Telefoneeren met Indië.
Stadsnieuws.
Van Overal
Nadat hedenmkMatgJle plm. 2 uur dte>
Koningin - Mo eder iditieWl'd© dpr Indische
vrouwen bij monde -yan mevrouw Da
Graeff in ontvangst had genomen en be
antwoord, vond in den studio van het ge
bouw van het hoofdbestuur der Posterijen
en Telegrafie aan de Kortenaerkade de
officieele opening van het telefoonver
keer met Indië te ongeveer 3 uur plaats.
De minister van waterstaat opende de
verbinding met het uitspreken van een re
de, waaraan we het volgende ontleenen:
Het is bekend, dat het scheppen, van
verrassingen één van de bijzondere eigen
schappen van de radio is. Wie voor ©enige
jaren zou hebben voorspeld dat monde
linge gedachten-wisseling tusschen perso
nen, die 12000 K.M. van elkaar verwij
derd zijn, binnenkort mogelijk zou zijn,
zou toenmaals het verwijt van al te groot
optimisme in de technische mogelijkheden
van de radio niet zijn onthouden. En
toch, de deiten hebben dit optimisme ge
rechtvaardigd en het vervult mij ,met
rechtmatigen trots, dat het Nederlanders
zijn geweest, die het eerst den weg heb
ben gebaand voor het tot stand brengien
van een communicatiemiddel over zoon
grooten afstand.
Op 31 Augustus 1927 werd uit Indië
het verblijdende bericht ontvangen, dal
de speciaal daarvoor dom- het eigen be-
bedrijf gebouwde en te Kootwijk opge
stelde radio-telefoniezemder in Indië was
gehoord, nadat tevoren hier te lande met
goed gevolg de uitzendingen van Indië
uit konden worden beluisterd. Op den
22 September d.a.v. vond het eerste kruis-
gesprek plaats.
Het is nu het oogenblik om hulde te
brengen aan de mannen van de beide
radio-diensten, die door hun kennis en
voortvarendheid de totstandkoming „van
deze verbinding hebben bevorderd, waarbij
ik met weemoed gedenk wijlen Dr. Ir. C.
J. de Groot, den man die door zijn stu
wende kracht zooveel beeft bijgedragen
tot de ontwikkeling van de radio-techniek
in Nederlandsch-Indië, en wien het door
zijn te vroeg verscheiden belaas niet ver
gund geweest is getuige te zijn van dit
historisch -oogenblik.
Met het uitspreken van den wensch,
dat deze nieuwe verbinding er toe moge
bijdragen, dat de banden tusschen beide
landsgebieden nog nauwer worden aange
haald, verklaar ik dit nieuwe verkeers
middel tusschen Nederland en Neder
landsch-Indië voor geopend.
De gouverneur-generaal antwoordde
hierop met een rede, waaraan we ont
leenen;
Welke vlucht dit nieuwe middel van
gedachtenwisseling tusschen Nederlanden
Nederlandsch-lndië zal nem-en laat zich
niet schatten^ Ik geloof dat onze verwach
tingen te dien aanzien niet te hoog ge
spannen kunnen zijn. Ik denk hierbij niet
alleen aan de aanrakingen tusschen de
Nederlandsche en Indische regeeringen en
tusschen Nederlandsche en daarmee cor-
respondeerende Indische diensttakken, niet
alleen aan de behoefte aan een poediger
en nauwer contact tusschen de Neder-
landsdte en- Indische zakenwereld, maar
ook aan de gelegenheid welke he't radio-
telefonisch verkeer verschaft aan ouders,
verwanten en vrienden in beide deelen
van het rijk om zich viva voce met elkaar
te verstaan, een contact dat in dagen van
vreugde maar vooral in dagen van leed het
besef van scheiding veel van zijn schrij
ning kan ontnemen.
Hierna wijdde de minister van kolo
niën de nieuwe verbinding in met een toe
spraak tot den gouverneur-generaal
„Daer can in Indien wat groots ver
richt" schreef uw groote arabtsvoorgan-
ganger Jan Pieterszoon Coen op 29 Sep
tember 1618 aan de „Heeren XVII".
Onwillekeurig denken wij in dit histo
risch oogenblik, nu de telefonische geinen
schap met Indië voor het publiek geopend
is, aan dit kloeke woord va® den man, die
getoond heeft dat hij een ver-zienden blik
had.
Maar wat hij ook voorzien heeft, zeer
zeker niet, dat het eens mogelijk zou wor
den op den afstand van ruim 12000 K.M.
tusschen Indië en het Moederland met
elkander te spreken, dat er een tijd zou
komen, waarin ouders in Nederland de
stem zouden kunnen hooren van hun kind,
dat zich aan den anderen kant van den
aardbol bevindt, dat in enkele minuten
mondeling zaken zouden kunnen worden
afgedaan en gerezen misverstand zou kun
nen worden opgeheven.
Nog meer dan door de verbiridüftg per
telegraaf, wordt daardoor gedemonstreerd
dat er tusschen tropisch Nederland en het
Moederland feitelijk geen afstand meer
bestaat.
Dit is te danken aan het vernuft, de
energie en de volharding, van die technici
in Indië en hier en aan de goede samen
werking tusschen den Nederlandschen en
den Indischen post-, telegraaf- en tele
foondienst.
Aan allen, die daartoe hebben mede
gewerkt breng ik bij deze gelegenheid
mijn hulde en ik meen dit niet beter te
kunnen doen dan door de woorden van
Jan Pieterszoon Coen tot de mijne te ma
ken, in dezen zin gewijzigd:
Daar is door samenwerking van Neder
land en Indië wat grootsch verricht.
De gouverneur-giemeraal beantwoordde
den minister. Spr. zei o.a.
Er werd en wordt wel ©ens met be
zorgdheid gesproken over een dreigende
vervreemding tusschen beide deslen van
het rijk. Het gevaar daartoe heeft inder
daad gedreigjd maar juist in een periode
in de oorlogsjaren en n.I. to.® de commu
nicatie tusschen Nederland en Neder-
landsch-Indië was verstoord en belem
merd. Nu sinds dien die communicatie
weder volkomen is hersteld niet alle.n
maar zelfs zoo aanmerkelijk is verbeterd
door versnelde stoomvaas-tverblnd.ngen
met versnelde mailconespondentie als on
middellijk gevolg en door de radiotelefo
nie en straks door geregpld luchtverkeer
zijn de voornaamste factoren welke ver
vreemding in de hand zouden kunnen wer
ken geëlimineerd. Maar die versnelde en
verbeterde middelen van communicatie
zouden op zich zelve niet voldoende zijn
om de banden tusschen Nederland en Ne
derlandsch-Indië nauwer toe te halen, in
dien niet tevens aan beide zijden werd1 vol
daan aan den juist bij het telefonisch
verkeer zoo op den voorgrond tredenden
eisch van duidelijk spreke» en goed ver
staan.
DRIEWEGEN. In December is ver
trokken: Maatje Bruggeman, A 42,
naar Baarland.
HANSWEERT. Met ingang van 14
Januari a.s. is de surnumerair J. van
Haarst, werkzaam gesteld aan de in
spectie der Directe Belastingen te
Hoorn en wordt de adj.-inspecteur W.
H. van den Berg te 's Gravenhage be
last met de tijdelijke waarneming van
de inspectie alhier.
Het aanbrengen van een gewa
pend beton-constructie in het deu
rendok bij de Oostsluis te Hansweert
met bijkomende werken, werd gegund
aan de N.V. Internationale Betonbouw
te Breda voor f42.000,
De sleeptrein die hier Vrijdag
omhoog was gevaren was de sleepboot
„Adrianus" met de schepen „Celina"
en „Algol"- Met behulp van sleep
booten zijn de schepen dezen nacht
vlot gekomen, en ze hebben de reis
naar Gent voortgezet.
Op de Oosterschelde had een
aanvaring plaats tusschen de schepen
„Prins Alexander" en de „Griends-
veen 4". Waarbij eerstgenoemd schip
belangrijke averij bekwam, atoodat het
de reis niet kon voortzetten. Door
Hoogenboezem en v. d. Tak wordt een
noodreparatie aangebracht.
KAPELLE. De kerkvoogden van de
Ned. Herv. Kerk te Kapelle hebben
tot klokluider-stokbewaarder benoemd
Ant. Vermaïre alhier.
KRUININGEN. Tot assistente aan
de Chr. School alhier is benoemd
Mej. J. K. Cornelisse te Vcrsckc.
KRABBENDIJKE. In de vergadering
van de landbouwvereeniging „E.M.M,"
afdeeling van de Z.L.M., hield de
rijkstuinbouwconsulent Ir. van der
Plassche een lezing over „Uitbreiding
kassenbouw". De belangstelling voor
deze voordracht was groot, een zestig
tal leden waren aanwezig. De heer
Frelier, waarnemend voorzitter, leid
de den spreker in. Spr. schetste de
groote beteekenis van den tuinbouw
in ons land en zei dat ook onze pro
vincie een tuinbouw-centrum van be
teekenis kan worden in de toekomst.
De kleingrondbezitters gaan zich ook
meer toeleggen op het telen van pro
ducten in kassen, wat niet anders dan
de welvaart kan bevorderen van deze
streek. Wil de tuinbouwer zich daar
op meer toeleggen, dan moet hij lief
de voor dit vak gevoelen en zijn ken
nis trachten te vermeerderen. Hoe
fijner de producten zijn, hoe meer
zorg men daaraan moet besteden,
vooral ook wat de sorteering en ver
pakking betreft. Wil Nederland zijn
afzetgebied behouden, dan moet de
kwaliteit prima zijn. Wanneer langs
organisatorischen weg het product over
de veilingen onder U. C. B. verkocht
wordt, dan zal het afzetgebied kunnen
behouden, ja zelfs uitgebreid worden.
Na de pauze stond spr. uitvoerig stil
bij den bouw van kassen en waren
huizen, de teelt van de producten
daarin enz. Spr. is gaarne bereid meer
dere lezingen te houden over dit on
derwerp. Nadat door enkelen inlich
tingen werden gevraagd, bracht de
voorzitter dank voor de nuttige en
leerzame voordracht
Vrijdagavond gaf de tooneelclub
van het Nufsdepartement alhier een
tooneelavond voor de vereenlgïng T.A.
V.E.N.U. te Steenbergen. Opgevoerd
werd het tooneelstuk „Roeping" van
Jo van Ammers—Küller. Het was voor
de spelers(sters) een avond van groot
succes. Na afloop werden door den
voorzitter aan de dames bloemen over
handigd. Zaterdag 12 Januari zal dit
zelfde stuk worden opgevoerd te Ber
gen op Zoom voor de vereeniging „T.
O. G." in de Korenbeurs. Naar men
ons mededeelt zijn reeds alle plaat
sen besproken.
MIDDELBURG. Nu de pogingen van
het gemeentebestuur om gezamenlijk
met Vlissïngen of met Goes een school
arts te hebben, zijn mislukt, schrijven
B. en W. aan den raad, dat zij het
aanstellen van een schoolarts, die
niets anders zou doen, te bezwarend
voor de gemeente zouden achten. Nu
echter een der gemeentegeneesheeren
ontslag heeft gevraagd, meenen B. en
W., dat kan worden overgegaan tot
de benoeming van een geneesheer, aan
wien zal zijn opgedragen de taak van
schoolarts, controleerend geneeskun
dige en gemeente-geneesheer buiten
de gestichten, op een jaarwedde van
f4500,met zes twee-jaarlijksche ver
hoogingen van f250,—, klimmend dus
tot f6000,-. Deze arts zal geen par
ticuliere practijk mogen uitoefenen.
Aan B. en W. zou de bevoegdheid
moeten worden gegeven, de eerste bei
de weddeverhoogingen van f250,af
zonderlijk of tegelijk toe te kennen,
zoodra naar hun oordeel, door toe
neming van het aantal te observee-
ren kinderen, daartoe termen aanwe
zig zijn.
Verder stellen B. en W. voor, in het
belang van de werkverschaffing ter
reinen aan het kanaal door Walcheren
voor industrieterrein in orde te laten
brengen, waarvan de Nederl. Heide-
Mij. de uitvoering op zich zal ne
men. De kosten worden geraamd op
f98.000,—, waarvan f14.000,uit den
post werkverschaffing zal worden be
streden. Officieus is reeds rijkssteun
toegezegd. De werken zullen geduren
de een jaar aan 75 werklieden ar
beid kunnen geven.
NISSE. Dezer dagen slaagde voor
de diploma's handenarbeid A en B
te Rotterdam, de heer N. M. van de
Velde.
OVEZAND. Zaterdag j.l. had alhier
de jaarlijksche algemeene vergadering
plaats van de landbouw-vereeniging
„Help U Zelve", welke door 29 leden
werd bijgewoond. Door den secretaris
penningmeester werd rekening en ver
antwoording gedaan en een verslag
omtrent den toestand der vereeniging
uitgebracht. Uit het een en ander
bleek, dat het ledental met 7 was ver
meerderd en thans 270 bedraagt en dat
in het afgeloopen dienstjaar 1928 drie
koopen van meststoffen waren gedaan
ter gezamenlijke groote van 1.199.800
K.G. en tot een bedrag van f92.128,74.
Tot bestuursleden werden herkozen
de heeren C. M. Nijsten te Borssele
en A. van den Dries Jzn. te Ovezand.
RILLAND-BATH. Vrijdag had schip
per Reijnhout van St. Philipsland hef
ongeluk door onbekendheid met de
haven van Bath, met zijn ijzeren aak
schip „Onderneming" vast te loopen
op de damhoogte, neven de vaargeul.
Hij kon niet meer loskomen en het
water begon te zakken. Aangezien hij
over de diepe vaargeul zat, is hef
schip gebroken en het zat met vloed
onder water. Van de lading, bestaande
uit 3000 balen kunstmest, is een klein
gedeelte geborgen. Het grootste ge
deelte kan als verloren worden be
schouwd.
SCHORE. In December zijn inge
komen: 6, Da. Paauwe, uit Kruinin-
gen; 7, Ga. Potter, uit Yerseke; 12,
Pa. Smallegange, uit Borssele; 18,
C. Snoep en gezin, uit Wemeldinge.
WAARDE. Alhier is toezegging tot
beroep gedaan aan Ds. N. H. Kuipiri
te Oudenboscb.
WISSENKERKE. In December zijn
vertrokken: Julis Frank, student naar
Utrecht; Izaak Marinus Verhulst,land
bouwer, naar Axel; Maria Hendrika
Versluis, dienstbode, naar Colijns-
plaat; Andries de Kam, landbouwer,
naar Kortgene.
YERSEKE. De particuliere Synode
(Zuid) der Geref. Gemeenten in Ne
derland zal op Woensdag 16 Januari
a.s. gehouden worden des morgens te
9 uur in het kerkgebouw der Geref.
Gemeente te Yerseke.
Aan den vooravond der Synode
hoopt in de ure des gebeds voor te
gaan ds. A. Verhagen van Middel
burg (voorzitter der vorige Synode)
aanvang half acht.
Onder de vele punten, die op de
agenda voorkomen, is ook het ver
zoek der classis Middelburg, waarin
zij vraagt:
Het oordeel der Part. Synode in
zake de toenemende wereldgelijkvor
migheid onder de leden en doopleden
der Gemeenten, in zonderheid in het
dragen van polka-haar, opdat een ge
lijke regel voor alle kerken getroffen
moge worden.
De Part. Synode is toegankelijk voor
alle belettende leden der Geref. Ge
meenten i^ Nederland.
Goes in 1928.
Op 1 Januari 1928 telde Goes 8969
inwoners (4303 man. en 4668 vrouwel.).
lm den loop van 1928 vermeerderde de
bevolking met 31 personen (8 man. en 23
/rouwel.), zoodat op 31 Dec. 1928 onze
stad 9000 inwoners bad (4311 mann. en
4689 vrouwel.)
In 192 8 vestigden zidh hier ter slede
271 man. en 324 vrouwel., totaal 595 in
woners. Er vertrokken totaal 658 inwo
ners (310 man. en 348 vrouwel.). Gebo
ren werden 180 personen, (84 man. en 96
vrouwel.). Er stierven 86 personen (37
man. en 49 vrouwel.)
Het aantal huwelijken bedroeg 66 en
het getal levenloos aangegeven en 9.
De onderscheidene godsdienstige ge
zindten van de bevolking waren op 31
Dec. 1928 als volgt:
Ned. Herv. 5322 (2556 m., 2766 vr.);
W. H. 1, (1 m.); Rem. 13, (9 m., 4 vr.);
Chr. Geref. 32, (14 m., 18 vr.); D. G.
19, (11 in., 8 vr.); Ev. Luth, 35, (12 m.,
)23 vr.); Geref. Kerk 967, (456 m., 511
vr.); R.K. 1720 (828 m., 892 vr.); N.
Isr. 4, (2 m., 2 vr.); Andere kerkelijke ce
zindten 532, (226 m., 306 vr.); Geen
kerk 365, (196 m., 159 vr.)
Als we bovenstaand bevolkingsstaatje
bekeken hebben1, kunnen we ons verheugen
over deze nieuwe vermeerdering. De ver
meerdering was dit keer niet te danken
aan vestiging van personen (er vertrokken
meer mensdien uit Goes dan er kwamen
wonen) doch aan het gunstig geboorte
cijfer.
Het aantal inwoners ging in een jaar
tijd met 31 vooruit. Groot is dit getal niet,
doch in ieder geval: er is nog winst. Dat
de toename in de eerst komende jaren
zich zal handhaven durven we evenwel
niet beweren.
O.i. mist Goes nog altijd een belang
rijke factor in de bevolkings-toename, n.I.
de industrie.
De Iocaalspoorweg.
De opbrengst over September 1928
van den locaalspoorweg was aan, reizi-
gersvervoer f3187,02; aan bagagever voer
f 100,69, aan goederenvervoer f5795,39;
aan levende dieren en lijken f30,50 en
aan diversen f47,65, een totaal dus van
f9161,25.
Benoemd.
Tot buitengewoon opzichter van den
rijkswaterstaat te Akkrum is benoemd d©
Lieer A. P. M. Mol te Rilland, oud-leer
ling van den cursus voor waterbouwkun
dig opzichter alhier.
De winter-
De koude regeert al enkele dagen. We
rijden weliswaar nog niet op de schaats
(behoudens enkelen die gisteren op de
slooten in de Poel bezig waren) doch
het water is reeds met een vrij stevige ijs-
loer bedekt. In de vesten wandelen de
zwanen en ganzen implaats van te zwem
men; boven de haven fladderen de meeu
wen, die hun vischwater een oegewenschte
verandering hebben zien ondergaan.
Winter beteekemt voor velen armoede,
O.a. voor de vogels. Laten we de geve
derde vrienden zoolang het ijs hun brood
winning afneemt rijkelijk met de kruimp
jes van onzen, disch gedenken.
„De Rozenkrans".
Over de opvoering van „De Rozenr
krans" door de „Vereenigde schouwspe
lers", (het stuk gaat hier Zaterdagjavond
a.s. in het „Schuttershof") schreven:
De „Telegraaf":
Een roman, dien bijna de helft van het
lezend menschdom verslonden heeftt
Omgewerkt wat zelden voorkomt
tot een dramatisch tooneelsluk met s.erke
scenesDe opvoering had een flink en
verdiend succes1
Het „Algem. Handelsblad":
De roman van Florence Barclay, waar
naar dit stuk is bewerktsedert jaren
verslonden.... Het succes van de opvoe
ringen is daardoor al voor de helft ver
zekerd.... Het stuk is gisteravond met
veel bijval ontvangen1
De „Nieuwe Rotterdamsche Courant':
Het tooneelstuk, naar den overbekenden
roman van Florence Barclay is,... roman
tisch, vlot om aan te zien.... ieder bedrijf
heeft zijn dankbare spelmomenten.... aan
genaam, zooals ook voor de velen, die van
het boek hielden het sentiment aangenaam
was, en beminnelijk en edelll!
De „Maasbode":
Een stuk, dat de massa zal kunnen
pakken en boeien tot het eind.... esn de
bezetting! De hoofdrollen zijn zeker bij
Pierre Mols als Gerard Daknain en "Enny
de Leeuw? ah Jane Champicn in goede
banden. De slotacle.... een geweldig suc
ces. Niemand zal van een bezoek aan
„De vereenigde schouwspelers" spijt heb
ben J
De „Tijd":
Honderd voorstellingenIVet reweg.de
beste premiere van den laatsten tijd te Am
sterdam !j! Enny de Leeuwe was z ui ver-
ontroerend door haar zoo eenvoudig-na-
tuurlijk, warm-menschelijk, tevens welover
wogen, beheerscht spel. Zéér bijzonder
was hare creatie van Jane Champion,
Pierre Mols als Gerard Dalmain.... weet
dch heel gelukkig, te boeden voor 'tover-
Jreven-gevoeligje. Ook zijn spel is fijn
zn juist afgestemd. Zoo weten deze twee
het laatste bedrijf op te voeren tot een
prachtig, boeiend slot met diepere accen
ten. Een voortreffelijke voorstelling, die
warme aanbeveling verdient!l!
d
We twijfelen er niet aan of ook in
Goes zal dit tooneelstuk der „Schouwspe
lers" met belangstelling ontvangen worden.
Kalender.
We ontvingen nog, een practischen
w,andkalender van de „Nationale", le
vensverzekering te Rotterdam.
In Oost Arnhem heeft een acht
jarig jongetje, dat alleen thuis was ge
laten, met een bietensnijmachine gespeeld,
met het gevolg, dat zijn midd-n- en wijs
vinger van de Imkerhand werden afge
sneden. Het knaapje is ter verpleging in
het Diaconessenhuis te Arnhem opgeno
men.
In een bosehhut, op drie kwar
tier afstands van Sulzbach bij Karlsruhe,
aeeft men het lijk gevonden va® een 35-
jarig ambachtsman uit Bischweier ence®
zwaar gewond meisje van 15 jaar, met
wie de man, die getrouwd was, in vriend
schappelijke relatie stond. Het meisje had
een schotwond in het hoofd. Haar linker
hand en beide boenen waren bevroren.
Zij is naar het ziekenhuis te Rastatt over
gebracht, Men vreest voor haar leven.
De doode ambachtsman had eveneens een
schotwond in het hoofd. j '\'^t
De Berlijinsche politie is er in ge
slaagd een lang gezochten étalage-dief
te arresteeren, die in misdadigerskringen
den bijnaam van Sultan droeg en die niet
alleen ontelbare diefstallen in alle-deelett
van de stad had gepleegd1,- maar met zijn
vrouw in het noorden van Berlijn een
school had geopend om veelbelovende
jongelieden op te leiden in het edel be
roep.
Dezen zomer zal een snelvheg-
dienst BerlijnLonden worden ingevoerd
met alleen een tusscheplanding te Rotter
dam.
De 13 jaar oude scholier Laux
uit Leipzig en een vriend van hem waren
bij een tocht in het Reuzengebergte ver
dwaald en moesten den nadht in de open
lucht doorbrengen. Laux, de eeruge zoon
van een weduwe, is hierbij doodgevroren.
Zijn vriend kon zich redden.
Bij Birmingham, in den staat Ala
bama, V. St., woont volgens een be
richt in een buitenlandsch blad een
neger, „Oom Bill Sanders", die onlangs
110 jaar oud is geworden. Hij heeft nog
ettelijke tientallen van jaren de slavernij
leegemaakt. „Oom Bill" woont thans al
93 jaar in de buurt van Millport, in Ala'
barna, 'waar hij wat katoen en wat mai»
verbouwt.
Naar men zich wellicht herinnert, is er
ook in ons land een behoorlijk gestaafd
geval bekend van een man, die 110 jaar
was geworden.
Op verschillende plaatsen in ons
land is gisteren reeds schaatsen gereden.
De bekende Amerikaansche boks
manager 'l'ex Rickard is gisteren te Miami
in Florida, overleden aan de gevolgen
van een blindedarm operatie, waaruit koud
vuur was ontstaan. Zijn vrouw en de
ookser Jaek Dempsey waren bij het over
lijden tegenwoordig.
De „Fxpress Poranny' meldt, dat
te Warschau gedurende de laatste tien
dagen vijftien jonge meisjes tusschen 13
en 16 jaas spoorloos zijn verdwenen. De
veronderstelling wordt geuit, dat hande
laars in blanke slavinnen hier de hand
in het spel hebben.
Te Weymouth stond een 19-jarig
brievenbesteller terecht, die een aantal
brieven, in plaats van ze te bezorgen, in
een konijnenhol had weggestopt. Hij was
eenvoudig te lui om ze te bestellen.
Daar men aannam dat hij geen mis
dadige bedoelingen gehad had en er geen
geld uit de brieven vermist was, werd
hij van vervolging ontslagen onder voor
waarde dat hij zijn leven moest beleren.
In geheel Frankrijk is de winter inge
treden. Te Parijs daalde de temperatuur
tot vier graden en in andere streken tot
negen graden onder het vriespunt. Ten-