Uit dep Westboek
Winterhanden
Wi ntervoeten
Schrale Lippen
Ruwe Huid
Stadsnieuws.
Q'ilSbüJLiï
KOU EN-.-.,. KOU.
We Hébben het koud en we meenen
dat er een strenge wïn'ter over ons ge
komen is. De thermometer daalt ver
der onder nul en dat is niet malsch.
De koude van thans beteekent even
wel nog niets bij de echte strenge, de
vreeselijke winters die de geschiedenis
kent: 1890, 1844, 1829, 1812, 1798,
maar de ijzigste is geweest die van be
gin 1741 toen het tot in Milaan toe
zoo koud was, dat niemand zich op
straat waagde. De bewoners van het
zonnige Italië zijn natuurlijk niet veel
koude gewend en we kunnen dus om
een voorstelling te geven van de toen
heerschende koude, ons beter bepalen
tot hetgeen toen in ons land is ge
beurd en als historisch vastgelegd.
De vorst begon 6 Januari bij scher
pen Oostenwind en het werd eiken
dag kouder. Onze vaderen waren heel
wat meer kerksch dan het geslacht
van nu en ze waren veel minder ver
wend met vulkachels, warmwaterlei
ding en centrale verwarming, maar
op Zondag, den tienden Januari 1741,
bleven toch de kerken leeg. Nog ster
ker: ze lieten zelfs hun negotie in den
steek, want den volgenden dag had
men in Amsterdam een beurs zonder
kooplieden. Men zag niemand op
straat in een koude waarbij „stee-
nen bruggen scheurden, regenbakken
sprongen en kelders barstten". De
grachten, vaarten en meren geraakten
tot den bodem toe bevroren, de Zui
derzee lag dicht en er ontstond
toen de wind wat minder werd een
levendig verkeer tusschen Enkhuizen
en Stavoren per schaats, per slede en
met wagens. Een schip uit Indië, de
„Berkenrode", kwam hier aan, waar
van van alle opvarenden armen en
beenen bevroren waren. Hoe dat zeil
schip dan bestuurd werd, wordt er
niet bij vermeld. Den 22en Januari
beproefde men in Amsterdam den Am-
stel open te breken met een gewel
dige ijsbreker, die door een aantal
paarden getrokken werd, maar de po
ging mislukte. Onder de toeschouwers
bevond zich ook Hendrik de Veer,
de zoon van een zeer bekend deftig
heer. Hij werd door de koude bevan
gen, naar huis gebracht en stierf den
volgenden dag. De dood was, zeide
men toen, veroorzaakt, omdat zijn in
gewanden in zijn lijf bevroren waren".
Hendrik de Veer was lang de eenige
niet. Het gasthuis te Amsterdam was
„gevuld geweest van lijken dergenen
die door koude en armoede zijn ver
gaan". Zelfs vond men een man en een
vrouw doodgevroren in hun bed.
Ontzaglijk was het aantal boomen
dat dood vroor; raven vielen dood
uit de lucht.
Profeten voorspelden nog erger din
gen. Den lOen Maart, zegden zij, zou
de dampkring in ijs verkeeren en
het bloed der menschen bevriezen;
de muren der huizen zouden scheuren
en de steden veranderen in puinhoo-
pen, waaronder de bevroren menschen
zouden begraven worden.
De winter had er schik in die pro
feten belachelijk te maken, want toen
de vreeselijke dag, 10 Maart aanbrak,
begon het juist sterk te dooien. Zóó
steeg de temperatuur dat 9 dagen la
ter de trekschuit van Amsterdam naar
Haarlem den dienst kon hervatten.
HEER ABTSKERKE. Maandag
avond is hier met aanvankelijk pl.m.
25 leden een ijsclub opgericht genaamd
„De Poel". Het doel is om een laagge
legen stuk weiland te huren en daar
een paar banen op aan te leggen. Er
werden 7 bestuursleden gekozen, waar
van de heeren Jac. Braam, voorzitter,
P. C. Drijgers, secretaris en A. de
Graag, penningmeester, het dagelijks
bestuur vormen.
MIDDELBURG. Niet alleen zijn alle
vesten te Middelburg goed berijdbaar,
maar ook de watergangen op Walche
ren zijn met een flinke ijskorst be
dekt en o.a. op den Vlissingschen wa
tergang werd gisteren reeds vrij druk
gereden. De schaatsenrijders kunnen
dit jaar hun hartje wel ophalen.
VLISSINGEN. Alhier liep heden
morgen het gerucht, dat de dienst op
Breskens was stilgelegd. Bij informatie
bleek dit onjuist te zijn. Er vertoont
zich wel veel drijfijs, maar de diensten
Vlissingen—Breskens en Vlissingen—
Temeuzen zijn nog intact.
WOLPHAARTSDIJK. De dienst van
den Provincialen stoombootdienst op
de Ooster-Schelde van Wolphaarts-
dijksche veer naar Zierikzee, kan door
ijsgang niet op tijd plaats hebben en
ook op ongeregelde tijden kan niet
op het varen van een boot worden
gerekend. Hedenmorgen is de boot
om 7 uur wel van Zierikzee naar Kat-
sche veer vertrokken, maar is moe
ten terugkeeren.
WEMELDINGE. Tengevolge van de
- i 1
Doos 30- 6Q.90ct.Tube SOcfc-Bij Apoth-en Drogisten
strenge vorst ligt het kanaal geheel
dicht en het is voor de scheepvaart
geheel gestremd. Een motorvisschers-
vaartuig „P. I. 88", dat gistermiddag
het kanaal nog wilde binnen varen,
bleef in de ijsmassa steken. Later is
het met behulp van een motorsleep
boot binnengebracht.
Volgens berichten van alhier
binnengekomen schippers, zou Zater
dag j.l. de vrachtstoomboot „Amster
dam IV", kapitein Waterham, op het
Hollandsch Diep in het ijs bekneld
geraakt zijn en gezonken.
De veeboot „La Vilette", welke
met een twintig stuks hoornvee alhier
Zaterdag passeerde, is nabij Dintel in
het ijs vastgeraakt en blijven zitten.
Het vee wordt vanaf de wal van voed
sel voorzien.
YERSEKE. Zaterdag is de Wed. S.
aan de Damstraat door de gladheid
zoodanig gevallen, dat haar rechter
arm is gebroken en ze zich onder
behandeling van Dr. Klinkenberg moest
stellen.
In den nacht van Zondag op
Maandag is het wachtlokaal van de
oesterputten op den Breedschen dijk
finaal afgebrand. Men denkt dat dit
gekomen is door te fel stoken. De
felle wind maakte blusschen onmo
gelijk.
Door de felle vorst (13 a 14
graden) is Zondagnacht de buisleiding
der centrale verwarming in de school
der Geref. Gemeente gesprongen. Dien
tengevolge konden de lokalen niet
worden verwarmd en is de school
gesloten.
Ten tweeden male dezen winter
is het wachtschip „Ramses" van de
Yerseksche Bank naar Zierikzee ge-
gebracht moeten worden vanwege de
ijsgang.
Over kou... enz.
Optimisten zeiden vandaag dat het,
goed-aangevoeld toch iets zachter was
dan gister. En ze bibberden in hun jasje
en trappelden met de voeten, al of daar
de warmte vandaan moe-s' kon.en Nurk
sen daarentegen zeilen dn' he1 vandaag
erger was dan gister en dat 1 e' nog erger
zou worden.
Dat kan niet, zeggen wij onzen kant.
Onder een bepaald aantal graden kan de
thermometer niet komen, want doet hij
pogingen dan is ons optimisme daar om
hem naar boven to werken. Als we graag
schaatsenrijden en de thermometer staat
net 'boven nul, zeggen we dan ook niet dat
het vriest dat 't kraaktZachtjes
kraakt, dan altijd, en we zeggen het zacht
jes 'bovendien....
Laten we dus den moed' en onze bouf
fante niet verliezen en de zaken nemen
zooals ze zijn. Vooreerst na neus en de
ooren beveiligd te hebben, gedacht aan
de waterleiding. De raad, die we ter
zake te geven hebben is oud, maar de
mensch is vergeetachtig vooral soms juist
als hij ergens aan denken moet. Sluit dus
de hoofdkraan. Vaak is het eigen schuld
als de waterleiding bevriest. En \ergeet
niet het in de leiding aanwezige water af
te tappen, want zonder dat geeft het slui
ten niets.
Men voorzie ook vooral de watermeier
tijdig en goed legen de vorst.
Het verdient aanbeveling een we.nig
niet te veel water in reserve le hou
den. Het kan geschieden dat de leiding
onder de hoofdkraan bevroren is, zoo
dat men deze niet kan openen. Gewoon
lijk kan men met heete doeken dit euvel
verhelpen. Wanneer het closet-reservoir
niet functioneert kan men daarin een
weinig pekel doen; anders kunnen ook
daar heete doeken dienst doen.
Maar nu nog een ander chapiter. De
berichten in dit blad duiden er op: door
de kou kan het wel eens al te warm wor
den. Allerwege in Nederland1 heeft vuur
zijn vernielend werk gedaan. Goes bLef
tot nu toe gelukkig gespaard.
Voorzichtigheid is in deze dagen een
goede eigenschap. Door de lange vorst
periode is alle brandbaar materiaal nog
droger geworden dan in (jen zomer. De
kachel wordt fel aangestookt en de warm
te, die zoo welkom is, treedt builen haar
domein en doet uw huis in vlammen op
gaan. Goed uitkijken dus, naar vonken en
de nabijheid van brandbare dingen bij de
kachel.
De schaatsenrijders hebben dezer da
gen hun harten aan de koude kunnen op
halen. Er is danig van de wintersport ge
profiteerd. Zelfs gisteren kon de# snij
dende wind' de ware liefhebbers niet in
Kuis houden. Men prefereerde evenwel
de Westvest en de Kleine Vest bij den
Spoorsingel boven de Oosteest. Aan den
Oostkant van de stad maakte dv wir.d' het
ook te baf. Doordat de Wesüest Maan
dagavond onder water was gezet, was het
ijs er gisteren keurig. Honderden hebben
van het schaatsenrijden geprofileerd en
als de vorst blijft aanhouden (niets wijst
op vermindering) dan zal menigeen over
eenige dagen flinke vorderingen op de
gladde ijzers hebben gemaakt.
Morgenmiddag schrijdt „Ijsvermaak",
zooals men in een advertentie in dit num
mer lezen kan, wederom wedstrijden uit.
De treinen die Goes met de buitenwe
reld verbinden, zijn al enkele dagen zeer
over tijd. Brieven en couranten bereiken
ons meestal veel later dan gewoonlijk. De
postverbindingen met verschillende plaat
sen in Zeeland laten ook vrij veel te wen
schen over. De normale verbinding met
Zierikzee is op last van den inspecteur
der posterijen verbroken. De post gaat
thans naar Schouwen-Duiv eland via Steen
bergen. Met Walsoorden heeft men geen
aansluiting. Er ïs evenwel nog verbinding
tusschen Vlake en Ter neuzen. Ook de
dienst Hoedekenskerke-Neuzen werkt nog,
doch ieder uur kan daarin verandering
komen. Noord-Beveland is vrijwel geïso
leerd. Bij vloed gelukt het nu en dan een
verbinding tot stand te brengen. Het isole
ment deed zich gisteren al duidelijk berner
ken op de Goesche markt. De geheele
Noord-Bevelandsche kolonie ontbrak op
het appèl. De markt was gisteren trou
wens over het geheel slechter bezocht dan
jaren het geval is geweest.
De scheepvaart is natuurlijk evenals
elders in het land, ook hier totaal ge
stremd. De Goesche haven is gestold.
Vanmorgen liepen zelfs al eenige waaghal
zen over het ijs in de haven.
In andere gemeenten, zoo leest men wel
in de bladen, worden aan de werkloozen
dezer dagen extra-uitkeeringen gegeven in
verband met de koude. We informeerden
of dit ook in Goes het geval is. Van den
voorzitter van het B. A. vernamen we, dat
de ondersteunden een dubbele portie ko
len ontvingen. Over bet algemeen echter
beschouwt het B. A. ieder ge al op zich
zelf. Tot de werkloozen strekt de bijzon
dere voorzieningvan kolen zich niet uit
De werkloozen momenteel werken bij de
werkverschaffing en ze verdienen dus.
Denk aan de vogels!
Het is misschien overbodig, maar toch
willen wij nog even onze gevederde vrien
den in de belangstelling aanbevelen. De
dieren hebben met deze felle koude en
groote droogte veel te lijden. Behalve
aan voedsel hebben zij thans ook behoefte
aan water Voor een schoteltje water, bui
ten neergezet, zullen die vogels in het bij
zonder zeer dankbaar zijn.
Jongeren Vredes Actie.
Donderdag 21 Febr. a.s. spreekt in de
bovenzaal van de Prins van Oranje alhier,
voor de afdeeling Goes der J. V. A.,
Dr. E. van Raalte uit Den Haag over:
Middelen ter voorkoming van oorlog".
Deze bijeenkomst is georganiseerd door
de J. V. A. en enkele leden der vroegere
Goesche afdeeling „Volkenbond en Vre
de".
Film -ave nd.
Voor de leden der Ned. \er. van huis
vrouwen en voor de leden der chr. ver.
van h uisvrouwen is gisteren door de N.V.
Sluis' biscuitfabrieken le Deventer een
demonstratie gehouden van haar artikelen,
en de film van haar bedrijf \ertoond.
Daar de bijeenkomst een zuiver pro
pagandistische strekking had ten behoeve
van een particulier onderneming kunnen
we met deze korte vermelding volstaan.
Rijkspostspaarbank.
Aan het postkantoor te Goes werd in
den loop der maand1 Januari op spaar
bankboekjes ingelegd f25.458,88 en terug
betaald f24.03330. Derhalve meer inge
legd dan terugbetaald f 1.425,58. Het
aantal nieuw uitgegeven spaarbankboek
jes bedroeg 20.
Door tusschenikomrst dezer kantoren
werd ter Directie op staatsschuldboekjes
ingeschreven nominaal f200 en afgeschre
ven f600. Derhalve minder in- dan afge
schreven f400. Het aan'al nieuw uitgege
ven staatsschuldboekjes bedroeg 1.
Waterleiding gesprongen.
In de nabijheid van de woning van den
heer Bonnet is hedenmiddag een buis van
de waterleiding gesprongen. Een groote
hoeveelheid water stroomde over straat.
Personeel van dis waterleiding was spoe
dig aanwezig teneinde het lek te herstel
len. De politie zorgde voor afzetting van
de straat.
Onveiilig Brabant.
'Spoedig na de inbraken te Waalwijk
in dén nkcht 'van Dinsdag op Woensdag
gepleegd,'' zijn drie verdachten geartes-
teerd tegen wie zeer sterke aanwijzingen
bestaan, dat zij de voornaamste daders
zijn van de talrijke inbraken en roofover
vallen welks aanleiding hadden gegeven
om te spreken van: de onveiligheden in
Noord-Brabant.
De 's Hert. Crt. verneemt nu, dat de
Duitscher die zich oindisr hen bevond,
indertijd betrokken is geweest bij de in
braak in de Ned. Bank te Kampen, waar
de buit uit f75.000 bestond.
De man werd te Arnhem tot 6 jaar
veroordeeld en nadien wegens krankzinnig
heid opgesloten in het Rijkskraakzinni-
gengesticht te Woensel. Twee jaar gele
den wist hij uit deze inrichting te ont>
snappen. Hij staat onder verschillende
namen bekend, maar zijn eigenlijke iden
titeit schijnt men nooit te hebben kunnen
kunnen vaststellen.
Te Oss is eveneens een viertal perso
nen aangehouden, verdacht van diefstal
van schoenen, terwijl later nog twee vrou
wen werden gearresteerd onder verden
king zich aan heling te hebben schuldig
gemaakt.
Bij een harer zijn manufacturen ter
waarde van omstreeks f 100 in beslag
genomen; vermoed wordt, dlat deze goe
deren van diefstal afkomstig zijn.
De Zigeunerplaag.
De zigeuners, die voor eenige dagen
nabij Stramproij met have en goed tracht
ten ons land binnen te komen, zijn thans,
dank zij de strenge bewaking en het tac
tisch optreden onzer rijks- en gemeente
politie en de burgerwachten van Hunsel
en Ell, door de Belgische gendarmen per
auto dieper België ingebracht.
Een twintigtal zigeuners, meest vrou
wen, heeft, naar de 's Hert. Crt. meldt,
kans gezien bij Reusel over de grens te
komen. De burgemeester dezer gemeente,
wilde baar per tram weer naar Arens-
donk (België) laten terugkeeren, doch op
de grens haakte de Belgische marechaus-
sée de tramwagens af, zoodat slechts
de locomotief kon doorrijden.
Voorïoopig heeft men nu het nomaden-
volkje onderdak verleend in die Belgische
tramwagens, maar het is intusschen toch
op Nederlandsch grondgebied.
Men meent, dat de vrouwen alvast
waren vooruitgezonden en dat de mannen
nog op komst zijn en dat men met het
zelfde gezelschap te doen heeft als de
vorige week in de buurt Budel opereerde.
De koude.
Het Kon. Ned. Meteor. Instituut in
De Bildt meld:
De hevige koude, die reeds sinds we
ken hier, dan daar in het buitenland voor
kwam, heeft met een stormachtigen Oos
tenwind ook ons land overstroomd', op
sommige plaatsen meer vorst brengend
dan sinds 35 jaar is voorgekomen, zooata
in Den Helder, waar 15 graden voorst
voorkwam, tegen 14 in Januari 1894. Voet-
De Bilt was de laagste temperatuur 16.7
weliswaar geen record, maar in
de geheele reeks sinds 1849 vindt men
toch slechts zes gevallen, waarin' op één
of meer achtereenvolgende dagen lagere
temperaturen voorkwamen: 21.0 graad op
21 Januari 1850, 20.0 graad op 8 Decem
ber 1872 en 3 Februari 1912, 19.0 graad
op 25 Januari 1881, 17.7 graad op 18
Februari 1855, 17.5 graad op 9 Decem
ber 1880.
De laagste temperatuur, 19 graad C-,
werd Maandag uit Groningen gemeld; de
minste vorst, te Vlissingen waargenomen,
was nog 12 graad.
De buitengewone koude is onder meer
een gevolg van de buitengewone droogte
van de lucht, die een record' heeft opge
leverd.
Het hotel in de Vijzelstraat.
Het nieuwe hotel in de Vijzelstraat te
Amsterdam, dat thans in handen van een
Engelsch concern is overgegaan, zal in
de eerste week van Mei onder den naam
Carlton hotel worden geopend. Als direc
teuren zullen optreden twee Engelschen,
de heeren Cassali en Gordon, die hun
sporen op dit gebied hebben verdiend'.
De keuken zal echter Fransch zijn. De
koks komen uit Parijs.
Zooals men weet, zal het nieuwe hotel
200 logeerkamers met bad bevatten, be
nevens een zaal voor recepties en dansen.
Architect Mutters zal voor de inrichting
zorgen.
Carlton zal een eigen tziganenorkest en
jazzband hebben.
Op het dak komt een zomertuin.
Het vuur woedt overal.
In de R.K. school te KLazinaveen is
brand uitgebroken. Het bhisschingswerk
wordt door de vorst bemoeilijkt.
Te Purmerend is brand uitgebroken in
een kapperszaak op de Kaasmarkt. Het
vuur vond gretig voedsel in een voorraad
Eau de Cologne. De brandweer kon niet
meer dan de belendende penceelen nat
houden. Alles is uitgebrand. VerzeWing
dekt de schade. Dc oorzaak is een te haindhl iol
gebrand hebbende kachel.
Te Winschoten is een loods met 3
autobussen uitgebrand. De oorzaak is on
bekend.
Te Dalfsen is de cichoreifabriek uit
gebrand. De oorzaak is onbekend. Verze
kering dekt die schade.
Tengevolge van het ontdooien van de
centrale verwarming door loodgieters is
de buitenplaats Huis ter Beek te Eefde,
gem. Gorssel, geheel uitgebrand. Niels
werd J
In de Purmer is de kapitale boerderij
van de familie Bax afgebrand. Twintig
koeien, 2 paarden, eenige kalveren en een
aantal landbouwgereedschappen verbrand
den. De knecht is door een vallenden
schoorsteen getroffen. Zijn toestand ia
zeer ernstig.
Het stadhuis van Leiden afge
brand.
Gistermorgen vroeg heeft te Leiden
een geweldige brand gewoed.
Omstreeks half vijf ontdekte, een' nacht
waker, dat in een vertrek gelegen in een
nevengebouw van het Stadhuis boven de
afdeeling Burg. Stand brand was uitge
broken. De man alarmeerde direct politie
en brandweer en trachtte toen de brand
te blusschen. Hij werd echter door den
rook bedwelmd en moest, toen de brand
weer arriveerde, bewusteloos worden weg
gedragen.
Het vuur greep snel om zich heen aan
gewakkerd door d~n feilen Oostenwind1.
Weinige minuten later stond het geheele
nevengebouw in vlammen en werd ook
het Stadhuis zelf aangetast. Met groote
kracht woedde het vuur.
De brandweer kon bij deze felle vorst
(15 gr.) weinig uitrichten. Ze stond voor
een moeilijke taak. AI-spoedig werd assis
tentie gevraagd van alle brandweer-korp
sen in den omtrek. De Haagsche brand
weer was heit eerst met twee motorspui
ten ter plaatse. Ook Voorscholen, Oegst-
geest e.a. gemeenten volgden met min
of meer verouderd materieel. De motoren
van de Haagsche brandweer waren ech
ter bevroren. Pas na een uur kon ze wa
ter geven. Het water bevroor echter bijna
onmiddellijk.
Steeds nam de brand grooter omvang
aan. De aan het Stadhuis grenzende wo
ning van den concierge stond ook al
spoedig in lichte laaie, evenals het pand
van de firma Goddijn en Baijer. Hoog
laaiden de vlammen op. Er viel weinig
te blusschen.
Zoo goed mogelijk werden de omlig
gende gebouwen, waarvan de daklijsten
reeds brandden, nat gehouden.
Binnen enkele uren was het geheele
stadhuis uitgebrand en stortte de groote
toren in. I
Tegen half acht stonden nog slechts
de muren overeind. Slechts eenige waar-
delooze boeken en een geteekend por
tret van oud-burgemeester de Gijselaar
konden worden gered. Verder is alles ver
brand. Niets dan de puinhoop^n zijn over
gebleven. Alles is verzekerd.
Verder zijn uitgebrand het nevengebouw
van den Burg. Stand, de conciërgewoning
en bet pand der firma Goddajn en Baijer,
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor. De toestand van dan nachtwaker
is niet ernstig. t 1
Het stadhuis was een der mooiste ge
bouwen van de stad en een der fraai
ste voortbrengselen der laat-Hollandsche
renaissance.
Vooral de burgemeesterskamer, de raaid
zaal en de schepenkamer met hun fraaie
gobelins en schilderijen waren van groote
waarde.
Alle kunstschatten zijn verloren gegaan.
De Minister van Financiën heeft m
overleg met zijn ambtgenoot van Onder
wijs het gemeentebestuur van Leiden alle
mogelijke assistentie aangeboden en even-
tueele beschikbaarstelling van lokaal
ruimte.
Groote brand te G oude.
Gisternacht is brand uitgebroken in
de werkplaats van de brandweerkazerne
te Gouda. De kazerne staat op het ter
rein van de Gemeentewerken aan de
Nieuwe Haven en des nachts is er nooit
personeel aanwezig. De brand werd vrij
spoedig ontdekt. - 1
In zeer korten tijd breidde het vuur
zich uit en tastte het groote gebouw aan
naast de kazerne gelegen waarin bene
den is gevestigd een timmermans werk*
plaats terwijl de bovenverdieping diende
als magazijn van gemeente-materialen.
Ook dit gebouw stond weldra in lichte
laaie. De hulp werd ingeroepen van de
motorspuit van de plateelbakkerij Z. Hol
land, doch deze hulp was slechts van
korten duur daar de motorspuit in brand
vloog en zelf gebluscht moest worden.
Verkregen werd de assistentie der Rot-
terdamsche brandweer, die weldra met
een groote motorspuit ter plaatse was.
Bij het neerkomen veranderde het wa
ter echter onmiddellijk in ijskegels.
De brandweerkazerne zoowel als het
groote gebouw met timmermanswerk
plaats en magazijn brandden totaal af.
