In dienst van allen.
KREsmt
No 58
Woensdag 27 Maart 1029
116 Jaargang.
Dij dit nummer be
hoort een bijvoegsel
ProvincienieuWs
LINTVELT's BAZAR
Het beste bij
hoesten en
heesehhesd
ABONNEMENT
Prijs per kwarlaal, in Goes f2,
buiten Goes f2,
Afzonderlijke nummers 5 cent.
VerschijntMaandag-, Woensdag
en Vrijdagavond.
SOME COURANT
UitgaveNaamlooze Vennootschap Goesche Courant vitSc*7-J en Kleeuwens Sr Ross' D rukkers- en Uitgeversbedrijf
Postcheque- en Girorekening No. 55571 m-i-rn non m_ OA A
Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244
ADVERTENT1EN
van 15 regels f 1,20. elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen eu aaavrageu 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
MAANDAG l APRIL, 2den Paasch-
dag zal de GOESCHE COURANT
NIET VERSCHIJNEN.
ZIJ, die zich nu op de GOESCHE
COURANT abonneeven, ontvangen de
tot l Aptil a.s. verschijnende num
mers KOSTELOOS.
Provinciale Zeeuwsche Schoonheids-
en Archaeologische Commissie.
(Vervolg.)
Betreffende de oudheidkundige be
moeiingen der commissie wordt ge
meld, dat advies werd uitgebracht aan
Ged. Staten over verzoeken om pro
vinciale subsidie voor de restauratie
van den toren der Ned. Herv. Kerk
te Baarland, de St. Willibrorduskerk
en toren te Hulst en van een deel van
den Kampveerschen toren te Veere,
Ten aanzien van het eerste en hef
laatste verzoek kon worden geadvi
seerd, een bijdrage uit de provinciale
kas te verleenen. Aangezien ten aan
zien van de kerk te Hulst belangwek
kend specimen van laat Gothische
bouwkunst, alleen nog maar een aan'
vrage om steun voor het minst be
langrijke onderdeel, den voor een hal
ve eeuw grootendeels in Gothische
vormen vernieuwden toren, was in-
gekomen, achtte de commissie het
wenschelijk, haar oordeel hierover op
te schorten, totdat ook een verzoek
ten aanzien der kerk zelve zou kun
nen worden beoordeeld.
De architect, door de kerkvoogdij
der Ned. Herv. Kerk te Waarde be
last met noodig gebleken herstellings
werkzaamheden, aan die kerk, vroeg
het advies der commissie ten aanzien
van de door hem hierover ontworpen
plannen. Ten aanzien van de ramen
van het choor achtte de commissie de
gegevens te gering, om gunstig op het
aanbrengen van Gothische vormen te
kunnen advïseeren. Behoud van den
Noordelijken muur, in 1589 na den
brand, die den noordbeuk in de asch
legde, opgetrokken tusschen de pila
ren, achtte de commissie even zeer
wenschelijk als de kerkvoogdij; ten
aanzien van de restauratie der daarin
aanwezige lichtopeningen, echter kon
zij zich met de quasie, Gothische op
lossing, die werd voorgesteld, nietver-
Hoek Koningstraat - Magdalenastraat.
SPECIAAL ADRES IN: GLAS,
PORSELEIN EN AARDEWERK.
69
FEUILLETON
Naar het Engelsch van
ETHEL M. DELL.
Geautoriseerde vertaling van
DICKy WAEELBAKKER
„Ik dank u", zei ze zachtjes. „Doch
we hadden het op het oogenblik niet
over mij, doch over Gaspard."
„Dat weet ik", gaf Bill toe. „Wij zul
len nu ook uitsluitend over hem pra
ten. Hij vertelde me, dat hij heel slech
te nachten doormaakt en zich aange
wend heeft een slaapmiddel te ge
bruiken".
„Oh, nee, dat is een vergissing",
bracht mevrouw Rivers in het midden.
„Dokter Brace heeft hem nooit iets
anders gegeven dan een onschuldig,
pijnstillend middel".
„Dat lag vermoedelijk ook in zijn
bedoeling", zei Bill. „In elk geval is
de jongen er dusdanig aan verslaafd
geraakt, dat hij zegt het zonder dien
drank niet meer te kunnen stellen".
„Dokter Brace heeft mij verzekerd,
dat het geen bedwelmingsmiddel was",
merkte zij op. „Het was slechts een
eenigen, en deed zij een naar haar
meening bruikbaarder solutie aan de
hand.
Ten aanzien van de klokken van
Zierikzee viel op het einde van 1928
een ongunstige beslissing. De Kroon
n.l. stelde het gemeentebestuur in hoo-
ger beroep tegen de beslissing van
Ged. Staten, waarbij het raadsbesluit
strekkende tof verkoop van het car
rillon, was geschorst, in hef gelijk.
Moge aldus het verslag het
gemeentebestuur van de haar hiervoor
gegeven vrijheid niet gebruik maken,
om de klokken van Pieter van den
Gheijn te doen versmelten, doch moge
een weg worden gevonden, waardoor
zij, zij het dan elders, kunnen worden
behouden.
Evenals vorige jaren, heeft de secre
taris der commissie ook in het afge-
loopen jaar de hem bekend geworden
veranderingen en verbeteringen in het
hand-exemplaar van de voorloopige
lijst der Nederlandsche monumenten
van geschiedenis en kunst, deel VI,
aangeteekend.
Ten aanzien van de molens wordt
medegedeeld, dat de standaardmolen
„de Vos" te Oud-Vossemeer In het
begin van 1928, afgebroken is; die te
Scherpenisse, ,,het Zeepaard" genaamd,
loopt thans ernstig gevaar te worden
gesloopt. Door de Vereeniging „de
Hollandsche Molen" worden nog po
gingen gedaan tot behoud. Ook de
steenen baliemolen onder Oud-Sab-
bïnge (gemeente Wolphaartsdijk) ging
tengevolge van brand verloren; de
molenaar was niet genegen den molen
te herstellen, doch nam, evenals ook
te Oud-Vossemeer is geschied, een
motor-maalderij in de plaats daarvan.
Het jaar 1928 was dus verre van gun
stig voor de Zeeuwsche molens.
De Coöperatieve Beetivortelsuikerfa-
briek „Zeeland" te Hergen op Zoom.
Na de publicatie van de circulaire
van het bestuur van bovengenoemde
coöperatie d.d. 14 Maart, in verband
met de op heden te houden vergade
ring en waarin bestreden wordt de
wensch van een deel der leden om in
de a.s. Campagne de fabriek niet te
doen werken, zijn wij thans in de ge
legenheid de motieven der bedoelde
leden te vermelden, zooals die heden
in de vergadering door den heer F.
J. Castel van Veere zullen worden
voorgedragen. De betrokken personen
betreuren het dat niet door het be
stuur de vergadering is belegd en dat
zij gebruik moesten maken van rech
ten, hen bij de wet toegekend. Het
doel is echter de belangen te bespre
ken van de leden der Coöperatie, niet
die van de fabriek.
Na herinnerd te hebben aan de oor
respondentie in het najaar van 1928
gevoerd door den heer J. van Arenthals
met het bestuur, wordt gememoreerd,
dat enkele leden een paar maal met
het Dag. bestuur vergaderd hebben,
maar men zooals te begrijpen kan niet
accoord kwam.
Nog nooit heeft iemand der leden
zulke gunstige factoren gezien en mee
gemaakt als in de afgeloopen campag
drank, waardoor zijn zenuwen wat ge-
kalmeerd konden worden".
.Onverschillig welk middel het ook
moge wezen, ik geloof niet, dat het
hem eenig goed kan doen. Het lijkt
mij het beste toe, dat hij er mee op
houdt".
Ze wendde zich langzaam om en
keek hem aan. Het kwam Bill voor,
alsof ze heel lang had nagedacht over
hetgeen zij thans ging zeggen.
.Mijnheer Quentin", zei ze, „ik ver
moed, dat u heel veel dingen volko
men juist ziet. Gaspard is zeer fantas
tisch en de slaaf van zijn verbeelding.
Maar u heeft hef totaal mis, wanneer
u denkt, dat een en ander te wijten is
aan medicijnen, welke hem worden
toegediend. Dat is allerminst het ge
val, daar ik zooiets nooit zou dulden".
.Welke verklaring zou u dan voor
den toestand willen geven?" vroeg
Bill.
,U bedoelt voor zijn overspannen
zenuwtoestand?" Ze keek hem nu
strak in de oogen en hij begreep, dat
haar gedachten thans volkomen bij
het gesprek waren. „Een en ander is
te wijten aan zijn vroegere ziekten",
zei ze. „Ik meen u verteld te heb
ben, dat hij op veerfienjarigen leef
tijd iets gehad heeft, wat heel veel op
hersenontsteking geleek. Hij is daar
ne, met uitzondering van de suiker
prijzen, die toch nog veel gunstiger
waren dan op het oogenblik. De op'
komst der bieten was goed vol, over
het algemeen niet veel onkruid, reuze
regelmatige groei met veel zon en daar
door zeldzaam hoog gehalte. Daarbij
komt dat men zeer regelmatig rooien
en leveren kon en ook weinig tarra
te vervoeren had.
Wat zal dit jaar op dat gebied bren
gen? 't Is haast niet mogelijk dat alles
weer zoo zal loopen. Moge het even
wel waar zijn. Gezien de nu veel lagere
suikerprijzen als waar verleden jaar
voor is verkocht, dan moet men de
toekomst wel duister inzien. Wanneer
men alles bijeen neemt en men rekent
op de huidige prijzen plus een beetje
tegenslag, weinig leveren enz., dan
moet men tof de conclusie komen dat
de leden zeker f3,— per 1000 K.G.
minder zullen ontvangen dan dit jaar.
Dat kan zoo niet langer en daarom
wordt voorgesteld de fabriek voor één
Jaar voorloopig stop te zetten en de
bieten aan een ander te verkoopen
voor veel hoogeren prijs. Nu heeft de
voorzitter wel voorgerekend, dat er
per 1000 K.G. f 5,33 vaste kosten zijn,
doch dit is volgens bedoelde leden
zoo niet. Er kan bij stil leggen nog
veel bezuinigd worden, niet alleen op
loonen, doch ook op salarissen en
die f5,33 is gebaseerd op eene mini
mumlevering.
Nu zijn er verleden jaar nog gemid
deld 22.000 geleverd, dat zou dan zijn
f 3,54, of bij levering van 25.000 K.G.
per aandeel f3,12. Dit kan worden
aangenomen, omdat het meerendeel
der aandeelhouders dit gemakkelijk
kan. Rekent men nu dat er flö,
plus f0,40 premie voor vroegere leve
ring bijkomt, dus f 16,40 en men re
kent zéér hoog voor volgend jaar, dat
de leden f10,zouden krijgen, dan
doet men met stilleggen'nog een voor
deel van f 3,25 per 1000 K.G., wat be-
teekent voor een lid per aandeel f 82,—,
dus met 10 aandeelen f820,voor
deel. Wanneer dit op een bedrijf zoo
als men hoort minder verlies gaat be-
feekenen en dan dat lid behoed wordt
aan den dijk gezet te worden, dan ko
men de bedoelde leden daarvoor op.
Zij zijn zich hun handelen zéér be
wust en vinden het erg jammer zoo'n
mooi bedrijf, dat on-economisch steeds
gewerkt heeft, te moeten sluiten tot
betere tijden. Zij zijn zich bewust, dat
het voor directeur, bestuur en verdere
beambten erg zou zijn doch de plicht
gebiedt hen eerder op te komen voor
de leden dan voor de werknemers.
Daarom zal men moeten erkennen zij
als leden hun plicht doen en veran
dering brengen in een zaak, die niet
gaat. Nu er van de zijde van den
voorzitter een circulaire is versche
nen om de zaak niet zoo duister te
doen schijnen als de bedoelde leden
het inzien, willen ook zij naar aanlei
ding daarvan hunne meening zeggen.
Wanneer de voorzitter begint te er
kennen dat de uitkeeringen laag zijn,
moest hij er eerlijk bij zeggen bijzon
der laag, gekeken naar boven en niet
naar Zevenbergen. Volgens de leden
van nooit heelemaal genezen. Hij heeft
uit die ziekte de eigenaardigste dingen
overgehouden. Herinnert u zich bij
voorbeeld niet meer, hoe vreemd hij
zich gedroeg in dien laatsfen storm
nacht? Hij verbeeldde zich, dat hij
iemand bij den dennenboom zag staan.
U is toen op een zeer verstandige wij
ze met hem omgesprongen. Zijn groo-
te blindheid op godsdienstig gebied
is ook een teeken, dat hij den laat-
sten tijd niet geheel en al normaal is".
Even zweeg ze en ging toen op vasten
overtuigenden toon voort. „Maar ik
hoop en geloof, dat dit alles in orde
zal komen. Ik zeg u nog eens, dat
verschillende dingen te wijten zijn aan
de ernstige ziekte, welke hij heeft
moeten doormaken".
Ze zweeg en Bill bemerkte, da f zij,
niettegenstaande zij blijkbaar vastbe
sloten was een kalmen indruk te zul
len maken, haar uiterste pogingen In
het werk had moeten stellen om dien
te kunnen bereiken.
Hij wachtte af of zij weer zou be
ginnen te spreken en het duurde dan
ook niet lang, of zij vervolgde:
,Er zijn uren, waarin hij vreeselijk
lijdt, want dan verbeeldt hij zich in
zijn overspannen toestand, dat hij iets
slechts heeft bedreven. Ik weet niet,
of hij u dit ooit heeft toevertrouwd.
siroop
Bij apothekers en drogisten verkrijgbaar.
is er te betalen f 2,30 per 1000 K.G.
voor aflossing en rente. Dan had men
een eigen fabriek, doch het scheelt
met Puftershoek, Dinteloord en Sas
van Gent veel meer, ondanks de zéér
gunstige ligging der fabriek en volgens
zeggen van den directeur bij uitstek
goed werkende fabriek. Wanneer de
voorzitter zegt, dat de rentabiliteit van
het bedrijf op zichzelf niet ongunstig
is, dient gevraagd: waar blijft dan het
geld? De vrachtvergoedïng is voor
de verre bieten volgens de bestuurs-
circulaire slechts 13 cent per 1000
K.G.dus dat is van geen beduidenden
invloed. Komende tot den lagen sui
kerprijs dan dient opgemerkt te wor
den dat andere fabrieken dien ook
hebben. Wanneer het wetsontwerp
v. d. Heuvel wordt aangenomen, krij
gen alle fabrieken toeslag en blijft de
achterstand der „Zeeland" even groot
en om evenveel geld te ontvangen van
de bieten als die van de leden der
3 genoemde fabrieken, wordt deze ac
tie juist gevoerd.
Roerend eens zijn de leden het dat
de aanbiedingen van Sas van Gent en
Puttershoek hen geen voordeel zou
den brengen, doch van Dinteloord wel.
Doch nu de suikerprijs zoo laag is,
zal Dinteloord zéér zeker a.s. cam
pagne ook veel minder kunnen beta
len, als zich ten minste geen gunsti
ger omstandigheden voordoen. Op het
oogenblik is het zaak de leden hun
aandeel in de vaste posten te laten
betalen en hen vrijheid te geven hunne
bieten te verkoopen aan wie ze wil
len of er minder te verbouwen. Zooals
vroeger met groote beloften, zooals
„de fabriek staat er best voor", „zaak
kerngezond" en met mooie peroratie
woorden, kan men deze leden, vol
gens hun zeggen, niet meer paaien,
daar bedanken zij voor. Zij willen en
het is noodzakelijk voor velen hun
ner, méér geld zien.
Kamer van Koophandel.
In de Maandagavond gehouden ver
gadering van de Kamer van Koophan
del en Fabrieken voor de Zeeuwsche
Eilanden te Middelburg, waren 14
leden aanwezig. Afwezig waren de hee-
ren M. Laernoes, Bosman, Enzlin, van
Bommel van Vloten en van Raalte
voor het groot-bedrijf; Olthoff, Klij-
berg en Anker van het klein-bedrijf.
De voorzitter, de heer C. Boude-
wijnse, deed allereerst enkele mede-
deelingen, o.a. van het ontvangen van
het jongste verslag van den Spoor-
wegraad en de commissies daarvan.
Verder dat het schriftelijk rondge
zonden voorstel om aan het hoofd
bestuur der P. T. T. te verzoeken bij
afstandsberekenïng voor het telefoon
tarief den afstand boven water niet
mede te tellen, bij de leden geen be
Het was wellicht beter geweest, indien
ik u van tevoren had gewaarschuwd.
Ik doe het evenwel thans nog en ik
geef u de plechtige verzekering, dat
mijn jongen, voor zoover Ik kan na
gaan, nog nimmer iets gedaan heeft
dat met den naam van „zonde" be
titeld kan worden".
Ze hield op en het kwam Bill voor,
alsof ze hem door haar houding wil
de uitdagen hierop te antwoorden.
Er lag niets vijandigs in haar op
treden, doch het leek hem toe, dat
de scheidsmuur, welken zij tusschen
hen had opgetrokken, nimmer hooger
was geweest dan op dat moment.
„Natuurlijk dringt dat tot me door",
zei hij, na even nagedacht te hebben.
Maar dit alles neemt toch niet weg,
dat er iets gedaan moet worden. Ik
heb het gevoel, dat indien het ons
slechts gelukte zijn physieke gezond
heid te verbeteren, al zijn geestelijke
ellende als bij tooverslag verdwijnen
zou. Ik maak heusch niet van een
molshoop een berg, dat verzeker ik
u. Het is juist mijn bedoeling te trach
ten het tegenovergestelde te bereiken".
Mevrouw Rivers haalde even heel
diep adem. „Als u dat maar voor
oogen blijft houden", zei ze, „want
dit is de eenige manier waarop u hem
kunt helpen. Nu weet ik nog steeds
zwaar heeft ontmoet. Het bureau heeft
echter het verzoek niet verzonden,
omdat reeds bekend was geworden,
door een antwoord aan de vereeniging
van burgemeesters en secretarissen
van Schouwen, dat er geen termen
aanwezig werden geacht om aan dat
verzoek te voldoen.
Vervolgens deelde de voorzitter me
de, dat de heer v. d. Berg als lid der
Kamer is uitgenoodigd zitting te ne
men in de Commissie voor verkeers-
verbeteringen op de Zeeuwsche en
Zuid-Hollandsche eilanden en in Wes
telijk Noord-Brabant en dat hij die
benoeming heeft aangenomen.
Tenslotte doet spr. mededeeling van
de door het hoofdbestuur der P. T. T.
gehouden vergadering ter bespreking
van de voorstellen tot wijziging van de
telefoontarieven en welke door den
secretaris is bijgewoond. Ook na de
conferentie was het meerendeel der
aanwezigen niet overtuigd van de wen-
schelijkheid dezer wijzigingen en het
bureau meende in den geest der Ka
mer te handelen door nogmaals pro
test tegen de plannen bij genoemd
hoofdbestuur in te dienen, zooals reeds
in de pers is gepubliceerd.
Goedgekeurd werd de rekening der
Kamer over 1928, in ontvang f 28.062,45
en in uitgaaf f 27.775,85, alzoo een goed
slot van f 286,60. Dit bedrag wordt bij
het stamkapitaal gevoegd, terwijl reeds
het saldo 1927 ad f6030,is belegd
en f 6070,effecten is aangekocht.
Terwijl de heer Jeronimus wenschte
geacht te worden te hebben tegenge
stemd, werd besloten aan de land
bouwtentoonstelling van den Kring
Westelijk Zuïd-Beveland van de Z. L,
M. f 100,subsidie en een stel me
dailles ter beschikking te stellen.
De heer Lindenbergh dankte de Ka
mer voor haar welwillende houding.
Naar aanleiding van een schrijven
van de Kamer te Tilburg stelde hef
bureau voor aan de Directie der Spoor
wegen te verzoeken 5-daagsche abon
nementskaarten in te voeren tegen 5/8
van den prijs der 8-daagsche, zulks in
het belang der handelaren, die slechts
enkele weken des jaars hunne clien
tèle bezoeken. De commissie voor het
verkeerswezen vereenlgde zich met dit
voorstel.
De heer Machgeels kan zich er ook
mede vereenigen, maar zou toch ook
de 8-daagsche willen gehandhaafd zien.
Besloten wordt dit in het adres ook
op te nemen.
Het laatste voorstel was dat om een
adres te richten tot de Tweede Kamer
om het verzoek van den Kon. Neder-
landschen Middenstandsbond inzake
het wetsontwerp tot regeling van de
financieele verhouding tusschen Rijk
en gemeenten betrekkelijk de verte
ringsbelasting.
Nadat dit voorstel was gedaan is
nader gebleken, dat de regeering de
plaatselijke verteringsbelasting niet in
te voeren doch de personeele belas
ting te handhaven.
Doordat de gemeenten wel gehou
den zijn aan de grondslagen in die wet
genoemd; doch er wel van mogen la
ten vallen op de percentages wijzigen
niet, wat u zich voorstelde te kunnen
doen?"
„Het is iets heel eenvoudigs", ant
woordde Bill. „Ik wilde u vragen hem
voor een week bij me te laten logee-
ren, om te zien of hij wat vooruit
gaat. Indien dit inderdaad het geval
is, zou ik u willen aanraden hem
nog wat langer te laten blijven. Wan
neer het evenwel niet zoo is...."
„U bedoelt hierin de pastorie?"
viel zij hem in de rede.
„Ja", zei Bill en hij begreep op het
zelfde oogenblik, dat zijn plan mis
lukken zou.
„Het spijt me heel erg", zei ze
vriendelijk. „Het is buitengewoon be
minnelijk van u, maar het is onmo
gelijk".
„U heeft er nog niet eens over na
gedacht", zei hij eenigszins verwijtend.
„Ik vrees, dat u dat niet gedaan
heeft", antwoordde zij onmiddellijk'.
Hij zag met een enkelen oogopslag,
dat er aan haar besluit niets te ver
anderen zou zijn. Hij wees op een
stoel, welke in een schaduwrijk ge
deelte van den tuin stond.
„Zullen we even gaan zitten?"
vroeg hij.
(Wordt vervolgd).
