In dienst van allen.
S^sal
BESTEVAEP
N' 4#»,
Vrijdag 25 November 1928
115 Jaargang,
Bij dit nummer be
hoort een bijvoegsel
Het conflict in de Duitsche
IJzerindustrie.
Kunst.
Uit de Radiowereld
Koloniën
Sport.
ProVincienieuWs
<2)e n&tuupliefhebbep
ABONNEMENT
Prijs per kwartaaH in Goes f 2,—
buiten Goes f2,
GOESCHE
Afzonderlijke nummers 5 cent.
Verschijnt Maandag-, Woensdag- UitgaveNaamloozo Vennootschap Goesche Courant
en Vrijdagavond. Postcheque- en Girorekening Nd. 55571
COURANT
K leeuw ens Ross Drukkers- en Uitgeversbedrijf
Telefoonnummer 17, na 17.30 No. 244
ADVERTENTIËN
van 15 regels f 1,20, elke regel
meer 24 cent. Driemaal plaatsing
wordt tweemaal berekend.
Dienstaanbiedingen en aanvragen 15
cent per regel. Advertentiën worden
aangenomen tot 12 uur voormiddag.
Evenals indertijd bij het conflict in
de Engelsche steenkolennijverheid, zijn
thans aller oogen gericht op het con.
flïct in de ijzer- en staal-ïndustrie in
het Roergebied in Duitschland. Het
conflict heeft een eigenaardig karak
ter, dat voortvloeit uit de ontwikke
ling der sociale verhoudingen in
Duitschland, en daarom is het goed er
de aandacht aan te wijden.
Door de Verordening van 30 Ocfo
ber 1923 zijn in geheel Duitschland
bemiddelingsraden ingesteld, bestaan
de uit evenveel werkgevers als arbei
ders en een onpartijdig voorzitter. In
belangrijke economische districten kan
de rijksregeering verder nog rijksbe
middelaars benoemen. De Raden zoo
wel als de bemiddelaars trachten, wan
neer werkgevers en arbeiders niet tot
overeenstemming komen, de partijen
tot elkaar te brengen. Gelukt dit niet,
dan wordt eerst nog een bemiddelings
kamer ingesteld, welke een uitspraak
doet. Het spreekt vanzelf, dat, als deze
uitspraak aanvaard wordt, het conflict
opgelost is, doch is dit niet het geval,
dan kan de rijksbemiddelaar of, wan
neer bij het conflict groote economi
sche belangen betrokken zijn, die bui
ten het district uitgaan, de rijksminis
ter van Arbeid de uitspraak verbin
dend verklaren. Deze verbindendver
klaring heeft dezelfde gevolgen als het
aannemen van de arbitrale uitspraak
en treedt in de plaats van de collec
tieve overeenkomst, die anders tus-
schen partijen zou zijn afgesloten.
Wat is nu het geval in de ijzer
industrie in West-Duitschland. De ar
beiders verlangden een belangrijke
loonsverhooging, de werkgevers ver
klaarden op grond van de uitkomsten
van het bedrijf deze niet te kunnen
geven, tenzij de prijzen verhoogd zou
'den worden, wat weer onmogelijk was
door de buitenlandsche concurrentie,
De door de regeering benoemde arbi
ter bepaalde, dat er een loonsverhoo
ging van gemiddeld 4 tot 5 o/o zou
moeten worden gegeven. De werkge
vers bleven er op staan, dat dit niet
mogelijk was. De uitspraak werd ver
bindend verklaard met het gevolg, dat
de werkgevers besloten de arbeiders
ontslag te geven en de fabrieken te
sluiten.
Hier ziet men de groote gevaren van
een stelsel van arbitrale rechtspraak,
zooals dat in Duitschland bestaat. De
ijzer- en staal-industrie heeft in de
laatste jaren geen winsten gemaakt.
Alles wat bespaard kon worden is
gebruikt om het bedrijf, zooals men
dat tegenwoordig noemt, te rationa-
liseeren. De sociale wetgeving in
Duitschland geeft door het bedrijfsra-
denstelsel den arbeiders een groote
mate van medezeggenschap. Ook ove
15
FEUILLETON
Naar het Engelsch van
ETHEL M. DELL.
Geautoriseerde vertaling van
DICKY WAFELBAKKER.
„Het is nooit gemakkelijk dat te
zijn", verzekerde Bill haar. „Ik wil
niet ontkennen dat het voor de een
gemakkelijker is dan voor de andere;
dat spreekt vanzelfZou u me nu
eens willen zeggen, hoe u over de
bewoners van den „Beukenberg" denkt
Heeft u ze al ontmoet?"
„Mevrouw Rivers en haar zoon? Oh,
ja, ik heb hem gezien, maar niet ge
sproken. Zij is een bijzonder mooie
vrouw en haar glimlach is zoo aan
trekkelijk".
„Is dat u ook opgevallen?"
„Oh, ja, onmiddellijk", zei juffrouw
Barnet vol enthousiasme. „Ik ont
moette haar op het postkantoor. Juf
frouw Brook had haar te weinig geld
teruggegeven en ze werd er volstrekt
niet boos om, maar maakte haar er
heel vriendelijk en zacht op attent".
„Ik heb haar vandaag voor het eerst
gesproken", zei Bill. „Ze kwam uit
het dorp en ging ia de richting van
rigens zijn door den Duitschen wet
gever successievelijk tal van arbeiders-
vvenschen ingewilligd en toch leidt dit
alles, zooals wij uit dit conflict weer
zien, niet tot een rust in het bedrijf.
Integendeel, de ervaring heeft geleerd,
dat bij de onderhandelingen over de
arbeidsvoorwaarden de verantwoorde
lijkheid door de partijen op den scheids
rechter wordt afgewenteld. Men leunt
als het ware tegen een scheidsrechter
aan. De arbeiders stellen hooge eischen
omdat zij weten, dat, als deze te hoog
zijn, de scheidsrechter wel op mati
ging aan zal dringen.
De werkgevers wenschen deze ge-
heele staatsinmenging daarentegen uit
te schakelen, omdat zij van oordeel
zijn, dat niet de regeering, doch zij
slechts in laatste instantie kunnen be
palen, wat de bedrijven kunnen dra
gen. Naast het verzet tegen de loons
verhooging gaat dit conflict dan ook
tegen de inmenging van de regeering
in het particuliere bedrijf, een in
menging, die, zooals elke sociale wet
geving, natuurlijk goed bedoeld is
doch die, zooals wij thans ook weer
zien, er in laatste instantie toch nooit
toe kan leiden, dat de rust in het
bedrijf wordt verzekerd. Het is dan
ook niet te verwonderen, dat de er
varingen, die met een zoodanige regee-
ringsinmenging in Australië zijn opge
daan, zich thans in Duitschland her
halen. De oplossing der sociale vraag
stukken schijnt met dit alles dan ook
nog niet te zijn gevonden.
H. Sudermann f
De bekende Duitsche schrijver Her
mann Sudermann is Woensdagavond
kort voor 6 uur, aan de gevolgen van
een beroerte, waardoor hij 7 weken ge
leden getroffen werd, overleden. Na
den aanval, 7 weken geleden, werd hij
op zijn wensch naar Berlijn overge
bracht, waar hij in het Franciscaner
Ziekenhuis door zijn huisdokter werd
verpleegd. Eenige dagen geleden deed
zich bovendien longontsteking bij hem
voor, waardoor zijn dood werd be
spoedigd.
Radio en politie.
In Duitschland, waar de politie ook
veel gebruik maakt van radio, heeft
men reeds herhaaldelijk misdadigers
met behulp van dit middel weten op
te sporen. Onlangs zijn op deze wijze
weer twee ontvluchte gevangenen ach
terhaald.
Misschien mopperden enkele luiste
raars, omdat het programma voor po-
lifie-berichten onderbroken moest wor
den, maar wanneer zij de resultaten
bemerken, zullen zij in de toekomst
ongetwijfeld een andere houding tegen
over de radio-politie-berichten aanne-
den grooten heuvel. Ik haalde haar
in en kreeg plotseling het gevoel, dat
ik haar moest aanspreken".
„Natuurlijk", zei juffrouw Barnet.
Ik denk, dat het haar genoegen deed".
„Ik noodigde haar uit mee naar de
pastorie te gaan om de aloë te bewon
deren, die dit jaar in bloei zal staan.
Ze vond de plant buitengewoon mooi
en beweerde, dat het een gelukkig
voorteekën was".
„Ik hoop en vertrouw, dat dit in
derdaad zoo wezen zal", zei zijn met
gezellin.
Hij begon te lachen en opdatoogen-
blik deed hij aan een ondeugenden
schooljongen denken. „En toen ver
scheen mevrouw Winch ineens en
joeg ons uiteen. Dat was het einde
van de geschiedenis".
„Ik weet, dat mevrouw Winch het
voornemen heeft haar een dezer da
gen een bezoek te brengen. Ze hoopte
dat u gauw haar voorbeeld zou vol
gen".
„Dat is heel vriendelijk van haar",
merkte Bill droog op. „Het spreekt
vanzelf dat ik haar zal gaan bezoe
ken. Vanmiddag heb ik kennis ge
maakt met haar zoon en hij gaf me
te kennen, dat zij hun deur niet voor
me zouden sluiten."
Integendeel, ik' denk, dat zij het
heel prettig zullen vinden", verzeker
de juffrouw Barnet hem. „Men be
Stehcn
in de
ledematen
waarom nog langer
die pijnen uitstaan?
Spirosal-oplossing.heiwel-
dadige en verwarmende in-
wrijfmiddel tegen alle rheu-
matische pijnen brengt spoedig
verlichting.
Een ftoycfc-produci.
Handen thuis!
Op de onderneming „Soemberge-
sing" in het Dampitsche werd een nieu
we employé, de heer Winckel, door
koelies ernstig mishandeld, zoodat hij
in het ziekenhuis moest worden op
genomen. De heer Winckel had een
mandoer, die zich over hem vroolijk
maakte, bij den nek gegrepen, waarop
de koelies hem aanvielen en met stuk
ken brandhout mishandelden.
VOETBAL.
Zuidelijke le klasse N. V. B.
Zondag a.s. worden voor bovenge
noemde klasse de volgende wedstrij
den gespeeld
N. A. C.-M- V. V.
N. O. A. D.Eindhoven.
B. V. V.Wilhelmina.
P. S. V.Willem II.
Roermond—L.O.N.G.A.
Zuidelijke 2e klasse N. V. B.
Zondag a.s. worden voor bovenge
noemde klasse de volgende wedstrij
den gespeeld
Middelburg—.DO.S.K.O.
R. B. C.Zeelandia.
G.U.D.O.K.—Vlissingen.
Alliance—Breda.
Dongen—Bredania.
Zuidelijke 3e klasse N. V. B.
Zondag a.s. worden voor bovenge
noemde klasse de volgende wedstrij
den gespeeld
Goes—Vlissingen II.
T erneuzen—Walcheren.
Zierikzee—Zeelandia II.
Denis speelt niet meer.
De aanvoerder van het Nederlandse!!
elftal, ir. Denis, die, in den strijd te
gen Italië niet voor Holland uitkomt,
zal eerstdaags een operatie voor een
dubbele breuk moeten ondergaan. Hoe
wel op volledig herstel gerekend mag
worden, heeft de heer Denis medege-
weert, dat de jongen een verre van
sterke gezondheid heeft. Ik veronder
stel dat zijn moeder juist om die re
den hier is komen wonen".
„Hij maakt een zenuwachtigen in
druk", zei Bill. „Hij zal hier in elk geva
niet over de drukte hebben te klagen"
,Ik hoop dat ze op den „Beuken-
berg" zullen blijven wonen".
Bill Quentin keek haar onderzoe
kend aan.
,Om onze verveling wat te ver
drijven?"
„Ik verveel me nimmer", zei ze op
ernstigen toon. „Ik kan me niet in
denken, hoe men in dit verrukkelijke
oord een dag te lang kan vinden",
,Ik vrees toch, dat hef met drie
kwart der inwoners wel het geval is",
gaf dominee Bill te kennen.
Er lag een verwijtende klank in haar
stem, toen ze zei: „Mijnheer Quentin,
u spreekt nooit in ernst, wanneer u
dergelijke dingen zegt".
Hij glimlachte weer. „Soms maak
ik wel eens grapjes. Daaraan heeft u
gelijk. Ik beloof u plechtig, dfct ik
u een volgenden keer van tevoren zal
waarschuwen, of ik ernstig Bén of
slechts spot".
Er kwam opnieuw* een zachte blos
op haar wangen en een verlegen uit
drukking in haar oogen. „Ik weet,
dat ik erg saai ben", zei ze als ver
ontschuldigend,
deeld zich niet meer voor de natio
nale ploeg beschikbaar te zullen stel
len, terwijl hij hoogstwaarschijnlijk hef
voetbalspel er geheel aan zal geven.
Vrijzinnig Hervormden.
Blijkens het jaarboek der vrijzinnig
hervormden telt deze vereeniging thans
27.304 leden, waarvan 607 in Zeeland.
Naar Londen.
Bij het gemeentebestuur van St-Maar-
tensdijk is van den minister van On
derwijs het verzoek ingekomen, de be
kende zilveren bekers, te weten een
zilveren beker met deksel op balus-
tervoet ter hoogte van 20 centimeter,
een cuppa van onderen verguld met
gedreven schalmornament, een kleine
zilveren bekér op balustervoet ter
hoogte van 10 centimeter en een cuppa
in den vorm van een halve ananas, in
bruikleen af te staan voor de aanstaan
de tentoonstelling van Nederlandsche
kunst te Londen. Deze bekers zijn in
1923 aan den Commissaris der Konin
gin Zeeland in bruikleen afgestaan,
tof wederopzegging te plaatsen in het
Zeeuwsch Genootschap voor Weten
schappen te Middelburg. Aan den
Commissaris is thans toestemming ver
leend, de bekers voor genoemde ten
toonstelling af te sta,an.
De Provinciale politiek der
Provincie Zeeland.
Thans zijn wij in de gelegenheid me
de te deelen, welke financieele be
schouwingen in de afdeelingsvergade-
rïng van de Provinciale Staten van
Zeeland zijn ten beste gegeven door
het lid dier Staten, de heer vanWaes-
berghe uit Hulst.
Naar de meening van dit lid bestaat
er een anomalie in het feit, dat aan
den eene kant de Provincie diverse
inschrijvingen in het „Grootboek" en
obligaties N.W.S. bezit en aan den an
deren kant verschillende obligatielee
ningen ten hare laste loopende heeft.
Van het reservefonds der Provin
ciale stoombootdiensten is sedert 1909
belegd in 3% inschrijvingen Groot
boek nominaal f 825.000,tegen aan
koop koersen varieerende tusschen 93
en 51o/o (in 1920), verschil hoogste
en laagste koers 42%. Belegd in: a.
5% N.W.S. '18 nominaal f29.400,—;
4 Va °/o N.W.S. '16 nominaal f700; idem
'17 nominaal f 11.000,—.
De aankoopkoersen hiervan zijnspr.
niet alle bekend. Sedert 1918, het jaar
van aankoop, hebben de koersen dezer
fondsen gevarieerd, resp. tusschen on
geveer 103 en 80, 101 en 83 en 101
en 78.
Voor rekening van het Weduwen-
en Weezenfonds van den Provincialen
Waterstaat is sedert 1895 tot 1919 aan
gekocht nominaal: f130.400,21/2°/o
Inschrijvingen Groot voor f85.504,78.
Hiervan is sedert 1925 tot begin 1928
verkocht nominaal f 78.100,— voor
f47.816,81, zoodat overblijft f52.300,—
„Dat is u allerminst", zei hij hef
tig. „Doet u alsjeblieft niet uw best
iets te veranderen, want dan zal ik
nooit meer met mijn moeilijkheden bij
u durven komen".
Ze hadden het einde van de laan
bereikt en juffrouw Barnet stak haar
hand uit om de mand van hem in
ontvangst te nemen.
„Ik dank u wel, mijnheer Quentin,
maar ik1 moet nu heusch afscheid van
u nemen. Het is al vrij laat en ik zal
den kortsten weg naar hef dorp in
slaan. Mevrouw Wïnch zal niet weten,
waar ik blijf".
Hij overhandigde haar het mandje
met bloemen.
„Het heeft me een buitengewoon
genoegen gedaan u ontmoet te heb
ben", zei hij, toen hij zich geleed
maakte zijn paard te bestijgen. „Adieu,
en ik' dank u nog wel voor de bloei
men, welke u aan mevrouw Hender
son wilt geven".
Ze glimlachte en draaide zich om.
Toen zij even later het geluid van Pad
dy's hoefslag onderscheidde, waagde
zij het een blik achter zich te wer
pen. Oh, wat was hij toch vriendelijk
en edelmoedig. Nee, hij had niet meer
omgezien. Een zucht ontsnapte aan
haar lippen. Ze kon zich niet herin
neren, |dat ooit een enkele man naar
haar had omgekeken.
Toen gingen haar gedachten naar
ontvliedt hel drukke
stadsgewoel om in
de eenzaamheid
von bosch.veld of
heidede stem
van de naluus
te beluisteaen.
ZQh pijp is zP beste
vrind en geen sigaai? of sigacet kan dit
penot vervangen.Hy wensebt echtee
faboH die „in cede" is en t?oohl daawa
i de zachte
nominaal kostprijs f 37.687,97, waar
van de beurswaarde was begin Octo
ber 1928 a 66°/o f34.518,zijnde dus
een verlies van f 3169,97, of ongeveer
6%.
De beurskoers der 2Va Inschrij
vingen Grootboek heeft van 1895 tof
heden gevarieerd tusschen ongeveer
96.5 en 41% (in 1920), verschil 551/2-
Begin September van dit jaar was het
totaal bedrag der leeningen loopende
ten laste der Provincie f4.579.500. In
verband hiermede stelde spr. zich voor
in de openbare zitting eene motie voor
te stellen om Ged. Staten uit te noo-
digen voorstellen in te dienen om te
komen tot kapitaalverstrekking benoo-
digd voor uitbreiding der productieve
bedrijven als stoombootdiensten en P.
Z.E.M. zooveel mogelijk uit de be
staande reserve-fondsen. Dat de be
legging der reserve-fondsen in eigen
zaak de voorkeur verdient boven be
leggingen in Inschrijvingen Grootboek
en Obligatie's N.W.S. wordt aange
toond door de enorme koersschom
melingen, welke in de Nederl. Staats
fondsen voorkomen. Spr. noemde reeds
koersverschillen van resp. 42, 25, 18,
23 en 55%. Deze verschillen zijn z.ï.
te groot om van een rustige en veilige
belegging te kunnen spreken. Bij be
legging in eigen zaak is er geen koers
verschil en zal wellicht meer rente
worden gekweekt, wijl de provincie als
regel hooger rente moet betalen dan
het rijk. Ten slotte voegt dit lid er
nog aan toe, dat indien door de pro
vincie groote sommen worden geleend,
dit het beste kan geschieden uit het
reservefonds der bootdiensten. Dit
fonds bedraagt f735.000,—, zoodat naar
de meening van den heer van Waes-
berghe f700.000,hieruit kan wor
den genomen. Komen er later onge
lukken voor, waarvoor dit fonds moet
Lottie Morton, Lottie, die van
dominee Bill had gehouden en nu een
ander tot man had genomen. Arme,
arme Lottie. Het was een zware taak,
welke zij vrijwillig op haar schouders
had geladen.
HOOFDSTUK VI.
Generaal Farjeon.
Wanneer men bij den Generaal te
dineeren werd gevraagd, ging het er
altijd heel deftig en ceremonieel toe,
zelfs al zaten er slechts enkele gasten
aan. De oude man zat dan steeds aan
het hoofdeinde van de tafel, waar zijn
voorouders jaren geleden hadden plaats
genomen.
Hij was den Iaatsten tijd erg verouderd
doch hij scheen zich toch nog uiterst
gezond te voelen. Wanneer zijn rheu-
matiek het toeliet, ging hij iederen
morgen een ritje te paard maken en
's winters deed hij zelfs zoo nu en dan
nog aan jachtpartijen mee.
Hij was nooit getrouwd geweest en
beschouwde de vrouwen op een cyni
sche wijze, een feit, waarover Molly
Morton zich altijd amuseerde. Hij
placht haar te vertellen, dat zijn huis
altijd voor haar bleef openstaan, zoo
lang ze nog een kind was, maar wan
neer ze vrouw was geworden, wilde
hij niets meer met haar te maken
hebben.
(Wordt vervolgd).
