o.m. zonder klep
pen en zonder schuiven werkt en lig
gende cylinders heeft, is de aandacht
der Nederl. regeering gevestigd.
Overwegende dat deze nieuwe uit
vinding wel eens een gansche omwen
teling op motorgebied tengevolge zou
kunnen hebben en aanleiding zou kun
nen geven tot het vestigen van een be
langrijke nationale industrie, machtig
de destijds het Ministerie van Oorlog
de directie der Artillerie-Inrichtingen
met den heer Hulsebos een contract
aan te gaan, waarbij genoemde direc
tie op zich nam, naar het ontwerp van
den heer Hulsebos een proefmotor te
doen bouwen in de werkplaatsen aan
de Hembrug. Op deze wijze is een
vliegtuigmotor vervaardigd, welke
45
FEUILLETON
Naar liet Engelsch van
ELINOR GLVN.
HOOFDSTUK XXII.
De buren zoowel als zijne ouders
waren verstomd over Paul's welspre
kende redevoering aan het groote
feestmaal, dat den volgenden dag voor
de bedienden aangericht werd. Nie
mand had ooit te voren gemerkt, dat
hij zulke talenten had, en de plaatse
lijke bladen en zelfs een paar Lon-
densche journalisten hadden den jon
gen redenaar een schitterend politieke
loopbaan voorspeld. Het was een lan
ge rede, en ze bevatte gezonde argu
menten, getuigde van een helder ver
stand en werd geuit in zulk een ver
heven, verfijnde taal, dat het liefheb
bend hart zijner moeder er door in
extase gebracht werd.
En al den tijd dat Paul sprak, zag
hij niet die zee van menschen voor
zich; hij zag slechts hare vreemde,
veranderlijke oogen. Hij sprak ieder
l'/zrt
'cve*9-
zooals gemeld onder belasting heeft
proefgedraaid. Van eenïge construe
tiefout is daarbij niet gebleken.
De aanwezigen hebben met belang
stelling en voldoening van deze uit
vinding kennis genomen en de ver
wachting schijnt te zijn, dat eenïge
kapitaalkrachtige Nederlanders ook
een bekende buitenlandsche firma heeft
reeds haar wensch te kennen gegeven,
er in te mogen participeeren een
naamlooze vennootschap tot exploita
tie van dezen motor zullen oprichten.
Ook de regeering slaat met zeer veel
belangstelling de verdere ontwikkeling
en toepassing van deze uitvinding gade.
Koelhuis bloemen.
Ongeveer 5 maanden geleden heeft
de Boskoopsche kweekersfirma H.
den Ouden en Zn. een partij afgesne
den pioenrozen van vele variëteiten in
het koelhuis van het gemeentelijk
slachthuis te 's Gravenhage doen op
slaan. De bloemen, grootendeels pas
ontloken of nog in ontwikkelden knop
vorm, werden, stuk voor stuk omhuld
in papieren zakjes, met de lange ste
len in het bladgroen liggende verpakt
in een kist, welke gesloten werd en
waarin door enkele gaten de benoodig-
de lucht naar binnen kon treden. De
collectie werd aldus bewaard bij een
doorloopende temperatuur van één
graad Celicius hoven het vriespunt.
Thans zijn, op verzoek van de be
trokken firma, die met haar proefne
ming veel medewerking ondervond van
directie en administratie van het slacht
huis de bloemen voor den dag gehaald,
ontpakt en in vazen met water ge
plaatst, met het prachtige resultaat,
dat vijf weelderige bouquetten konden
worden gevormd uit meer dan 40°/o
van de bewaarde pioenrozen, die eruit
zien a'sof zij zooeven zijn geplukt
De variëteiten waren: Duchess of
Teek, Festiva maxima, Francis Wil-
lard, Emilie Hoste, Eucharis, Alsace,
Phyllis Kelway, Kelway's Rosemary,
James R. Mann, Claire Dubois, Felix
en Albert Creusse en Entente cordiale.
De nieuwe Rijkstelefoon-
tarie ven.
De eindvoorstellen van het hoofd
bestuur der posterijen, telegrafie en
telefonie betreffende wijziging van de
locale en interlocale telefoontarieven
zijn Koninklijk goedgekeurd. De nieu
we tarieven zullen met ingang van 1
Januari 1930 in werking treden.
Voor de locale telefonie is het zui
vere gesprekkentarief als tariefsvorm
aanvaard met grondbedragen van f 24
tot f 48 en een prijs van 2^2 cent voor
elk uitgaand gesprek. Ingevoerd is een
een reductie van 25 pet., resp. 50 pet.
boven een bepaald aantal gesprekken
per jaar. De reductiegrenzen liggen
dusdanig, dat de voordeden daarvan
woord alsof zij er bij was en aan hef
einde was het hem bijna of zij hem
gehoord moest hebben. Welk een zach
te vrede daalde ër neer in zijn ziel.
Ja, hij wist het, zij zou tevreden zijn ge
weest, en dat was hem eene oneindige
troost.
En zoo vervlogen de dagen in nauw
gezette plichtsbetrachting, en einde
lijk kwam er een eind aan de feeste
lijkheden en kon hij rusten.
Kapitein Grigsby en zijn vader had
den hem geholpen waar ze slechts
konden en een band van eeuwige
vriendschap hield die drie te zamen.
„Bij Jupiter, Charles! Je kunt
trotsch op je jongen zijn", zei kapi
tein Grigsby, op den morgen van zijn
vertrek naar Schotland, den 10 Augus
tus. „Hij heeft er zich doorheen ge
slagen als een held; en hoeveel ver
driet hij er ook door heeft gehad, de
dame moet toch wel de moeite waard
geweest zijn, om hem in den korten
tijd zoo te hebben kunnen polijsten.
Ik had er wel een reis van een maand
voor over, om haar eens te zien".
En Paul's vader knorde van genoe
gen, terwijl hij antwoordde: „Dat zei
ik je wel".
En zoo gingen de zomerdagen voor
bij en Paul's karakter werd steeds vas
in het algemeen reeds optreden voor
dat het bedrag, dat volgens het be
staande tarief verschuldigd zou zijn,
wordt bereikt.
De beteekenis van de reductie blijkt
uit het hiervolgende overzicht:
Netten met een aantal
aansluitingen van:
1 t/m. 50
51
101
301
501
1001
2001
3001
100
300
500
1000
2000
3000
4000
meer dan 4000
Reductie 25<>/o voor een aantal
gesprekken per jaar van:
361 t/m 720
601
1200
601
1200
721
1440
961
1920
1081
2160
1081
2160
1441
2880
2401
4800
Reductie 50°/o aanvangende bo
ven een aantal uitgaande
gesprekken per jaar van:
720
1200
1200
1440
1920
2160
2160
4800
4800
Alastrim of zwarte pokken.
Het Tweede Kamerlid mej. Groene-
weg heeft aan den minister van Ar
beid, H. en N. de volgende vragen ge
steld
Is het waar, dat de hoofd-inspectie
bij het Staatstoezicht op de Volksge
zondheid op een bewijs van overlijden,
waarop door een Rotterdamsch medi
cus als doodsoorzaak was ingevuld
„variola haemorrhagïca" (zwarte pok
ken), deze aanduiding heeft veranderd
in „alastrim"? Is de hoofd-inspectie
daartoe bevoegd?
Is de minister bereid, indien mocht
blijken van eenig onbevoegd optre
den der hoofd-inspectie, mede te dee-
len, welke maatregelen hij getroffen
heeft of nog zal treffen om herhaling
daarvan te voorkomen?
In de wildernissen van Borneo.
De Amerikaansche wetenschappelij
ke expeditie, die onder leiding van
Theo Seelman uit Chicago, onbekende
deelen van het Nederlandsche eiland
Borneo onderzoekt, is in het bezit van
een kortegolf-station, dat onder de
roepletters PMZ met de bewoonde we
reld in contact blijft. De signalen de
zer expeditie zijn gedurende langen
tijd door Amerikaansche amateurs op
genomen, doch sedert 14 dagen werd
niets meer van hen vernomen, zoodat
ter: steeds streefde hij er naar, vol
gens zijn ideaal te leven steeds
trachtte hij zijne droefheid te over
meesteren maar nooit trachtte hij
te vergeten.
Tegen den tijd der herfstjachten
was zijn gezondheid weer geheel her
steld, en behalve dat hij er een paar
jaar ouder uitzag, waren er geen uiter
lijke teekenen van zijn tocht door de
vallei der schaduwen, vanwaar hij
maar net het leven had afgebracht
Maar de drie weken, dat hij onder
haar invloed gestaan had, hadden den
innerlijken mensch tot onherkenbaar
wordens toe, doen ontwaken. Hare ver
fijnde beschaving had den stempel ge
drukt op zijn geest, en hij bewandelde
den weg, dien zij hem gebaand had
naar den boom der kennis. Het klein
ste voorval uit zijn dagelijksch leven
scheen in verband te staan met eene
gedachte of wensch van haar, zoodat
in werkelijkheid zij hem nog steeds
leidde, door de macht harer groote
ziel. Maar niettegenstaande dit alles,
waren er nog steeds uren van kwel
lend en steeds aangroeiend verlangen
om te weten hoe ze het maakte. Als
zij eens ziek was. Als hun hoop be
waarheid was, dan moest ze nu lijden
en heel alleen lijden. Soms werd die
men algemeen dacht, dat de deelne
mers verongelukt waren.
Thans is het echter gebleken, dat dit
gelukkig niet het geval is: Dajakkers
hebben 's nachts de zendlampen ge
stolen, omdat zij hieraan een genees
kundige kracht toeschreven. Daar de
leider der expeditie nu niet in staat
was, om zijn dagelijksche berichten
uit fe zenden, en hij er voor vreesde,
dat inen hem in Amerika als verlo
ren zou beschouwen en een hulpex
peditie ging organiseeren, besloot hij
naar een onderweg ingerichte berg
plaats terug te keeren, waar een re
serve-zender aanwezig was.
Was dit niet het geval geweest, dan
zou hij genoodzaakt zijn geweest,* om
twee weken langer te reizen, voor hij
de beschaafde wereld mededeeling van
de situatie kon doen.
Het gezelschap bevindt zich nu weer
op expeditie en de signalen van het
station PMZ kan men thans wederom
op de korte golflengten hooren.
OVERZICHT.
Het Belgische b evolkings-vraagst.uk.
Zooals men zich wellicht herinnert
heeft de Belg, de heer Tijtgat, toen hij
het vorige jaar in Goes voor de ver-
eeniging van huisvrouwen een lezing
hield, gewezen op het bevolkingsvraag
stuk van België, dat in den strijd der
Vlamingen tegen de Walen een be
langrijke rol zal spelen in de toe
komst. In de Brusselsche Standaard
wordt thans over deze kwestie ook ge
sproken. Het blad schrijft o.m.
Wat hier volgt is niets dan een ijs
koude vaststelling van het onweder-
roepelijk feit dat de volken ten onder
gaan aan zedelijke kwalen. Wallonië
sterft uit, het Waalsche grondgebied
zal door de sterke vreugdevolle
Vlaamsche gezinnen moeten bezet wor
den. Het geografisch begrip België
wordt dusdanig aldra, onverbiddelijk,
door de wetten van natuur en zede
lijke volkskracht, eenvoudig het geo
grafisch begrip: Nieuw Vlaanderen.
De „Avenir du Luxembourg" onder
streept de jammerlijke onvruchtbaar
heid van zoovele Waalsche gezinnen,
de misdaad tegen het leven, als ge
volg: de triomf van Vlaanderen.
„Spijts de bevestigingen van antikle
rikale ekonomisten, schrijft het blad,
zijn de meest industrieele streken, die
de meeste levensbronnen bieden, Luik
en Henegouw, de minst levende, de
zwakste van alle. De kwaal is dus niet
van ekönomischen aard.
„Voor 1928 had Vlaanderen een
overschot van geboorten van 9.50 p.c.,
terwijl in Wallonië er slechts 1.75 p.c.
had: 't is te zeggen dat in Vlaanderen
het overschot 36.321 geboorten be
droeg tegen 5077 in Wallonië.
„Thans zijn er voor 8 nieuwe Bel
gen 7 Vlamingen en 1 Waal, ziedaar
het onbetwistbaar cijfer tegen hetwelk
alle spitsvondigheid schipbreuk lijdt.
In de veronderstelling dat het kwaad
niet verergert, dat de toestand onge-
martelende gedachte Paul onverdra-
gelijk en dan trok hij er alleen met
Pike op uit, de bladerlooze bosschen
in, die een heuvel boven in het park
kroonden. En dan stond hij stil en
keek naar beneden en naar den som
beren Novemberhemel, terwijl een ra
zende angst zijn hart dichtkneep.
Het eenige, waar hij blij om was,
was de afwezigheid van oom Hubert,
die minister was geworden in een Zuid-
Amerikaansche republiek en voorlan
ger dan een jaar niet naar Engeland
zou terugkeeren. En dus bestond er
geen verleiding om hem te ondervra
gen, of misschien een zijner geestige,
boosaardige aardigheden, die de een
of andere toespeling op zijn dame
konden bevatten, te moeten aanhooren
Lord Hubert Aldringham vond het
heerlijk, te geuren met zijne vorste
lijke kennissen en hij was een karak
ter, dat zelfs een Lancelot niet dap
per, noch een Galahad rein vond. Nu
kon Paul slechts wachten en hopen.
Zijne koningin had ten minste zijn
adres; zij kon hem schrijven, zelfs al
kon hij haar niet schrijven en stel
lig, stellig zou er tijding van haar
komen.
En zoo kwam de winter aan en daar
mee de jacht De jacht, die hij vroeger
wijzigd blijft, wat nog eene voor Wal
lonië onverhoopte gunst zou wezen,
zou er over 60 jaar in België nog 1/7
der bevolking Waalsch zijn, 't zij de
bevolking van Henegouw. De drie an
dere provincies en Waalsch Brabant
zouden geheel Vlaamsch zijn.
„En mocht dit cijfer van 60 jaar u
gerust stellen, zeggen we dan dat over
6 jaar de aangroei der Vlaamsche be
volking geheel de provincie Luxem
burg zou kunnen vervangen".
Tegenover deze onverbiddelijke
vaststelling verzinkt alle haarklieverlj
over kwestie der minderheid enz., in
het niet. Er is daar van onze zijde geen
enkele verdere kantteekening bij noo-
dig dan de zegekreet:
„Het triomfante Vlaanderen!"
En de roep tot de regeerders: plaats
in den Staat voor het sterke volk
wiens taalgrenzen te klein zijn gewor
den. Onze kinderen hebben meer lucht
en meer grond noodig. Een volk heeft
met tucht en glorieuze zedelijkheid
zichzelf weer aan de wereld opge
drongen.
Een crisis in de glasteelt
Sedert verleden jaar de tomatenteelt
minder loonend bleek, althans een be
langrijk gedeelte van den tomaten-
verbouw, beginnen er in de kringen
der vaklieden steeds duidelijker uit
gesproken vermoedens te worden ge
hoord omtrent een naderende crisis
in de glasteelt, aldus schrijft (dr.
ir. I.) R(ietsema), directeur der R.K.
Land- en Tuinbouwschool te Breda, in
„De R.K. Boerenstand". En deze vrees
voor een crisis is volkomen gegrond.
Een crisis zal haast met zekerheid
komen.
De ongehoord snelle uitbouw van
een paar hoofdtakken der glasteelt
(tomaten en druiven) heeft toevallige
oorzaken gehad, n.l. dat deze beide
gewassen in de laatste jaren groote
uitvoerproducten zijn geworden.
Europa leerde tomaten kennen, Ne
derland leerde tomaten telen en drui
ven verzenden, waarvan het de teelt
reeds tevoren had uitgeoefend.
Noch de toeneming van het aantal
menschen in West-Europa, noch hun
hoogere welvaart of hoogere levens
standaard, noch de betere vervoer
middelen zijn in staat om op den duur
afzet te kunnen bieden voor het ge
was van zich zoo reusachtig snel ver
menigvuldigende broeierijen. En dat
des te minder, omdat één der omstan
digheden, die gunstig zijn geweest voor
de tuinderij hier te lande, n.1. de steeds
beter wordende vervoermiddelen, ook
gunstig is voor onze mededingers. Met
voor het heerlijkste had gehouden, wat
er op de wereld bestond.
En nu was het slechts een middel
om den tijd en eenige uren van kwel
lende pijn te verdrijven door licha
melijke inspanning. Maar ook hierin
zoowel als in alles wat hij in dezen
tijd deed, trachtte Paul uit te blinken
boven zijne makkers, en opnieuw lau
weren te behalen, om die aan de voe
ten zijner koningin neer te leggen. In
het maatschappelijk leven begon hij
een enorm succes te behalen. Hij be
gon bekend te staan bij de mannen als
iemand, de moeite waard om naar te
luisteren en de vrouwen hingen aan
zijne lippen. Het was iets bijzonders
zulk een mooie, jonge man aan te
treffen, met de kennis en het betoor
verende cachet van een man van de
wereld. En zijne volkomen onverschil
ligheid jegens hen prikkelde hen en
lokte hen nog des te meer aan. Altijd
voorkomend en ridderlijk, maar onge
naakbaar als een bergtop. Paul was
niet zoo kleinzielig ijdel om zich door
hunne aanbidding ook maar één
oogenblik te laten inpalmen en zoo
zijne koningin te vergeten.
En zoo ging de jacht voorbij, en
zijne levenservaring groeide aan.
(Wordt vervolgd.)