I
I
J
7TanspireerenJe
voeten
BIJVOEGSEL
60ESCHE COÜRANT
Wat *Jndië voor ons
6$ fteken f.
Medische Rubriek.
Voor de VrouW
E° i
ivibi Dubé TAFELZILVER1
I Complete Cassettes
Binnenland
VAN DE
VAN VRIJDAG 12 JULI 1929.
Is het bijkans ondoenlijk om dein totaal
invloed, economisch en sociaal gesproken,
dve er van de cultures voor Indië zelf
ui.tgaat, vast te stellen nog moeilijker
is dit ten aanzien van Nederland- Want
hier steunt men op meer directe dan indi
recte gegevens. Zou b.v. de beteekenis
van ons bankwezen niet aanmerkelijk ver
minderen, indien men de Indische onder
nemingen, cnder welke de suiker een zoo
belangrijke plaats inneemt, voor een groot
deel uitschakelde? En denk eens aan de
uitgaven, die de tal van particulieren, die
zich na een welbesteed leven in de cul
tures op een der hoofdplaatsen in Neder
land terugtrekken, zich veroorloven! Maar
er zijn ook directe posten aan te wijzen
Daar is in de eerste plaats het aantal
jongelieden dat, hetzij opgeleid te Wage-
rtiingen of te Deventer, hetzij opgeleid aan
een der Middelbaar Technische scho
len, hetzij opgeleid aan de Technische
Hoogeschool te Delft, emplooi vinden in
de cultures. Daar zijn ook de belangrijke
inkomsten, die de NeJerlandsche stoom
vaartmaatschappijen trekken uit de cul
tuurproducten zoowel als vracht van haar
afkomstige of voor haar bestemde goede
ren als in den vorm van passagegelden.
In zijn werkje, getiteld „De Javasuiker-
industrie en hare beteekenis voor land en
volk", vermeldt Mr. J. J. Tichelaar, dat
van een der lijmen in 1925 ongeveer 98
pet. der uitgaande lading afkomstig was
van de suiker, terwijl 94 pet. der binnen
komende lad.ng voor haar bestemd was.
Blijkens van 133 fabrieken en 8 kantoren
ontvangen opgaven werd' in de jaren 1923,
1924 en 1925 resp. f478.250, f576.835.
en f 730.869 aan de Stoomvaart-Mij.
„Nederland" en aan de Rotterdamsche
Lloyd betaald voor passagegelden, uit
sluitend aan degenen, die met de suiker
industrie in verbinding stomddm
Neemt men daarnevens de machinefa
brieken. de fabrieken van electrische ap
paraten en van locomotieven, in Neder
land1 gevestigd; van een drietal zeer groote
ondernemingen op dit gebied kon worden
medegedeeld, dat gemiddeld resp. 50, 33
en 10 pet. van 'haar totaal omzet over de
jaren 1923, 1924 en 1925 bestemd was
voor suikerfabrieken op Java, terwijl voor
een vierde, soortgelijke fabriek dit cijfer
85 pet. bedroeg. In 1924 werd uit Neder
land1 in Indië ingevoerd aan machines en
werktuigen een waarde van bijna f 14
millioen; het aantal van de suikerfabrie
ken daarin was bijna f 6 millioen. .Op
gelijke wijze zou men fabrieken van filter
doek, van drijfriemen, draad- en kabel-
fabrieken. fabrieken van gietwerk, verf-
fabrieken, e.a. kunnen noemen. Alle groote
ondernemingen, die weliswaar niet geheel
van Indië en zeker niet geheel van de cul
tures leven, maar welker omvang toch een
geheel andere zou zijn, wannier zij Indië
eens niet als leveranciers hadden. Een
der bovenvermelde machinefabrieken had
in 1921 een personeel van 2300 man, en
keerde in dat jaar aan salarissen en loo-
nea ruim f5 millioen uit. De suikerindus
trie had in de werkzaamheden dezer fa
briek een aandeel van 50 pet.welke werk
loosheid, loonsverlaging en andere econo
mische verschijnselen zouden voor het per
soneel, aan die fabriek verbonden, niet
voortvloeien uit een verminderde welvaart
van de suikerindustrie, om van baar ge
heel verdwijnen niet eens te spreken.
In de Voorjaarszitting 1927 van den
Volksraad, bij dë behandel'ng van Hoofd
stuk X (Marine) der Indische begroo
ting voor 1928, en de bespreking van het
aandeel, dat Nederland en Indië resp.
hebben te dragen in de kosten van de
maritieme verdediging van Nederlandsch-
Indië, heeft de heer Ten Berge, die meer
dan eens getoond heeft aan den democra
tisch en kant te staan, erop gewezen, dat,
wanneer hij de „smalle" opvattingen he
kelde, die inzake Indische belangen in
Holland in breede kringen bestaat, hij
daarmede bedoelde op een „breede volks
klasse". Immers, hij rangschikte onder
de direct belanghebbenden bij de Indi
sche winsten „ook de duizenden Neder-
Latndsche arbeiders en middenstanders, die
hun bestaan voor een groot deel aan dë
Indische winsten en de werkzaamheid van
het groot-kapitaal in Indië hebben te dan
ken". Zonder de Indische bedrijven en
cultures zou z.i. het loonpeil in Nederland
belangrijk moeten zakken; zou de voor
de arbeiders zoo zegenrijke sociale wet
geving op stal gezet kunnen worden; zou
pauperisme in breede lagen in Nederland
zijn intrede doen.
Het voordeel ligt diaarom z.i. met al
leen bij „de menschen met de aandee-
len". maar schier bij elke maatschap
pelijke groep. En daarom achtte hij het
zoo onredelijk en kortzichtig van de bree
de groepen als hoedanig hij voorname
lijk de arbeiders en de middenstanders
aangaf om. wat de Indische maritieme
defensie vraagt, maar zooveel mogelijk op
de Indische begrooting te schuiven, om
er zelf op een koopje af te komen. De
heer Stokvis heeft in het verder diebat
niet nagelaten te trachten dit, door den
heer Ten Berge ingenomen standpunt te
verzwakken, maar had daarme 'e gjeen suc
ces. Hij erkende, een vloot van "die defen
sieve kracht niet noodzakelijk te achten;
wilde de heer Ten Berge een andere op
vatting huldigen, dian zou het zijn zaak
zijn om deze bij de Hollandsche arbei
ders ingang te dóen vinden. Waarmede
men moeilijk kon zeggen, dat het sprekend
argument, bij velen in gedachten levend1,
maar niet altijd zoo duidelijk omschreven
naar voren gebracht als ditmaal ge
schiedde, werd aangetast.
Van deze Indische bedrijven, «die win
sten afwerpen, waarvan het Moederland
de gevolgen ondervindt, en die industrieën
in Holland op haar beurt laat leven,
vormt de suker niet alleen een der oud
ste, maar een der grootste, een dlergeme,
die in den meest wijlden kring om zich
lieen grijpt. Men kan zich op het stand
punt stellen, dat deze ontwikkeling niet
is die, welke men bij voortduring wenschte
of wenscht de beteekenis der suiker
industrie daarmede wegredeneerem kan
men niet. Want men verliest, bij" het be
schouwen van de economische beteekenis
der Javasuikerindustrie nog ie veel, soms
zelfs geheel uit het oog, dat een industrie
als deze, historisch geworden en gegroeid,
vertakkingen heeft in zoo tal van onder
deden van het economisch leven van
Java en Indië beide, dat haar verdwij
nen niet als een op zichzelf staand feit
kan worden beschouwd.
Hazelaar skoorts.
Verleden voorjaar deed zich het volgen
de verschijnsel voor: Verschillende meis
jes uit éénzelfde klasse werdén ongesteld.
Deze ongesteldheid' vang aan met veel
vuldig niezen en zette zich voort ii sterke
temperatuursverhooging, zoodat de kinde
ren het bed moesten houden. Na een dag
of acht of tien waren die meisjes weer op
straat.
Toevallig kwamen gelijke ziektever
schijnselen ook voor onder de volwassen
leden van een gezin, waarvan een dór
meisjes behoorde tot bovengenoemde
klasse. Was de ongesteldheid uit school
overgebracht op dó huisgenootem, of wanen
in school en in huis dezelfde oorzaken
werkzaam geweest?
Een onderzoek bracht aan het licht,
dat de schuldigen zoo goed ais zeker zijn
geweest de hazelaars, d!ie in school en in
de huiskamer van bedoeld gezin stonden
te stuiven.
Een stuivende of bloeiende hazelaar
brengt enorm veel zeer fijn stuifmeel
voort; als men tegen een bloeiend1 takje
tikt, vliegt een wolk van stuifmeel op. Dat
zet zich vast op de slijmvliezen in den
neus en veroorzaakt terstond een hevig
niezen. Als tweede gevolg treedt een ver
hooging van lichaamstemperatuur op, die
dóet denken aan koorts.
Het verschijnsel loopt dus parallel met
de hooikoorts, die meestal optreedt in den
tijd dat de grassen bloeien (Mei, Juni of
Juli). De grassen zijn ook windbloemen
en bezitten eveneens fijn stuifmeel, dat
door den wind gemakkelijk wordt ver
plaatst. Mooi kan men dit zien als de rog
ge (die ook tot de grassen behoort) stuift
En nu begint van lieverlede die hazelaar
weer te bloeien en verschillende onder
wijzers en onderwijzeressen zullen weer
bloeiende takken in fd'e school halen om
de jeugd op het interessante verschijnsel
van deze windbloemen wijzen. Wij zou
den nu wel wel wat voorzichtigheid willen
aanraden. Het is onnoodig een groote tak
in school te halen; aan een klein takje is
het verschijnsel evengoed te zien en zoo-
dra het stuiven van een paar katjes is
waargenomen, ver wijdere men ze uit de
klasse.
Wat voor Ide hazelaars geldt, is ook van
toepassing op andere windbloemen, die
men w5el in school brengtels berk, taxus,
den, spar en andere. De wilg valt hierbui
ten; Idie stuift niet, want zijn bloemen zijn
insectenbloemen; daarom brengen ze ho
ning voort, wat de windbloemen niet doen.
Op Waalsdorp heeft Dinsdagmiddag de officieele opening plaats gehad van het nieuw historisch museum der
Regimenten Grenadiers en Jagers. Generaal Wagner houdt de openingsrede.
Van moeders en kinderen.
Als kleine zus gaat handwerken.
Gelukkig zijn de meeste moeders zoo
verstandig om de meisjes al vroeg handig
te maken in het naaien en deze opvoeding
niet alleen maar aan de school over ta
laten. Maar dat handig maken op zich zeil
gaat niet altijd in de meeste gevallen ver
standig. Zoo dikwijls wordt vergeten, dat
een kind nog maar een kind is en geen vol
wassen vrouw, die voldoening schept in
geduldwerk om straks haai- arbeid be
loond te zien.
Lakens zoomen is voor ons een prettige
of gewone bezigheid, in geen geval een
wierkje waarbij we steunen en zuchten.
Maar het kind met haar weinig rappe vin
gertjes, met den drang van een tastbaar
resultaat, ziet het zoomen van lakens als
een onafzienbare^ arbeid' en dat tenslotte
„nog niets" is.
Leert ge uw kleine meid1 de naald han*
teeren en wilt ge, dat ze er plezier in heeft
en blijft houden, laat haar dan dadelijk
iets bruikbaars maken, geen broddellap
pen. Er zijn genoeg eenvoudige dingetjes:
een zakdoekje, een vliegendoekje, psn
kmoopenzakje, een speldenkussen, een
trekpotgreepje enz. enz., dingen, «die ook
gauw klaar zijn.
Vermijd1 alles wat ongeduld oproepen
kan. Geef niet direct het stugge naaigaren,
dat zoo gauw knoopt en kronkelt, maar
liever een zachten, wollen draad.
Laat de voorwerpjes, die gemaakt wor
den ook vooral kleurig zijn. Het turen op
een wit of geel katoenen lapje is zoo saai
voor kinderoogen. Heusch, het kleine
naaistertje leert later vanzelf wel geduld
oefenen en o«ok het saaie beëindigen.
En tot slot: Blijf ernstig als het eerste
kunstproduct u wordt getoond. Lach en
spot niet als het zakdoekje twijfelachtig
vierkant i,s en door het kmoopenzakje de
inhoud heenrolt. Dat doodt alle schep
pingsvreugde. Zonder die te schaden kun
nen bij een volgend werkstukje de fouten
van de vorigem vo«orkomen worden, als we
maar altijd bedenken, dat het kleine naai
stertje nog kind is, in alles.
SMAKELIJK
(incl. roestvrije messen) vanaf I
f112,-.
25 JAAR GARANTIE
Betaling in gedeelten (ook in
Indië).. Vraagt prijscourant en I
betalingscondities.
N.V. DUBÉ TAFELZILVERFA-
BRIEKEN SCHIEKADE 190
ROTTERDAM.
Overal vertegenwoordigd.
DUBÉ BON. Verzoeke geheel
onverplicht toezending van:
Geïllustreerde prijscourant.
Zïchtzending.
Betalingscondities.
Naam
Adres
Ewv^^piaats
•rhalen wat niet gewenscht I
Nuttige wenken.
Als zilver door lang liggen is aange
slagen, dan giet men er kokend aardap
pelwater over en laat het daarin een mi
nuut of tien liggen. Daarna wordt het wol
len lappen terdege gepoetst.
Zilveren lepels en vorken dient men
met een zwak zeepwater te reinigen en
daarna te overspoelen met heet water,
daarna afwrijven met een wollen of fla
nellen lap. Een goede beurt geeft men ze,
door in 'twee liter lauw water, een eetlepel
geest van salmiak te doen, waarin men het
zilver eenige minuten laat liggen. Daarna
met krijtpoeder (zeer fijn) of met gebrand
tot poeder gewreven hertshoorn, met
zachte lappen, zoo lang wrijven tot het
blinkt.
Voor gedreven of zilveren figuren of
bloemen gebruik© men een zacht zilver-
borsteltje.
Men kan flesschem, waarin een onaan
gename lucht is, schoonmaken met een
mengsel van fijn houtskool en water; men
moet goed schudden en een poosje er in
laten staan. Daarna flink naspoelen met
schoon water.
Een Katholiek geheim
genootschap.
Wij lezen in het „Volk":
De heer C. D. Wesseling, vroeger
katholiek lid van «den Haag-cheo. gemeen
teraad en van de Provinciale Staten van
Zed-Holland, alsmede gewezen Kamer
overzicht-schrijver van den katholieken
„Tijd", doet in het liberale „Vaderland"
de volgende interessante mededeelingen,
die menig braaf katholiek onaangenaam
zullen zijn:
De St. Michaëlsclub was niet een nieu
we partij en prof. Veraart is niet de op
richter der St. Michaëlsclub, ja, ik meen
te mogen onderstellen, diat prof. Veraart
zelfs nooit geweten heeft, wie de eigen
lijke verwekkers der St. Michaëlbewe-
ging zijn geweest. De St. Michaëlbewe
ging heeft n.l. eene vóórgeschiedenis ge
had, welke tot heden no«oit geschreven is.
Het kan, dunkt mij, niet anders dan goed
zijn, dat eindelijk de sluier van het geheim
eens worde opgeheven, hetgeen ik bij de
zen ga doen.
Aan de St. Michaëlclub is voorafge
gaan de Ultrem-club (Ultrem is afkor
ting van Ultimum-Remedium, hetgeen be-
teekent uiterste middel.)
Deze naam door den heer Wesseling
uitgedacht, drukt, naar hij mededeelt, zeer
juist de bedoeling der stichting uit.
Tegen de reactie, tegen den voortschrij
denden vleugel der uiterste conservatieven
een dam op te werpen, was de bedoeling
van Ultrem. Die bedoeling moest o.i. ech
ter op de meest geheime manier worden
uitgevoerd'.
Volgens de onder mij berustende no
tulen der oprichtersvergadering, „beloof
den de oprichters elkaar op eerewoord
tegenover derden «de oplichting en het be
staan der club geheim te houden, elkander
onvoorwaardelijk te steunen in het politie
ke leven en de besluiten dier club trouw
na te leven".
Nu de club ter aiele is, ziet schrijver
dézes de reden voor geheimhouding niet
meer in en acht het zelfs noodig aan de
geschiedenis «der politieke partijen klaar
heid in de voorschiedenis der St. Mi
chaëlbeweging.
Dat het „cellen bouwen" in strijd zou
moeten worden geacht met „Katholieke
denkwijze" kan ik in geen geval toegeven.
Verscheiden voorbeelden zouden daar
van uit de geschiedenis kunnen worden
opgediept. Hoe diit zij, de Ultremistem
wilden deze werkwijze inderdaad toepas
sen. Zij zochten cellenbouwers onder de
R. K. geestelijken, arbeiderskiders, on
derwijzers, ambtenaren, studenten, jour
nalisten, enz.; zij gaven enkele „vertrou
welijke" „vliegende blaadjes" uit, zij be
paalden zelfs, dat de hoofden der cellen
wel rechtstreeks met het hoofdbestuur
in verbinding zouden staan, maar van
eikaars bestaan en ieders respectieve
lijke aanhangers onkundig zouden worden
gelaten i.e.w. de club zou geheel wer
ken als een geheim genootschap, hetgeen
o«ok dringend' noodig was, zooals ieder kan
begrijpen, die van de katholieke bewegin
gen, verhoudingen en middelen wat moer
dan oppervlakkig op de hoogte ia.
De leuze der Ultretmisten was: „De
R. K. Partij zal democratisch zijn of zij
zal niet zijn" (Vliegende blaadje no«. 1)
Zij wilden niet de R. K. Staatspartij
splitsen of uiteen doen vallen maar zij
wilden wél, als dé R. K. Staatspartij
uieen zou vallen, klaar zijn, om dan de
leiding van den meest democratischen
vleugel op zich te nemen.
De heer prof. Veraart was geen lid1 van
Ultrem, hij was ons „niet rood genoeg'
Wel heeft hij als gast van de club zijn
plannen uiteengezet.
Zoo lieten wij hem gaarne de eer en
het initiatief van de beroemd geworden
vergadering van alle uitgesproken demo
cratische elementen in de R. K. Staats^
partij op 22 April 1922 in Hotel Ter
minus in Utrecht, en hier ging het zoo tel
toe, dat blijkens mijne aantekeningen de
heer De Bruin, sprekende over baron van
Wijnbergen, wiens naam nog al eens ge
noemd was, o.m. zeilde: „dat de vergade
ring toch eigenlijk te fatsoenlijk was, om
dien naam, zelfs maar te noemen". (Da
verend applaus). Die verg. te Utrecht be
reikte niet het doel, dat wij, Ultkemistten,
er mee voor hadden, n.l. om reeds toen
tot eene vaste organisatie aller democra
tische elementen te geraken. Toch werd
dlaiar de theoretische grondslag voor de
latere St. Michaëlbeweging gelegdl maar
prof. Veraart werd er niet dadelijk de lei
der van, zat zelfs niet eens in het voor-
loopig bestuur, waarin slechts onderge
schikte voormannen naar voren werden ge
schoven.
Hoe het met de Michaëlbeweging ten
slotte is afgeloo«pen, is te goed1 bekend»
om daar hier nog verdér over uit te wei
den. Nimmer echter was «de R. K. Staats
partij dichter bij haar splitsing. De tijden
waren echter nog niet rijp. En nu? Uiter
lijk is de eenheid sterker «dan ooit, dank
zij mede aan het gebrek aan inzicht dier
leiders dér aanvallende partijen, innerlijk
vreten de ontevredenheid en de voosheid
steeds dieper in, zooals insiders zeer
goed' bekend', is, zooals uit bestudeering
der relatieve stemmencijfers zou kunnen
blijken en zooals de toekomst misschien
spoedig genoeg zal uitwijken.
In verband met den opzet van dit arti
kel diene alleen nog dé vermelding, dat
de Ultrem-club op 4 November 1922 te
mijnen huize werd' «ontbonden.
en andere transpireerende
lichaamsdeelen moet men behande
len met Purolpoeder, als zijnde het
meest afdoende middel daarvoor.
Purol-Voet - Toilet- en Kinderpoeder
in Bussen van 60 cent en 1 gld.
Bij Apoth. en Drogisten.
Boefjes.
Enkele dagen geleden ontdekte een be
woonster van het Noordelijk stadsgedeelte
te Rotterdam, dat haar 10-jarig zoontje
een doosje isolatieband verstopt had op
den zolder. Het zoontje zei, het te heb
ben gekregen van een 11-jarig kameraadje.
De moeder, die «dacht, dat de jongens
niet eerlijk aan het doosje waren gekomen,
waarschuwde de politie, die een onder
zoek instelde, waarbij men al spoedig tot
die ontdekking kwam, dat er in diat stads
gedeelte een heel complot van jongens van
tien tot dertien jaar bestond, welke jon
gens herhaaldelijk kleine diefstallen ple
gen en het gestolene onder elkaar ver
kwanselen.
In den Zwaanshals ligt een pakhuis
van den koopman M. uit 's Gravenhage»
die in diat pakhuis een groote partij' arti
kelen van allerlei aard' heeft opgeslagen.
De jongens haddén het vooral op dit pak
huis voorzien. Geregeld' wisten zij onge
merkt het pakhuis binnen te komen, waar
na zij er van alles stalen. Zoo zijn er een
schrijfmachine, rollen closetpapier, pak
ken schuurpapier, stapels vet vrij papier,
zakken, mappen, rollen isolatieband! e. ld.
gestolen. Er werd' in deze artikelen druk
handel gedreven en «de prijzen waren af
hankelijk van dé grootte van den gestolen
voorraad. Toen de politie het bestaan
van het complot ontdekte, stond' de koers
van schiuurlinnen op 10 knikkers per vel,
rolletjes garen wenden voor een cent per
stuk verkocht en isolatieband' werd! ver
handeld voor acht zuurballen de moL
Reeds is een zeer groot aantal jongens
gehoord', maar het is nog niet mogelijk
gebleken, achter de geheele waarheid te
komen, doordat de jongens« hardnekkig
elkaar blijven beschuldigen en steeds weer
nieuwe daders aanwijzen, welke op hun
beurt weer andere namen noemen. Het
onderzoek wordt voortgezet.
