eren
GOESGHE CÖÏÏM1T
BIJVOEGSEL
bedelaars.
Medische Rubriek.
Voor de VrouW
Uit de Radiowereld
ProViDcienieuWs
VAN DE
VAN VRIJDAG 30 AUGUSTUS 1929
„Fahrende Leute" noemde men in
de Middeleeuwen de groote troepen
bedelaars, die door het land trokken
en leefden van de aalmoezen, die zij
al zwervend van stad tot stad ontvin
gen. Zij waren de schrik van het plat
teland, waar zij door roof en moord
zich het noodige verschaften, indien
de aalmoezen ontoereikend bleven, om
in hun onderhoud te voorzien.
Ook in de steden deden zij de bur
gerij veel overlast aan, al was het daar
niet zoo erg als op het platteland, waar
de bewoners ver van elkander woon
den en ieder gezin meer op zichzelf
was aangewezen, om zich te bescher
men. In de steden konden de poor
ters elkander tenminste bijstaan, in
dien de bedelaars te brutaal werden
en iemand naar het leven stonden.
Op velerlei wijzen probeerden de
stedelijke besturen de bedelaarsplaag
te beteugelen. Zware straffen pasten
zij toe op de vagebonden, die het den
burgers te lastig maakten. Op zichzelf
was bedelen geen schande gedurende
de Middeleeuwen, als het maar in het
ordentelijke geschiedde. Men be
schouwde het geven van aalmoezen
tot de goede werken van barmhartig
heid, zoodat de beroepsbedelaar ge
makkelijk zijn kostje kon ophalen.
Maar soms maakten zij een schro
melijk misbruik van betoonde gastvrij
heid en zagen er niet tegen op, hun
weldoeners op de schandelijkste ma
nier te brutaliseeren. Had een bede
laar b.v. een goed onderdak beko
men en was hij behoorlijk gevoed en
verzorgd, dan gebeurde het soms, dat
hij den volgenden dag het huis van
zijn gastheer weigerde te verlaten. En
dat ging toch waarlijk te ver.
Om daaraan paal en perk te stel
len, gaf een keurbrief van de stad
Brugge tegen het einde der dertiende
eeuw aan de burgers der stad vrijheid
een bedelaar, die na gastvrijheid te
hebben genoten, den volgenden dag
het huis niet wilde verlaten, desnoods
te verdrinken. Dat was geheel in over
eenstemming met het oud-Germaan-
eche gebruik, om luiaarde in het wa
ter te werpen.
Ook na de Middeleeuwen bleef de
bedelaarsplaag bestaan, ofschoon men
herhaaldelijk de zwaarste straffen had
toegepast, zooals brandmerken, ver
bannen, kerkerstraf en zelfs de dood
straf.
In sommige steden was de Overheid
bijzonder toegeeflijk. In Amsterdam
liet het s tadsbestuur de bedelaars van
buiten in grooten getale toe. Zij moes
ten alleen als bewijs, dat zij recht had
den te bedelen, aan de stadspoort een
looden penning in ontvangst nemen.
Die groote toegeeflijkheid lokte scher
pe critiek uit, o.a. van Bredero in zijn
„Spaansche Brabander".
Een tegenhanger van het Amster-
damsche geval vinden we in een Arn-
hemsch plakkaat van den 20sten Fe
bruari 1545. Daarbij werden de in-
heemsche bedelaars bedreigd met open
splijting van den neus, een barbaar-
sche wreedheid, die nog niet eens vol
doende afschrikte, want de bedreiging
werd ook meermalen ten uitvoer ge
bracht
Langzamerhand werd het in de ste
den beter, maar het platteland onder
vond soms nog veel overlast. Zoo
klaagden de bewoners van de Over-
Betuwe in 1710 steen en been over
„ondragelijke insolentiën" der land-
loopers. Zij verzochten daarom aan
stelling van vier „armenjagers".
Er werden er vier aangesteld ook,
elk met een grooten hond. Zij droe
gen roode kleeren met gele voering,
wat er op wijst, dat het meer te doen
was, om de bedelaars weg te jagen
dan ze te vangen. Met snaphaan, hou
wer en degen gewapend moesten er
twee boven en twee beneden de Grift
jacht maken op het menscb.elijk wild
Het resultaat schijnt niet gering te
zijn geweest, blijkens een klacht van
den veerman te Heteren, die na de
aanstelling van de „armenjagers" niet
minder dan 335 bedelaars over het
Hetersche veer had gebracht, zonder
een cent veergeld te hebben ontvangen.
in de meeste gevallen verlaten de
vreemde voorwerpen het lichaam langs
den natuurlijken weg, zonder eenige
stoornis te veroorzaken. Slechts een
enkele keer is chirurgisch ingrijpen
noodzakelijk.
Zelfs scherpe voorwerpen als spel
den en naalden verlaten het lichaam
op de gewone wijze, als zij worden in
geslikt. Zij leveren natuurlijk hef
grooter gevaar, door de wanden der
spijsverteringsorganen heen te drin
gen, maar ook zelfs in dat geval ge
beurt het meermalen, dat zij zich een
weg banen door verschillende weef
sels h een, zonder verontrustende ver
schijnselen de huid bereiken en daar
oppervlakkige abcessen veroorzaken,
waaruit ze gemakkelijk te verwijderen
zijn.
Niet alleen bij kinderen, die soms
alles in den mond steken, wat onder
hun bereik komt, maar ook bij vol
wassenen gebeurt het, dat zij onver
teerbare voorwerpen doorslikken. Een
ongeluk zit soms op een klein plaats
je. Wie zich ongerust maakt en de
hulp van een geneesheer inroept, krijgt
gewoonlijk den raad veel koek te eten,
waardoor de kans grooter wordt, dat
een scherp voorwerp zich met een
zachtere substantie omhult en, zon
der verwondingen te veroorzaken, den
kronkelenden weg van het darmka
naal normaal volgt
Onder variété-artisten, bijv. degen
slikkers, kunnen dergelijke ongeluk
ken gemakkelijker voorkomen. Wij la
zen een geval van een degenslikker,
die ook electrische lampjes inslikte.
Deze bevonden zich in een glazen buis
waardoor de electrische draad liep, om
de lampjes te ontsteken. De artist
deed het publiek verwonderd staan,
door op die wijze zijn maag van bin
nen te verlichten, wat men door den
buikwand heen kon zien. Bij een voor
stelling brak de glazen buis stuk, waar
door een gedeelte in de maag achter
bleef. Een operatie bleek noodig, om
het glas te verwijderen. Bij een ande
ren artist vond de chirurg 'een hon
derdtal spijkers, een ketting, drie
schroeven, een veiligheidsspeld en een
naainaald in de maag.
Het komt ook voor, dat iemand op
zettelijk onverteerbare voorwerpen in
slikt. Het zijn doorgaans krankzinni
gen, die het doen.
Een krankzinnige met een geweldig
uitgezette maag, bleek na operatie
daarin verzameld te hebben: drie tin
nen lepels, veertig spijkers, een aantal
stukken hard hout, een stuk ijzer van
twee ons, een paar messen en een
aantal kleinere voorwerpen.
Bij een patiënte, die bij voorkeur
naainaalden verorberde, wist een dok
ter te Kopenhagen in een periode van
drie jaar een vierhonderdtal inge
slikte naalden uit het lichaam te ver
wijderen.
Hoe groot het weerstandsvermogen
in sommige gevallen kan zijn, blijkt
uit een mededeeling op een chirurgen
congres te Berlijn in het jaar 1908.
Het geval betrof een meisje, een spij
ker-eetster, uit wier maag niet minder
dan 1620 spijkers werden verwijderd.
De vrij groote kans, dat het inslik
ken van harde voorwerpen geen merk
baar nadeelige gevolgen veroorzaakt,
heeft smokkelaars er wel toegebracht
even voor h et passeeren van de grens
diamanten in te slikken. Het is een
truc, die gemakkelijk gelukt, doordat
de douane-beambten niet over de mid
delen beschikken, de fraude te kun
nen constateeren. Zij kunnen een ver
dachte toch moeilijk een laxeerkuur
laten doormaken.
Het kan natuurlijk gebeuren, dat
een doorgeslikte diamant in den blin-
dendarm blijft steken en appendici
tis veroorzaakt Maar ook dan gaat de
diamant niet verloren, de chirurg zal
hem bij de operatie vinden en uit het
lichaam verwijderen.
geen stukgaan en pijn meer
en ook geen naschrijnen der
huid, als men vóór het in-
zeepen de huid even inwrijff
met slechts een weinig
Het inslikken van scherpe
voorwerpen.
Het komt nog al eens voor, dat klei
ne kinderen knoopen, stukjes griffel,
centen of andere kleine, onverteer
bare voorwerpen inslikken. De ouders
maken zich dan vaak ongerusfe maar
Recept.
Schapenvleesch met slaboonen en
aardappelen. Benoodigd D/s pond scha
penvleesch of lamsvleesch, IV2 pond
aardappelen, 1 K.G. slaboonen, 3 af
gestreken eetlepels boter, 1 ui, een
.paar kruidnagelen, wat zout
Bereiding: Zet het gewasschen
v.'eesch op met ruim een halve liter
kekend water, voeg er wat zout bij en
de[ heele ui, waarin de kruidnagels
Door een aantal Fokker-vliegtuigen is Dinsdagavond boven Scheveningen gedefileerd, ter gelegenheid van hef
diner, dat daar aan de deelnemers van de bijeenkomst der International Air Traffic As.;ocia ion werd aange
boden. Een fraaie luchtfoto van Scheveningen.
zijn gestoken. Laat in een goed geslo
ten pan het vleesch zoo een uur staven.
Voeg er dan de afgehaalde, gewas
schen en gebroken boonen bij en de
boter, laat die drie kwartier meeko
ken, leg er dan de geschilde aardap
pelen op en laat alles tezamen ver
der gaar worden (nog ongeveer een
half uur).
Neem 't vleesch uit de pan, snijd
het in nette plakken, schik die in
't midden van den verwarmden scho
tel en leg er de boonen met de aard
appelen over heen. Giet er eenige le
pels kooknat over en presenteer de rest
van het vocht in een sauskom er bij.
Nuttige wenken.
Om het kleven van het strijkijzer
aan stijfselgoed te voorkomen, doet
men een stukje boter door de stijfsel.
Naaimachines smere men nimmer
met zoete olie, daar dit aankoekt. Men
gebruike alleen petroleum en' wan
neer er reeds verstopping door zoete
olie of iets dergelijks heeft plaats ge
had, spuite men eerst met benzine,
alvorens petroleum te gebruiken.
Aangesneden citroenen blijven goed,
wanneer men ze met de aangesneden
vlakte naar beneden in een schoteltje
met azijn legt
'n Goede flesschenlak verkrijgt men
door menging van 25 gram zuivere
hars, 250 gram was, 33 gram rundvet
en 250 gram oker van de gewenschte
kleur. Om de lak te gebruiken moet
dit zeer warm zijn.
Palembangsche kant.
In Palembang wordt het kantslaan
buitengewoon veel beoefend en het
bedrijf is er zoo algemeen, dat men
zou kunnen vragen of het Palembang
sche kantwerk een inheemsche indu
strie is, of dat deze door Europeanen
werd ingevoerd. Deze tak van nijver
heid moet echter wel van heel ouden
oorsprong zijn, daar hij niet alleen in
het meer beschaafde Palembang zelf
wordt beoefend, doch ook in de bin
nenlanden, op Zuid-Sumatra, de Pa-
dangsche Bovenlanden en zelfs op
Noord-Sumatra. Men mag gerust aan
nemen, dat Palembang de bakermat
is van de inlandsche kantwerkkunst,
welke techniek van daaruit over Su
matra verbreid is en naar Java over
gebracht
Het oorspronkelijke inlandsche be
drijf werd uitgevoerd op zeer primi
tieve toestellen. Vermoedelijk had men
toen alleen maar een plank, waarop
volgens een bepaalde teekening naald
jes werden gestoken en waarom dan
met de hand de draadjes „gevlochten"
werden. Europeesche invloed bracht
daarin verbetering door invoer van
Europeesche toestellen, kantkussens
met klosjes, zooals we deze hier te
lande ook kennen, en daardoor werd
het voor de inlandsche kantwerksters
ook mogelijk kant te klossen van ge
woon katoengaren.
De in gebruik zijnde siermotieven
hebben zich van zelf gevormd. Vele
zijn afgezien van Europeesche kant
monsters, doch uit sommige spreekt nog
zeer duidelijk de inlandsche gedachte.
Tafelrecht.
Dat er gastvrouwen zijn, die bij het
geven van een dinertje zich wel eens
ergeren aan conversatie, die loopt
over de een of andere gemeenschap
pelijk bekende en die meestal ge-
voerd wordt in een toon verre van
waardeerend, is genoeg bekend» On-
langs echter had een vindingrijk me
vrouwtje, dat zich meer dan eens in
stilte had zitten ergeren aan het
„kwaad spreken" van afwezigen, bij
het geven van een dinertje, op den ach
terkant der menu's de volgende oud-
Hollandsche wijsheid laten schrijven:
Al die sitt' aen mynen disch,
Drïnckt sooveel als nodigh is,
Eet na uwes hongers eysch,
Maer en eet geen menschen-vleys.
Weet gy niet wat dat beduydt
Hoort, ick salt u leggen uyt:
Spreeckt niet kwalyck van een vrient,
Die dat niet en heeft verdient,
Spreeckt niet qualyck van een man,
Die hem niet verweren can.
Neemt hem niet met uwen mont,
't Geen ghy hem niet geven cont
Sydy anders van manier,
Mynenthalven blyft van hier.
't Zy u eens voor al gesecht,
Dat is hier het tafelrecht
Radio en toegepaste kunst.
Meer dan tot nu toe het geval was,
zullen Handel en toegepaste Kunst
elkaar in de toekomst ontmoeten en
het zal in de eerste plaats de hande
laar, de koopman of de industrieel
zijn, die uit welbegrepen eigenbelang
die samenwerking zoeken.
Immers het besef dringt meer en
meer door, dat het geen zin heeft en
dat het volkomen onvruchtbaar en
onbeschaafd is zijn concurrenten in
brutale annonces te overschreeuwen.
Veel meer zal men In de toekomst
trachten ook het uiterlijk van het ar
tikel, dat men verhandelt, zoodanig
aesthetisch te verzorgen, dat het tot
koopen noopt en dat het artikel daar
door reeds een zekere meerdere waar
de verkrijgt.
Kunstenaars van naam verleenenop
verschillend terrein in deze richting
hun medewerking; denken wij aan de
glas- en aardewerk-industrie, aan de
tapijtweverijen, aan de meubel- en be-
hangselfabrieken om slechts enkele be
drijven te noemen. Betere interieurs
zelfs voor bescheiden beurzen
volwaardiger gebruiksvoorwerpen en
tenslotte ontwikkeling van den smaak
en den zin voor het schoone zijn het
gelukkige gevolg van deze collabo
ratie.
Het stemt tot verheugenis, dateven-
éens in de Radio-industrie zoo be
trekkelijk jong nog in die richting
wordt gewerkt. Als voorbeeld daarvan
mogen wij wel noemen de samenwer
king die t usschen den bekenden kunst-
nijvere Otto van Tussenbroek en Er-
res Radio tot stand is gekomen.
Het zal trouwens voor de meeste
lezers wel reeds duidelijk zijn gewor
den, dat ook op dit gebied het stre
ven, dat wij hierboven hebben bespro
ken, meer en meer veld wint, welk
streven zich uit in het meer of min
der wel geslaagde, in elk verzorgde
uiterlijk van Radio-apparaten.
Het kan wel niet anders of zulk een
pogen zal een stimuleerenden in
vloed hebben op de voor ons land ook
zoo belangrijke industrie van Radio
apparaten in het algemeen.
BORSSELE.' In de Woensdag al
hier gehouden raadszitting werd aan
Mej. J. de Krijger, wegens aanstaand
vertrek naar Ned.-Indië, eervol ont
slag verleend uit haar betrekking van
onderwijzeres aan de O. L. school met
ingang van 1 October. De voorzitter
deelde mee, dat reeds een oproeping
van sollicitanten was geplaatst, en dat
zich tot heden 9 sollicitanten hadden
aangemeld. Uit het ingekomen bericht
van den directeur der Zuid-Beveland-
sche Waterleidingmaatschappij bleek,
dat de kosten voor aanleg der leiding
in de gemeente f42.000 zouden be
dragen, terwijl de gemeente zich ga
rant zou moeten stellen voor een jaar-
lijksch waterverbruik ten bedrage van
f 4200. Na eenige bespreking besloot
men den heer Van Poelgeest uit te
noodigen in de volgende vergadering
een en ander te komen toelichten.
De verordening op de warenwet werd
gewijzigd volgens ingekomen schrij
ven. De heeren M. de Regt, G Nijsten
en M. Dek verklaarden zich tegen deze
wijziging. De rekening van het bur
gerlijk armbestuur 1928—1929 werd
vastgesteld op een bedrag van f769,25
inkomsten en f759,30 aan uitgaven,
alzoo met een goed slot van f9,95.
De begrooting voor 1930 stelde men
vast op f838,84 in ontvang en uitgaaf.
Ten laatste werd de gemeenterekening
vastgesteld op f37.305,81 in ontvang
sten en f 37.735,93 in uitgaven, dus
met een nadeelig saldo van f 430,12.
's HEER ARENDSKERKE. Alhier is
aanbesteed de bouw van een land-
bouwschuur voor den heer P. Boon
man. De hoogste inschrijvers waren
Gebrs. Weststrate te 's Heer Arends-
kerke voor f22.500. De laagste Le
Grand Verheijke te Hoedekensker-
ke voor f21.225. Het werk is gegund
aan de laagste inschrijvers.
WEMELDINGE. Woensdag heeft
het kerkbestuur van de Chr. Evang.
Kerk in de consistoriekamer Slhier,
publiek aanbesteed het bouwen van een
woonhuis. Architect is de heer S. de
Koning te Goes. De laagste inschrij
vers waren Kosten en Van Gorp te
Wemeldinge voor f 4622,De gun
ning is aangehouden.
WOLPHAARTSDIJK. Woensdag
werd alhier door Notaris Pilaar ver
kocht:
1. Drie woonhuizen en erven aan
de Papeweg, groot 4 A. 35 c.A., aan
Frans Caan te Wolphaartsdijk voor
f605,-.
2. Een woonhuis en erf aldaar,
groot 55 c.A., aan Wed. Pieter Ver
hulst—Smallegange te Wolphaartsdijk
voor f565,
3. Tuin in den Oosterlandpolder,
groot 5 A. 40 c.A. aan Frans van de
Vreugde te Wolphaartsdijk voor f309.
Samen f1479,—.
yERSEKE. De gewone jaarvergade
ring der N.V. Maatschappij voor kunst
matige oesterteelt v.h. De Meulemees-
ter te Yerseke, Woensdagmiddag te
Bergen op Zoom gehouden, werd door
menigeen met belangstelling tegemoet
gezien. De voorzitter, burgemeester
Van Woelderen uit Vlissingen, heeft
de agenda snel en afdoende afge
werkt. De vergaderden stonden binnen
't half uur weder op straat De op
positiepartijen waren niet aanwezig,
zoodat er niets interessants te genieten
viel. Alles blijft bij 't oude,
Van andere zijde vernemen we nog,
dat ter vergadering aanwezig waren 16
aandeelhouders, vertegenwoordigende
164 aandeelen en recht hebbende top
200 stemmen. Bij de behandeling van
winst- en verliesrekening werd ter
sprake gebracht de groote schade die
gedurende den afgeloopen winter aan
de oesterbankën was aangebracht In
verband hiermede werd het wensche-
lijk gevonden dat de post, aangevende
de waarde van getaxeerde oesters, werd
verlaagd met f5000. Het dividend werd
bepaald op 21/2 (vorig jaar 91/2 pet).
De aftredende commissaris, de heer
Ochtman, werd herkozen.