BIJVOEGSEL
GOESOHE G0URA1T
Medische Rubriek.
Voor de VrouW
Klein Vee^Teelt
Land en Tuinbouw
Koloniën
Rechtszaken.
Binnenland
VAN DE
VAN VRIJDAG 13 SEPT. 1929.
Cenzame eilanden
Midden tussdhen de beide gr00te werk
zame vulkanen vain Italië, den Vesuvius
en den Etna, liggen de Lipariscihe eÜanden
die iedereen wel bij naam zal kennen.
Minden bekend misschien is de sage, dat
op een \ain deze eilanden de Windgod
Aeolus zeteldie, die den zeevaarders de
windrichting aanwees dcor een tegen dn
berg hangende rookwolk. De zeeschepen:
welke tussdhen Napels en Palermo varen
of naar Messina gaan, en ook de groote
Oost-Aziatische lijnen, varen alle bngs
dezen merkwaardig.en archipel en toch
kent haast niemand ze. Niemand van de
duizenden, die Italic bezoeken, komt hier
Slechts enkellen komen er en dan nog
meestal uit een wetenschappelijk oogpunt.
De menschen spreken een geheel aparte
taal; met het gewone Italiaansch kunnen
wij ons niet verstaanbaar maken. Het is
dus noodzakelijk een gids mede te nemen,
Verder is het aan te raden, zelf proviand
mee te nemen, want wat de mienschen daar
eten, is voor den doorsnee-Hollander on-
genietbaar. De drie grootste eilanden zijn
Vulcano, het zuidelijksteYJaair achter het
voornaamste eiland, Lipari en iets links
•nog, verder, Salina.
Links van deze groep liggen Filicudi
en Alicudi, welke eenvoudig© kegelbergen
zijn; het zijn uitgewerkte vulkanen. Maar
ook de andere eilanden zijn uitsluitend
vulkanisch. Rechts van de hoofdgroep,
veel verder weg ligt Panaria, en daarna de
steil uit zee opsteigemde Pyramids van de
Stromboli. Het eiland Lipari maakt een
zeer troosteloozen indruk. Een sombere
langgerekte bergrug verheft zich steil uit
de zee, met diepe geulen door de werking
van het water; geheel rechts vinden wij <Ln
kleinen afgestompten kegel van den Vulca
nello". Nergens een spoor van leven, of
zelfs van menschelijke nederzettingen.
Maar komt men bij de haven, dan krijgt
men een geheel andier beeld. Reeds van
verre ziet men de aardige huizenrijen van
bet ongeveer 4.000 inwoners tellende stad
je. Schilderachtig ligt bij de haven het
oude kasteel. De menschen hier hebben, het
direct in gaten, wanneer er vreemdelingen
komen. Dan wacht een groot© schare
nieuwsgierigen de boot af. Het is echter
geen opdringerige nieuwsgierigheid. De
menschen blijven op een eerbiedigpn af
stand staan. Slechts enkelen komen naar
voren om te vragen, of zij misschien kun
nen helpen met een kamer, of met iets
anders van dienst kunnen zijn. Het valt
op, dat alles er hier zindekjker uitziet, dan
in de meeste zijstraten van Napels.
Men ziet in de straten wel honden,
katten, kippen en dikwijls varkens, waar-
tussdhen de kinderen maar hun heil moeten
zoeken, maar toch is het schilderachtig.
Het is net, of de Italiaansch© zon hier al
les mooi maakt. De menschen zijn wel
echte bloemenliefhebbers, overal ziet men
bloemen. Het eten is echt Italiaansch,
waar niet iedereen van houdt; de wijn is
goed. Canneto is de tweede plaats van het
eiland, van Lipari gescheiden door den in
zee inspringenden „Monta Rosa". Natuur
lijk is dat weer een vulkaan. De Lipari-
sche bergsteen is prachtig door de talrijke
kleurovergangen en de levendigheid dier
kleuren. De menschen leven gelukkig.
Men heeft heelemaal geen last van bede
laars. Geld schijnt prettig, maar geen
noodzakelijkheid te zijn.
Honger hoeft niemand te lijden, want
de natuur is vruchtbaar en de menschen
zijn ongeloofelijk bescheiden in voedings-
eischen. De weg naar Canetto gaat eerst
Langs steile bergwandien van lava en later
dcoir wijnbergen. De bergmuren aan beide
zijden zijn begroeid met groote agaven en
cacteeën. Alles herinnert aan Capri, als
men de huizen van de welgeste'den weg
denkt. Zelfs zijn Faraglioni heeft Lipari.
Aan de zuidzijde, tussdhen het eiland en
Vulcano \e< heffen zich drie rotsen uit de
zee, de cyclopenrotsen; de grootste, Pis-
traiunigia, is 60 M. hoog; een van de andere
kan men binnenvaren, evenals bij Capri.
Zaten in oude tijden te Capri op de rotsen
de sirenen, hier zetelde Poïypheem, de Eetn
oogige, die de voorbijvarende schepen met
steenen bekogelde. De berg, Monte Peda to,
bestaat uit witte steen, en wel uit puim
steen. De puimsteen uit Lipari is van bij
zondere kwaliteit. Gehce'e scheepsladingen
■worden dan ook van hier verstuurd. Onder
aan den berg vindt men uitgestrekte lagen
van het donkere obsidiaan het zooge
naamde vulkanische gjlas. Dit komt ook
in andere vulkanische streken voor o.a. in
reusachtig© hoeveelheden in Yellowstone
Park in Noord-Amerika. De vulkanische
werkzaamheid van Lipari behoort tot het
verleden. Slechts is overgebleven een warm
waterbron, waar de temperatuur van het
water ongeveer 50 gr. C. is, soms echter
tot 70 gr. C. kan stijgen.
Doordat eenzelfde advertentie
drie maal geplaatst twee maal
wordt berekend, is de prijs
per regel slechts 16 cent
Vaste spijzen voor zieken.
De eerste vaste spijzen, welke wij aan
zulke zieken, die tot dusverre slechts met
vloeibaar voedsel gevoed werden, geven
kunnen, zijn eigeel in bouiJLoin, dan ei met
wijn, beschuit, aardappelpuree, compote
aippelmces, verder geschrapt of geschaafd
vleesch, v'eeschpurée van kippen en dui
ven.
Beschuit, vooreerst bij koffie of thee,
met of zonder boter, gebrokkeld of fijn
gemaakt (dit laatste is te verkiezen).
Beschuit is een zeer geliefd en smakelijk
voedsel voor zieken, als wittebrood is
melkbrcod te verkiezen. Zeer geliefd door
zieken is ook licht geroosterd brood.
Zeer voedsaam en heilzaam voor zieken
is suiker (melksuiker, honing). Ze wordt
in koffie, thee, chocolade, limonade, wijn
of in vaste spijzen gegeven. Imtusschen
zijn maar weinig zieken in staat, groote
hoeveelheden tot zich te nemen.
Van de groenten zijn voor zieken aan te
aden: asperges, spinazie, jonge wortel
tjes, bloemkool, salade, purée van groene
erwten, van kastanjes en linzen. Verder
compote, appelmoes, enz.
Winterzorg.
Hoewel we meestentijds aan het einde
van den zomer mee kunnen spreken met
dien Engelschen rechter, die, toen een
getuige voor den rechtbank verklaarde
„zestig zomers" oud te zijn, antwoordde
„Dan heb je blijkbaar in het buitenland
giewo'ond", toch hebben we ons in de
maanden, dat onze kalender „zomer" aan
wees, van brandstof verstoken onthouden,
Nu het echter al wat kill begint te worden,
vooral des avonds, denken we er iaan wat
vuur aan te leggen. Maar meestal wordt
het plan van den eenen a vend op den an
deren avond geschoven, ook al omdat we
nog geen brandstoffen in huis hebben,
Maar een gure, natte nazomerdag maakt
het verlangen naar vuur toch wel heel
sterk.
Zoon regendag kondigt zich echter van
te voren niet aan en dan is de huisvrouw,
die het er maar op aan heeft laten kouien,
slecht #f. In October en November is de
schoorsteenveger moeilijker te krijgen dan
thans, nu ook de smid meer tijd heeft om
kachels en haarden te plaatsen, terwijl de
brandstoffenhandelaar nu nog op den 1
gewenschten dag de brandstoffen kan laten
bezorgen. Wie nu ast zorgt, dat de schoor-
steenen geveegd zijn, de kachels nagezien
en de brandstoffen in huis zijn, kan op den
eersten besten kouden avond met stoken be
ginnen en behoeft dan niet nog dagen lang
huiverig door het kille huis te ioopen.
Moderne tafelversiering.
Nu de wintermaanden weer in aantocht
zijn, komen daar ook weer de intiem huise
lijke en grootscher opgezette feestjes en
$aat tafelversiering die gedachten van vele
huisvrouwen weer in beslag nemen.
Wat het nieuwste is op dit gebied?
Het allernieuwste mevrouw, ishet
alleroudste.
De gjastvrouw, die haar tafel modem wil
aankleeden", haalt de kostbare kanten ta
fellakens uit overgrootmama's tijd weer
voor den dag (of een goed lijkende imitatie
daarvan) en spreidt deze over een onder
laken van wit satijn of minder kostbaar
van wit satinet. Ook de candelabres komen
weer terug, die aan beide kanten van de
tafel worden geplaatst en gevuld met bran
dende kaarsen.
Het allermodernst is, wanneer losse
bloemen zondier steeltje op het fijne kanten
kleed worden gestrooid. Tusschen de bloe
men liggen dan ook in bevallige wanorde
de vruchten, die na het diner zullen wor
den aangeboden. Natuurlijk niet dezelfde
'uchtem, die gedurende het gansche diner
op de tafel hebben gelegen, maar andere
van dezelfde soort.
Frissche kleuren.
Wilt ge uw gekleurd lingerie, ook wan
neer het verscheiden keeren wordt gewas-
schen, frisch van kleur houden? Pas dan
eens een van de volgende middelen toe:
een eetlepel terpentijn in de teil doen als
die gevuld wordt óf een beetje blauwsel
aan het water toevoegen juist als het kookt
óf een klein handje borax óf een lepel am
monia door de eerste spoeling doen.
Een sympathiek ideemaar
Uit Amerika komt het bericht, dat het
thans „mode" is, dat moeders dagboeken
ggem voor hun kinderen, vanaf het uur
hunner geboorte, vermeldende hun aardige
rekjes, uitvallen, eigenschappen, kuurtjes,
z. enz. f
Een alleraardigst en sympathiek idee,
maar het bericht vermeldt niet of deze
„mode" ook wordt gehandhaafd in een
gezin met een half dozijn of een grooter
aantal spruiten.
Sprokkels uit de praktijk
Aangezien in den laatsten tijd zeer veel
groothioienderhouders en be weners \an
boerderijen zelf niet meer fokken, maar
zeer loffelijk en zeer wijs er toe zijn o\er-
gjegaan jaarlijks het genoodigd aantal
brcedkuikens als één dag oude kuikens te
betrekken van goed bekend staande inrich
tingen, wordt hun in herinnering gebracht,
dat de opvoeding&periode van kuikens uit
minstens 2 tijdperken bestaat; het le tijd
perk dat zij van de kunstmoeder afhan
kelijk zijn; het 2e tijdperk dat zij die
gieheel kuinnien ontberen en naar elders
werden overgebracht. Zoo noodig nog een
tusschen (overgangs) tijdperk. Is het -le
gpdeelte van de opvoeding een zeer moei
lijke, veel omvatlende arbeid, het tweede
gpdeelte is niets minder gewichtig. In
beide hoofdtijdperken blijft schifting
schering en inslag, zoodat zoowel bij het
einde van het le als Laatste tijdperk slechts
2 gjroepen kuikens moeten overblijven en
wel de kerngezonde, krachtig ontwikkelde
hennetjes en de dito haantjes, die afzon
derlijk zijn gehuisvest.
De overige kuikens zijn of word»en ge
leidelijk opgeruimd. Na het 2e tijdperk
zijn de groepen hennetjes en haantjes
natuurlijk kleiner dan na het le tijdperk,
maar wat er overblijft zijn dan ook prima
dieren, waarvan later gjroote voordeekm
getrokken zullen worden.
Tot bepaling van het tijdstip dat het 1
tijdperk zal einldigen als de kuikens
ctngjeveefr1 6 a 8 weken oud zijn doet het
weer en de weersgesteldheid ook een duit
in het zakje. Mocht het weer niet mede
werken, dan zal een verlenging van het le
tijdperk of wel een tusschen (overg^ngs)-
tijdperk niets geen kwaad meer doen,
het zoogenaamde hardingssysteem blijft
in ieder geval buiten spel.
Is de weersgesteldheid goed, dan wor
den de hennetjes en haantjes naar hun
nieuwe verblijfplaatsen gebracht af
zonderlijk gehuisvest. Zij worden alsdan
zoogenaamde veidkuikens.
Zoowel in het le als 2e tijdperk moeten
de hennetjes en haantjes, geschikt worden
gemaakt voor de taak die hen later in dat
hoenderbedrijf wacht. De geschiktheid
moet zoo hoog mogelijk worden opgevoerd,
maar geleidelijk en zonder overdrijving.
Kracht en goede ontwikkeling worden niet
verkregen door de kuikens in de gelegen
heid te stellen zich telkens vol te vreten,
om daarna rust te nemen. Integendeel,
van jongs af aan moeten zij geleidelijk
gewend worden, flink te werken, te ioopen,
te stoeien, te krabben, enz. Daardoor
verkrijgien zij krachtige pooten met goed
gespierde dijen, die flink uit elkaar staan
en ruimte bieden aan het achterlijf, dat
zich eveneens goed zal ontwikkeLneen
krachtige borst, een scherp gezicht, waar
aan niets ontsnapt dat voor hun gading is;
enz. enz.
In het 2e tijdperk moet die zelfont
wikkeling kunnen worden voortgezet en
tot ©en goed einde worden gebracht. Op
welk terrein zij ook worden uitgezet de
hoofdzaak zal moeten zijn dat; le. de kui
kens daar veilig zijn voor allerlei gespuis,
groot en klein, op 4 en 2 pooten en op 2
beenen; 2e. zij onder voldoende toezicht
staan; 3e. op dat terrein zooveel mogelijk
vinden, wat zij noodig hebben, desnoods
door verplaatsing; 4e. voldoende huis
vesting en verzorging hebben, ook overdag,
zoo noodig kunnen schuilen en toch bezig
zijn, bij slecht weer; enz. enz.
Als terreinen om die kuikens uit te zet
ten, komen in aanmerking groenland, boom-
glaairden, droge weiden (liefst tusschen
randen gelegen, als windvangers), stoppel
velden, aardappelakkiers, enz. enz.
Begin September worden d>e hennetjes
in het bedrijf genomen en in de goed ge-
einigde en ontsmette huisvesting geplaatst,
zoodat aangenomen kan worden, dat zij
1 of 15 October d.a.v. o,p een leef
tijd Vain 1 al1/2 maand aan den leg zullen
zijin. De haantjes, daarentegen, zijn in het
bedrijf niet noodig. Men had ze gedurende
de opvoeding geleidelijk kunnen opruimen,
maar dat is zonde, aangezien zij toch af
stammen van goed leggende hennen, die op
hoogtere productie zijn doorgefokt en dus
als krachtig ontwikkelde dieren op een
Leeftijd van 6 a 7 maanden hun geld
dubbel en dwars waard zijn. Wanneer de
inrichting, waarvan de kuikens afkomstig
zijn de haantjes niet wil terugjnemen of wel
tegen hennen wil ruilen, dan zullen, zij toch
aftrek vinden bij andere hoenderfokkers.
Krachtig ontwikkelde haantjes van goede
afstamming, zijn nu juist niet voor het op-
beppen.
Bescherming gevraagd.
Het Kamerlid de heer Braat heeft de
rolgende vragen tot den minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw gericht:
Is het den minister bekend, dat de
Nederland sche Landbouw reeds nu en nog
Een interessant snapshot uit de Vol kenbondsvergadering te Genève. Stre-
semann houdt zijn rede.
meer in de toekomst, onberekenbare schade
zal ondervinden van het dumpingsysieem,
dat de Duitsche Regeering toepast door
den uitvoer van haar overtollige granen
iin d it geval enorme quamtums haver, welke
granen hier te Iandie worden ingevoerd en
verhandeld tegen een prijs voor dergelijk
qualiteit ve'r beneden den wereldprijs cn
den prijs, waarvoor de Nederlanidsche
landbouwer deze producten kan verkoopen
daar de kostprijs voor verbouwing en land-
huur hiervan meer zullen bedragen?
Is het den minister bekend, dat
Duitsche Regeering dit den Duitschen
landbouwer mogelijk maakt door dezen
uitvoer met zes Mark per 100 kilo te steu
nen ein zoodoende elke concurrentie on
mogelijk maakt, zoodat genoemde dum-
pingpolitiek den Nederland schen land
bouw zal doen ondergaan, wat een terug
slag zal geven op dien Nederland s chen
handel in het algemeen met zijn funeste
gevolgen
Welke maatregelen denkt de minister
te nemen tot bescherming van onzen eigen
landbouw
Door een koelie vermoord.
Gisterenmorgen is op de onderne
ming Doerdjo, van de Djemer-Rubber-
Estates Ltd., wier zetel te Londen ge
vestigd is, eem Brifsch planter, de heer
R. A. Hemïng, vermoord door een Ma-
doereeschen koelie.
De moord werd gepleegd met een
mes dat de koelie den heer H. plot
seling in diens rug stak, na een korte
woordenwisseling tusschen hem enden
planter. De reden tot de daad is niet
bekend.
Toen de heer H. reeds ernstig ge
wond was, vond hij nog de kracht om
zijn revolver te trekken en zich te
verdedigen. Hij loste een schot op den
koelie waardoor deze zeer ernstig ge
wond werd.
Toen hij reeds zieltoogde, verklaar
de de heer Heming even voor zijn
dood aan den administrateur van de
onderneming: „Ik heb hem niets ge
daan". De heer H. laat een weduwe en
een kind achter op de onderneming.
Onpleizierige gasten.
Dank zij de breed opgezette en door
gezette reclame in het buitenlandvoor
Java en Bali, neemt de stroom van toe
risten elk jaar gestadig toe; reis- en
hotelwezen plukken de goede vruch
ten hiervan, doch het is zeer de vraag,
of de eigenlijke bevolking met de foe-
strooming van al die vreemdelingen
wel zoo bijzonder gebaat is. Want in
dien stroom zwemmen niet slechts
goudvischjes mee, doch men ontdekt
herhaaldelijk snoeken, ja zelfs kleine
haaien er onder. Daarvan getuigt het
geen uit Singaradja aan het Soer. Hbl.
wordt geschreven:
Bali verheugt zich de laatste jaren
speciaal in het bezoek van zéér vele
internationale schilders en personen,
die zich daarvoor uitgeven; zij allen
heeten voldoende middelen van be
staan te bezitten, de meesten zijn
voorzien van ettelijke introductiebrie
ven, op de boot naar hier aan mede
passagiers, die niet onbeleefd willen
zijn, min of meer afgeperst. En met
die introductiebrieven gewapend,
wordt dan getracht gratis te logeeren
bij de met dergelijke presentkaasjes
opgescheepte geadresseerden der brie
ven. Nu is de doorsnee Hollander in
de Oost goedhartig en gastvrij en vaak
genegen een bij hem aanbevolene hulp
en onderdak te verleenen, wat in nor
male gevallen zeer zeker als een
deugd is aan te merken. Helaas ech
ter, dat hiervan ai te vaak het grofste
misbruik gemaakt wordt.
Ons persoonlijk zijn 4 gevallen be
kend, dat den gastvrijheid biedenden,
aan wie een of twee weken gasfvrij-
lieïd was verzocht, na 6 weken en vaak
langer verblijf, geen ander middel
overbleef, dan den man eenvoudig
met koffers en al uit huis te zetten;
van een der hierboven bedoelde ge
vallen gebeurde dit met denzelfden
persoon liefst tweemaal op Java en
de tweede maal op Bali.
En hoe achteraf dan over de gast
vrijheid verleenenden vaak nog sma
lend gesproken wordt! Een onzer be
kenden te Batavia maakte het mede,
dat in een kring zoo'n schilder zich
uitliet: „och kijk, ik heb 6 weken bij
de familie X gelogeerd, maar u be
grijpt, dergelijke burgerlijke menschen
zijn natuurlijk erg vereerd, dat een
kunstenaar als ik daar wil neerstrij
ken!" De door ons bedoelde bekende,
die met de familie X goed bevriend
was, stond op en verzocht onzen schil
der den kring onmiddellijk te willen
verlaten.
Velen dezer schilders ontpoppen zichi
als handelaars in oudheden en curio
siteiten en treden met groote vrijmoe
digheid in de kampongs bdj het na
speuren van oudheden op. Zij Ioopen
eenvoudig de huizen maar binnen tof
op het achtererf toe, terwijl zij de taal
natuurlijk niet verstaan. De inlander
is meestal niet mans genoeg en te be
leefd om hem weg te jagen. Ook zijn
er onder deze presentkaasjes, die te
genover andere Europeanen alle fat
soen overboord gooien; wij bedoelen
het hier in breeden kring bekende ge
val van een schilder, die te Boeleleng
wonend, vaak in zijn voorgalerij zaf
te schilderen met enkel een sarong
aan, dus met naakt bovenlijf, aan een
hoofdweg. Een tweede met hem sa
menwonenden artiest had een vorigen
controleur uitgenoodigd zijn kunstpro
ducten te komen bezichtigen. Hiervan
kwam echter niets, aangezien bedoelde
controleur, het erf opkomend, den
„gentleman" geheel naakt, van den
weg zichtbaar, aan zijn schrijftafel
voor het geopende raam zag zitten. De
controleur keerde toen terug.
De zaak Giessen—Nieuwkerk.
Het gerechtshof te Amsterdam is
gisteren aangevangen met de behan
deling en revisie van de geruchtma
kende moordzaak van Giessen-Nieuw-
kerk.
Er was groote publieke belangstel
ling. De kleine honderd getuigen vul
den de zaal. Hef Hof was als volgt sa
mengesteld: President mr. J. M. Jol
les; Raadsheeren mr. J. Wiarda en W.
Boekhoudt; bijzittend-raadsheer mr.
W. G. Meilink; advocaat-generaal mr.
P, M. F. Bouduin; Griffier mr. H. E.
Vlaanderen.
De verhooren, die vermoedelijk vier
dagen in "beslag zullen nemen, zijn
aangevangen met hef verhoor der ver
dachten.
De moord te Den Haag,
Van iemand, die in den Haag; een
vooraanstaande publieke functie bekleedt,
beeft een verslaggever van de Haagsdie
Crt. nog de volgende bijzonderheden uit
