Khesival- School en kerk. IxaDd en Tuinbouw Stadsnieuws. aan de landzijde •.•djorflsjl en gehuch ten. Een dezejr_ dorpen. stas- Koude- kerke, een aanzienlijke plaats, bloeiend door landbouw, met een voornam^ jaarmarkt en een ruime en grpot^ kerk. De vruchtbare kleistreek mopst evenwel aan de golven prijs gegeven worden of gebruikt tot het maken van zoogenaamde inlagen, wier getal langs de geheele kust groot is en die men daar heeft gemaakt als verdediging tegen grondbraken, dijkvallen enz. Al les is daar door de zee verzwolgen; alleen de eenzaam staande toren is overgebleven, aan den voet van den zeedijk. Het zou reeds lang een puin hoop zjjn geweest, indien hij indertijd niet door den Staat in stand was ge houden om tot baken voor de scheep vaart té dienen. Als zoodanig heeft hij nu waarschijnlijk ook weinig be- teekenis en weemoedig doet het aan, dezen toren daar op die eenzame plek te aanschouwen. Hij is erg in verval, maar historische waarde van deze ruï ne is oorzaak geweest, dat op herstel is aangedrongen. Deze „plompe toren" wordt wei eens vethiard met dien van het weleer bloeiende Westen-Schouwen, wat meer westwaarts gelegen. Bekend is de meermin-geschiedenis van Westen- Schouwen; de vloek, dien de vertoorn de meerman over Westen-Schouwen uitsprak, luidde: Westen-Schouwen! 't Zal u rouwen, Dat ge hebt geroofd mijn vrouwe; Westen-Schouwen zal daarom vergaan, En de plompe toren zal blijven staan. Westen-Schouwen's doodvonnis was geveld, de plompe toren bleef staan, maar in 1848 is hij gesloopt, wat meer malen een daad van vandalisme is genoemd; gevaar voor neerstortend puin van dezen toren deed de vroede vaderen besluiten, hem maar op te ruimen. Het verdwijnen er van had tot ge volg, dat de plompe toren Koude- kerke weieens met den gesloopten wordt verward. De restauratie zou een bewijs van piëteit jegens het voorgeslacht zijn, dat hier ter plaatse zoo heeft moeten worstelen tegen den ouden waterwolf en het denkbeeld van jhr. Van Cit- ters zal ongetwijfeld door honderden liefhebbers van oude monumenten van harte worden toegejuicht. ELLEWOUTSDIJK. Tot hoofd der Christelijke (Herv.) School te 'tZand bij Middelburg is benoemd de heer J. Schipper, hoofd der openbare school alhier. HEINKENSZAND. Maandagmiddag kwam de raad der gemeente in open bare zitting bijeen onder voorzitter schap van den burgemeester. Tegen woordig waren alle leden. De voorzit ter deelt mee, dat door Ged. Staten vrijstelling is verleend voor een tijd vak van 2 jaar tot het geven van gym nastiek op de openbare lagere school; dat de gemeentebegrooting over 1927 en de begrooting der gemeente over 1929 goedgekeurd zijn. Besloten wordt met algemeene stemmen toe te treden tot de afdeeling Zeeland van den Bond voor Nederl. Gemeenten. Het bekende adres der gemeente Axel en een adres met verzoeken subsidie door de Ned. Politiehonden-dresseerver- eeniging worden voor kennisgeving aangenomen. Met algemeene stemmen wordt vastgesteld de vergoeding voor 1927 aan de Bijz. Scholen en de reke ning dier scholen over de laatste 3 jaar. De heer Kreune spreekt zich daarbij uit tegen het Bijz. onderwijs in het algemeen en wijst op eenige dingen o.a. het niet leveren of werken door andersdenkenden aan of voor de Bijz. scholen in deze gemeente, hoewel alle burgers aan de instand houding betalen. De voorzitter zegt van meening te verschillen met den heer Kreune betreffende het Bijz. on derwijs en hoewel hij meent dat alle burgers ook voor leverantie en onder houd in aanmerking dienden te ko men, heeft de gemeente geen zeggen schap. Een suppletoir kohier honden belasting wordt vastgesteld met 15 honden tof een bedrag van f 28, Bij de rondvraag vestigt de heer Raas de aandacht van B. en W. op een heg aan de Kerkpad, die te ver over dit pad groeit De heer Kreune vraagt hoe het staat met verharding van den Var- kcnshoek. De voorzitter zegt, dat nog steeds niet is ingekomen een verzoek van de bewoners en eigenaars, waar over besprekingen kunnen worden ge voerd in den raad. De heer Simonse brengt opnieuw ter sprake de vernie tiging door Ged. Staten van het raadsbesluit houdende verhaal op de inkoopsom van den secretaris-pen ningmeester van het Burgerlijk Arm bestuur. Hij meent dat wanneer B. en W. aan Ged. Staten hadden toege licht waarom het raadsbesluit was ge nomen, dit college anders zou hebben beslist. Verder toont hij met cijfers aan dat genoemde ambtenaar nimmer het rentebedrag van het kapitaal dat moet worden gestort als pensioen, kan erlangen, zoodat het kapitaal geheel Is weggesmeten. De voorzitter zegt, dat hij het adres van den betrokken ambtenaar had toe te lichten en niet het raadsbesluit en al erkent hij dat het kapitaal geheel verspeeld is, zoo kon de betrokken ambtenaar zijn pen sioen voor overige door hem bekleed de betrekkingen niet inkoopen, indien ook dat voor genoemde betrekking niet werd ingekocht. De heer Steketee informeert of de woning aan den Slaakweg reeds verhuurd is, wat ont kennend wordt beantwoord. Daarna wordt de vergadering gesloten. B. en W. van Koudekerke heb ben benoemd tot tijdelijk hoofd der openbare school, de heer C. van de Reepe te Heinkenszand. HOEDEKENSKERKE. Gistermorgen vroeg, voer de Engelsche vrachtboot „Rassai", nabij de Kapuinhoek, vlak bij „Het Licht" aan den dijk. Eerst nadat vier sleepbooten ter assistentie waren verschenen, kon het schip wor den vlot gesleept, waarna het de reis naar Antwerpen vervolgde. Een vijf de sleepboot, die mede nog was ont boden, behoefde geen hulp meer te verleenen. De boot voer met de qua- rantainevlag in top. Tot ouderling bij de Ned. Herv. Kerk alhier, is herkozen de heer Job la Grand en tot diaken de heer P. J. Hoek van Dijke. In de Maandag gehouden ver gadering van den gemeenteraad was de heer M. Walraven met kennisge ving afwezig. De voorzitter deelde o a, mede, dat de gemeenterekening 1927 door Ged. Staten was goedgekeurd, alsmede dat bij Kon. besluit van 21 Nov. 1928 goedgekeurd was dat te rekenen vanaf 1 Mei 1929 70 opcen ten op de vermogensbelasting zullen worden geheven. Nog werd medege deeld dat aan den onderwijzer de heer J. C. M. Mazure door Ged. Staten vergunning tot uitwoning is verleend onder voorwaarde dat hij zoo dicht mogelijk bij de school komt te wonen. Tot lid der commissie van toezicht op het lager onderwijs werd met 5 stemmen benoemd de heer M. Steijn Jr., 1 biljet was in blanco ingeleverd, zulks in de plaats van den heer C. Chaumuleau die voor een herbenoe ming niet meer in aanmerking kon komen. In de vacature L. Lous werd als lid van het Burgerlijk Armbe stuur gekozen de heer J. Hollemans met 5 stemmen tegen 1 op den heer M. v. d. Ree. De heer L. Lous had te kennen gegeven in de voorg. raadsverg. een eventueele herbenoeming als zoo danig niet te zullen aanvaarden. De begrooting 1928 werd gewijzigd en aan enkele personen werd afschrijving van hondenbelasting over het 2de halfjaar 1928 verleend wegens het afschaffen van een hond. Het bekende adres van het gemeen tebestuur van Axel inzake verlaging jaarwedde burgemeester, secretaris en gemeente-ontvanger, werd voor ken nisgeving aangenomen. Bij de gewone rondvraag door den voorzitter, werd op voorstel van den heer J. Louisse besloten 10 M3. fijne grint aan te koopen voor verbetering van het fietspad, loopende langs de grintweg naar Kwadendamme, hetwelk thans vrijwel onberijdbaar is. Ook zul len op diens voorstel enkele repara ties aan de haven geschieden. KORTGÈNÊ. Het comité voor win- terlezingen te Kortgene organiseerde Vrijdag haar derden avond in dit sei zoen. In plaats van een lezing werd een blijspel opgevoerd door een dilet tanten-ensemble uit deze gemeente en Wissenkerke. Het blijspel heette „De tante uit Indië", door H. v. Wermes- kerken. MIDDELBURG. De nieuwbenoemde voorganger der Vrijz. Herv. te Middel burg, ds. H. J. Kastein, hoopt 10 Maart a.s. zijn intrede te doen. Ds. Kastein deed 1 Februari 1925 als candidaat zijn intrede te Grootebroek. SCHORE. Gedurende het seizoen 1928 zijn op de weegbrug bij de Scho- rebrug alhier gewogen ong. 2.432.000 K.G. suikerbieten. Tot bode der steenkolenvereeni- ging „Tot gemak en voordeel" is be noemd den heer Ml. Nieuwenhuijse te Schore. Bij het passeeren van de Scho- rebrug, welke nog niet voldoende was geopend, voer het motorschip „De Vriendschap" (schipper K.) met kracht tegen de brug, tengevolge waarvan de raast brak. De brug werd niet bescha digd. WEMELDINGE. Door het bergings vaartuig „Trio" van Van der Tak 8i Co., is Maandag assistentie verleend aan het onder Stavenisse omhoog ge varen en met beurtgoederen geladen Jggg motorschip van den beurtschipper van Vianen, hetwelk op weg was naar Rotterdam. Door een gedeelte der la ding over te nemen is genoemd vaar tuig vlot gekomen en heeft oogen- schijnlijk zonder schade te hebben be komen de reis naar Rotterdam kun nen voortzetten. YERSEKE. Vrijdagavond werd door hef kinderkoor „Zanglust" alhier (di rectrice Mej. W. Koning) in het hotel „Oesterbeurs" voor een talrijk pu bliek de kinder-operette „De Prins van Sind" opgevoerd. Dit was voor onze gemeente eene gebeurtenis, die veler belangstelling en aandacht trok. Na elk bedrijf werd daverend ge- applaudiseerd en aan het slot werd onder overweldigende instemming vele malen „gehaald". Aangezien het koor nog maar een half jaar bestaat, mag men hier van eene prestatie spreken, die de jonge executanten met hun directrice alle eer aandoet. Bij de Vrij Evang. Kerk alhier is beroepen ds. A. Vasseur te Veen- dam. smoop 0M& werkt genezend bij^3 gevatte kou en voorkomt de gevolgen daarvan^JUsM® iBij apothekers en drogisten verkrijgbaar. Mag een dominee gaan scheiden? Door de ledenvergadering van den Nederl. Protestantenbond te Hilver sum is besloten door het hoofdbe stuur een neutrale commissie te laten aanwijzen, die een onderzoek zal in stellen naar de gerezen moeilijkheden vermeldt het „Volk" dat er sedert eenigen tijd in de afdeeling Hilversum van den Ned. Protestantenbond groote oneenigheid heerscht, doordat de pre dikant wil scheiden en opnieuw in het huwelijk treden. Het bestuur der afdeeling van meening, dat de predikant onder deze omstandigheden niet gehandhaafd kan blijven was voornemens hem te verzoeken zijn ambt neer te leggen. De ledenvergadering kon zich hierme de blijkbaar niet vereenigen en naar het blad verneemt heeft het bestuur harde opmerkingen moeten slikken over het feit, dat het den voorganger ongevraagd vacantie heeft willen ge ven, hetgeen in de gegeven omstandig heden natuurlijk gelijk zou hebben ge staan met schorsing. Bijen houden verboden. De gemeenteraad van Pijnacker heeft volgens het „Vad." op verzoek van een 40-tal tuinders, besloten een ver ordening te ontwerpen, waarbij het "ver boden wordt in die gemeente bijen te houden. De bijen veroorzaken dat de be vruchting der komkommers spoediger dan anders geschiedt, waarvan de tuin ders veel schade hebben. De Hooge Raad heeft de rechtsgel digheid van zulk een verordening be vestigd bij een dergelijk geval te Vin- keveen. Een coöperatieve proeftuin. Te Bleskënsgraaf (Z.-H.) is opge richt de Coöperatieve Vereeniging Bles- kensgraaf's Proeftuinen. Opmerkelijk is, dat dit de eerste coöperatieve proeftuin-vereeniging moet zijn en dat deze vereeniging is opgericht in een gemeente van 1100 zielen. De Landbouwtentoonstelling. Thans is het bestuur van den kring West Zuid-Beveland der Z.L.M. er in geslaagd in beginsel overeenstemming to vorkrijgen met het Nederl. Trekpaarden Stamboek omtrent het combineeren van in 1929 te Goes te houden jaarlijkscho landbouw-tentoonstelling met de nationale tentoonstelling van genoemd stamboek. Lezing. De heer Oscar Tytgat houdt morgen avond voor de leden van „Wetenschap pelijke belangen" een lezing over Bre- tagne. Bretagne, het westelijke schiereiland der Fransche republiek, is bergachtig, doch de verheffingen zijn niet hoog en gaan doorgaans de 400 M. niet te boven. De richting der bergruggen is oost west, terwijl aan de zeezijde en vooral in het westen het hoogland stil in zee afbrokkelt. Deze steile kust bestaat meest uit graniet en lei. Ontelbare eilandjes en klippen liggen in zee als overblijfselen van het geweldige beuken, der stormen i.dfi.'ltotse», „Een-..Snder gevolg van die nielemle. werking riecrczgfe ïzijn ook de vele fjordachtige inhanimeni die met den Spaanschen naam ria's aangedaidi wtorden Deze ruime diepe baaien zijn ontstaan door het wegslaan van de zichfére lei tusschen het harde graniet. Het klimaat in Bretagne is milder dan het onze. De bevolking behoort tot een der oud ste rassen van Europa, de Kelten, die, teruggedrongen door de Romeinen, Fran ken en Noormannen, stand gehouden heb ben in het Bretonsche Bergland en thans nog één millioen zielen sterk zijn. De bevolking beoefent veelal den ooft bouw en de visscherij. Volksdrank is de cider, gestookt uit appels en peren. De Bretonsche visschers zijn stoute zee lieden en oefenen hun vangst uit tol Newfoundland, waar de naam Cap Breton voor zich zelf spreekt. Hun voornaamste vissohershaven is Saint Malo aan de baai van Saint Michel, waarin de vloed bij storm tot 15 M. hoogte kon oploopen en de kust op eene geweldige wijze aanvalt en vernielt. Midden in die baai verheft zich de Mont Saint Michel; een steil rotseilandje, tot op den top bedekt met kloosters, kapellen en woningen. Bij eb is de baai droog en zou men naar het eiland kunnen wandelen als de bodem niet bestond uit verraderlijk drijfzand1. Een dam verbindt thans de Saint Micha- elsrots met den vasten wal. De ruime open ria's vormen prachtige natuurlijke havens en de Fransche zee macht heeft daarvan ook goed gebruik gemaakt door de stichting der marine- stations Brest en Lorient. De goedhartige, geloovige visschers- bevolking, die de oude Keltische taal nog spreekt, bezit nog, schilderachtige kleederdraohten. De dagelijksche omgang met de geweldige natuurkrachten heeft de Bretons zeer bijgeloovig, gemaakt. Het is een volk met een verleden vol sagen en legenden, waarvan liederen en gedichten nog gewagen. En geen wonder, him land is een cultuurland geweest, het is één groot museum uit den steeman tijd der Druïden. Wie heeft nog niet hooren spreken van de Bretonsche pardons, de godsdienstige f eesten bij uitstek van Bre tagne. Het door toeristen het meest bezochte gedeelte is de zuidkust met de aardige Bretonsche stadjes Valines, Quibéron en Quimper. Het hedendaagsche Bretagne bestaat uit de departementen Ille et Vil- laine met Rennes, Morbihan met Van nes, Finistére met Quimper en Cötes du Nord met St. Brieux tot hoofdsteden. Het schiereiland telt plm, 2(/2 millioen inwoners, waarvan plm. 1 millioen ecate Keltische Bretons zijn, die nog hunne oude schilderachtige taal spreken. Ti koz te c'vel eur baradoz! De heer Oscar Tijtgat die langen tijd in Bretagne verbleef, en een studie heeft gemaakt van het volk zal dezen avond indeelen in twee gedeelten. Hij zal spre ken over de ziel van het volk. Voor de pauze over de ziel van de zee; na de pauze over de ziel van de helde. De spreker zal ons o.a. een en ander op het doek toornen van de Bretonsche calvaries, de Heidensche steencn, de IJs- landsche visschers, de legende van Keris, de steden St. Malo, Painepol, Nantes, Reunes, Quimper, Vitré enz. en vooral de beroemde pardons. De meeste licht beelden zijn gekleurd, en reproducties van Bretonsche meesters. Om die lezing, die op zich zelf toch al zeer aantrekkelijk is, nog meer aantrek kelijker te maken, zullen de beelden wor den afgewisseld door het zingen van Bretonsche liederen door een zangeres in Bretonsche kleederdracht. Tweetal. Het tweetal naar die Gereformeerde Gemeente alhier bestaat uit Ds. M. Hof man te Krabbemdijike, en Ds. A. Verha gen te Middelburg. Jongeren Vredes Actie- Men schrijft ons: In een bijeenkomst in de „Prins van Oranje" alhier, werd Vrijdag j.l. opge richt een afdeeling „Goes van de Jon geren Vredies Actie. Er traden reeds da delijk een twintigtal leden toe. Het bestuur werd als volgt samenge steld: de heer L. van Zaltbommel, voor zitter; mej. E. van Breen, Oostsingel 84, secretaresse. De minimum contributie werd vastge steld op f 1,25de minimum donatie op f 1,50 per jaar. Vereenigiragpn op elk ge- bied kunnen als groep toetreden, waar door de contributie aanmerkelijk verlaagd wordt. De jonge vereeniging zal trachten, zonder onderscheid van politieke of gods- dienstige richting, de vredesgedachte te propageeren in alle kringpn. „In uniform". Er worden velerlei pogingen aangewend om de malaise in de tooneelwereld (de finantieele malaise, wel te verstaan)^ on gedaan te maken. De schouwburgdirec ties willen het groote publiek, dat de bios copen avond aan avond bevolkt, weer aan zich verplichten en ze zoeken naar de hulpmiddelen welke het .bioscopeod menschdom wederom naar de tempels der tooneelspeelkunst kunnen lokken. De too. neeldirecteuren en de schrijvers van too- neelstukken, die te dien opzichte een ge meenschappelijk ideaal koesteren, hebben zich daarbij afgevraagd: „Waarom geniet de rolprent tegenwoordig de voorkeur, en waarom laten de mensdben onze wer- 611 biJ"a steeds ongevulde zalen gaan? Toen ze zich aan de oplossing va(V ,e.(e vraaS zetten hebben ze waar schijnlijk veel bet eekenis gehecht aan de stemeid van het filmapparaat dat het publiek in staat stelde in enkele uren heelo series, elkaar snel opvolgende spannende gebeurtenissen, te verwerken. Snelheid en sensatie hebben de zoekenden naar de oplossing vermoedelijk twee zeer belang- "j e factoren in den strijd tusschen thea ter en bioscoop geacht,.... co in verband daarmede werd het levenslicht aan hel detective-stuk geschonken. Het detective-stuk, het tooneelspel dat de toeschouwers van het eens sensatio- neele moment in het andere sleept, is de concessie van het tooneel aan de bioscoop het is tevens een der vernieuwingen in dn tooneelwereld met behulp „waarvan som migen denken de steeds- nijpende concur rentie van de rolprent het hoofd te kun- nen bieden. Hoewel het hier niet de plaats is om op de konsekwenties yan deze vernieu wing dieper in te gaan, willen we toch wel onzen twijfel aangaandede uitkomsten van het detective-stuk .uitspreken. Too- nee - en filmkunst zijn twee |eheel afzon- dmiijke belijdmgen, ze. nullen. beide bun eigen nieuwen weg hebben te gaan, en de een noch de ander kan op den duur ge baat Zijn bij het copieeren van eikaars eerste bestaiamsvoorwaarde^. Met dat al zit ons tooneel momenteel dik m de detective-Stukken, die binnen korten tijd wel mode geworden zijn. De nieuwste mannequin van deze mode paradeerde hier ter stede Zaterdagavond (voor het eerst in Nederland) onder hel vaderlijk oog van den schrijver J. van Randwijk op het Schuttershof-tooneel. En wat kranig! De schrijver heeft de bedoeling ge- had „In uniform" zijn publiek geduren de drie bedrijven in hevige spanning te houden en om het fel in, de verschillende verwikkelingen te doen meeleven, en dat is hem volkomen gelukt. Hij dëëd eein parelsnoer van eigenaar verwisselen en om het parelsnoer stelde hij verschil- lende personen op, die bijna allen voor den dader m aanmerking konden komen. e opzet en sommige verwikkelingen ook waren wel niet geheel waarschijnlijk, m een detective-stuk, evenals in de romans van die strekking mag men alles zoo serieus niet nemen. Hoofdzaak is mer dat Van Randwijk op vernuftige en ondoorzichtige wijze naar de entknooping van het drama leidde en dat hij daartoe van zoo weinig mogelijk onmogelijke situ aties en personages gebruik maakte. Het eerste bedrijf was, behoudens de primi- tieve opzet, voortreffelijk. Het eindigde zooals het had moeten eindigen. Het tweede leidde jammer genoeg tot eenige herhalingen. Het publiek wist uit het eer ste bednjfmeestal al wat in het tweede nog eens verteld werd. Maar.... de schrij ver had deze klip moeilijk kunnen ontzei. Jen. Het slot was weer alleszins knap. toen de pauze inging kon nog niemand met zekerheid den dader aanwijzen. Maar uit de gespreltken kon men opmaken hoe aan de oplossing van den misdaad gepuz- zeld werd. Het derde bedrijf was (en dit IS een groote fout) het minst sterk. Wat jammer dat de schrijver zich daarin niet bekort heeft en de ontl nooping niet als een donderslag over het tooneel deed' rollen 1 Zoodra het publiek voor zich zelf ueett uitgemaakt wie de schuldige is, mag een detectivestuk geen halve minuut meer duren. En hier duurde het nog wel een kwartier. Maarmisschien is het slot nog voor wijziging vatbaar. Over de vertolking welke „Inter Ami-' cos van Van Randwijk's stuit gaf, kun nen we, daar de vereeniging uit dilettanten bestaat, over het algemeen tevreden zijn. Vooral mej. M. tHart als Virginia, E, appe als tweede luitenant, Mevr. Voge laar als dienstmeisje, verdienen woorden van hartelijke waardeering. Inzonderheid mej. tHart sloeg zicüi met niet geringa routine door de vele moeilijkheden, aan haar rol verbonden,, heen. Van Rossurn (de heer J. van Stek) vervulde zijn weinig «iTw i ro' verdienstelijk, de heer M. Weinberg daarentegen, was, niet genoeg militair en.... absoluut geen dokter. De wijze waarop hij Virginia, toen deze he. wusteloos lag, trachtte te helpen, was erg stumperig. Over de opvatting van de rechercheurs rol hebben we ons gedurende twe» bedrij ven danig geërgerd. Hoe is het mogelijk, dat onder het toezicht van den schrijver en onder regie van Nico de Jong een der gelijke vertolking kon plaats vindon Wo kregen een rechercheur die te ordinair was om zijn schranderheid, maar ook cm het stuk aannemelijk te doen zijn Dachten de heeren Van Randwijk en De Jong dat twee officieren zich ooit een behandeling zoude» laten welgevallen als rechercheur Piek vader en zoon op drong? riek had een rustige, schranders, Ij;-

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1928 | | pagina 2